PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NA FELLE STRAATGEVECHTEN EINDE
VAN TSJOMBE'S RIJK
België ontkent vuren
op V.N.-soldaten
Amerikaanse robot
vloog rond de aarde
Sint-Maartensdijk wacht op metaalindustrie
PARLEMENT IN
FRANKRIJK IN
STAKING
Cultureel
contact
Vandaag...
204e jaargang - no. 217
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G, A. de Kol£.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderd. 14 sept. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing, mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van f 1.25. ..Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walsfcr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red 2078/3169, adv. 2375)Goes Gr. Markt 2, tel. 6)40 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213), Oostburg, tel 2395; Terneuzen, tel. 2116; Zierikzee. red tel. 2425. adm tel. 2094.
RHODESIË VERSTERKT GRENZEN
I)e Verenigde Naties hebben woensdag niet een militaire actie
een einde gemaakt aan de onafhankelijkheid van de afgeschei
den provincie Katanga en de hoofdstad Elisabethstad overge
nomen, nadat de meeste ministers waren gevlucht.
In een vraaggesprek met United Press verklaarde het hoofd
van de civiele Uno-operaties in Kongo, Sture Linner, dat een
Zweedse officier en een Indiase soldaat waren gedood. Er zijn
vijf of zes Uno-soldaten gewond. Linner zei niet te weten waar
president Tsjombe zich ophield. „Hij heeft woensdagmorgen
een onderhoud gehad met enkele van onze mensen in Elisabeth
stad, maar wij weten niet waar hij is heengegaan". Linner ont
kende, dat Tsjombe onder bescherming van de U.N.O. zou staan,
zoals door premier Adoela is bericht- Volgens Linner was het
vuren woensdagmiddag te Elisabethstad gestaakt.
Britten bouwen
barakken
Britse militairen bouwen barakken
in de Westberlijnse dierentuin, nabij
de Brandenburgerpoort en het Bow-
jet-monument. Op de foto ziet men
de militairen bezig met het grond
werk.
Ook over het lot van Godefroid Moe-
nongo, minister van binnenlandse za
ken en Evariste Kimba, minister van
buitenlandse zaken, is niets bekend.
Berichten uit Elisabethstad meldden
dat Jean-Marie Kibwe, minister van
financiën, waa gearresteerd en reeds
op weg was naar Leopoldstad.
De secretaris-generaal van de U.N.O.
Dag Hammarskjöld is gistermiddag
kwart over vier te Leopoldstad aan
gekomen. Hij werd verwelkomd door
Linner, Adoela, Gizenga en Sendwe,
en later door cle overige leden van
het' Kongolese kabinet.
Noodtoestand
De Kongolese premier Adoela heeft,
na de gevechten tussen Katangaanse
militairen en V.N.-troepcn, de nood
toestand in Katanga afgekondigd.
Woensdagochtend braken in de Ka
tangaanse hoofdstad hevige straat
gevechten uit tussen V.N.-troepen
en Katangaanse militairen.
Indische V.N.-troepen bestormden
het postkantoor te Elisabethstad. Er
ontwikkelde zich een strijd van twee
uur, die aan beide zijden vele slacht
offers vergde.
De Katangaanse radio-omroep heeft
omgeroepen dat de strijd in Elisa
bethstad aan 37 personen het leven
heeft gekost.
Volgens O'Brien, de V.N,-vertegen-
woordiger, waren de gevechten be
gonnen, toen de Katangaanse troe
pen weigerden het postkantoor te
ontruimen en hun wapens niet bij de
V.N. wilden inleveren.
Hij beweerde dat de Katangaanse mi
litairen het eerst hadden gevuurd.
Belgische schoten?
O'Brien zei ook dat de Indische
bevelhebber van de compagnie
(ioerka's, die het postkantoor had
den aangevallen, had verklaard,
Prinses Beatrix
op zadel van meer
dan honderd jaar
H H.K.H. prinses Beatrix heeft
H woensdagmiddag, gezeten op
cle prachtige Ierse schimmel
Cortina uit de koninklijke stal-
len. een parade afgenomen van
deelnemers aan de nationale
kampioenschappen van cle Ko-
H ninklijke Nederlandse federatie
van landelijke rijverenigingen n
H die dezer dagen in Utrecht
worden gehouden. De prinses,
die beschermvrouwe is van de
federatie, zette met haar aan-
wezigheid extra luister bij aan
het jubileum van haar be-
schermeling, de 35 jaar oud is.
