PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DERTIEN JAAR VOOR SPIONAGE IN
S0WJET-UNIE
Zes jaar celstraf en
rest in arbeidskamp
Nederland zwijgt na
uitspraak in Kiew
Zeeuws fruit „doet" thans hoge prijzen
LEOPOLDSTAD WACHT
OP TSJOMBE
Va nd aag
Kwaliteit
204e jaargang - no. 236
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter,
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse' nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 6 oktober '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (mas. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. .Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlisslngen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g.red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213), Oostburg, tel 2395; Ter neuzen, tel. 2116; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
Reydon en De Jager veroordeeld
De twee Nederlandse zeelieden, Evert Reydon en Louw de Jager
zijn gisteren door de krijgsraad te Kiev ieder tot 13 jaar veroor
deeld, waarvan 6 jaar gevangenisstraf en 7 jaar verblijf in een
arbeidskolonie „onder streng toezicht".
De mannen werden officieel schuldig bevonden aan spionage
voor de Nederlandse inlichtingendienst, de Noord-Atlantische
Verdrags-Organisatie en niet nader genoemde Amerikaanse in
lichtingendiensten.
Reydon en De Jager hoorden het vonnis vrijwel onbewogen
aan. De Jager scheen even geschokt te zijn want hij verborg
zijn gelaat een ogenblik in zijn handen. Beide mannen hebben
het recht binnen 7 dagen in hoger beroep te gaan. De rechters
hadden zich 3 uur teruggetrokken voor het vonnis viel.
„Slecht gespeeld
en verloren"
In het 'proces tegen de Nederlanders
Evert Reydon en Louw de Jager in
Kiev zijn beiden wegens spionage
veroordeeld tot dertien jaar gevan
genisstraf. De eis was vijftien jaar
De foto toont Reydon staande in de
beklaagdenbank., rechts op de foto
is nog het hoofd van De Jager te
zien.
Reydon las zijn slotwoord voor. De
dager sprak voor de vuist weg. Hij
hield een korte, ietwat uitdagende
rede, waarin duidelijk tot uiting
kwam dat liïj als christen tegenstan
der van het communisme was.
Het was muisstil in de rechtszaal,
toen De Jager een tengere man
met kort donker haar verklaarde
dat hij het spel slecht gespeeld en
verloren had. „Maar met Gods hulp
zal ik my in elk geval een goede ver
liezer tonen". De Jager verklaarde
zich schuldig te achten en de wetten
van de Sowjet-Unie overtreden te
hebben. „Ik heb berouw maar ik
moet hier nog iets aan toevoegen".
Als een soldaat vecht voor zijn zaak,
aldus De Jager, en men neemt hem
gevangen en vraagt hem of hij be
rouw beeft, moet hjj „neen" antwoor
den. „Mijn antwoord luidt ook zo".
Het spijt mij dat ik in een dergelijke
situatie ben. ik zou nu liever in Hol
land zijn. Maar ik acht spionage on
eerlijk en een verkeerde strijdme-
thode.
Avontuur
U vraagt mjj waarom ik hier ben,
zo vervolgde De Jager, ik moet
hierop als volgt antwoorden: in
de eerste plaats werd ik aange
trokken door het avontuur. Maar
dit was het niet alleen. Er speelde
nog een andere, factor een rol, na
melijk mijn christelijke, opvoeding
en mijn christelijk geloof. Ik be
schouw de communistische ideolo
gie als atheïstisch en als zodanig
tegengesteld aan die Aan liet
christendom.
Reydon zei „geen haat voor het Rus
sische volk" te gevoelen. Hij a'erzocht
om clementie „niet alleen voor mij
zelf maar terwille van mijn vrouw en
kind".
„Ilc beschouw mijn misdaad een mis
daad jegens hen", voegde hij hier
aan toe.
Bewijzen
Eerder op de dag had de auditeur
militair als bewijsmateriaal foto-ap
paraten en ontwikkelde filmpjes ge
toond, die op de verdachten waren
gevonden en volgens deskundigen
foto's bevatten van geheime militaire
installaties.
In zijn requisitoir dat 40 minuten
duurde eiste de auditeur-militair de
maximale straf. 15 jaar, voor wat hij
„een afschuwelijke misdaad tegen
Rusland en de andere socialistische
landen" noemde.
Na het proces mocht de heer Polak,
tweede secretaris Aran de Nederland
se ambassade in Moskou, even met
beide mannen praten.
Langere straf
Reydon en De Jager hebben dus een
langere straf gekregen dan do Ame
rikaan Gary Powers, die \Toor zyn
spionagevlucht bo\reu Rusland 10
jaar kreeg.
