■Plant bollen nu!
Zes „Edisons" vonden
reeds een bestemming
Bendeleden stalen
honderden brommers
Denken en leven van de Grieken
bepaald door apostel en godin
Super Senoritas
14 ct
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
SPEURWERK KOST TE VEEL TIJD
Doorverkocht naar
koopman in Utrecht
„Deze bende heeft zeker enkele hon
derden bromfietsen gestolen", zei
dinsdag de Amsterdamse officier
van justitie, mr. H. G. van Everdin-
gen, die de rechtbank een beeld
trachtte te geven van dit omvangryke
lcomplot. Ondanks het tijdrovende en
inspannende speurwerk van de Am
sterdamse centrale recherche en het
langdurige, minutieuze vooronder
zoek door de rechter-commissaris,
heeft de rechtbank zich desondanks
nog geen eigenlijk beeld kunnen
vormen over het aandeel dat drie van
de vier bendeleden hebben gehad.
Eén hoorde een gevangenisstraf van
vijftien maanden met aftrek tegen
zich eisen, maar de zaken tegen de
drie anderen, die tegenstrijdige ver
klaringen aflegden, zal op 14 no
vember worden voortgezet.
In januari werd de bende door een
toeval opgerold. Twee Amsterdamse
politiefunctionarissen signaleerden in
Hellendoorn twee van diefstal in Am
sterdam afkomstige bromfietsen. Ze
stelden een onderzoek in en slaagden
er met medewerking van enkele col
lega's tenslotte in het ingewikkelde
netwerk te ontwarren. Er werden vijf
arrestaties verricht. Vijftien gestolen
bromfietsen werden er bij een koop
man-caféhouder in Heino gevonden
en bij een koopman in Utrecht kon
worden nagegaan, dat hij 119 gesto
len bromfietsen van de Amsterdamse
bende heeft afgenomen.
Honderden
„Het zijn er zeker enkele honder
den, maar toen de bende was op
gerold heb ik tenslotte tot de po
litie gezegd het verdere speur
werk maar te stoppen. Het ging
teveel tijd kosten", zei mr. Van
Everdingen in zijn requisitoir te
gen de 23-jarige monteur F. J. B„
die wegens diefstal in vereniging
15 maanden met aftrek tegen zich
hoorde eisen.
De officier van justitie had in deze
zaak alleen de diefstal en heling
van 15 bromfietsen ten laste gelegd.
Volgens de monteur was hij „slechts"
bij zes of zeven diefstallen betrok
ken. Hij fungeerde daarbij als chauf
feur. De reeds tot een gevangenis
straf van 12 maanden, waarvan drie
voorwaardelijk veroordeelde 27-jari-
ge kelner C. V. stapte uit de auto.
stal de bromfietsen, reed er op naar
het „centrale magazijn" (een auto
sloperij) in Duivendrecht, waarna B.
hem weer naar het volgende object
vervoerde. De eigenaar van het „cen
trale magazijn" was de 30-jarige au
tosloper F. C. de G., die volgens de
officier van justitie „de grote orga
nisator" van de onderneming was.
Hij verkocht de bromfietsen voor
ongeveer f 225 per stuk aan een
koopman in Utrecht, nadat hij de
frame- en motornummers had veran
derd.
Nadat De G. onenigheid over de prij
zen met de Utrechter had gekregen,
kreeg hij contact met de koopman
caféhouder in Heino. Zijn medewer
kers werden naar gelang hun aandeel
betaald.
(Advertentie)
Heerlijk zachl yf Winnaar in zijn klasse
HELLAS, EEN ANDERE WERELD
Zwerftocht tussen moskeeën en
resten van godentempels
In 1960 vergingen
171 schepen
Gedurende 1960 zijn in totaal 171
schepen vergaan, aldus de statistie
ken die woensdag door Lloyds Regis
ter of Shipping in Londen zijn ver
strekt. Het gezamenlijke tonnage be
droeg 358.180. In 1959 zijn 181 sche
pen, met een tonnage van 281.523,
vergaan..
