Kerktoren van Groede krijgt klokkenspel MARTINEZ 10SRAM AFSCHEID SCHIPPER C. BRAAM VAN NEDERLANDS LOODSWEZEN KILLE KIPJES VAK THOOLSE BODEM" KAAR DE C0KSUMEKT Helft Thoolse pendelaars wil in „eigen" eiland-industrie werken MOGELIJK NOG DIT JAAR „IN BEDRIJF" ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Vijftigjarig jubileum cokesfabriek te Sluiskil De cokesfabriek te Sluiskil, die de officiële naam draagt van „Associa tion Coopérative Zélandaise de Car bonisation" viert op woensdag 27 september a.s. haar 50-jarig jubi leum. De oprichting lcvvam tot stand na een initiatief van vijf Lotharing- se ijzer- en staalbedrijven. Het was in 1911 de eerste cokesfa briek in Nederland. Sluiskil werd als vestigingsplaats gekozen in verband met haar gunstige ligging aan het kanaal Gent-Terneuzen en omdat daar de spoorlijnen van Terneuzen naar Gent en Mechelen samenliepen. Doel was het produceren van cokes ten behoeve van de bedrijven der coöperatieve leden in Frankrijk. Aanvankelijk bedroeg de produktie- capaciteit 300 000 ton cokes per jaar, hetgeen na vernieuwingen en uit breidingen in het bedrijf thans 625.000 ton bedraagt. Een nieuwe im puls, ten behoeve van de verdere in dustrialisatie van de kanaalzone, gaf het bedrijf door haar gaslevering aan het stikstofbedrijf der Compagnie Neerlandaise Azote te Sluiskil vanaf december 1930. Sinds 1950 levert de fabriek gas aan oostelijk Zeeuwsch- Vlaanderen en sinds 1953 zelfs aan Midden-Zeeland. Met haar 500 werk nemers draagt het geheel in ruime mate bij tot het instandhouden van het Zeeuws-Vlaamse welvaartspeil. Examens Voor het examen Sociale Verzeke ring slaagden te Amsterdam de he ren J. Boogaard te St.-Laurens en A. van Sluys te Souburg, ambtenaren bij de Raad van Arbeid te Middel burg. Reünie personeel „Bethesda", Vlissingen Dezer dagen heeft liet christelijk streekziekenhuis „Bethesda" te Vlis singen zijn reünisten ontvangen. Dit was het inlossen van een belofte van het bestuur, dat bij monde van zijn voorzitter, de heer Moll, op het 25-jarig jubileum in 1956, zei: „IVij zien U hopelijk allen over vyf jaar hier terug''. Des middags werden de reünisten in de eetzaal ontvangen. Onder het ge not van de aangeboden verversingen, kwamen de tongen spoedig los, zodat na enige tijd de eetzaal wel een bijenkorf geleek. Uit alle windstre ken van ons land kwamen de oud verpleegsters om deze dag mee te maken. 's Avonds om 7 uur ontving het be stuur de reünisten in het wijkcen trum 't Anker, waar een koffiemaal tijd werd aangeboden. De voorzitter heette allen van harte welkom en verklaarde getroffen te zijn door de grote opkomst. Na gebed en het lezen van een schriftgedeelte, zetten allen zich aan de feestelijk gedekte tafels. De avond werd opgeluisterd door declamatie van zr. Koopman, wijkverpleegster te Den Haag, die op zeer humoristi sche wijze uit haar wykpraktijlc be levenissen weergaf. Hierna dankte mevrouw Van Alten, lid van de regelingscommissie, liet bestuur, dat deze avond mogelijk had gemaakt. Mevrouw Van Loon, bood de adjunct-directrice zr. Blok en hoofdverpleegster zr. Kuypers, prachtige huishoudelijke geschenken aan, in verband met de aanstaande pensionering van deze zusters. Het bestuur kreeg de dank van de reünisten vertolkt in een bloemstuk. Zr. Barendrecht dankte het bestuur voor de hartelijke ontvangst en het prima onthaal. Tenslotte dankten zr. Blok en zr. Kuypers allen voor de vele blijken van waardering, die zij thans moch ten ondervinden. Ds. Verschoor besloot deze bijeen komst met dankgebed. NA DIENSTTIJD VAN 39 JAAR Met ingang van 1 oktober aanstaande met pensioen ONGEVEER VIJFTIGDUI ZEND loodsen heeft schipper C. Braam van de „Markab" in de bijna 14 jaar dat hij loods- schipper is geweest bij het Ne derlands Loodswezen te Vlissin gen, naar de schepen gebracht. Veertien jaar lang ieder jaar naar schatting 3600 loodsen. De DIEPVRIESSLAGERS IN OUD-VOSSEMEER Eerste