PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
KOUDE OORLOG 00K IN LONDEN NIET
GETEMPERD
Engeland steunt
Kennedy's politiek
Brouwershaven krijgt „pasklaar" stadhuis
0RAN WACHT
OP REVOLTE
ADENAUER EN
LIBERALEN
AKKOORD
GHANESE OPPOSITIELEIDER
UIT NEDERLAND VERTROKKEN
Vandaag...
Twee werelden
Tam-Iam
204e jaargang - no. 240
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARjN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 11 okt. '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Mlnlm. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel fhet een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, te^. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213). Oostburg, tel. 2395Terneuzen, tel. 2116; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Twee escortevaartuigen van de
Franse marine zijn dinsdag de
haven van Oran binnenge-
stoomd, waar de vrees is toege
nomen dat hier een nieuwe op
stand van de Europese kolonis
ten zou kunnen ontstaan.
In marinekringen is verklaard,
dat de schepen voor de normale
aflossing dienden.
Hun komst volgde op een bericht
van de marine, dat de gehele Franse
vloot in de Middellandse Zee later
deze maand zal deelnemen aan „rou
tine-oefeningen" voor de kust van
Algerije.
Het geheime leger van de kolonisten,
de O.A.S., heeft zijn activiteiten in
Oran en Algiers de laatste weken
aanzienlijk opgevoerd en de komst
van de twee marinevaartuigen heeft
voedsel gegeven aan de geruchten die
de omloop deden over een nieuwe
revolte.
Volgens officieuze berichten beraamt
de O-A.S. een „blauwe nacht", een
titel ontleend aan een plaatselijke
ijsrevue die onder die naam een spec
taculair vuurwerk in de stad organi
seerde. Men wil dan meer dan dui
zend plastic bommen tot ontploffing
laten komen.
Kanselier Adenauer is het dinsdag in
grote trekken eens geworden niet de
liberalen over een Westduitse coali
tieregering. Ongeveer de enige kwes
tie die nog hangt is de individuele
samenstelling.
De liberale zullen donderdag onder
ling bespreken of zij definitief in zee
zullen gaan met de C.D.U. wat be
treft een coalitie die onder luiding
van Adenauer staat. Het algeméne
akkoord is dinsdag bereikt in een ge
sprek tussen Adenauer en de leider
van de F.D.P., Erich Mende. Het was
hun derde bespreking. Donderdag
komen onderhandelingscommissies
der twee partijen samen voor een al
gemene bespreking. Ondanks het be
reikte algemene akkoord, lijkt het
onwaarschijnlijk dat een coalitie-ka
binet is gevormd voor het parlement
op 17 oktober wordt geopend.
Premier Harold Macmillan en de Russische minister van buiten
landse zaken Gromyko hebben dinsdag in Londe.n 100 minuten
geconfereerd, doch slaagden er niet in vorderingen te maken in
de richting van onderhandelingen tussen oost en west over
Berlijn. In een officiële verklaring van het Britse ministerie van
buitenlandse zaken werd gezegd dat dezelfde zaken zijn behan
deld als tijdens de recente bespreldngen tussen Gromyko en
Amerikaanse leiders en dat Macmillan de hoop uitsprak dat
„deze nuttige besprekingen" zouden worden voortgezet.
Doch uit gezaghebbende diplomatieke bron werd vernomen, dat
men geen stap verder was gekomen en dat de houding wat Ber
lijn betrof bij beide partijen ongewijzigd bleef.
Gromyko vertelde na de bespreking,
waaraan ook door zijn Britse ambt
genoot lord Home werd deelgenomen,
aan de pers dat de bijeenkomst van
groot nut was geweest. Zijn alge
mene indruk na zijn gesprekken met
de Britse en eerder de Amerikaanse
leiders was dat het onderling begrip
beter werd. De grote mogendheden
dienden alles te doen om een botsing
te vermijden en een vreedzame oplos
sing voor de hangende problemen te
vinden, vertelde Gromyko aan de
journalisten.
Russisch verzoek
In de officiële Britse aankondiging
werd duidelijk gesteld dat de bijeen
komst te Londen plaats had op ver
zoek van Gromyko. Gromyko was
diezelfde dag in de Britse hoofdstad
gearriveerd, na besprekingen in
Washington met president Kennedy,
op weg naar Moskou.