Griekenland ïs een wonder
lijk land en speciaal Athene
een stad waarin men de
scherpste tegenstellingen kan
ontmoeten. Het verschil tus
sen de city, met zijn vele luxe
hotels, prachtige openbare
gebouwen, de brede straten
Avaarover een intensief ver
keer raast en de troosteloze
grauwe woonwijken is soms
frappant.
Simpele mannetjes met grote bos
sen natuur-spons opgedoken uit
de groen doorschijnende branding
rond de eilanden in de Aegeïsche
Zee trachten hun produkt voor
een habbekrats kwijt te raken aan
inzittenden van de meest moderne
auto's die met beschaafde zucht
jes stoppen wanneer ergens een
verkeerslicht op rood gpringt. De
tegenstelling tussen een roemrijk
verleden en het even welvarend
heden wordt in de mens zelf weer
spiegeld door de kalmte en berus
tende discipline van de voetganger
en de jachtige haast van het snel
verkeer.
Heidendom, christendom en
mohammedanisme ontmoet ge
in bijna alle delen van de stad,
dicht bijeen, in de resten van
tempels, in .middeleeuwse by-
zanfhijnse kerkjes en nieuwere
kathedralen en in strenge mos
keeën met zeer kleine rondbo-
gige raampjes.
De byna boomloze stad koestert
op de top van de naakte rotsen
van zijn Akropolis een schriele
olijfboom, geschenk van de godin
Athene en midden op de gladde
schedel van de Areopagus ligt een
vierkante tegel waarin een kruis is
gebeiteld, die de plaats aangeeft
waar de apostel Paulus preekte.
Olijven
Toen in de prachtige vlakte van
Attica deze stad gebouwd wer<j,
viel het oog der goden met welge
vallen op haar muren en bewo
ners. Poseidon en Athene dongen
naar het bezit van de jonge stad
en peinsden over het beste ge
schenk dat zij konden geven. De
zeegod schiep uit het niets een
paard, hulp van de mens in zijn
arbeid en strijd. Maar met een
simpel gebaar van de schone go
din verscheen uit de rotsen van de
Akropolis een grauwe boom,
groengrijs van blad en klein van
vrucht: een olijf. Haar olie bete
kende handel, die welvaart zal
brengen en rust, waardoor bescha
ving en kunsten gelegenheid zou
den vinden zich te ontplooien.
Die eerste Atheners kozen met
veel verstand. Athene kreeg haar
marmeren woonhuis boven op de
ongenaakbare top van de Akro
polis en met het groeien van de
macht der stad een kolossaal bron
zen standbeeld, tien meter hoog,
waarvan de A'ergulde punt van de
speer kilometers ver in zee eeu'ba-
ken was voor de schepen.
Sinds de mensen de goden hebben
verjaagd, verwoestten deze hun
eigen woningen, overal op de land
tongen en rotspunten van Grieken
land. Alleen Athene kon er niet
toe komen haar wondere huis op
de Akropolis te vernietigen. Dat
deden de mensen, pas veel later,
toen in 1687 de Venetiërs met hun
geschut het Parthenon zwaar be
schadigden.
Nu zijn vele delen ervan verza
meld in een museum en bloeien
vuurrode klaproosjes tussen de
restanten die nog overeind
staan, of over de Akropolis
verspreid liggen. Tekenaars zit
ten op de rotsblokken en schet
sen de schone vormen welke
zelfs de ruïnes van de Dorische
zuilen laten zien. Bij de kleine,
sierlijke Nike-tempel, die in
middels geheel hersteld is, zit
een groep meisjes van een pen
sionaat in streng-zwarte
jurkjes vol aandacht te
luisteren naar de uiteenzettin
gen van haar lerares.
Steenhouwers
Wij slenteren tussen de rotsen en
marmeren platen, zien de steen-
houwers die in hun oneindig ritme
van hamer en beitel werken aan
,.j een nieuwe glorie van hun natio
nale trots, zien de olijfboom van
Athene's beschermgodin krom en
armoedig tegen de zuidelijke muur
van het Erechtheyon staan, en
ijzen van de bodemloze afgrond
waarin Aegeas zich stortte, toen
hij zijn zoon Theseus met zwarte
zeilen over de Saronische Golf zag
terugkeren van Kreta.
