PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WESTEN WIL NA WOORDEN
DADEN ZIEN
MONSTEREXPLOSIE
TOT BESLUIT
Beheerste reactie op
uitstel vredesverdrag
Op Haamstede komen weer lijnvliegtuigen
„uit de lucht vallen"
Vandaag...
Vóór eind van
deze maand
Gezag en rebel
DE GAULLE NAAR
MACMILLAN
204e jaargang - no. 246
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kolc.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent pr;
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 18 okt. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z'.C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 68-60, tel. 2353 (b.g.g. red. 3508/3548, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg. tel. 2395; Terneuzen. tel. 2116; Zierikzee. red. tel. 2425. adra. tel. 2094.
Kroesjtsjew doet water bij de wijn
Het westen heeft met gematigd optimisme gereageerd op de
concessies die Kroesjtsjew gisteren in Moskou lieeft gedaan. De
Russische premier sprak zes uur en twintig minuten met een
lunchpauze van twee-en-een-half uur tot 5000 afgevaardigden
van 80 buitenlandse communistische partijen. Uit zijn rede
bleek, dat de Russen bereid zijn water in hun wijn te doen met
betrekking tot de Berlijnse kwestie.
In Londen noemde men dit „bemoedigend", Bonn sprak van een
„adempauze", maar toonde zich zeer gereserveerd terwijl Franse
woordvoerders er op wezen, dat Kroesjtsjew nog niet heeft be-,
wezen op een andere dan zijn eigen basis te willen onderhande
len. hoewel men zijn bonding „tegemoetkomend" betitelde.
Washington onthield zich van commentaar, dat waarschijnlijk
vandaag zal komen op de reeds aangekondigde persconferentie.
De volgende punten waren de
belangrijkste uit Kroesjtsjews
rede:
Rusland zal niet vasthouden
aan de datum van 31 decem
ber als uiterste termijn voor
ondertekening van een Duits
vredesverdrag.
Voor het eind van deze maand
zal de Sowjet-Unie een kern
bom met een kracht van 50
megaton tot ontploffing bren
gen.
Met deze explosie zal de reeks
recente kernproeven worden
afgesloten.
Beroep van Kennedy
op Kroesjtsjew
Het Witte Huis heeft gister
avond een beroep gedaan op de
Sowjet-Unie om af te zien van
het plan een 50-megaton kern
bom tot ontploffing te brengen.
3n een verklaring van het Witte Huis
wordt gezegd, dat Amerika sinds
1957 in staat is dagelijks bommen te
vervaardigen, maar dat zij niet van
essentieel belang zijn voor de Ameri
kaanse defensie. De Amerikaanse re
gering meent dat mensen in de gehe
le wereld zich bij het verzoek, de
proef niet te nemen, zullen aanslui
ten.
WOROSJILOW
IN ONGENADE
Premier Kroesjtsjew heeft in
zijn rede lot het 22ste congres
van de communistische partij
van de Sowjet-Unie gezegd, dat
maarschalk Worosjilow, die pre
sident van de Sowjet-Unie is ge
weest, tot de anti-partijgroep
behoort, die zich tegen de Le
ninistische partijlijn heeft ver
zet.
Kroesjtsjew zei dat de partijlijn is
aangevallen door een groep bestaan
de uit Molotow, Kaganowitsj, Malen-
kow, Worosjilow, Boelganin. Per-
woechin, Saboerow cn Sjepilow.
FRANSEN IN ORAN
LYNCHEN ALGERIJNEN
Drie Algeryne» zijn gisteren door
Europese jongelieden vermoord, toen
deze al schreeuwend door de binnen
stad van O ran liepen, Algerijnse win
kels in brand staken en alleen lopen
de Algerijnen mishandelden.
Ben van de Algerijnen werd gelyn-
ched en de twee andere doodgestoken
en doodgeslagen door de menigte
Europeanen die van de begrafenis
van een slachtoffer van de relletjes
van zaterdag j.l. terugkeerde.
Als voorwaarde voor het verschui
ven van de datum, waarop het Duit
se vredesverdrag tot stand zou moe
ten zijn gekomen eiste Kroesjtsjew,
dat het westen zich bereid toont om
te onderhandelen.