Gromyko liet zich naar de bespreking
met de Britten vergezellen door am
bassadeur Soldatof en plaatsvervan
gend minister van buitenlandse za
ken Sèmjonof.
Potentieel gevaar
Over liet gesprek Is dit uit diploma
tieke bron vernomen: Macmillan liet
er niet de geringste twijfel over be
staan dat Engeland ten volle het
standpunt steunt dat president Ken
nedy inneemt t.a.v. Berlijn. Macmil
lan waarschuwde voor de „ernstige
gevaren" van eenzijdig Russisch op
treden wat Berlijn betrof, met name
tegen de westelijke rechten van toe
gang tot de stad. Men was het er
over eens, dat de situatie om Berlijn
potentieel gevaarlijk is en door mid
del van onderhandelingen dient te
worden geregeld.
Macmillan is van mening dat de ge-
dachtenwisseling in Washington en
in Londen nut had, maar dat nog
veel dient te worden geregeld voor
een stevige basis voor vruchtbare
onderhandelingen tussen oost en
west is gevonden. De Londense be
sprekingen werden in een ernstige,
doch tevens vriendschappelijke at
mosfeer gevoerd.
Houding ongewijzigd
Het Londens gesprek was niet het
begin van een nieuwe ronde van con
tact tot inleiding van onderhandelin
gen. De eerste ronde werd verleden
week in Washington beëindigd, zon
der dat een nieuwe basis voor onder
delingen werd verkregen. Er zijn in
Londen geen nieuwe voorstellen ge
daan eu aan beide zijden bleef de
houding ongewijzigd. Berlijn was het
enige onderwerp van gesprek.
Inmiddels is officieel onthuld dat
Kroesjtsjews boodschap aan Mac
millan slechts een persoonlijke
groet was. De politiek kwam er
niet aan te pas.
jiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Bijzonder zacht
H (Van onze weerkundige
medewerker)
I| Alleen in Zuid-Europa en in
Frankrijk kwamen gisteren lio-
gere temperaturen voor dan in
ons land. In Zeeland steeg het
§f kwik tot 20 graden, in Zuid-
m oost Nederland tot 23 graden.
Dit zijn temperaturen, die M
maar vrij zelden zo laat in ok- M
H tober voorkomen, al waren het
|1 nog geen records. Vandaag
H gaat de bewolking toenemen,
evenals de zuidenwind, doordat
uit het westen een zwak p
oceaanfront dichterbij komt
=j zonder regen van betekenis. M
Oolc vandaag zal het kwik nog
tot 18-20 graden kunnen stij-
H gen, maar daarna bereikt ons
wat minder zachte lucht. Van
Spanje tot diep in Rusland
H treffen wij hogedrukgebieden
aan, die ervoor zorgen dat het
in de meeste landen voorlopig M
fraai herfstweer blijft.
IlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllM
ONDERHOUD MACMILLAN- GROMYKO
Tengevolge van zware regenval is een
deei van Venetië blank komen te
staan. Voor een deel heeft men de
moeilijkheden bestreden door het
plaatsen van schragen met plankiers.
Voor het overige past ieder zich zo
goed en zo kwaad als het kan aan
bij de omstandigheden, welke de aan
geboren Italiaanse hoffelijkheid goe
de mogelijkheden bieden.
POLITIEKE ONTWIKKELING OORZAAK
Prof. Busia legde Leidse
leeropdracht neer
Prof. dr. Iv. Busia, de vroegere op
positieleider in Ghana, die sinds en
kele jaren in Nederland verbleef, is
dinsdagochtend uit ons land vertrok
ken na zijn leeropdrachten te hebben
neergelegd. Als reden voor zijn stap
heeft hij opgegeven de recente poli
tieke gebeurtenissen in Ghana.
Prof. Busia doceerde aan de rijksuni
versiteit te Leiden de sociologie en
cultuur van Afrika en aan het „In
stitute of social Studies in Den Haag
sociologie.
Berichten uit Accra, de hoofdstad
van Ghana, hebben er onlangs mel
ding van gemaakt, dat er een com
plot zou zijn van tegenstanders van
president Nkroemah, om deze af te
zetten en hem te vervangen door
prof. Busia. Deze laatste heeft deze
berichten toen tegengesproken.
