MILJOENENNOTA 1962: tooen 10 miUa&
Economische toestand dwingt
tot waakzaamheid
Deltaplan voor 1961:
115 miljoen gulden
Twee miljard voor
onderwijs en cultuur
KRAPPE ARBEIDSMARKT EN
TENDENS TOT PRIJSSTIJGING
HOGER BEDRAG VERBETERING
KANAAL GENT-TERNEIJZEN
[LJQENENNOTA 1962
BURGERLIJK RIJKSPERSONEEL
MET 1506 MAN TOEGENOMEN
Een plezierige
avond behoeft
niet bedorven
te worden door
hOOfdpijn Neem
direct Rheumin
(Van onze parlementaire redacteur)
De miljoenennota, die een toelichting geeft op de rijksbegroting
voor 1962, die dinsdagmiddag door de minister van financiën
prof. Zijlstra, aan de Tweede Kamer is aangeboden, onthult de
volgende belangrijke punten:
Verlaging van de loon- en inkomstenbelasting op 1 juli
1962. Verlaging van de belasting voor de werkende gehuw
de vrouw met ingang van 1 januari 1962. Vaststelling van
de vennootschapsbelasting op 42-45 procent met ingang
van 1 januari 1963. Instelling van een bijzonder invoer-
recht op stookolie, gasolie en dieselolie voor zover deze mi
nerale oliën niet worden gebruikt voor particuliere verwar-
mings- en verlichtingsdoeleinden. Staatsuitgaven stijgen
in 1962 voor het eerst boven de 10 miljard. Het defensie-
plafond stijgt in 1962 en 1963 boven de 2 miljard. De
uitgaven voor onderwijs en cultuur stijgen in 1962 tot
boven de 2 miljard. Het tekort op de begroting voor 1962
bedraagt 275 miljoen. Voor de dekking zal geen beroep
op de open kapitaalmarkt worden gedaan. Het woning-
bouwprogram 1962 vermeldt de bouw van 90.000 wonin
gen, waarvan 35.000 woningwetwoningen.
De regering wijst er in de miljoe
nennota op, dat na het snelle herstel
in 1958 van de tegen het einde van
1957 ingetreden recessie het econo
mische leven in Nederland zich on
onderbroken in opgaande lyn heeft
bewogen. Sedertdien is de algemene
toestand gekenmerkt door een hoge
werkgelegenheid en produktie, een
bijna stabiel prijspeil en een gunsti
ge ontwikkeling van de betalingsba
lans.
Drie belangrijke doelstellingen van
het sociaal-economisch beleid zijn dus
in grote lijnen verwezenlijkt. Ondanks
deze innerlijke sterkte van de Ne
derlandse volkshuishouding zijn er
in het economische leven tekenen
aanwezig die tot waakzaamheid
dwingen. De regering noemt de knel
lende schaarste aan arbeidskrachten,
waardoor het aanbod geen gelijke
tred kan houden met de vraag. Dat
weerspiegelt zich o.m. in een ver
lenging van levertijden, een tendens
tot prijsstijging, een snelle toeneming
van de invoer en een minder sterke
groei van de uitvoer.
Dit maakt het naar liet oordeel van
de regering noodzakelijk ten aanzien
van de bestedingen waakzaam te
zijn teneinde te voorkomen dat, zo
als in 1956-1957, het evenwicht in
de Nederlandse economie wordt ver
stoord, de achteruitgang van de be
talingsbalans te ver doorschiet en de
opwaartse druk op de prijzen te
groot wordt.
Evenals tot dusver wil de regering
uit een oogpunt van conjunctuur-po
litiek door middel van de rijksfinan
ciën en met behulp van andere be
leidsinstrumenten-trachten een zoda
nige invloed op de nationale bestedin
gen uit te oefenen, dat deze in over
eenstemming zijn met de werkelijke
produktiemogelykheden.
