Bondskanselier Adenauer zal
moeten wijken voor prof. Erhard
fT5
5®
ti
l
IDT
i :mEi
j
WHITE OW L
Niet-te-béschrij\
'en-lekkere pepermunt-dragée
MONUMENT VOOR DE POOLSE
PARACHUTISTEN IN DRIEL
KROESJTSJEW WIL ZETEL VAN
VER. NATIES WEL IN BERLIJN
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
l
EINDE VAN 12.JARIG BEWIND INZICHT
Liberalen willen wel coalitie
maar dan zonder Adenauer
(Van een speciale verslaggever)
In de nacht van zondag op maandag toen de resultaten van de
Westduitse verkiezingen van zondag zicli begonnen at te teke
nen, is liet einde van het twaalfjarige Adenauer-era in zicht ge
komen. De partij van de 43-jarige dr. Erich mende heeft in haar
verkiezingscampagne duidelijk gezegd, dat zij de absolute meer
derheid die de C.D.U. te zamen met de Beierse C.S.U. in 1957
had v eroverd, wilde breken. Zije heeft ook duidelijk genoeg ge
zegd dat zij, daarna een coalitie met diezelfde C.D.U.-C.S.
U. op basis van echt partnerschap nastreefde. Zij heeft echter
de kiezers niet duidelijk genoeg voorgerekend, dat het breken
van de absolute C.D.U.-C.S.U.-meerderheid ook de positie van
bondskanselier dr. Adenauer op het spel zou zetten... en men
heeft het missclden niet geloofd, dat zij als de volgende bonds
kanselier van West-Duitsland liever de huidige vice-kanselier en
minister van economische zaken, prof. Ludvvig Erhard zouden
zien.
Waarschijnlijk is dit een groot
deel van de nieuwe liberale kie
zers niet helemaal duidelijk ge
weest. Anders hadden ze mis
sclden toch liever rechtstreeks de
C.D.U. gekozen en misschien de
regering van de vereerde „Alte"
toch vior jaren verlengd.
Grote zege
De Vrije Democratische Partij is
veel sterker uit de stembus gekomen
dan zij zelf in haar koenste droom
had durven veronderstellen. Zij is de
grote winnares van de verkiezingen
van zondag geworden. Zelfs de S.P.
D., die onder haar splinterniéuwe
kanselier-kandidaat, de 47-jarige
burgemeester van Berlijn Willy
Brandt een stemmenwinst van vier
cn een half procent boekte, heeft dit
stoute stuk niet uitgehaald.
Intussen hebben nu de SJP.D. en de
liberalen 49 procent van de stemmen
en 256 bondsdagzetels tegenover 45,2
procent der stemmen en 241 zetels
voor de C.D.U.-C.S.U. Over een man
daat zal nog moeten worden beslist,
aangezien in de kieskring Cochem
aan de Moezel de sociaal-demokrati-
sche kandidaat onverwachts is over
leden.
Deze verkiezing zal nog worden In
gehaald.
Deze ene zetel zal echter aan de to
tale uitslagen niets meer kunnen ver
anderen. De S.P.D. heeft geprofi
teerd van de volledige ineenstorting
van conservatieve vluchtelingen, die
samen als „Gesamtdeulsche Partei"
hadden gekandideerd. Hun kiezers
zijn voor het grootste deel weggelo
pen naar de S.P.D., die tenminste
nog enige schijn van een derde partij
in West-Duitsland te zijn, kon op
houden.
Grootste fractie
De C.D.U. cn de C.S.U. kunnen in
ieder geval niet meer alleen regeren.
De 4 jaren van een alleen uit C.D.U.-
ers en C.S.U.-ers bestaand West
duits kabinet zijn ten èinde. De CJ).
U. en de C.S.U. moeten parlementai
re hulp zoeken bij de liberalen, die
zich hebben aangeboden, maar die
dr. Adenauer niet meer als kanselier
willen hebben.
De bondskanselier heeft gisteren
tydens een persconferentie reeds
verklaard, dat hij het socialisti
sche idee van vorming van een
coalitieregering van alle partijen
heeft afgewezen. Adenauer stelde,
dat zyn partij ondanks de geleden
verliezen, nog altijd de grootste
parlementaire l'ractie ts. Naar zijn
mening betekende dit, dat de kie
zers wensten dat het bewind de
lijn van de afgelopen 12 jaar in
de politiek diende te handhaven.