week: vijfduizend kuikens in de koelkast V IJFDUIZEND kuikens V zijn deze week ieder bin nen twintig minuten geslacht, geplukt en in doorzichtig plastic verpakt in de diep- vrieskluis beland. Dat ge beurde aan de Molenweg in Oud-Vossemeer, waar sinds maandag het eerste diep vriesslachthuis van westelijk Nederland de machines aan het draaien heeft gebracht. In witte en béige jassen, maar zonder de spreekwoordelijke lan ge messen snellen nu dagelijks drie grossiers in vleeswaren door hun 450 vierkante meter grote volautomatische bedrijf: J. Quist uit Oud-Vossemeer, G. A. den Haar uit Sint-Annaland en W. de Bruin uit Eindhoven. En intussen schuiven de kuikens aan slacht haken onder een vijftig meter lange band door dezeifde hal. Op weg naar een feestelijke dis er gens in Nederland of een aantrek kelijk gedekte tafel in een luxueus restaurant ergens in Wassenaar of een knus keldereethuis ergens in de binnenstad van Amsterdam. Tussen deze vermoedelijke adres sen en de ren van de kwekers ligt een transport met dieptepunten tot 50 graden onder nul. In de grote koelcellen en de diepvries tunnels van de Vosmeerse slacht huis, waar er binnenkort na de officiële opening zo'n slordige dertigduizend per week voor de consumptie op langere of kortere termijn zullen worden afgeleverd, 't Is hier op het ogenblik nog een heksenketel", schreeuwde De Bruin vrijdagmorgen tegen een ploeg verhuizers, die met een grote kast van een vrachtwagen voor de deur stopten. Niet van wege het gekakel van de kuikens: die zijn bij hun komst in Oud- Vossemeer al gauw de keel ge snoerd. Nee, rond het gebouw op een 1400 vierkante meter groot terrein zijn op het ogenblik nog schilders bezig; de toegang naar 't bedrijf moet nog worden geëgali seerd en bestraat en het beton voor de eerste uitbreiding een zouterij en een rokerij - is al ge stort. In het eerste diepvriesslacht- liuis van Nederland, dat in Oud-Vossemeer staat, zijn deze weelc vijfduizend kuikens bin nen twintig minuten geslacht. De foto toont de drie grossiers van dit diepvriesslachthuis, de heren J. Quist uit Oud-Vosse meer, G. A. den Haan uit St.- Annaland en W. de Bruin uit Eindhoven, bij een plukmachi- ne. (Foto P.Z.C.) Intussen werkt er al een ploeg personeel aan de bereiding van deze „kille kipjes van Thoolse bodem". Over een week of zes zal hier 25 man dagelijks bezig zijn en zal het bedrijf met zijn drie diepvrieskluizen op volle capaci teit van 20.000 kuikens of 20 ton gaan draaien. In een onafzienbare rij zullen de kakelende kuikens dan 's morgens in alle vroegte bij de kwekers worden afgehaald. De vracht auto's van „HAQU" de naam, die het nieuwe bedrijf voert zullen midden in de nacht over de wegen snorren om 's morgens om half acht de eerste ladingen voor slacht en diepvries aan de Molen weg af te leveren. Dat gaat dan zo de hele dag door: 600 stuks per uur. Voorlopig hebben de drie grossiers voor hun bedrijf de bouwgrond 99 jaar in erfpacht. Dus kunnen nog heel wat kuikens er een wisse dood vinden en zul len nog evenzoveel smakelijke kip- peboutjes van Tholen naar dc lief hebbers verdwijnen. Boutjes, die volautomatisch worden bereid. Onmiddellijk uit de automatische slacht plaats worden de kuikens aan ha ken gehangen en glijden zij door een machine, die met rubberen „handen" plukt. Via ontdarmings- machincs en schonerijen gaat het op de weegschaal aan. Keurmees ters krijgen ieder kuiken, dat daarna naar de inpakafdeling gaat, onder ogen. Tenslotte wor den de resultaten naar eon voor- koeler gebracht om in de diep- vrieskluis de laatste bewerking te ondergaan. In kisten en koelwagens stuiven zij dan naar de consument. Tho len wordt voor moeder de vrouw en voor de mannen van het horeca bedrijf bijna luilekkerland. Het zijn nog geen gebraden kuikens, maar in hun ijskoude vorm bena deren de slachtkuikens dit stadi um al een flink eind..» In het betonningsmagazijn van het Nederlandse