De duizenden toeschouwers be-
groetten de prinses met een
s hartelijk applaus toen zij aan
=1 de zijde van de federatievoor-
zitter, jhr. C. van Eysinga, aan f§
hot hoofd van een stoet van
'200 ruiters en amazones hét
p concours-hippiqueterrein op-
ff reed. De prinses, die een don-
kerblauw amazone-kostuum
H droeg, zat in een dameszadel,
s dat zij van haar grootmoeder
prinses Wilhelmina, heeft ge-
se kregen. Dit zadel is meer dan
honderd jaar oud.
IiiiiiiiiiiiiiiM
Oostberlijnse politie
arresteerde Nederlander
Dc Oostberlijnse politie heeft een Ne
derlander, cie 55-jarige H. J. P. M.
Pierrot uit Leiden, gearresteerd bij
een poging een vrouw uit Oost-Ber-
lijn over de sectorgrens te brongen.
Orie andere buitenlanders worden
oor eenzelfde feit vastgehouden.
Pierrot wilde de vrouw op de reispas
van zijn echtgenote naar Wesl-Ber-
lijn brengen. Volgens het Oostduit se
persbureau A.D.N. zijn cle laatste da
gen verscheidene buitenlanders, die
mensen in hun auto's wilden meene
men naar het westen, gearresteerd.
dat één van zijn mamien was aan
gevallen door een schot, dat, naar
hij beweerde, was afgevuurd van
uit het Belgische consulaatsge
bouw, dat op een kleine 150 me
ter van het postkantoor is gele
gen. België lieeft dit officieel
weersproken.
Noordrhodesisehe troepen waren gis
teravond op mars naar de Katan-
gese grens, nadat de premier van de
Rhodesische federatie, sir Roy We
len sky, de Uno-actie had bestempeld
als „een ernstige dreiging voor onze
eigen veiligheid".
Vier compagnies troepen en een es
kadron straaljagers waren of gear
riveerd in of op weg naar Indola,
aan de grens tussen Noord-Rhode-
sië en Katanga.
Opheldering
Engeland wil van cle secretaris-gene
raal der Verenigde Naties ophelde
ring over de gebeurtenissen in Ka-
tanga. Hem wordt verzocht het be
leid dat de volkerenorganisatie er
volgt, toe te lichten en mee te delen,
op welk gezag dat beleid wordt ge
volgd. Dit staat in een verklaring
van het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken.
In de Franse stad Grasse, waar hij
een grote slag heeft geslagenis de
internationale juwélendief Sacha
voorgeleid, die hiertoe uit Parijs was
overgebracht.
Foto: geboeid aan een politieman
verlaat Sacha hier de politieauto, die
hem naar het paleis van justitie in
Grasse heeft overgebracht.
Woensdag twee Russische
kernontploffingen
De Sowjet-Unïè lieeft woensdag'
twee kernproeven in de atmos
feer genomen, zo lieeft de
atoomenergiecommissie in Was
hington bekendgemaakt.
Quadros
vertrokken uit
Nederland
Het Britse schip „Uruguay Star" dat
dinsdag met de oud-president Aan
Brazilië, de heer Quadros, in de Rot
terdamse Merwehaven was aange
komen, is gistermiddag half vijf ver
trokken naar Antwerpen.
De heer Quadros bleef aan boord. Hij
maakt een wereldreis van drie maan
den. In Rotterdam weigerde hij enige
vertegenwoordigei's van de pers te
woord te staan. Het schip kwam uit
Santos.
NA VEEL VOORBEREIDINGEN
Nog dit jaar ook
een mens
De Verenigde Staten hebben woens
dag een „robot-astronaut" een reis
oiu de aarde laten maken cn daarna
„heelhuids" op aarde laten terugke
ren. Deze proef was één van de laat
ste stappen in een intens streven een
Amerikaanse astronaut voor het eind
van het jaar in een baan om de aar
de te brengen.
Deskundigen hadden plannen ge
maakt om een chimpansee een reis
om dé aarde te laten maken alvorens
Op de leden van de gaullistische
U.N.R. na zijn alle Franse parle
mentsleden in staking. Zij zijn onte
vreden over premier Debré en over
de weigering van president De Gaulle
het parlement wetsvoorstellen te la
ten doen in de landbouwkwestie tij
dens de lopende zitting, die een bui
tengewone is.
Woensdag gaf de nieuwe minister
van landbouw, Pisani, in het parle
ment een uiteenzetting van het land-
bouwprogram van de regering.
De stakende afgevaardigden betwis
ten het regeringsstandpunt dat de
assemblee niet het i'echt zou hebben
tijdens een buitengewone zitting
wetsvoorstellen te- doen. Vele afge
vaardigden zijn bovendien van me
ning, dat het parlement een grotere
rol moet spelen in het bestuur van
het land.
een man te sturen, doch tbans be
staat de mogelijkheid dat de reis van
het dier wordt geschrapt.