Adenauer riep in herinnering dat de
thans ter ziele zijnde Gesamtdeut-
sche Partei jarenlang aan zijn laat
ste kabinet had deelgenomen. Hij
voegde hier aan toe: „in 1957, was ik
er tegen dat onze partij alleen aan
de macht bleef, hoewel we toen een
Prins Bernhard heeft zondag in het
Engelse plaatsje Guilford 1300 leden
van de St.-John ambulance brigade"
een vrijicilligers-oryunisatie voor het
verlenen van eerste hulp, gëinspec-
teer. De inspectie vond plaats voor
de nieuwe kathedraal van Guilford,
ivaar later een dienst voor de leden
van de brigade werd gehouden.
meerderheid der zetels hadden. Ik
ben er tegen dat welke partij ook de
regering alleen leidt."
Voorlopige uitslag
De voorlopige uitslag van de West
duitse verkiezingen, zoals die gister
avond bekend was, is als volgt:
Christen-Democraten 14.239.984
stemmen (45,8 pet); Sociaal-Deino-
craten 11.406.253 stemmen (36,3
pet)Vrye Democraten 4.009.988
stemmen (12,7 pet)"Gesamtdeutsche
Partei 871.208 stemmen (2,8 pet);
Duitse vredes-unie 607.836 stemmen
(1,9 pet); Duitse Gemeenschap
26.906 stemmen (0,1 pet); Duitse
Rijkspartij 264.186 stemmen (0,8
pet)Sleeswjjks Stemmersverbond
25.444 stemmen (0,1 pet).
E.E.G.-ministerraad en
Europees parlement
in conflict
De ministerraad van de Europese
Economische Gemeenschap is maan
dag in conflict gekomen met het
Europese parlement bij de parle
mentaire behandeling van het ak
koord voor associatie van Grieken
land bij de gemeenschap.
Het parlement is het er niet mee
eens. dat het pas achteraf, na de on
dertekening van het associatiever
drag, wordt geraadpleegd. De minis
terraad meent echter, dat dit de
juiste gang van zaken is.
De Italiaan Battista verklaarde, als
voorzitter van een speciale associa
tie-commissie bij de behandeling
van de Griekse kwestie in het Euro
pese parlement te Straatsburg, dat
raadpleging van het parlement alleen
zin heeft als zij vooraf geschiedt.
Hoe kan het parlement anders nog
invloed op de totstandkoming van
het verdrag uitoefenen, zo zei hij.
De Duitse staatssecretaris Müller
Armaek, die voor de ministerraad
in het krijt trad, vergeleek de pro
cedure echter met de nationale par
lementaire bekrachtiging van inter
nationale verdragen. Bij een gewoon
internationaal verdrag vindt de on
dertekening vooraf plaats, terwijl
het verdrag pas van kracht wordt
als het daarna door de nationale par
lementen van de betrokken landen is
bekrachtigd. Voor het sluiten van
verdragen van de E.E.G. met derde
landen ligt de zaak dus voor de E.
E.G.-ministerraad en het Europese
parlement net zo, aldus betoogde hij.
Het i3 nog niet zeker, of het parle
ment zich bij deze zienswijze zal
neerleggen. Dat zal blijken, als het
debat over de associatie van Grie
kenland wordt afgesloten met stem
ming over de resoluties.
U.' i
Gesneuvelden in slag om
Arnhem herdacht
Onder grote belangstelling is giste
ren op net Airbornekerkhof te Oos
terbeek een plechtige herdenkings
dienst gehouden ter gedachtenis aan
de in 1944 in de slag om Arnhem ge
sneuvelde manschappen van de le
Britse Airborne divisie en aan de ge
sneuvelde Polen, die met de Britten
gestreden hebben.
Eerst is in de hervormde kerk in
Oosterbeek een heilig-avondmaals-
dienst gehouden, tezelfdertijd is op
het kerkhof een mis van requiem op
gedragen.
Na afloop van de mis vond de absou-
te plaats bij het graf van father B.