Aan het beleid der regering liggen
echter ook structurele doelstellingen
ten grondslag. Het is erop gericht
om de rijksuitgaven blijvend zoveel
mogelijk te drukken. In het structu
rele vlak ligt ook het streven van
de regering te geraken tot een ver
mindering van de belastingdruk en
tot -het aanbregen van verbete
ringen in het belastingstelsel.
De eerste
onzekerheden
Doordat de overheid een grotere
plaats in de Nederlandse volks
huishouding is gaan innemen
dat blykt 0.111. hieruit de de in
gediende begroting de eerste is
waarvan het uitga veutotaal de
tien miljard gulden overschrijdt
is ook de invloed die via de over
heidsfinanciën op het economisch
bestel kan worden uitgeoefend,
gegroeid. Van de hier liggende
mogelijkheden moet zo nodig ge
bruik worden gemaakt, vindt de
regering, maar zij waarschuwt
dat men die mogelijkheden ook
weer niet moet overschatten.
Demiddeten v. hei Rijk bedragen ca11 miljard
DIT IS11MILJARDGULDEN...
*4mzouca.35Qjaar
elke seconde éengul-
uih kunnen geven
Men ^ülis'llljaar
nodig hebben om tot
llmijjand te lellen
HelduurrJOl .400
eeuwen eer er 11 mil
jard dogen zijn verlopen
Men kan er ieder
mens op de aarde ca.
4 gulden van geven
Men zou 83eeuwen
nodig hebben om a lie
getellen tottlmiljard
neer le schrijven
11miljard gulden
weegt* toraal ca.f-\
66miljoenkilo. a
Het totaal van vraag, onderschei
denlijk aanbod in de Nederlandse
economie binnenlandse beste
dingen eii uitvoer aan de ene kant,
produktie en invoer aan de andere
beweegt zich in de buurt van
de 70 miljard gulden. Hiertegen
over staat de rijksbegroting met
een totaal van II miljard. Hoezeer
ook de noodzaak 0111 tegendruk te
geven moet worden erkend, het
ligt toch voor de hand dat aan
de overheidshuishouding niet de
eis mag worden gesteld schomme
lingen van enige betekenis ïn de
totale vraag- en aanbodsverhou-
dingen volledig te compenseren.
Bijzondere aandacht wijdt de rege
ring dat is in dit geval de minis
ter van financiën aan de bevor
dering van een evenwichtige econo
mische ontwikkeling op korter ter
mijn. Wat het externe evenwicht aan
gaat, wijst de regering erop, dat
het uiteenlopende stijgingstampo van
produktie en binnenlandse bestedin
gen zich weerspiegelt in een achter
uitgang van hét saldo op de lopende
rekening van de betalingsbalans.
Hier kon echter tot dusver niet direct
worden gesproken van een ontwikke
ling, die zorgen baarde. Het saldo
heeft zich van relatief grote over
schotten vooralsnog in de richting
van een evenwicht bewogen, een be
weging, die ook uit internationaal
oogpunt positief moet worden ge
waardeerd.
De revaluatie heeft tot dit even
wichtsherstel bijgedragen. Het is
echter zaak ervoor te waken, dat de
neerwaartse lyn van het betalings
balanssaldo tijdig in horizontale rich
ting wordt omgebogen, opdat Neder
lands externe positie ook werke
lijk gezond blijft en de reserveposi-
tïe niet fundamenteel wordt ver
zwakt. Er kan eerst van een even
wichtige externe positie worden ge
sproken wanneer op langere termijn
de lopende rekening een niet on
aanzienlijk overschot toont.
Aangezien 1962 een aantal onzeker
heden kan opleveren, acht de rege
ring het raadzaam om met supple-
toire vehogingen de uiterste terug
houdendheid te betrachten. Dit geldt
temeer, vindt zij, omdat het bijzon
der moeilijk is op korte termijn el
ders binnen de begroting compen
satie te vinden. Het kabinet is van
plan zich hiernaar te richten en het
vertrouwt dat het daarbij op de
steun van het parlement kan reke
nen.