Loodswezen aan de Prins Hendrikweg te Vlissingen is vrijdagmorgen afscheid genomen van löodsschipper C. Braam, die na een 39-jarige diensttijd op 1 oktober met pensioen gaat. Namens het per soneel overhandigde de voorzitter van de personeelsvereniging, de heer J. Wielemaker, de heer Braam een scheerapparaat. In het midden me vrouw Braam. tijd van het beloodsen is voor schipper Braam echter binnen kort voorbij- Met ingang van 1 oktober gaat hij na 39 jaar in dienst .te zijn geweest met pensioen. Op 1 juli 1922 kwam de heer Braam als matroos bij het loodswezen in dienst. Hij doorliep achtereenvolgens de rangen loodskwekeling tweede klas en eerste Idas, hulp-zeeloods en zeeloods. In de oorlogsjaren voer hij als stuurman bij de koopvaardij. In 1945 werd de heer Braam benoemd tot stuurman bij het loodswezen. In 1948 volgde zijn bevordering tot schipper eerste klas. Tijdens zijn 39- jarige diensttijd ontving schipper Braam twee ministeriële tevreden heidsbetuigingen. Eén in 1926 voor het redden van Deense schipbreuke lingen en een in 1960, toen hij vier mensen van de bij Westkapelle ge strande „Pax" afhaalde. Hij werd verder onder meer onderscheiden met de medaille in goud, verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau en met de Leopoldsorde. Afscheid Tydens een intieme bijeenkomst in het betonningsmagazyn aan de Prins Hendrikweg werd vrijdagmorgen van schipper Braam afscheid geno men. De directeur van het Vlissingse Loodswezen, overste J. A. van Beu sekom noemde schipper Braam die hij slechts korte tijd heeft meege maakt een bijzondér prettig mens. „Het is jammer dat U weg gaat, want de oudjes doen het nog best", aldus overste Van Beusekom. Hij was verder van mening, dat schipper Braam een uitstekend voor beeld had gegeven, waardoor het voor zijn opvolger gemakkelijker is zijn taak te vervullen. Ook de com missaris van het loodswezen, de heer G. C. de Hondt, sprak lovende woor den over de scheidende schipper. Hij memoreerde het feit, dat de heer Braam bijna 14 jaar loodsschipper eerste klas is. „Hoe vreemd de omstandigheden ook waren, U wist altijd de moei lijkheden op te lossen. Wanneer ik vist dat U op zee was, maakte ik me nooit druk", bekende de heer De Hondt. Hij stipte verder de kwaliteiten van de schipper als examinandus voor de zeeloodsen aan. „U mag zich gevleid voelen, Warm, beetje drukkend M Een krachtige zuidwesten wind n voert een zogenaamde subtro- pische luchtstroom naar ons H land, die nogal vochtig is, M waardoor het weer overdag een wat drukkend karakter heeft. Tot in midden-Frankrijk kwa- m men vrijdagmiddag temperatu- n ren tot dertig graden Celcius n voor. In Zeeland werd 21 gra- den gemeten. Ook vandaag is H het vrij warm en met een p H beetje geluk zal men hier ook zondag nog van deze warme H oceaanlucht kunnen profiteren. Wel nadert er een storings- front met morgen, zondag, een toenemende onweerskans, ge- volgd door wat minder warme n lucht. Tot nu toe kenmerkte september zich door weekend- temperaturen, die boven het n normale liggen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiii DAGELIJKS LEVEN IN BEZETTING HERLEEFDE (Van één onzer redacteuren) Een stukje Zeeland-in-hezettingstijd kwam gisteravond terug via het Ne derlandse beeldscherm. Dc heer B. M. van Nieuwonhuijze uit Kloetinge vertelde van de narigheid dlc door de Duitsers werd aangericht, toen de Zeeuwse paarden werden gevor derd. Nog een Zeeuws beeld kon men zien in de periodieke uitzending „De Bezetting" van dr. De Jong: een rondgang door het in 1940 verwoest te Middelburgse centrum. Dit alles was slechts als inleiding be doeld op de eigenlijke uitzending, die ten doel had het dagelijkse leven van een gewoon Nederlands gezin in de bezettingstijd te doen herleven. Dr. De Jong had een grote keuze, maar het leek ons dat hij er niet ten volle gebruik van had gemaakt. Het bleef alles wat. aan de oppervlakte. De spanning van