En langzamerhand gaan we be
grijpen waarom de ouden hun
tempels zó bouwen, hoog boven
hun stad, of waar een geweldige
rotspiek steil naar zee afdaalt.
Hier omvat men met één blik de
majesteit van de schepping, de
glorie van hemel en aarde. Hier
móet de macht van de verre go
den de Hellenen hebben aangegre
pen, zodat zij bij voorkeur hun al
taren op dergelijke plaatsen op
richten.
De goden-huizen staan er nóg,
mannetjes, die proberen tros
sen met natuursponsen te verko
pen
Doorkijkje tussen de restanten
Tan dé tempel van Poseidon, op
Kaap Sounion. Duidelijk is te zién
hoe de marmeren delen van de
zuilen geheel los op elkaar staan.
Op de achtergrond liet kleine
rotseiland Patroklou.
0|>
verschynt. Hy had een kykje ge
nomen op de Akropolis en trof
daarna de debatterende Grieken
beneden, op de kale rots. „Ik heb
gezien dat gij een zeer godsdiens
tig volk zijt", heeft hy ongeveer
gezegd, „want in uw heiligdom
hebt gij naast de vele andere alta
ren ook een altaar opgericht voor
de onbekende God. Die God dien
ik".
Christendom
Het is een omwenteling in het
godsdienstig denken van de Helle
nen, te horen dat deze onbekende
God een God van liefde is. Zittend
op een rotsblok, vlak bij de plaats
waar Paulus zou hebben gestaan,
stel ik me voor hoe men op zijn
woorden heeft_ gereageerd. Het
was de laatste' ochtend A'an mijn
verblijf in Griekenland en hoe
wel liet de vorige avond erg laat
geworden was moést ik de
Areopaag beklimmen en dit histo
rische moment op me laten inwer
ken. Het kapitale schilderij in de
werkkamer van burgemeester
Tsoukalas was me daarbij een
hulpmiddel.
Zwijgend zitten de Grieken rond
die vreemdeling, half afkerig half
nieuwsgierig, Dreigend rijst ach
ter hem de immense rotswand van
de Akropolis omhoog, waarboven
het machtige Parthenon en de
schittering van de zon in de speer
punt van Athene's reuzen-beeld
getuigen van de kracht en de on
overwinnelijkheid van de be
schermgodin der stad. Paulus zelf
keek in de richting van de stad,
waarboven de Areopaag hoog ver
heven ligt.
Daar beneden ik zwierf er tus
sen dc opgravingen zoekt men
nu moeizaam naar de resten van
die oude cultuur, poogt men te re
construeren hoe het leven toen
was en herstelt men alles waar
over men concrete gegevens heeft
weten te verzamelen. Ik moest er
voor over een hek klimmen om een
goede indruk te krijgen van dit
werk. Wanneer ik na een half uur
aan de andere kant weer voor een
hek kom, staat er een politieagent
op me te wachten.
Zijn ruzie-toon verdwijnt subiet
wanneer ik vertel waarom ik
hier ben en hij wordt zelfs
vriendelijk wanneer ik uiting
geef aan mijn bewondering
voor zulk een enorm archeolo
gisch project. Voorkomend
wijst hij mij een houten hek,
iets verder, waarvan twee lat
ten gebroken zijn, zodat ik er
gemakkelijk- door kan en helpt
me nog even in de goede rich
ting naar het hotel.
Die morgen was ik ook rond de
tempel van Zeus gewandeld en
ontdekte een terrein aan de oost
zijde, waar men eveneens opgra
vingen doet. Er staat een meneer
in een groot rechthoekig gat te
kijken een vloer van waarop de
bodem van marmer-plavuizen ligt.
„Old houses?" vraag ik.
„Wohnort der Alten" zegt hij.