De Atlas-raket die de capsule en de
„robot" droeg, werd te 9.04 uur
(15.04 uur onze tijd) gelanceerd; 106
minuten later kwam de capsule ten
oosten van de Bermuda-eilanden te
recht in cle Atlantische Oceaan, waar
ze werd opgepikt
De robot in de capsule, was in feite
een aantal instrumenten die een a
tal handelingen van de mens moes
ten imiteren.
De capsule werd vlot geborgen
en kennelijk was de proef ge
slaagd, hoewel perschef John Po
wers toen de capsule nog om de
aarde vloog, had verteld dat de
machine die de ademhaling moest
Imiteren, te veel zuurstof gebruik
te.
Gesprek
Stations rond de gehele wereld - de
Canarische Eilanden, Zanzibar, Kan
ton, Mexico volgden de vordering
van de ruimtecabine en „spraken"
met de bahdopnaamapparaten er in,
zoals zij met een ruimtevaarder zou
den praten.
De vordering van de capsule werd
vanaf diverse punten rond de wereld
ook gadegeslagen door de zeven as
tronauten van het z.g. Mercury-pro
ject, van wie één de eerste Ameri
kaanse reis om de aarde zal maken.
ftdhtlijn
Voor de Nederlandse en Belgische
(Vlaamse) televisie loopt thans
een soort uitwisselingsweek, die
vooral op aandrang van de zuidelijke
Nederlanders tot stand kwam. Men
was er in Hilversum niet zo erg vóór.
omdat men daar liever de verzorging
van de t.v.-programma's in het eigen
beperkte wereldje houdt en zoveel
mogelijk de zaken met eigen (soms
zwakke) krachten afdoet.
Maar men bezweek voor de aandrang
van de Vlamingen en nu is er voor
de televisie een soort vergelijking
gaande op bepaalde culturele gebie
den, waarbij men elkaar wederzijds
de (opbouwende) kritiek niet spaart.
Het is gelukkig, dat men nu ook
in het centrum van Nederland
wat systematischer geconfron
teerd wordt met de prestaties van
een ander land op televisiegebied.
Men zal daar dan
wat duidelijker be
grijpen, waarom
de Nederlanders,
die in de grenspro
vincies wonen de
samenstelling van buitenlandse t.v.-
programma's vaak meer waarderen
dan datgene wat Hilversum in een
bepaalde week te bieden heeft.
Het zit er eigenlijk wel in, dat Hil
versum nimmer geheel kan concur
reren tegen televisiestations, die een
groter cultuurgebied bedienen, veel
ruimere geldmiddelen hebben en die
uit veel meer „mensenmateriaal"
kunnen putten.
Samenwerking met buitenlandse sta
tions kan hier wel enige uitkomst
bieden, maar de beste oplossing zou
toch wel zijn, wanneer aan de Neder
landse televisiekijker de gelegenheid
werd geboden zélf op buitenlandse
t.v.-stations „af te stemmen".
En nu is het prettige, dat die mo
gelijkheid zichtbaar is gewor
den.
Uit P.T.T.-kringen kwam de medede
ling, dat men er in geslaagd is het
gemoderniseerd draadomroepnet te
gebruiken voor het doorgeven van
televisiesignalen.
Via dat net zou men behalve een Ne
derlandse t.v.-zender ook nog drie
buitenlandse zenders kunnen doorge
ven en dat zelfs nagenoeg storing-
vrij.
Voor deze draadomroep is geen eigen
antenne meer nodig, terwijl zelfs de
mogelijkheid bestaat om met een
veel eenvoudiger en goedkoper
televisietoestel te volstaan.
De produktie van dat goedkopere
toestel wil de P.T.T. en blijkbaar
ook de verantwoordelijke minister
liever overlaten aan het particuliere
bedrijfsleven.
De hier zichtbare mogelijkheid moet
toch wel voor een klein land als Ne
derland een bijzonder gelukkige ge
noemd worden en de hoop dient dan
ook te worden uitgesproken, dat de
P.T.T. zo snel mogelijk het resultaat
van zijn onderzoek en van zijn kos
tenberekeningen zal bekendmaken.