Tjjdens zijn marathonrede bij de ope
ning van het 23ste congres van de
Sowjetrnssïsche communistische par
tij uitte de Russische premier kritiek
op de Albanese communistische par
tijleiders, waarmee liij de breuk tus
sen de Sowjet-Unie en Albanië voor
het eerst openbaar maakte.
Kroesjtsjew zei dat de Albanese lei
ders het niet eens schijnen te zyn
met besluiten van het congres waar
op de „persoonsverheerlijking" van
Stalin werd verworpen. Rusland kan
echter op dit pont geen concessies
doen aan Albanië of „aan ieder an
der".
Kroesjtsjew herhaalde zijn reeds eer
der afgelegde verklaring, dat het
„hoog tijd is om de gewettigde rech
ten van China te herstellen." Hij
drong er tevens op aan, dat de twee
Duitslanden tot de V.N. zouden wor
den toegelaten.
Verdrag
Ook stelde hij voor, dat in ver
scheidene delen van de wereld
zones zouden worden gevormd
waar geen kernwapens aanwezig
zouden mogen zyn. In dit verband
illllllll!IIIII!l!lll!lllll!lllllllllll!!l!llillll!llll!l!illlll!ll!llllllllllllllllll!l!|
Russische radio zweeg
over kernbom
De Russische radio en het of- M
M ficiële persbureau Tass hebben m
M tot elf uur dinsdagavond (9 n
uur Ned. tijd) nog steeds niet
p de verklaring van Kroesjtsjew g|
over de proef met een H-bom
van 50 megaton bekendge-
H maakt. Beide nieuwsbronnen ff
gaven korte samenvattingen §f
H van zijn rede zonder de bom p
ff te noemen. De radio heeft aan- p
ff geltondigd hedenmorgen de p
tekst van de rede om te roe-
pen. n
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
yy
stelde hij een niet-aanvalsverdrag
voor tussen de NAVO en de lan
den van het Warschau-pakt.
Men kan tenslotte de doelstellingen
van de Russische buitenlandse poli
tiek. zoals Kroesjtsjew die uiteenzet
te, als volgt samenvatten
1. Gestadig doorgaan niet de alge
mene politieke lijn van vreedzaam
samenleven (met de niet-commü-
nistische wereld).
2. De eenheid tussen de socialisti
sche landen versterken en verder
bouwen aan de kracht van het
internationale socialistische stel
sel.
3. Het contact en de samenwerking
bevorderen met alle kampioenen
voor wereldvrede.
4. De proletarische solidariteit ver
sterken en steun verlenen aan de
genen. die voor hun onafhankelijk
heid strijden.
5. De handel en economische samen
werking met alle landen uitbrei
den.
6. Streven naar een regeling van
alle dringende problemen door
middel van ondehandelingen.
Tien miljoen
Kroesjtsjew deelde mee, dat de
Russische communistische party
thans ongeveer tien miljoen leden tel
de, hetgeen een aanzienlijke toename
betekende, vergeleken met^liet gepu
bliceerde cyfer 8.707.000 voor het ein
de van het vorige jaar.
Een beeld van het tweeëntwintigste
partijcongres van de Russische com
munistische partij, dat dinsdag
ochtend ïn de congreshal van het
Kremlin in Moskou is begonnen. De
foto toont partijleider Nikita Kroesj
tsjew tijdens zijn openingsrede op
het spreekgestoelte. Rechts achter
hem vice-premier Anastas Mikojan.
.wordt de Nederlandse
componist, pianist en dirigent
Piet J. Tiggers, oud-directeur j
van De Nederlandse Opera en j
bestuurslid van het Holland- 5
Festival, te Amsterdam 70 jaar. 2
vvvvvvv\*wvvvvv\vv\v*\v
Rusland stopt kernproeven
Kroesjtsjew heeft op het par
tijcongres in Moskou gezegd dat
Rusland tot eind oktober zal
doorgaan met zijn kernproeven.