„Duitser dus", denk ik, maar het
ïs een Zweed, die via een uitwisse
ling van universiteiten hier een
.jaar lang de leiding heeft by de
opgravingen. Zijn naam ontschoot
me in de haast valt liet korte ge
sprek, want 50 meter verder zit
een vrachtauto vast in een berg
aarde en puin en hy rent er heen
om de krachten van de heftig
scheldende Grieken, die er bij
staan, te organiseren.
Akropolis
Er is een hemelsbreed verschil
tussen de resten van de tempels
binnen de stad Athene en die op
andere plaatsen. Athene gold als
de plaats waar de goden het liefst
verbleven, wanneer zij niet op de
Olympus toefden. Daar, midden
tussen hun Grieken, boven de stad
uittornend, en toch zeer dicht er
bij, lieten zij zich de eer welgeval
len welke het volk hen dagelijks
kwam tonen. En nog ziet iedere
Athener de Akropolis als het wer
kelijke middelpunt van zijn stad.
Op de hoge, steile rots van Kaap
Sounion, het zuidelijkste punt van
het vasteland van Griekenland,
staan de zuilen die overbleven van
de tempels van Poseidon, Wij re
den er heen, langs de prachtige
boulevard en de grillige bergweg
(links: rotswand, rechts: stelle
helling naar het smalle strandje
waarop de golven schuimend bre
ken). Luxueuse badhotels, pen
sions en andere vakantie-verblij
ven langs de eerste 25 km, duiden
op de vlucht welke het toerisme
reeds heeft genomen. Verderop
krijgen we een indruk van het
„platteland": bergwanden, zo ruw
en onbehouwen dat zij zelfs de
kleine kudden schapen welke hier
en daar grazen geen kansen bie
den. Daartussen: smalle dalen
met een wilde grassoort, kleine
akkertjes met haver en gerst, de
eerste schuchtere pogingen van
een wijngaard en een enkele eenza
me behuizing, vaak niet meer dan
een opgeknapte ruïne. We snuiven
een vreemde geur op, welke onze
gids als die van amandelbloesem
bekend maakt. De scherpe contou
ren van de bergen, de grillige
kustlijn en de vele kleine rots
eilanden langs de route, die wij ne
men, dragen het stempel van een
klassieke schoonheid.
Wat het meest opvalt is de
rust. Het landschap is stil.
Geen loofbomen wiegen in de
wind. De zee en haar branding
maken geen geluid. De mensen
welke wij zien, lopen en geba
ren weloverwogen, zonder over-
drijving en zonder enige haast.
Kaap Sounion rijst hoog boven de
zeespiegel. Op zijn uiterste punt
staat de tempel van de zee-god.
En het is duidelijk waarom. Rechts
strekt zich de Saronische Golf uit,
tot voorbij Athene en Piraea,
waarover alle schepen voeren die
Griekeland groot hebben gemaakt,
door de handel of de krijg. Sou
nion was voor de schepelingen het
laatste houvast met het vaderland
voor zy van het ene eiland naar
het andere varend verre kusten
opzochten.
Poseidon, een ruwe lcwant, moest
zich hier wel zeer op zijn gemak
voelen. De muren rond de tempel
doen denken aan een Akropolis,
welke elke stad bezat die zich
respecteerde, maar een stadje ïs
hier niet te bekennen. Wel bloe
men, in grote verscheidenheid van
kleur, tegen de rotswanden en tus
sen de stenen. En de weldadige
rust. En de zon.
Die zon. die ons deze middag al
verleid had bij het bungalow-hotel
waar wij de lunch gebruikten
ergens in de luxe baden-streek
kort bij Athene in zee te zwem
men, tot verbazing van de toezien
de Grieken, die zich niet kunnen
indenken dat die gekke Hollanders
zo vroeg in het seizoen het water
in duiken.