de opgejaagde mens kwam niet helemaal uit de verf. Toch zullen velen nadenkend de filmpjes hebben aanschouwd van de „lucht-taxi's", de distributie, de „arbeidsinzet" en de vreemde wijze van voorlichting uit die dagen. De jeugdigen vooral zullen door deze uitzending veel hebben geleerd. Op 8 december zal dr. De Jong de situatie tot december 1941 in Nederlands-In- dië bespreken. die in de stemming PROMINENT, lekker licht, voor 27 cent'. dat het gehalte van de zeeloodsen zo goed is. Dit is niet in de laatste plaats uw werk". De heer H. Wiegman sprak als oud ste van de scheepswerktuigkundigen een dankwoord voor de prettige sa menwerking, die er altijd geheerst heeft tussen schipper Braam en het technisch personeel. De heer J. Wie lemaker, voorzitter van de perso neelsvereniging bood de scheidende schipper een scheerapparaat aan. Mevrouw Braam ontving een bloem stuk. Schipper Braam noemde in zijn af scheidswoord liet verlaten van de dienst een grote stap, die Iiïj slechts met tegenzin doet. Hij bracht verder dank aan alle aanwezigen voor hun vele goede wensen. Voor de aanvang van de plechtigheid had schipper Braam van overste Van Beusekom een certificaat ontvangen, waarin hem de titel gezagvoerder werd verleend. „Aan deze titel zal ik toch nooit wennen", verklaarde schipper Braam. (Slot van pag. 2) is dc bereidheid om eventueel op Tho len werk te aanvaarden groter. Het schijnt zelfs, dat op het eiland een bepaalde kritieke grens wordt over schreden: terwijl de reisduur van de stad Tholen naar de havens heen en weer circa drie uur bedraagt, is dit voor Stavenisse drie kwartier meer. En deze drie kwartier hebben een zeer grote invloed op de bereidheid om op Tholen te komen werken. Want voor de stad Tholen bedraagt dit percentage 27, voor Stavenisse 89. In dit verband is echter van grote in vloed op de bereidheid het gereed komen van rijksweg 17 tussen Roo sendaal en de Moerdijk in 1963. Deze zal de reisduur heen en terug met een uur bekorten. Hoewel het moei lijk is de gevolgen in percentages uit te drukken, zal de weg echter een sterke weerslag hebben op de hou ding van de Tholenaren ten opzichte van pendel en eventuele industrie vestiging. V er huizen Een ander punt, waarmee reke ning moet worden gehouden is dat ongeveer een-vijfde van de pende laars naar de „werkstad" zou willen verhuizen, met name de jongeren. Wanneer er zich niet dichter bij huis werkgelegenheid zal voordoen, mag worden aange nomen, dat over enkele jaren een aanzienlijk deel van de huidige pendelaars het eiland zal verlaten. Het motief, dat het huis niet goed bevalt, speelt hierbij hoegenaamd geen rol. De motieven om niet te verhuizen zijn: men prefereert het eigen woon klimaat boven dat van de stad, die men bovendien te dunr vindt. Alle factoren van het onderzoek in aanmerking genomen stelt de rapporteur, dat de Thoolse ar beidsmarkt zich leent voor indus trievestiging. Niet in de eerste plaats voor een grootbedrijf met honderden werknemers, maar voor kleinere met enkele tiental len arbeiders. Aan do ene kant zullen deze bedrijven beter aan sluiten bij de arbeidsverhoudin gen, die de Tholenaren als van ouds bekend zijn, anderzijds kun nen zij ertoe bijdragen een gees telijk klimaat op het eiland te scheppen, dat in de toekomst meer industrievestiging mogelijk maakt en vereenvoudigt. Bereidheid is er Met de komst van een dependance van de Ridderkerkse rubberfabriek naar Oud-Vossemeer moge tot slot de bereidheid van de Tholenaren blijken om op hun eiland te gaan werken, wanneer zij met de concrete mogelijkheid van werk worden ge confronteerd. De fabriek in Ridder kerk was namelijk te klein om een flinke opdracht uit te voeren, terwijl er evenmin genoeg werknemers wa ren. Er werd een aantal Thoolse ar beiders gepolst met het resultaat, dat men oegon aan de uitvoering van de opdracht in een leegstaande sme derij te Oud-Vossemeer, waarin vo rige week woensdag 