De mededelingen over het ontslag
van prof. Busia zijn gedaan door
diens echtgenote. Mevrouw Busia, die
nog in ons land is zei gisterochtenr
dat zij haar man binnen enkele da
gen terugverwachtte.
In de gevangenis
Op een dinsdag in Londen gehouden
persconferentie heeft dr. Busia be
vestigd, dat hij zijn leeropdrachten
had neergelegd. Hij zal enkele da
gen in Londen blijven. Indien ik in
Ghana zou zijn, zou ik ongetwijfeld
in de gevangenis zitten, zei dr. Busia,
die voorts verklaarde dat hij op dit
moment niet van plan was terug te
keren.
Hij zei verder o.m. dat' men hem
had meegedeeld, dat er in april
meer dan tweemaal zoveel poli
tieke gevangenen in Ghana waren
dan het aantal van 350 dat Britse
bladen gemeld hadden. Met be
trekking tot de wet op landver
raad, die door het Ghancse parle
ment zal worden behandeld, deed
hij een beroep op de leden van dit
parlement zich af te vragen of dit
zal bijdragen tot „de hoge idealen
waarmee we de weg naar onaf
hankelijkheid zijn ingeslagen".
Dr. Busia verklaarde voorts dat hij
geen plannen had een oppositie ip
Londen te vormen.
Amerikaanse
wapens voor
West-Berlijn
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie t
buitenlands^ zaken, Lincoln
White, heeft dinsdag tijdens
een persconferentie gezegd dat
de Verenigde Staten verzoeken
om nieuwe uitrusting voor de
Westberlijnse politie „in welwil
lende overweging" zullen ne
men. Hij zei dat de V.S. de
Westberlijnse politie onlangs
hebben uitgerust met M-l ge
weren.
De woordvoerder gaf commentaar op
de verklaring van burgemeester
Brandt, dat hij met de westelijke ge
allieerde autoriteiten zou bespreken
of de Westberlijnse politie wel vol
doende bewapend is om zich met de
Oostberlijnse bewakers te kunnen
meten. Hij zei niets te weten van een
verzoek van het Westberlijnse stads
bestuur om aanvullende wapens of
uitrusting.
In de Salon de l'Horloge van het
Franse ministerie van buitenlandse
zaken zijn dinsdagochtend besprekin
gen begonnen van de zes E.E.G.-lan-
den met Engeland. Op deze conferen
tie is aan een Britse delegatie onder
leiding van de minister van buiten
landse zaken, Edward Heath, de ge
legenheid gegeven een toelichting te
geven op het Britse verzoek om on
derhandelingen in Brussel over
toetreding tot dc gemeenschap. Dc
foto toont rechts minister Heath en
links Sir Pierson Dickson, eveneens
lid van de Britse delegatie.
Amerika bracht
weer atoombom
tot ontploffing
Amerika heeft dinsdag voor dc uerde
maal ondergronds ren atoombom tol
ontploffing gebracht sinds vórige
maand werd besloten de kernproeven
te hervatten.
...wordt luit.-admiraal b.d. C.
E. L. Helfrich, oud-bevelhcb-
her van de zeestrijdkrachten,
75 jaar.
SECRETARIE VOORLOPIG IN DREISCHOR
■Restauratie kart
twee jaar duren
BURGEMEESTER A. H.
Vermeulen van Brouwersha
ven zit voorlopig weer op zijn
oude plekje. In de ouderwet
se kamer van het markante
Plaatsenhuis op de Ring van
Dreischor, waar hij tot. zijn
koperen ambtsjubileum de
voormalige gemeente heeft
geleid. Maar het vreemde is,
dat de burgervader van het
nieuwe Brouwershaven op
het ogenblik eigenlijk ambte
lijk een evacué is in de dorps
kern, die hem ook tot woon
plaats dient.
Het gemeentepersoneel van Brou
wershaven heeft namelijk de wijk
genomen naar Dreischor, omdnt
het stadhuis binnenkort- wordt ge
restaureerd. Het wordt „pas
klaar'' gemaakt voor de gemeen
telijke diensten, die het op 1 janu
ari van dit jaar 3561 zielen tellen
de Brouwershaven momenteel
ryk is.