De proeven zullen beëindigd
worden met het tot ontploffing
brengen van een waterstofbom
van 50 megaton (50 miljoen ton
tnt).
Kroesjtsjew voegde hieraan toe, dat
de bom van 100 megaton niet tot ont
ploffing zal worden gebracht. Wij
hebben die bom wel, maar als wij
haar zouden laten exploderen, zou
den onze eigen ruiten misschien sneu
velen, aldus de Russische premier.
„God geve dat wij een dergelijke bom
nooit tot ontploffing hoeven bren
gen".
De bom van 50 megaton, waarvan
de Sowjet-leider sprak, heeft een
kracht die 2500 maal zo sterk is
als de atoombommen, die in 1945
op Hirösjima en Nagasaki werden
gegooid. De kracht van alle bom
men die de Amerikaanse en de
Britse luchtmacht in de tweede
wereldoorlog hebben geworpen op
Duitsland en de door de Duitsers
bezette gebieden, bedroeg nog
geen twee miljoen ton of slechts
een vijfentwintigste van de kracht
van een bom van 50 megaton.
Als de Russen een dergelijke bom,
wat niet onwaarschijnlijk is, boven
het noordpoolgebied tot ontploffing
zullen brengen, zal dit zeker gevol
gen voor het weer hebben en tot een
niet te verwaarlozen smelting van
het ijs in dat gebied leiden.
De Amerikaanse kernfysicus dr.
Ralph Lapp heeft in Washington als
zijn mening te kennen gegeven, dat
de bom een gat zal slaan van 120
meter diep en 2,5 km breed. Binnen
15 kilometer afstand zullen alle ste
nen huizen worden vernietigd. Dit
zal ook het geval zijn met de hou-
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Herfst sloeg toe
H Van onze weerkundige
medewerker).
Aan 'de periode met warm en f§
ff fraai najaarsweer is abrupt een ff
einde gekomen. Een zeer diepe j=
stormdepressie, die dinsdag- s
ff avond de Waddeneilanden be- m
ff reikte, veroorzaakte langdurig
regen en een zware zuidwes-
terstorm. Op enkele plaatsen, ff
M vooral in het westen van ons
land, was dinsdagavond al 25
ff tot 35 milimeter regen geval-
len. Tot dusver was oktober
nog een zeer droge maand. De
wind ruimt naar noordwest en ff
voert wat koudere lucht aan.
Vooral in de bovenlucht is deze
lucht zeer koud met als gevolg, ff
|f dat zich boven het relatief
warme Noordzeewater (16 gra-
den Celsius) flinke buien kun- ff
H nen ontwikkelen. De herfst
heeft toegeslagen en is nu ook
in de atmosfeer officieel begon- ff
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ten woningen die binnen 25 km van
het centrum van de explosie zijn ge
legen.
Binnen 11,5 km zal elk levend wezen
worden gedood. Tot op 75 km af
stand zullen de bewoners van het
getroffen gebied tweedegraads-
brandwonden oplopen, aldus dr. Lapp.
Hij meent dat, afhankelijk van het
weer, 25.000 tot 50.000 vierkante ki
lometer besmet zal worden met radio
actieve neerslag.
Zomer 1962 iedere
dag een vlucht
ROTTERDAM-HAAMSTE-
DE in vijftien minuten! Dat
kan volgend jaar zomer weer.
In een eenmotorige Franse
„Jodil Mousquetaire" voor 4
en tachtig kilo ba
gage. Zoals reeds gemeld
heeft het Rotterdamse lucht
vaartbedrijf „Sinberg" N.V.,
dat is gevestigd in de ver-
trekhall van het vliegveld
Zestienhoven vorige week
concessie gekregen om een
regelmatige lijndienst te ope
nen tussen Schouwen-Duive-
land en Neerlands grootste
havenstad.'
Een der toestel
lenwaarmee
de luchtdienst
Rotterdam
Haamstede
wordt
onderhouden.
Een 32-jarige directeur Th. Sin-
nige komt U in de met kleurige
neou-letters gezette ruimte op de
Rotterdamse luchthaven tegemoet.