15 Thoolse ar beiders werkten en maandag 1.1. raeds twintig. VERHOGING VAN DE SFEER Uit de galmborden in de to ren van de zes eeuwen oude Nederlands hervormde kerk te Groede, zullen hoogst waarschijnlijk nog dit jaar de heldere klanken van een „Westminsterspel" over het dorp worden „gestrooid". Die klanken zullen worden geproduceerd door vijf kleine bronzen carillonklokjes, elk met een gewicht van slechts 18 kilogram. Elk kwartier zullen straks de vijf klokjes gezamenlijk een kort klank spel (Westminsterspel) ten gehore brengen. Bij de halve uren zullen zij twee en bij de volle uren zelfs vier wijsjes spelen. De kosten van het klokkenspel en de montage daarvan in de 46 meter hoge toren, bedragen niet meer dan 4400 gulden. „Het is eigenlijk maar een simpel geval", aldus Groedes burgemees ters J. C. Everaers, die we vroe gen hoe men eigenlijk op het idee is gekomen. „Maar het zijn dik wijls juist de eenvoudige 'dingen die het leven en de sfeer in een dorp kunnen helpen veraangena men. Toen destijds besloten werd de wijzerplaten van het torenuurwerk te verlichten, vroegen sommige gemeentenaren zich af of dat nu wel nodig en niet te luxueus was. Als nu de verlichting eens uitvalt, doen de mensen net of de hele kerktoren verdwenen is. Natuurlijk hebben wij ons afge vraagd of het idee van een caril lon niet te hoog gegrepen was. Bij nader inzien zijn we daar over heen gestapt. Kijk eens, ons mu ziekgezelschap krijgt jaarlijks een subsidie van zeshonderd 'gulden. In feite zou je ook harmonie- en fanfaregezelschappen als overbo dige luxe kunnen beschouwen. Maar niemand zal ontkennen dat hun optreden de dorpssfeer ten goede komt. In de eerste plaats voor de bevolking zelf maar ook voor hen die zich hier tijdelijk of blijvend willen vestigen. Torenverlichting, een carillon. De toren van de zes eeuwen oude hervormde kerk te Groe de, waarin wellicht nog dit jaar een „Westminsterspel" zal worden gehangen, een uit vijf klokjes bestaand carillon, waarvan de kosten niet meer dan 4400,zullen bedragen. (Foto P.Z.C.) bloemen langs de straten, alle maal simpele dingen die het dorpsleven meer aantrekkelijk maken. En steeds meer mensen beginnen Groede een aantrekke lijke plaats te vinden. Zoals on der meer de gemeente-ontvanger van Amsterdam die in Groede een bungalow liet bouwen", aldus bur gemeester Everaers. Met zijn klokken is Groede de laatste twintig jaar overigens niet gelukkig geweest. De zware luid- klok, die eeuwen lang in de toren moet hebben gehangen, werd in de jaren 19401945 door de bezet ters weggehaald. Het verhaal wil dat ln die jaren een schip vol klokken bestemd voor oorlogs doeleinden is vergaan. In ieder geval heeft Groede nooit meer iets over zijn klok gehoord. Wel kwam er een nieuwe luid- klok, in. 1948. Eentje van maar liefst 650 kilo, die de inscriptie kreeg: Eens werd ik geroofd, Maar God zij geloofd, 't Leed is geleden, Ik luid weer in vrede. Ik luid, ik luid, nimmer te moe, Vol vreugde en blijheid over de Groe, En wijd in 't rond weerklinkt zijn bede, Voor Vrijheid en Recht en Eeuwige Vrede. De klok was slechts een korte wede beschoren. Niet lang na de ingebruikname sloeg de Dliksem in de toren, die in brand vloog en aanzienlijk werd beschadigd. De nieuwe luidklok bleef aan een half verschroeide balk hangen, maar kon behouden blijven De luidklok krijgt nu gezelschap van vijf kleine klokjes in brons. Zij zullen worden vervaardigd door een klokkengieterij te Aarle- Rixtel. Zij zullen worden opge hangen achter de galmborden op een hoogte van 17 meter boven de grond. Vanaf die hoogte zo garandeert de leverancier is het klankspel heel duidelijk ln de dorpskom te horen. „Elk kwartier en om te beginnen dag en nacht", aldus de enthousi aste eerste burger van Groede. En blijkt dat de mensen er last mn hebben, dan schakelen we het carillon des avonds gewoon uit".

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 17