Alles oveziende, meent de regering,
dat het tekort op de begroting van
1962 zo beperkt is, dat slechts een
deel van de saldi die op de voorin-
sehrijfrekeningen zullen worden ge
stort voor dekking ervan nodig is.
Hiermee is een situatie geschapen,
waarin het rijk de nodige speelruimte
naar twee kanten zal hebben
voor het voeren van dat kapitaal-
marktbeleid, dat door omstandighe
den zal worden vereist.
De ervaring van enkele jaren gele
den heeft geleerd, dat in een fase
van toegespitste conjunctuur de mo
gelijkheid van een zeer krappe ka
pitaalmarkt reeël aanwezig is. Het
is dan goed, wanneer het rijk geen
beroep op de open kapitaalmarkt be
hoeft te doen en maar ten dele
op de gelden van de voorinschryf-
keningen dit komt aldus ten goede
aan de lagere publiekrechtelijke li
chamen en liet bedrijfsleven. Welis
waar toont de kapitaalmarkt thans,
ondanks de spanningen die er onmis
kenbaar in onze economie zijn, nog
geen tekenen van verkrapping, doch
nu extern het evenwicht meer wordt
benaderd en de liquiditeitenbron uit
dien hoofde niet meer ruim vloeit en
anderzijds het nominale nationale in
komen blyft stijgen, is een wijziging
van de situatie allerminst uitgeslo
ten. Mocht daarentegen voortzetting
van het tot dusverre gevoerde beleid
van binding van liquiditeiten wense
lijk zijn, dan is dit, gegeven het be
grotingsbeleid voor 1862, zonder gro
te verzwaring van de schuldenlast
mogelyk
HIE OEBmSBEOMTIHG IS 0ESTE6EH VAS100 MIL10E» TOT 11 H1UMD
(Van onze parlementaire
redacteur)
Voor de uitvoering- van werken
in liet kader van het Delta
plan is onder de rubriek zee-
en rivierwaterkering en af
watering in totaal een bedrag
ran 115 miljoen gulden op
genomen, verdeeld over ge
wone en buitengewone dienst,
aldus deelt de miljoenennota
mede.
Hel drie-eUandenplan zal m 1962
worden voltooid. Voor de afsluit-
dam in hel Veerse Gat en aanpas-
singswerken in het omliggende
gebied is nog een bedrag van 3
miljoen nodig. Voor de werken in
het Haringvliet is 50 miljoen op
genomen, terwijl de afdamming
van Grevelingen en Volkerak 23
miljoen zal vragen.
Ten behoeve van de bedijking van
de L&uwerszee en Zuiclersloe
wordt respectievelijk 8 en 2,5 mil
joen aangevraagd. Een bedrag
van 25 miljoen is tenslotte be
stemd voor de versterking van
waterkeringen langs verschillen
de delen van de kust cn de zee
armen.
De stijging van de uitgaven iu 1962
in de rubriek aanleg en onderhoud
van waterwegen op de buitenge
wone dienst (van oorspronkelijk
105.4 miljoen in 1961 tof 114.1
miljoen in 1962) Is in hoofdzaak
het gevolg van het opnemen van
een hoger bedrag voor de verbe
tering van het kanaal van Gent
naar Terueuzen, waartegenover
voor 8ü procent echter onder de
middelen een hogere bijdrage van
België is geraamd en van een ver
hoging voor de uitvoering' van
werken aan de havenmond van
IJmuidcn.
In de vermoedelijke uitkomsten over
1961 is ten aanzien van de laatst
genoemde werken eveneens reke
ning gehouden met een hoger be
drag dan in de begroting 1961
werd voorzien.
Kostenstijging
wetenschappelijk
onderwijs
(Van onze parlementaire redacteur)
Tekenjare stijgt liet bedrag,
dat de staat moet uitgeven voor
onderwijs en cultuur- Dat komt
in de eerste plaats door de groei
van de bevolking, maar ook
doordat er naar wordt gestreefd
de onderwijsinstellingen zó mo
dern mogelijk te houden en
goed te outilleren. Uit de rijks
begroting voor 1962 blijkt, dat
de uitgaven voor onderwijs en
cu$tuur voor het eerst boven de
twee miljard gulden zijn geste
gen. Zij zijn geraamd op 2.372,9
miljoen gulden, dat is f 521,9
miljoen meer dan in de begro
ting voor 1961.