De Moskouse afd. van de Sowjet-jeugd-
beweging is een actie begonnen om de
Russische hoofdstad voor het begin van
het 22ste partijcongres, dat over een
maand begint, le bevrijden van de straat
activiteiten van dronkaards en vechters
bazen.
(Advertentie)
TER ERE VAN EERSTE BRIGADE
Urn geplaatst met aarde
uit de Poolse hoofdstad
(Van een speciale verslaggever)
Het anders zo rustige Betuwse plaats
je Driel was zaterdag het middelpunt:
van een grootse plechtigheid name
lijk van de onthulling van een monu
ment ter ere van de Eerste Onafhan
kelijke Poolse Parachutisten Brigade,
die In de gedenkwaardige dagen van
september 1944, na de landing te
Driel, deelnam aan de slag om Arn
hem.
Talrijke hoge militaire en burgelijke
autoriteiten o.a.de commissaris dei-
koningin in de provincie Gelderland
dr. Bloemers, bekende Britse bevel
hebbers uit de tijd van de oorlog,
luchtmaarschalk Sir L. Hollinghurst.
;eneraal Sir G. Lathbury, generaal
Sir R. Galc, de Nederslandse gene
raals H. J. Kruis, Sitsen, P. Alons.
D. C. de Vries en Durst Brilt, de mili
taire attachés van Amerika, Enge
land, Frankrijk, Zuid-Afrika, België,
met de vertegenwoordigers van H. M.
de Koningin, generaal C. F. Pahud de
Mortanges aan het hoofd, woonden
deze plechtigheid bij, die in feite een
grote manifestatie was van de Pools-
Nederlandse vriendschap en een ma
nifestatie voor de vrijheid van Polen.
De eregast en hoofdpersoon bij deze
onthulling, die vooraf was gegaan
door een demonstratie parachute
springen van de „Eerste Ned. Para
chutisten Club," was de Poolse gene
raal S. Sosabowslti, de commandant
van de Poolse para-brigade tijdens de
slag- om Arnhem.
Onthulling
Turkse ministers zouden
zijn afgetreden
Uit betrouwbare bron wordt verno
men, dat alle civiele leden van de
Turkse regering hun ontslag hebben
ingediend. Dit bericht ïs officieel nog
niet bevestigd. De burgerlijke minis
ters waren tegen het voltrekken van
doodvonnissen aan leden van het oude
regime.
Dc onthulling- nadat de voormalige
chef van de generale staf, generaal
H. J. Kruis de herdenkingsrede had
uitgesproken werd verricht dooi
de commissaris der koningin, dr.
Bloemers.
Na het spelen van het Poolse volks
lied en de wijding van het monument,
door de Poolse aalmoezenier kolonel
dr. L. Broel-Plater, hield generaal
Sosabowski in het Pools een toe
spraak, die vervolgens in het Neder
lands werd vertaald door de in Vlis-
singen wonende Poolse journalist
Billy Strenk.
Hierin bracht de in ballingschap ver
blijvende Poolse generaal dank aan
het Commité „Driel-Polen" voor de
oprichting van dit fraaie monument.
„Het wapen van onze hoofdstad en
het opschrift „Surge Polonia" al
dus generaal Sosabowski herinnert
ons allen, dat in de gedenkwaardige
dagen van augustus en september
1944, het Poolse volk de inwoners
van de hoofdstad naar de wapens
hebben gegrepen, om haar met ei
gen handen te bevrijden van het
vreemde juk. Helaas, niet door de
schuld van het Poolse volk, is dit niet
gelukt. Maar wij geloven vast, dat de
tijd zal komen, aat ook Polen zijn
vrijheid en onafhankelijkheid zaï ver
krijgen."
Hierna plaatste generaal Sosabowski
in het monument een urn met aarde
uit de tijdens de oorlog zo zwaar ge
teisterde Poolse hoofdstad. Aan de
voet van het monument werden ver
volgens talrijke kransen gelegd.
Tijdens een 's middags in de r.-k.-
kerk te Driel gehouden Poolse kerk
dienst werd een vaandel gewijd, dat
hierna, door de speciaal uit Londen
overgekomen secretaris-generaal van
de wereld-federatie van Poolse oud
strijders, majoor S. Lis. werd overge
dragen aan de Vereniging van Poolse
Oud-strijders in Nederland.