Spaak naar Moskou
...is het 100 jaar geleden, dat
de Nederlandse lyrisch schrij-
ver en Shakespeare-vertaler c
S dr. Edward B. Koster te Lon-
den werd geboren. c
V\WWV\*\WW**WWWWV
Leerlingen van l.t.s.
moeten met
diploma naar
West-Brabant
NU AL WEER vijf jaar gele
den startte in Sint-Maartens
dijk inmiddels aangewezen
tot kerngemeente een lagere
technische school. E11 dat was
voor heel het eiland Tholen een
ongetwijfeld historisch feit: be
wust werd een streep gezet on
der een periode, waarin de be
volking vrijwel uitsluitend van
de agrarische bronnen moest
leven. Men wilde omdat de
gemechaniseerde landbouw
steeds minder mankracht be
hoefde industrie op Tholen.
En de nieuwe (en enige Tliool-
se) l.t.s. zou een van de belang
rijkste stimulansen moeten zijn
voor industrievestiging. Wat is
nu vijf jaar later liet re
sultaat? Kunnen de meeste ge
diplomeerde leerlingen, toekom
stige vaklieden dus, reeds in
nieuwe Thoolse industrieën wor
den geplaatst? Het antivoord
kan kort zijn: nog niet!
Maar noch burgemeester D. C.
Bouwense van St.-Maartensdijk,
noch directeur J. Vredeveld van
deze l.t.s. vindt dit verbazingwek
kend. „Men moet de ogen niet
sluiten voor de realiteit", zegt
burgemeester Bouwense, „want
van de Zeeuwse industriekernen
waren Terneuzen en Goes in eer
ste Instantie nu eenmaal wat aan
trekkelijker voor de nieuwe indus
trieën dan Sint-Maartensdijk cn
Zierikzee". Industrievestiging op
het eiland Tholen en dus niet
name in Sint-Maartensdijk
moest volgens de heer Bouwense
dan ook op langere termijn wor
den gezien.
En burgemeester Bouwense is vast
besloten de industrieplannen van zijn
gemeente te verwezenlijken. „Nu al
is er in andere kernen sprake van
een tekort op de arbeidsmarkt", stelt
hij vast. „en daarvan is op ons eiland
nog geen sprake".
Hij ïs er zelfs van overtuigd, dat het
eiland Tliolen in liet algemeen en
Sint-Maartensdijk in het bijzonder
juist op dit gebied een sterke troef
heeft: do Thoolse werknemers staan
overal vraag het in Rotterdam en
West-Brabant bekend als uitste
kende vaklieden, die in een vlot tem
po kunnen werken.
Niet terecht
Reeds heeft Sint-Maartensdijk enke
le bedrijven: een confectiebedrijf,
een damesmodeatelier en een toele
veringsbedrijf voor bouwwerken
(deurposten, kozijnen, enzovoort).
Maar afgestudeerde leerlingen van
de Sintmaartensdijkse l.t.s. kunnen
uiteraard niet terecht in een confec
tiebedrijf of een damesmodeatelier...
Wel in het toeleveringsbedrijf voor
bouwwerken: maar meer dan een
handvol timmerlieden kan daar ook
niet worden opgenomen.
De Thoolse jongelui, die dagelijks
van alle windstreken naar de l.t.s.
in Sint-Maartensdijk peddelen,
hebben juist belangstelling voor
de metaalbewerking. Op deze
school is de metaalafdelin°- dan
ook ver in de meerderheid. En die
jongelui nu moeten als zij hun
„metaaldiploma" eenmaal in de
zak hebben het eiland meestal
verlaten om werk te krijgen.
Want behalve een aantal smede
rijen voor landbouwwerktuigen,
alsmede enkele garages zijn er op
Tholen niet veel solïicitatiemoge-
(Zie slot pag. 7 kol. 1
Premier Kroesjtsjew heeft de Bel
gische minister van buitenlandse za
ken Paul-Henri Spaak uitgenodigd
hem in Moskou te bezoeken. De ge
wezen secretaris-generaal van de
N.A.V.O. heeft de uitnodiging aan
genomen en vertrekt 19 september
naar de Russische hoofdstad, zo
meldt radio-Moskou.
Officieel is niet gezegd waarover
Kroesjtsjew met Spaak wenst te
spreken, maar in Belgische politieke
kringen is het reeds enige tijd be
kend dat de voormalige secretaris
generaal van de N.A.V.O. een actie
ve rol wenst te spelen waar het het
verminderen van de spanningen tus
sen oost en west betreft.
Hogere radioactiviteit
in Nederland
Er is gedurende de laatste dagen in
Nederland een geringe verhoging
van de radioactiviteitsgraad van de
atmosfeer geconstateerd. Er bestaat
op dit ogenblik geen zekerheid, dat
deze verhoging het gevolg is van de
recente kern wapenprc even. Aldus
heeft het ministerie van sociale za
ken en volksgezondheid gisteravond
meegedeeld.
Het 12de Italiaanse songfestival zal In
de eerste helft van februari in San Retno
worden gehouden.