Minister van Staat Gerbrandy op
Eik en Duinen ter ruste gelegd
Socialisten verliezen
Noorse verkiezingen
Belastingambtenaren
voor het gerecht
„NAAM VAN OLDENZAAL IS
DOOR HET SLIJK GESLEURD"
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1961
PRO V INVIALE ZEEUWSE COURANT
9
AANGRIJPENDE HERDENKING IN EERSTE KAMER
Speciale boodschap van
Engelse minister
„Dankt, dankt nu allen God",
zongen gistermiddag de vele
honderden belangstellenden op
de begraafplaats Eik en Duinen
in Den Haag bij de begrafenis
van Pieter Sjoerds Gerbrandy,
minister van staat- Sléchts kort
duurde de plechtigheid. Na dit
lied, dat op verzoek van me
vrouw Gerbrandy werd gezon
gen, ging ds. C. J. Sikkel, gere
formeerd predikant te Amster
dam en een broer van mevrouw
Gerbrandy voor in gebed. Een
krans van koningin Juliana en
prins Bernhard dekte de hoge
Friese kist, waarin het lichaam
van de hooggeschatte premier
uit de zwartste jaren van onze
nationale geschiedenis rustte.
Een stoet van zeven auto's achter
de lijkwagen vertrok omstreeks één
uur gistermiddag van het sterfhuis
aan de Kanaalweg in Scheveningen.
In de eerste volgauto reden mevrouw
Gerbrandy-Siklcel en de heer en me
vrouw prof. Gerbrandy-Kielman. In
de tweede wagen zaten de heer en
mevrouw mr. Gerbrandy-Zweers.
Daarachter volgden twee hofauto's,
waarin de vertegenwoordiger van
koningin Juliana, kamerheer in bui
tengewone dienst prof. mr. W. F. de
Gaay Fortman, dhr Th. Booy, secre
taris in speciale dienst als vertegen
woordiger van prinses Wilhelmina en
de majoor-vlieger K. van Gessel, ad
judant van prins Bernhard, gezeten
waren. Het dienstpersoneel reed
eveneens in de stoet mee.
Op de begraafplaats, waar een grote
menigte belangstellenden onder het
hoge oude geboomte was bijeenge
komen, wachtte de familie in een ge
reserveerd vertrek, totdat de kist
met de koninklijke krans door dra
gers werd geheven. Achter de fami
lie sloot zich toen de lange stoet aan
om de weg naar de wachtende groe
ve te gaan.
Koninklijk telegram
De oudste zoon van wijlen prof.
Gerbrandy sprak voordien woor
den van 'dank voor de eer In bet
laatste uur tot de vertegenwoor
digers van de koningin, prins
Bernhard en prinses Wilhelmina.
Hij releveerde 't zeer persoonlijke
leiegram, dat prinses Wilhelmina
na liet overlijden van zyn vader
heeft gezonden. „Dat is het
schoonste, wat mijn vader en myn
moeder in zijn politieke loopbaan,
die zij samen hebben doorleefd,
hadden mogen hopen", aldus de
heer Gerbrandy. Tot de vele hon
derden om de groeve namens ons
volk verzamelde landgenoten
„voor wie zijn vader heeft willen
leven", zei de heer Gerbrandy,
dankbaar te zijn, omdat zij hem
hebben willen aanvaarden als een
stryder voor liet recht.
De regering werd vertegenwoordigd
door minister-president prof. dr. J.
E. de Quay. Voorts waren de a.r.-
ministers prof. dr. J. Zijlstra en mr.
J. van Aartsen alsook staatssecreta
ris B. Roolvink aanwezig. De Britse
regering en de Britse ambassadeur
in Den Haag deden zich vertegen
woordigen door ambassaderaad G.
A. Carey-Foster. Voorts waren aan
wezig bestuursleden en kamerleden
van de antirevolutionaire partij en
van andere politieke partijen.
Eveneens waren er de oud-minister
uit het Londense kabinet mr. E.
van Kleffens, dr. W. Drees, staats
raad mr. J. Algera, oud-minister mr.
H. J. Hofstra, burgemeester mr. H.
A. M. T. Kolfschoten, generaal b. d.
mr. H. Kruis, bevelhebber uit de oor
logstijd, de scheepsbouwer de heer
C. Verolme en de commissaris der
koningin van Friesland.
Kamerherdenking
By de aanvang van de vergadering
van de Eerste Kamer heeft de voor
zitter, mr. J. A. Jonkman, het over
lijden van prof. Gerbrandy aangrij
pend herdacht. Hij herinnerde eraan,
dat prof. Gerbrandy, in augustus
1939 als minister van justitie toege
treden tot het tweede ministerie De
Geer, van 3 september 1940 tot 24
juni 1945 minister-president is ge
weest. „Als zodanig werd hij geroe
pen om naast koningin Wilhelmi
na - in een centrum van "de oorlog
voering te midden van en aan de
zijde van onze bondgenoten, leiding
te geven aan ons aandeel in de voort
gezette strijd, waar ter wereld wij
daartoe ook maar een bijdrage kon
den leveren en om in bezet Neder
land voedsel te geven voor de hoop
op uiteindelijke bevrijding en daar
het verzet tegen de onderdrukker
te sterken".
Verlenging dienstplicht
in WestDuitsland
De Westduitse regering heeft beslo
ten ongeveer 6000 soldaten, wier
diensttijd tussen 30 september en 31
december afloopt, met drie maanden
te verlengen, aldus in dinsdag offi
cieel te Bonn bekendgemaakt.
Verder heeft de regering het minis
terie van defensie verzocht 30.000
dienstplichtigen, wier diensttijd eind
september afloopt, te waarschuwen
dat ervan hen kan worden gevraagd
onmiddelijijk aan herhalingsoefenin
gen deel te nemen om hen nog drie
maanden langer onder de wapenen
tc houden.