In zijn liand heeft hij foto's van
de witte toestellen; die mogelijk
al ïn het voorjaar van 1963 da
gelijks op de asfaltbaan hij de
duinenrij van de Schouwsc West
hoek zullen neerstrijken.
Sinds 193S zijn er 'op het vlieg
veld Haamstede geen lijntoestellen
Joviale ontvangst van
luchtvaartinitïatief
meer geland. Toen legde de K.L.M.
een binnenlands traject stil, dat
destijds als het meest rendabele
werd beschouwd. En nu zullen er
dus binnenkort weer vliegtuigen
landen en opstijgen. Midden in een
gebied, waar het zomers gonst,
van de toeristen komt een ver
voermiddel „uit de lucht vallen",
dat alle wachttijden voor veren
met een korte zucht overbrugt.
Een vooruitzicht, dat vele Rotter
damse zakenlui, die in de Schouw
sc Westhoek een zomerwoning
hebben, met enthousiasme heb
ben begroet. „Er,zijn zelfs al abon
nementen voor hele gezelschap
pen besteldOnder een bor
stelige kuif trekt het gezicht van
de jonge luchtvaartdirecteur uit
de plooi. De joviale ontvangst van
zijn initiatief heeft hem al bij
voorbaat verzekerd, dat de nieu
we Zeeuwse luchtlijn een succes
zal worden
Maar voor het zover is moet er
nog heel wat gebéuren. Het ge
wicht van de Franse passagierv-
loestellen van de N.V. „Sinberg"
1300 kg is niet van dien
aard dat landen cn opstijgen op
Haamstede veel moeilijkheden zul
len opleveren. Maar de eisen lig
gen toch even anders dan bijvoor
beeld bij het optrekken van zweef
vliegtuigen.
Outillage
Het gaat nu in Haamstede om
vërkeersluchtvaart. Dat vergt een
vrij uitgebreide technische outil
lage en verder moet er worden
voldaan aan alle regels van de
verkeersveiligheid. Voor de afd.
terreinen van de rijksluchtvaart
dienst is er dus werk aan de win
kel. eer dc N.V. „Sinberg" zijn
nieuwe reeuwse luchtlijn kan ope
nen. Er moet een verkeerstoren
komen, een kantoor voor plaats-
kaarten, dé nodige gronduitrus-
ting
Maar de naam van dc heer Sin-
nige is in luchtvaartkringen geen
onbekende. Luchtmachtvlieger,
(Zie slot pag. 5 kol. 1
De groep Rijkens blijft de gemoe
deren bezighouden; de laatste
ontwikkeling wordt gevormd
door vragen van het Kamerlid Van
Rijckevorsel, die de minister van bui
tenlandse zaken suggereert de leden
van de groep hun paspoort te ontne
men. De verontwaardiging van het
Kamerlid óver het optreden van dr.
Rijkens en de zijnen in de kwestie
Nieuw-Guinea trilt in deze vragen
door en men proeft iets van de
destijds zo befaamde stelling: ..Gezag
is gezag en rebel is rebel". Mr. Van
Rijckevorsel acht de groep Rijkens
kennelijk een verzameling rebellen en
daartegen moet worden opgetreden:
„Regering, regeer!"
De kardinale vraag echter is in dit
complex of deze groep inder
daad „rebels" is. In een inter
view met de Haagse Post heeft dr.