Deze door Tuss verspreide foto toont
de apparatuur, welke in de bagage
van de Nederlanders Evert- Reydon
en Louw de Jager zon zijn aange
troffen.
Uit een communiqué, dat Averd uit
gegeA'en door het kabinet Aan pre
mier Cyriile Adoula Aan de centrale
Kongolese regering is gebleken, dat
de centrale regering bereid blyft tot
onderhandelingen met de regering
van Katanga, om een A'reedzame op
lossing te zoeken A'oor het conflict
om Katanga.
In het communiqué Averd gezegd, dat
de centrale regering zich borg zou
stellen voor de persoonlijke veiligheid
van president Tsjombe, als deze
naar Leopoldstad zou komen om te
praten.
De centrale regering weigerde echter
in te gaan op de eis A-an Tsjombe.'
dat de ambassadeurs van Engeland
Amerika en Frankrijk zich garant
zouden stellen voor zijn veiligheid;
De centrale Kongolese regering gaf
geen commentaar op een mondelinge
boodschap van Tsjombe aan Adoula,
via Mahmoed Khiari, politiek des
kundige van de V.N., dat Tsjombe
bereid was een delegatie van twee
ministers naar Leopoldstad te zen
den.
Schaars contact met Moskou
Den Haag heeft
gegevens nog niet
fimtlij*
(Van onze Haagse redactie)
(Van onze Haagse redactie)
De uitspraak van de krijgsraad
hi>Kiev L3 jaar voor Evert
Reydon en Louw de Jager
is lil Nederland niet ontsteltenis
vernomen. Een veroordeling liad
men verwacht, maar een derge
lijke lange vrijheidsstraf niet.
Bij de familie van de veroordeel
de Nederlanders in Amsterdam
is het 50 jaar geleden, dat
Beatrix de Rijk op het terrein
van Hanriots vliegschool te
Bétheny bij Reims als eerste
y Nederlandse vrouw haar vlieg-
orevet baalde.
VNA'WVWVWWWVN'VVWVW
Door locomotief
gegrepen en
gedood
De 67-jarige C. Aan Batenburg is
gisteraAond omstreeks zes uur door
een trieste samenloop van omstan
digheden om het leA'en gekomen in
het Rotterdamse havengebied. Hij
Averd op de Parallelweg, bij de ter
reinen van de Holland Amerika Lijn,
gegrepen door een kleine rangeèr-
locomotief en op slag gedood.
Hoe hel ongeluk is gebeurd, is nog
niet duidelijk. Vermoedciyk heeft de
man, nadat bij de op het spitsuur
zeer drukke Parallelweg was over
gestoken, §een erg gehad in de klei
ne locomotief, die óp het onbewaakte
spoor langs de weg naderde met een
snelheid van niet meer dan 5 km per
uur. Mogelijk ook is hij over het
trottoir gestruikeld en op de rails
gevallen. De zogenaamde begeleider,
die voorop de locomotief stond, heeft
nog geschreeuwd om hem te waar
schuwen maar toen was liet al te
laat. De man kwam onder de locomo
tief en werd overreden.
Sjah van Perzïe geeft
bezittingen weg
De sjah van Per/.ië heeft roerende en
onroerende goderen ter waarde van
ongeveer een half miljard gulden aan
het land geschonken.
De door de sjah overgedragen bezit
tingen bestaan uit tankschepen, fa
brieken, hotels, Aveeshuizen, zieken
huizen en onroerende goederen.
en Metslawier onttrok men zich
aan elk contact met de pers.
Ook de Nederlandse regering
zweeg tot op dit moment, aan
gezien nog onvoldoende gege
vens telefonisch van ambassa
de-secretaris, mr. P. J. Polak,
die het proces bijwoonde, waren
doorgekomen.
Kort nadat burgemeester F. Sytse-
ma van Oostdongeradeel in zijn avo-
ning in Metslawier telefonisch het
vonnis van de Russische krijgsraad
over zijn pleegzoon Louw de Jager
(26) had vernomen, béiden wij hem
op.
„Ik heb het tragische nieuws zo
juist gehoord, ik ben volledig inge
licht. Ik kan U verder niets zeggen",
zei de heer Sytsema en in zijn stem
was een groot verdriet merkbaar.
In Amsterdam gaf de jonge écht-
genote van Evert B. Reydon (30)
gisteravond geen gehoor. Volgens
buren was zij al een paar dagen
niet thuis. Helder straalde in de
Comeniusstraat licht uit alle ven
sters van het vier-hoge flatblok.
Alleen achter de ramen van Rey-
dons woning op de derde etage
bleef het donker.