Een foliovel vol van tijdelijke
adressen en telefoonnummers is
rondgestuurd aan alle instanties
en sinds enkele dagen is de se
cretarie ondergebracht in Drei-
schors voormalige openbare lage
re school. De burgemeester heeft
zijn oude domein weer opgezocht
en de raadsvergaderingen zullen
met ingang van volgende week
vrijdag voorlopig ook in het
Plaatsenhuis worden gehouden.
Nu dus alle vertrekken van Brou
wershavens stadhuis leeg zijn,
kunnen de architecten ir. H. de
Lussanet de la Sablonière te Mid
delburg en H. G. C. Heringa te
Zierikzee, de stand van zaken op
nemen. Zij zullen nagaan wat er
allemaal aan de romp van het in
renaissancestijl opgetrokken
monumentale gebouw moet ge
beuren. Wanneer dat grondig is
onderzocht zal het restauratieplan
bestekklaar worden gemaakt en
zal mogelijk nog dit jaar de
nanbesteding een feit zijn.
Inmiddels heeft de rijksdienst
voor monumentenzorg het schets-
plaii goedgekeurd. De gemeente
heeft een toezegging binnen, dat
90 procent van het subsidiabele
deel door het rijk zal worden ver
goed. Daarnaast komen de kosten
voor de vernieuwing van de ver
schillende dienstvertrekken uiter
aard volledig voor rekening van
de gemeente.
Museum
En dat bedrag zal zeker ook niet
gering zijn, want het Brouwers-
Jiavense stadhuis wordt grondig
vernieuwd. In liet achterste deel,
het oudste, zullen nu alle ruimten
worden benut. De achtergevel, die
oorspronkelijk het front van het
uit de 14e eeuw daterende stad
huis was, krijgt een flinke op
knapper. In het souterrain, dat
tot op heden voor opslag door ge
meentewerken werd gebruikt,
wordt de afdeling algemene zaken
van de gemeentesecretarie geves
tigd. Op de eerste verdieping
komt de afdeling financiën, daar
boven de burgemeesters- en de
secretariskamer en onder de nok
van het 18% meter hoge stadhuis
krijgt de gemeenteopzichter een
plaatsje.
In de indeling van het voorste, in
1599 bijgebouwde deel van het
gebouw aan het Havenplein komt
weinig verandering. De voorzaal
vlak achter de monumentale trap
met de leeuwen blijft gehand
haafd.
Burgemeester Vermeulen loopt
met de idee rond om van deze.
ruime entree een museum of een
soort oudheidkamer te maken. De
gemeente heeft materiaal genoeg
voor iets dergelijks. Op het ogen
blik zjjn er al verschillende inte
ressante schilderijen, historische
voorwerpen en archiefstukken eu
wanneer alle materiaal uit de ver
schillende kernen Noordgouwe,
Zonnemaire en Dreischor bij
elkaar wordt „geveegd", zou de
inrichting van een bescheiden mu
seum met een aantal vitrines he
slist te prefereren zijn.
(Zie slot pag. 2 kol. S)
'f
Het Schiphol-incident, dat maan
dag in ons land de gemoederen
heeft beziggehouden, was in
wezen de botsing van twee werelden
Het ging om een echtpaar, van wie
de man de vrijheid verkoos, zoals die
in het westen wordt beleden en ver
dedigd, terwijl de vrouw niet tot deze
stap kon komen, maar naar haar va
derland terugkeerde. Een dergelijke
scheiding is bitter en tragisch en legt
in de toch al zo gespannen sfeer van
alledag enkele ogenblikken een sterk
persoonlijk accent: man en vrouw
gaan in een geladen, emotionele sfeer
gedwongen van elkaar omdat zij niet
tot dezelfde keus kunnen komen, de
keus tussen de wereld van het wes
ten en die van het oostelijk blok.