Vervolgens werd in het parochiehuis
een feestelijke bijeenkomst gehouden,
met volkdansen, zang en muziek. Tij
dens deze bijeenkomst trad o.m. op
de bekende Poolse zanger, Z. Krukow-
ski uit Brussel.
Generaal Sosabowski voerde hierna
nogmaals het woord ditmaal ech
ter uitsluitend tot de Polen waarbij
hij tevens de adressen voorlas, die ter
gelegenheid van de onthulling en ge-
richt tot alle in ballingschap verblij
vende Poolse oud-strijders, o.a. toege
zonden werden door de Poolse aarts-
bisschop J. Gawliua uit Rome en door
oudste in rang en leeftijd Poolse sol
daat, generaal Iv. Sosnkowski, de
voormalige opperbevelhebber van de
Poolse strijdkrachten, die tijdens de
laatste wereldoorlog een belangrijke
bijdrage hebben geleverd tot de ge
allieerde overwinning en daarmede
ook tot de bevrijding van Nederland.
In Driel is saterdag een monument
onthuld ter ere van de Eerste Onaf
hankelijke Poolse Parachutisten Bri
gade. De onthulling werd verricht
door de Poose generaal Sosabowski.
PAUL REYNAUD VERKLAART
Sowjets hebben geen
belang bij overneming
De voormalige Franse premier Paul
Reyuaud heeft maandag verklaard
dat premier Nikita Kroesjtsjevv ge
durende een gesprek dat tussen hen
heeft plaatsgehad nogmaals zyn be
reidheid heeft geuit het hoofdkwar
tier van de Verenigde Naties naar
YVest-Berlijn over te laten brengen.
Het gesprek duurde drie uur.
Aan westelijke correspondenten
heeft Reynaud verklaard, dat Kroesj-
tsjew als zijn overtuiging had uitge
sproken dat „de geschiedenis en niet
een oorlog het lot van West-Berlijn
zal beslissen".
Spaak gelooft niet
in een oorlog
De Belgische minister van buiten
landse zaken, Spaak, die gisteren
naar Moskou vertrok voor een ge
sprek met premier Kroesjtsjew, heeft
herhaald „er vrywel van overtuigd
te zijn, dat er geen oorlog zal ko
men".
In een vraaggesprek voor de Belgi
sche t.v. verklaarde de minister aan
de vooravond van zijn vertrek, dat
„wij het recht hebben optimistisch
te z(jn".
„Er is immers een nieuwe factor: de
kernwapens", zei hij. Volgens Spaak
is een oorlog met conventionele wa
pens vrijwel onmogelijk geworden.
„In geen van beide kampen is de wil
tot zelfmoord aanwezig", voegde hij
hier aan toe.
Op de vraag, welke de voornaamste
oorzaak van een eventuele oorlog
zou kunnen zyn zèi Spaak, dat
Kroesjtsjew blijkbaar een zeer duide
lijk standpunt heeft ingenomen en
dat hij vermoedelijk op zijn eigen wij
ze de Berlynse kwestiet zal regelen,
zodat het westen zal moeten kiezen
tussen de aanvaarding van dit feit
en een machtspolitiek. De Belgische
minister herhaalde, dat het westen
zelf met voorstellen moet komen.
„Men mag niet weigeren besprekin
gen te voeren omdat men bedreigd
wordt. Allereerst moeten tussen de
westelijke mogendheden onderling de
voorwaarden worden bepaald en
daarna dient loyaal van gedachten
te worden gewisseld. De Duitse ver
kiezingen zullen Duitsland in staat
stellen zich vrijer uit te spreken.
Maar het komt er vooral op aan snel
te handelen".
Hij legde er nogmaals de nadruk op,
dat hij voor zijn gesprek in Moskou
met geen enkele zending is belast.
„De kleine landen moeten al het mo
gelijke doen om bij te dragen tot op
heldering van de toestand. Dit is een
positieve bydrage, die ik kan leveren
en ik hoop, dat mijn gesprek positie
ve elementen zal opleveren".
Reynaud zei voorts dat Kroesjtsjew
zijn voorstel had herhaald om van
West-Berlijn een vrije stad te ma
ken. De Russische leider zou verder
hebben verklaard dat zowel West-
Berlijn als Oost-Duitsland de belofte
zou moeten afleggen zich te onthou
den van inmenging in eikaars zaken.