Een Avoordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken deelde mee
dat de Nederlandse ambassade in
Moskou AToeg in de avond had op
gebeld, maar dat dit gesprek slechts
enkele schaarse gegevens had opge
leverd. De tweede secretaris bij de
ambassade, mr. P. J. Polak, had gis
teren een uur met Reydon en De
Jager gesproken. De heer Polak was
niet alleen met de twee beklaagden
geweest. Behalve de parketbewaking
was het gesprek bijgewoond door
vier Russen.
Ook wist men in Den Haag nog niet
of de twee Nederlanders gebruik zul
len maken a-an de mogelijkheid tot
hoger beroep. De heer Polak zal van
daag een onderhoud hebben met de
twee raadslieden van Reydon en De
Jager en wellicht zal dan meer be
kend worden.
HANDELAREN NEMEN GEEN RISICO'S
Veel vraag uit
West-Duitsland
en uit België
TRAAG (li-aait (1e grote wijzer
van de veiling'Ulok over (le reeks
van cijfers langs de rand van
het cirkelvormige bord. Het is
veelal een korte weg, die de wij
zer aflegt, want nauwelijks en
kele tientallen cijfers gezakt,
wordt de wijzer een abrupt halt
toegeroepen. Opnieuw is een
hoge prijs genoteerd voor een
partij appels, peren, bramen of
aardbeien, liet zijn momenteel
dan ook „gouden tijden" voor
vele Zeeuwse fruitkwekers. De
wijzer van de veilingklok blijft
al weken lang in „hogere regio
nen" verkeren en dat betekent
een beste prijs voor de fruit
teler.
Het is eigenlijk een merkwaardi
ge zaak met de prijzen in de
fruitteelt. Het ene jaar worden
drie tot vier dubbeltjes betaald
voor een kilogram smakelijke ap
pels en het andere jaar komt de
wijzer van de veilingklok niet
beneden de 80 of 90 cent per kg.
Dit jaar is dit laatste bet geA'a)
en zó was het ook in 1959 en in
1957, beide topjaren voor dc
Zeeuwse fruitteelt. Zelfs 't kroet,
vaak met 3 tot 5 cent per kg be
taald,, brengt nu grif een kwartje
op.
De hoge prijsvorming in de fruitsec
tor heeft verschillende oorzaken. In
de eerste plaats is de vraag uit
West-Duitsland en België naar de
produkten uit de Nederlandse boom
gaarden bijzonder groot. De kilo
gramopbrengsten in Duitsland zijn
tot een derde van de normale oogst
gereduceerd en in België tot onge
veer de helft. Beide landen hebben
alle invoerbeperkende maatregelen
zover mogelijk A-an zich afgegooid en
hun grenzen staan wijd open voor
het Nederlandse fruit. Deze buiten
landse vraag heeft de prijs van de
appels en peren vele dubbeltjes opge-.
dreven.
Een factor van belang in de prijs
vorming is ook dc toenemende
Avelvaart in ons land, die gepaard
gaat met gewijzigde consumptie
gewoonten. I'er hoofd der bevol
king wordt steeds meer fruit ge
geten en de Nederlander is ook
bereid een goede prijs te betalen
voor een goed produkt. „Geleide
lijk werkt dit door in de prijs",
a'erldaarde ons de vóilingdircctenr
van Goes, de heer S. G. Noole-
lioom. Maar de uitgesproken hoge
prijs is een gevolg van de slechte
oogst in West-Europa. Hoewel
ook in Nederland de oogst bene
den normaal is, zit men hier toch
aan de gunstige kant, want wat
er is aan fruit, aa'ordt dik betaald.
Miljoenen
De omzetten op de ZeeuAvse veilin
gen lopen al in de miljoenen guldens
en als de tendens van hoge prijzen
zich handhaaft, zullen enkele vei
lingen zeker de tien miljoen gulden
overschrijden. Op de veiling Goes
bedraagt de weekomzet gedurende
dc laatste maand ongeveer éy» tot
5 ton. Op 1 oktober j.l. was de to
taalomzet van deze veiling 5,3 mil
joen gulden, gelijk aan 1959 en 0,9
miljoen gulden minder dan in 1957,
toen het dus nóg beter was. In de
tussenliggende jaren kwam de Goe-
se veiling aan een omzet van rond
3 V2 miljoen gulden op 1 oktober.
Wie toch zijn het, die deze hoge prij
zen op de veilingen betalen? Het zijn
Zie slot pag. 2 kol. 4)
De dagen, Avaarin de klant (con
sument) koning was, zijn sinds
lang voorbij en misschien is dat
niet eens zo onprettig. Die klant
droeg namelijk een kroon waarop
met grote letters geschreven stond:
veel eisen en weinig betalen. En het
is vandaag aan de dag toch Avel tot
iedereen doorgedrongen, dat op een
dergelijke basis nooit een goede wel
vaartspreiding in onze samenleving
mogelijk is en dat dan geen sprake
kan zijn van redelijke lonen en korte
werktijden.