Naar Russische opvatting heeft
echter zonder enige twijfel de vrouw
het goede deel gekozen, namelijk wat
zij de ware vrijheid noemen. Maar de
vrijheid achter het ijzeren gordijn is
een totaal andere dan die in het wes
ten: het vrij-zijn vooronderstelt ginds
een gebondenheid aan de socialisti
sche staat, een ondergeschikt-zijn
aan de communistische doctrine. En
datgene wat wij in alle oprechtheid
onze vrijheid noemen, zal men achter
het ijzeren gordijn slechts gering
schattend als een vorm van knech
ting willen zien aan een kapitalis
tisch stelsel. Toen nu maandag van
Nederlandse zijde werd onderzocht
of de bewuste vrouw wel in alle vrij
heid had besloten naar Rusland te
rug te keren zou dat niet zo zijn
dan was er irn-
mers sprake van
mensenroof be
tekende dat voor
de Russen een
aantasting van
hun communistisch-dogmatische vrij
heidsbeginsel. Zij beschouwden deze
vraag voor de vrouw van geen enkel
belang, omdat him (en haar) vrij
heidskeuze nu eenmaal automatisch
gebonden is aan de Sowjet-staat.
Daarom wensten zij deze (uit een
westerse gedachtemvereld afkomsti
ge) vraag niet gesteld te zien, zeker
niet aan iemand van wie men blijk
baar niet zeker was of zij niet door
westelijke (d.w.z. in hun denkwereld:
ketters) was beïnvloed. Vandaar hun
felle reacties. Zij gingen zelfs op de
vuist met de marechaussee.
Het incident is verklaarbaar: de
botsing van twee werelden.
Maar dat wil toch niet zeggen,
dat men het nu maar van Nederland
se zijde voor gesloten kan verklaren.
Men zal namelijk de Russen duidelijk
moeten maken, dat zij zich hier heb
ben te gedragen naar de regelen en
de opvattingen, die in ons land wor-
'den gehuldïgd.'Zoals ook van Neder
landse diplomaten in Rusland geëist
wordt, dat zij zich voegen naar de
wetten van het land.
Tijdens een vergadering van de
Eigen Vervoersorganisatie, die
gisteren in Goes werd gehou
den. is een brochure uitgereikt over
de Oosterscheldebrug. Het boekske
was afkomstig van het provinciaal
bestuur, dat blijkbaar in brede kring
voorlichting wil geven over de hier
zo vurig verlangde brug. Akkoord!
Er mag heus wel op de tam-tam
worden geslagen als het ,over deze
befaamde verbinding gaat.'Maar dan
is het wel nodig, dat men de techniek
van de tam-tam tot in de vingertop
pen beheerst! En wij vragen ons be
zorgd af of dat bij het provinciaal
bestuur nu wel het geval is. Want
het bewuste boekje is helaas niet
feilloos.
In de eerste alinea wordt namelijk
verwezen naar een bijlage. Er wordt
zelfs imperatief gesteld: „zie bijlage
1". Wij hebben daarop naarstig de
bijlage opgezocht, maar zij was niet
aanwezig. Verderop in de brochure
wordt vriendelijk meegedeeld, dat het
tracé van de brug is aangegeven op
„bijlage 2", maar nummer twee is
evenmin te vinden. Er zijn minstens
vijf stukken verdwenen of vergeten,
want ergens is sprake van „bijlage
5". Wij moeten erkennen door deze
brochure niet erg onder de indruk te
zijn gekomen van het provinciale
propaganda-tromgeroffel. Men heeft
op de tam-tam geslagen, maar er vie
len al direct tenminste vijf klappen
naast
Vijf mannen zalen op
eilandje bij Nieuw-Guinea
week geïsoleerd
Eeu woordvoerder van de Ameri
kaanse marine heeft maandagavond
te Washington meegedeeld dat de
Amerikaanse torpedobootjager „Bris-
ter" een Nederlander en vier Duit
sers, die een maand lang op het ei
land Tobi ten noorden van Nieuw-
Guinea geïsoleerd hebben gezeten,
heeft gered en naar Guam heeft ge
bracht.
De vijf mannen waren op het eiland
gestrand nadat de motor van het
bootje, waarmee zij van Singapore
naar Australië wilden varen, defect
geworden was.
De mannen werden op 28 september
gered en vorige week vrijdag te
Guam aan land gezet. De naam van
de Nederlander is volgens de Ameri
kaanse woordvoerder H. van der
Voort.
De ministers van defensie van de
Scandinavische landen hebben op een
conferentie van twee dagen gesproken
over het eventueel bestemmen van Scan
dinavische militaire eenheden voor de
v.n.