Rijkens de afgelopen week ten stel
ligste ontkend, dat hij recentelijk op
eigen initiatief met Soebandrio zou
hebben gesproken. Wel had dr. Van
Konijnenburg hem verteld met twee
leden van de Indonesische delegatie
een gesprek te hebben gehad, maar
hij dr.Rijkens had er geen
behoefte aan „me op dat moment
met deze zaak te bemoeien". De dag
daarop echter werd dr. Rijkens be
naderd door niet-officiële adviseurs
van de Amerikaanse regering. Zij
hadden hem in het
begin van het jaar
al eens bezocht,
toen zij achter
gronden moesten
hebben voor een
rapport aan president Kennedy voor
diens gesprek met Soekarno. Deze
adviseurs nu riepen de bemiddeling
van de heer Rijkens in, want de
Amerikaanse autoriteiten maakten
zich ernstig zorgen, omdat de kwes-
tie-Nieuw-Guïnea naar hun mening
op een ongelegen ogenblik in de
Verenigde Naties kwam. De mede
werking van dr. Rijkens werd derhal
ve gevraagd om er voor te zorgen,
dat Soebandrio's rede over het plan
Luns in de Algemene Vergadering
gematigd zou zijn. In dat geval zou
namelijk de weg voor een tussenop
lossing niet bij voorbaat al zijn
afgesloten. Daarop zocht dr. Rijkens
(„ofschoon ik besefte me mogelijk in
een wespennest te steken") contact
met Soebandrio, welk optreden hij
niet in strijd achtte met zijn toezeg
ging geen relaties meer te onderhou
den inzake Nieuw-Guinea. Hij deed
deze stap immers op Amerikaans
verzoek, waarbij de gespannen inter
nationale situatie in het geding was
gebracht. Bovendien, rapporteerde hij
alles onmiddellijk aan de Nederland
se vertegenwoordiger bij de V.N., mr.
Schürmann, die op zijn beurt minis
ter Luns inlichtte. Dit alles volgens
het interview in de Haagse Post.
Men kan uit dit vraaggesprek
concluderen, dat deze hele
kwestie niet uitsluitend in een
wit-zwartschema past. Dr. Rijkens
werd zo heeft hij nu verklaard
opnieuw in de zaak betrokken
door de Amerikanen. Waarom? Om
dat hij een man van internationale
reputatie is en uiteraard zijn activi-
teiten in de Nieuw-Guineazaak grote
bekendheid hebben verkregen. Maar
daardoor juist valt het accent met
name op het begin van zijn bemoeiin
gen. En daarmee is hij waarlijk niet
als rebel begonnen. Oók daarover
heeft hij in het interview aan de
Haagse Post verteld. Volgens dr.
Rijkens was in 1960 het standpunt
van de regering: „Je gaat je gang
maar. Hou ons op de hoogte." Het
was geen „warme aandrang", maar
zeker ook niet het omgekeerde. En
men mag. óók op grond van andere
gegevens, stellen: de regering heeft
voortdurend van de activiteiten der
groep Rijkens kennisgedragen zon
der zich er tegen te verzetten.
Deze hele gang van zaken is nog
weer eens in een opmerkelijk
daglicht gekomen door het inci
dent Burger-Cals in de Tweede Ka
mer. Daarbij heeft minister Cals fel
van zich afgebeten en elke relatie
met de groep Rijkens ontkend. Daar
van heeft nu dr. Rijkens aan de
Haagse Post verklaard, dat hij dit
van de minister niet begrijpt: „Ik
heb natuurlijk wel redenen aan te ne
men, dat er in het kabinet ministers
zijn. die er precies zo over denken
als wij." De ontkenning van de heer
Cals deed het weekblad „Vrij Neder
land" bovendien nog opmerken, dat
deze minister „kilo's boter" op het
hoofd had... Hoe het oók zij, men
kan helaas niet zeggen dat de rege
ring in deze zaak vrijuit gaat. En
wanneer mr. Van Rijckevorsel het
kabinet met zijn vragen nu als het
ware voorhoudt, dat het regeren
moet, dan kan men slechts verzuch
ten, dat deze regering dit wel eens
eerder had mogen bedenken. Zo et-
al sprake is van rebellie, dan is zij
aanvankelijk gepleegd met medewe
ten van het kabinet.
Het onafhankelijke Franse blad Le
Monde heefl gisteren gemeld, dat
president De Gaulle wellicht in liet
begin van dc volgende maand een be
zoek aan Londen zal brengen vonr
besprekingen met premier Macmil-
lan.
Naar aanleiding van dit bericht is
van officiële zijde in Londen ver
klaard, dat de twee regeringsleiders
elkaar ongetwijfeld zullen ontmoeten,
maar dat plaats en datum nog niet
zijn vastgesteld. Franse gezaghebben
de kringen lieten zich in gelijke zin
hierover uit.