Met het oog op het grote belang van
de wetenschappelijke onderzoekingen
is voor de Koninklijke Nederlandse
akademie van Wetenschappen en an
dere zeer vooraanstaande organisa
ties die op dit terrein werkzaam zijn,
een bedrag geraamd van bijna f 36
miljoen.
De kosten voor het lager onderwijs
zijn op de begroting 1962. geraamd
op f993,7 miljoen. Op grond van de
financiële-verhoudingswet 1960 ont
vangen de gemeenten vanaf 1 janua
ri 1960 voor him materiële kosten
van het lager onderwijs een uitke
ring uit het gemeentefonds. In ver-
MES1STER KORTHALS
...veel geld nodig voor Deltaplan...
band daarmede ontvangt dat fonds
een uitkering ten laste van de rijks
begroting, die voor 1961 en 1962
naar schatting f 250 miljoen respec
tievelijk f 277 miljoen zal bedragen.
De stijging van de vermoedelijke uit
komsten 1961 en de raming van de
uitgaven voor 1962 met resp. f273.9
en f 290,6 miljoen moet hoofdzakelijk
aan deze gewijzigde financieringswij
ze worden toegeschreven.
Behalve de genoemde kosten zijn de
belangrijkste uitgaven voor het la
ger onderwijs:
dc salariskosten van rond f 537
miljoen van de ruim 53.000 leerkrach
ten bij het gewoon-, voortgezet ge
woon- en het uitgebreid lager on
derwijs.
de subsidies van ruim f 108 mil
joen ten behoeve van de kleuterscho
len (met rond 400.000 kleuters)
de subsidies van bijna f 53 miljoen
voor het buitengewoon lager onder
wijs.
Middelbaar onderwijs
De uitgaven voor de rijksscholen
voor middelbaar onderwijs zijn voor
1962 geraamd op ruim f22 miljoen.
Voor de gemeentelijkescholen voor
voorbereidend hoger en middelbaar
onderwijs ruim f 58 miljoen. De bij
zondere scholen voor voorbereidend
hoger en middelbaar onderwijs bij
na f 142 miljoen.
De kosten voor het nijverheidson
derwijs zijn in de begroting op
f 397,8 miljoen gesteld. De ver
moedelijke uitkomsten 1961 en de
uitgaven 1962 zyn respectievelijk
f 101 miljoen en f 130,9 miljoen
hoger geraamd dan op de begro
ting 1961. Deze stijging kan, even
als bij het lager onderwijs, voor
deze tak van onderwijs voorna
melijk worden toegeschreven aan
de invloed van de financiële-ver
houdingswet 1960, en wel voor
resp. f101 miljoen en f112 mil
joen. Het ligt in de bedoeling met
de subsidiëring van het midden-
standsonderwijs in 1962 een begin
te-maken. Hiervoor is op de ont
werpbegroting 1962 f 1 miljoen
opgenomen.
De uitgaven voor het wetenschap
pelijk onderwys tonen een sterke
stijging. Op de gewone dienst loopt
het begrotingscijfer op van f278,7
miljoen tot f 312.4 miljoen en op bui
tengewone dienst van f 73,4 miljoen
tot f99,6 miljoen. In de stijging van
bijna f 59 miljoen zijn bij de bedragen
bijna f 59 miljoen zijn bij de bijdra
gen voor de rijksuniversiteiten te
vens begrepen de kosten van het on
derhoud, de huren en andere vaste
lasten en de kosten voor nieuw-, aan-
en verbouw, die nu nog door de rijks
gebouwendienst worden betaald. De
toeneming van het aantal studenten
en het in exploitatie nemen van nieu
we instituten en laboratoria verho
gen belangrijk de personele en mate
riële lasten van de openbare en by-
zondere universiteiten en hogescho
len. Ook voor de studietoelagen is
een hoger bedrag uitgetrokken.