De voormalige Franse premier zei
dat Kroesjtsjew hem had gezegd dat
„er een internationale overeenkomst
moest worden gesloten inzake de
vrije verbindingen van West-Berlijn
met de buitenwereld. Deze overeen
komst moest worden gedeponeerd bij
de Verenigde Naties".
GEEN OVERNEMING
Reynaud verklaarde tegenover een
aantal journalisten dat Kroesjtsjew
naar zijn zeggen „volledig bereid
was om het hoofdkwartier van de
Verenigde Naties naar West-Berlijn
te laten overplaatsen". De oud-pre
mier van Frankrijk zei dat Kroesj
tsjew had verklaard dat dit een be-
wys zou leveren dat de Sowjet-ünïe
geen belang stelde in een overneming
van West-Berlijn.
Volgens Reynaud had Kroesjtsjew
voorts als zijn overtuiging verklaard
dat Oost-Duitsland, evenals China,
een soevereine staat kon worden,
zonder de jure erkenning van alle
landen.
President Soekarno op
bezoek in Japan
President Soekarno is maandag in
Tokio aangekomen op weg naar
huis, nadat hij de conferentie van
niet-verbonden naties in Belgrado
had bijgewoond en Washington had
bezocht.
Zeven doden bij
ongelukken
In het diaconessenziekenhuis in
Utrecht is gistermorgen mevrouw J.
Klavervan der Wonde overleden.
Zij werd zondag bij het verkeerson
geluk op de rijksweg 12 bij Utrecht
ernstig gewond. Haar man, de heer
J. Klaver, hoofd van een school in
Wormerveer, is zondag reeds als ge
volg van dit verkeersongeval over
leden.
In de Ursulakliniek in Wassenaar is
de 25-jarige P. Nagtzaam uit Schie
dam overleden als gevolg van een
verkeersongeluk. Hij is zondagavond
onder Rijswijk aangereden toen hij
met zijn bromfiets de weg overstak
zonder voorrang te verlenen aan een
personenauto.
De 18-jarige boekbinder J. Hazen
berg uit Dordercht is in een zieken
huis in Rotterdam overleden aan de
verwondingen die hij 15 augustus bij
een botsing tussen een fiets en een
bromfiets heeft opgelopen.
De jongen zat achterop de brom
fiets. die door zijn broer werd be
stuurd. De broer verleende geen
voorrang aan een van rechtskomende
fietser.
In Vroomshoop ïs de 23-jarige G. H.
Otten uit Ommen om het leven ge
komen, toen hij onder een kantelende
tractor bekneld raakte. De man werd
ernstig gewond en is tijdens zijn
overbrenging naar een ziekenhuis
overleden. Drie personen die ook op
de tractor gezeten waren wisten zich
bijtijds in veiligheid te brengen.
Zaterdagavond ïs de 67-jarige heer
G. J. Raimond uit Den Haag in Rijs
wijk om het leven gekomen toen hij
komende van de N.A.M.-weg met
zijn bromfiets zonder voorrang te
verlenen de Prinses Beatrixlaan
overstak. Hij werd daarbij geschept
door een personenauto bestuurd door
de 41-jarige J. W. S. uit Den Haag.
De heer Raimond was op slag dood.
Juist toen hy een lege kruiwagen in
de materiaallift van een bouwwerk
aan de Blaak wilde zetten ging de lift
naar beneden en viel de 53-jarige
steigermaker W. F. H. Beeking uit
Rotterdam, voorover van de 13e eta
ge. Op de tiende verdieping kwam de
man terecht. Hij moet op slag dood
zijn geweest.
Gisteravond om kwart over negen Is
de driejarige Frits je van der Linde
in de ouderlijke woning aan de Watc-
ringsc straat in Den Haag tegen een
ruit gevallen en zodanig gewond dat
hij is overleden. Het knaapic. dat met
nog dne broertjes alleen thuis was,
stond op een stoel achter het geslo
ten venster van de woonkamer te kij
ken naar een gymnastiekles in een
lokaal aan de overzijde van de
straat. ïn zyn geestdrift is het kind
gSSmhkel en tegen de ruit gevallen,
die brak.