Het was dan ook wel koud. Maar
de temperatuur boven water ver
goedde alles. Die zon! Een collega,
die de verleiding niet kon weer
staan en de hele middag op het
strand bleef, zagen we tegen de
avond terug met een lelijk ver
brande huid, zodat hij prompt de
bijnaam „knipperbol" kreeg
(Advertentie)
Stop de lente in de grond
BesmerZaterdagmeal
ONDER MEER BIJ BERNARD HAITINK
Prijzen worden uitgereikt
op „grand gala du disque"
Zes van de zestien Edisons 1961, de
vorig jaar ingestelde onderscheiding
voor de beste artistieke prestatie op
de grammofoonplaat, hebben reeds
een bestemming gevonden. Zij zijn
toegekend aan dirigent Bernard Hai-
tink niet het Concertgebouworkest, de
pianist Robert Casadesus, de zange
ressen Joan Sutherland en Elisabeth
Schwarzkopf, het Amadeusz-kwartet
en voor een complete opname van
„Tristan en Isolde."
De beeldjes zullen tijdens een „grand
gala du disque" oj> 29 september in
het Concertgebouw in Amsterdam
worden uitgereikt, waarschijnlijk
door de minister van onderwijs, kun
sten en wetenschappen, mr. J. M. L.
Th. Cals.
On deze klassieke gala-avond zal het
Concertgebouworkest onder leiding
van Bernard Haitink de „partita voor
orkest" van Hans Henkemans ten ge
hore brengen. Voorts zal Elisabeth
Schwarzkopf twee grote Mozart-
aria's zingen en tenslotte zal Robert
Casadesus Van Beethovens vijfde
pianoconcert vertolken.
Gescheiden
De „grand gala du disque" voor
het populaire genre is dit jaar ge
scheiden van de klassieke muziek.
De Edisons in dit genre zullen wor
den uitgereikt door Wim Sonne-
Prinses Irene woont in
Tilburg première bij
Prinses Irene zal op zaterdag 23 sep
tember in Tilburg de galapremière
bijwonen van het toneelspel „De tien
de man" van Paddy Chayefsky, te
brengen door de toneelgroep „Ensem
ble" onder regie van Carl Guttmann.
In mei, tijdens een bezoek aan de
nieuwe Stadsschouwburg in Tilburg,
had prinses Irene reeds het verlangen
uitgesproken een voorstelling in dit
iderne theater te willen bijwonen.
veld op zaterdag 30 september
tijdens een feestavond in het Kur-
haus in Scheveningen, waaraan
onder meer zullen medewerken
The Blue Diamonds, Rita Reys,
Lys Assia, Peter Kreuder. Rika
Zarai, Sven Asmussen, Charles
Aznavour en Caterina Valente.
Met deze twee avonden wordt de
„maand van de grammofoonplaat"
ingeluid, die geheel oktober zal duren.
De kopers in de platenmaand zullen
tegen een gereduceerde prijs een
zwarte schijf kuunen aanschaffen,
waarop Wim Kan en Toon Hermans,
elk op hun wijze, hun visie op de
grammofoon en -plaat geien. Dit is
e eerste en waarschijnlijk ook de
laatste maal, dat deze artiesten op
één plaat gevangen zijn, want zij zi jn
door exclusieve contracten gebonden
aan verschillende maatschappijen.
Voor deze speciale opname werd
echter een uitzondering gemaakt.
Prof. Diepenhorst droeg
rectoraat V.U. over
Tijdens een openbare zitting van de
senaat der Vrije Universiteit in het
Woestduiiicentrum te Amsterdam
heeft dc aftredende rector magnifi
cus prof. mr. I. A. Diepenhorst, het
rectoraat overgedragen aan prof. dr.
H. Smitskamp.
In zijn rede vroeg prof. Diepenhorst
bijzondere aandacht voor de ontwik
keling van wetenschap en universi
teit. Het academisch bedrijf was, vol
gens prof. Diepenhorst, getrokken in
de economische verdediging van land
of landenblok. Vele studenten werden
totaal verzakelijkt. Hij waarschuwde
met klem tegen de ontaarding dei-
universiteit in een verzameling van
vakopleidingen en vergroeiing van
professoren tot bedrijfschefs. Spre
kende over de toekomstige structuur
der universiteit betreurde prof. Die
penhorst het dat het protestantse be
drijfsleven njet in die mate steun ver
schaft als mocht worden gehoopt.