WATERSTAAT BREIDT UIT
Economische zaken en
defensie minder
(Van onze parlementaire redacteur).
De sterkte van het burgerlijk rijks
personeel zal naar verwachting in
1962 ten opzichte van 1961 met 1506
man toenemen van 120.482 man vol
gens begroting 1961 tot 121.988 man
volgens de ontwerpbegroting 1962. In
de genoemde toeneming zi jn 300 man
begrepen, die voorheen, hoewel hun
lonen op de rijksbegrotiug stonden,
niet in de sterkte van het burgerlijk
personeel ware» opgenomen.
De effectieve stijging van de geraam
de personeelssterkte beloopt dan ook
1206 man.
In de onderwijssector wordt een ver
meerdering geraamd van 3207 man,
ressorterende onder het ministerie
van onderwijs, kunsten en weten
schappen en van circa 100 man, res
sorterende onder het ministerie van
landbouw en visserij. Het ministerie
van verkeer en waterstaat verwacht
een uitbreiding van personeel van 340
man en het ministerie van finaciën
van 535 man. Onder laatstgenoemd
aantal is een uitbreidi g van 85 man
begrepen, van wie de kosten worden
terugontvangen uit het ouderdoms-
fonds en het weduwen- cn wezenfonds.
Daartegenover wordt de geraamde
sterkte van het burgerlijk personeel
bij het ministerie van defensie met
rond 600 man verminderd, terwijl
naar verwachting door het aflopen
van de werkzaamheden, verbonden
aan de volkstelling 1960, in 1962 ij
het ministerie van economische zaken
met circa 400 man minder zal kunnen
worden volstaan.
Staat als ondernemer en
aandeelhouder
Het rijk verwacht voor 1962
H van de staatsmijnen een winst-
uitkering van 18,8 miljoen gul-
ien. Uit deelnemingen in parti-
H euliere bedrijven denkt het rijk
de navolgende bedragen te ont- v
vangen: Mij. tot Financiering
van het Nationaal Herstel N.V.
H (ƒ3 miljoen), de Koninklijke
Nederlandse Hoogovens en
Staalfabrieken (ƒ7 miljoen), de
N.V. Nederlandse Spoorwegen
(ƒ9 miljoen), Je Breedband
M N.V. (ƒ17,9 miljoen), de N.V. f§
Ned. Aardoliemaatschappij
(ƒ4,5 miljoen), de N.V. Kon.
Ned. Zoutindustrie (ƒ1,7 mil-
H joen) en in enkele andere be- n
drijven (ƒ2,7 miljoen).
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
calOOJAAR R'JKSUITGAVEN
R-JKSUITgAVEII 1864-1962
Voor rijkspolitie
8,6 miljoen meer
Voor de rijkspolitie is voor
1962 8,6 miljoen meer uitge
trokken wegens de uitbreiding
van het personeel en aanschaf
van nieuw materieel. Deze stij- -
ging is o.m. veroorzaakt door
de jongste salarisherziening
voor het politiepersoneel en
door de hogere uitgaven voor
vergoeding van overwerk als
gevolg van de arbeidstijdver
korting. Dc kosten van de ge
meentepolitie voor 1962 zijn
geraamd op 163,2 miljoen te
gen 139,4 miljoen in de be
groting 1961. Behalve met de
kosten voor de normale uit-
breiding als gevolg van de
groei van de bevolking is o.m.
rekening gehouden met de fi
nanciële gevolgen van de ar
beidstijdverkorting-.
VV>*A*VVWVVVVVVVVVVVVW
(Advertentie)
Rheumin-tabletten helpen snet,
zeker en bovendien veilig! Ook
door de gevoelige maag uitstekend
te verdragen. 20 tabletten 63 ct
Een Brocades-product, dus:
vertrouw er op