Men is het er thans in Nederland wel
over eens, dat de belangen van alle
groepen in de samenleving tegen
elkaar afgewogen dienen te worden
en dat daaruit een stelsel van lonen
en prijzen moet voortkomen, gericht
op een aanvaardbare bestaanszeker
heid voor allen. Dat de consument
het daarbij niet meer alleen voor het
zeggen heeft, ligt voor de hand.
De consument heeft dus een be
langrijk deel van zyn gezag
verloren. Hij heeft nog maar
weinig te zeggen over de prijzen,
iets meer over de kwaliteiten en heel
veel minder over het dienstbetoon.
Vooral dat dienstbetoon wil in ons
goede landje nog wel eens aanlei
ding geven tot klachten, die men in
dagbladen en in consumentenbladen
kan lezen. Klachten over de prijzen
hoort men min
der, maar zij ke
ren wel regelma
tig terug en zij
sorteren meestal
weinig effect. Het
minst hoort men klagen over de kwa
liteiten.
Nu is het opvallend, dat vorige
week in Engeland door de La
bour-party een pamfletje werd
verspreid, waarin wel over die kwa
liteit werd geklaagd.
Het drukwerkje bevatte een beschou-
Aving over de zwakke positie \'an de
consument tegenover de producent
en de handelaar. Het mondde uit in
een reeks Avaarschuwingen tegen
verkeerde praktijken en één van die
verkeerde praktijken was het verko
pen van goederen, die van prullerige
en onbetrouwbare kwaliteit waren.
In het midden latende of er nu in
Engeland zovele dringende rede
nen bestonden voor deze laatste
waarschuwing, mag Avel worden
vastgesteld, dat de consument in
Nederland over de kwaliteit van de
meeste Nederlandse goederen Avel ge
rust kan zijn. In een tijd waarin de
consument zo weinigeigen gezag
hééft, moet zoiets toch wel met vol
doening en heel nadrukkelijk
geconstateerd worden en het klinkt
des te geloofwaardiger. Avanneer
deze vaststelling niet door Neder
landers, maar door buitenlanders ge
schiedt.
De redactie van „Nederlands Fabri
kaat" kreeg een rapport in handen,
dat was opgesteld door een groep
Duitse kwaliteitsdeskundigen, die en
kele maanden geleden ons land be
zocht. In dat rapport wordt Neder
land aan de Duitse industriëlen ten
voorbeeld gesteld voor wat betreft
de kwaliteitszorg. Dit is een gebied,
zegt de redactie van Nederlands Fa
brikaat, waarop de Nederlandse in
dustrie die van de andere Europese
landen kilometers voor is. In geen
enkel Europees land weten de fa
brieken zo goed op de kwaliteit van
hun produkten te passen als in Ne
derland.
Dat betekent niet, dat alles wat in
Nederland gemaakt wordt het beste
zou zijn wat er bestaat, maar wel
dat er in verhouding tot de prijs
veel zorg wordt besteed aan de kwa
liteit.
Het doet deugd zoiets te lezen, voor
al nu de positie van de consument
betrekkelijk zwak is en er blijkbaar
in het buitenland wat meer op die
zwakte wordt gespeculeerd dan in
ons eigen land. Er is gelukkig een
gebied, waarop de Nederlandse pro
ducent vóór is en waarop de con
sument (klant) nog een klein beetje
koning is.
Westen bepaalt
koers inzake
Berlijn
Het Britse ministerie Aan buiten
landse zaken heeft gisteren medege
deeld dat de westelijke Grote Vier
binnenkort beraadslagingen zullen
A'oeren over een gezamenlijke koers
bij toekomstige onderhandelingen
met de Russen over Berlijn.
Het overleg volgt op de ontmoeting
die vandaag zal plaats vinden tus
sen president Kennedy en de Russi
sche minister van buitenlandse za
ken. Andrei Gromvko, in Washing
ton.
Het doel van het westelijk overleg
is om een gezamenlijke gedragslijn
uit te stippelen bij eventuele onder
handelingen over Berlijn.
VANDALEN BIJ HET
GRAF VAN
HAMMARSKJÖLD
Vandalen hebben het graf van secre
taris-generaal Dag Hammarskjöld in
Uppsala geplunderd op zoele naar
souvenirs.
Bloemen en zijden linten werden uit
de kransen gerukt. Het koninklijke
monogram van een door koning Gus-
taaf gezonden krans werd er af ge
scheurd.
De politie overweegt het graf gedu
rende de nacht te laten bewaken.
OA'érdag zou dit niet nodig zijn we
gens de aanwezigheid van bet per
soneel van de begraafplaats.