De 6000 soldaten zijn vrijwilligers
die voor een bepaalde tijd dienst
hebben genomen. De Westduitse wet
kent de mogelijkheid de diensttijd
te verlengen in het gevw van drin-
tende redenen.
ien woordvoerder van het ministe
rie van defensie heeft meegedeeld,
dat dit besluit noodzakelijk is om te
voldoen aan de eisen van de N.A.V.O.
voor verhoogde defensie-inspanning.
Dr. H. Boon in oude functie
van mr. D. Stikker
(Van onze Haagse redactie)
Naar wij vernemen is dr. H. H. Boon,
tot voor kort Nederlands ambassa
deur in Venezuela, benoemd tot hoofd
van de gecombineerde Nederlandse
permanente vertegenwoordiging bij
de Navo en bij de Europese Organi-
sutie voor Samenwerking en Ontwik
keling te Parijs.
Dr. Boon volgt mr. Stikker op die
reeds eerder in dit jaar tot secre
taris-generaal van de Navo werd be
noemd. Hij zal Nederland vertegen
woordigen in de permanente Navo-
raad. het co'lege van vertegenwoor
digers van cj vijftien ministers van
buitenlandse zulten.
Franse socialisten stellen
z'ch tegenover Debré
De Franse socialisten zullen een mo
tie van wantrouwen tegen de rege
ring Debré indienen, uit protest te
gen hetgeen zij beschouwen als een
weigering het parlement de rol te
laten spelen waartoe het grondwet
telijk bevoegd is. mh»
Foto: bij het grafwaarbij als enig
bloemstuk een krans van H.M.
Koningin Juliana was geplaatst, Gon-
doleert prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman mevr. wed. Gerbrandy met
haar smartelijk verlies. Geheel rechts
de heer Th. Booy, die H.K.H. Prinses
Wilhelmina vertegenwoordigde en
tweede van rechts, majoor-vlieger
Van Gessel, die namens Z.K.H. Prins
Bernhard aanwezig was.
„Tegen nieuwe rampen is Nederland
niet gevrywaard. Wanneer die ooit
zich mochten voordoen, in welke ge
daante dan ook, binnen afzienbare
tijd of in later jaren, dan zal menig
Nederlander in het licht van, en
naar de eisen van die tyd uit
Gerbrandy's voorbeeld in de tweede
wereldoorlog bezieling putten".
Britse boodschap
Va.n welingelichte kringen in Den
Haag is vernomen, dat de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, lord
Home, de minister-president, prof.
dr. J. E. de Quay, een boodschap
heeft gezonden naar aanleiding van
het overlijden van prof. Gerbrandy.
In deze boodschap wordt gezegd dat
lord Home met diepe droefenis heeft
kennis genomen van het overlyden
vanprofessor Gerbrandy. In Groot-
Brittannië herinnert men zich hem
met diepe sympathie uit de jaren die
hij daar als minister-oresident van
de Nederlandse regering in balling
schap tijdens de oorlog heeft door
gebracht.
Hfl werd ook zeer gewaardeerd als
een speciale vriend van Groot-Brit-
tannië. Lord Homé biedt vervolgens
de condoleanties van de Britse rege
ring aan met „het verlies van een
groot vaderlander".
PREMIER BLIJFT AAN
Partijbestuur onplezierig
door uitslag verrast
Uit politieke kringen in Oslo ver
luidde dinsdag dat in Noorwegen
geen regeringscrisis zal ontstaan na
dat de arbeiderspartij bij de algeme
ne verkiezingen van maandag haar
absolute meerderheid in het parle
ment liad verloren. De arbeiderspar
tij heeft nochtans 74 zetels in de as
semblee.
Naar verwachting zal premier Ger-
hardsen met de steun van de socia
listische volkspartij in zijn functie
aanblijven. Het is niet onmogelijk
dat later in het jaar het kabinet eni
ge wijzigingen zal ondergaan.
De leiders van de niet-socialistische
oppositie zullen de premier verzoe
ken in zijn functie aan te blijven, al
dus politieke kringen. Geen der op
positiepartijen durft de verantwoor
ding aan tegen de socialisten (76 ze
tels in de assemblee van 150) een
coalitie te vormen. Naar men ver
wacht, zal premier Gerhardsen in
velband met de internationale toe
stand aanblijven, temeer daar de ar
beiderspartij en de niet-socialistische
partijen het in grote trekken eens
zijn over de vraagstukken aangaan
de de buitenlandse politiek en de
defensie.
Geen commentaar
Premier Gerhardsen was niet bereid
commentaar te leveren over de ver
kiezingsuitslagen. Uit kringen van
de arbeiderspartij verluidt echter,
dat hij en het partijbestuur teleur
gesteld zijn.
Zij zouden voorts onplezierig zijn
verrast over de verkiezingswinst van
twee zetels door de fractie van de
socialistische volkspartij, die volgens
•Gerhardsen een paar weken geleden
geen enkele kans had on vertegen
woordiging in het parlement. Het
succes van deze partij vindt zijn oor
zaak in de doeltreffende campagne
die de partij tegen kernproeven
heeft gevoerd.
De Russische kernproeven hebben
de Noorse communistische partij
haar vertegenwoordiging in het par
lement gekost, aldus communistische
zegslieden. Met hetzelfde recht zou
men kunnen stellen dat de Russische
kernproeven de socialistische volks
partij de Kamer hebben binnenge
bracht.
Hoog bezoek aan
Delta-gebied
De minister van binnenlandse zaken
van België, de heer A. Gilson, de
Belgische ambassadeur in Den Haag,
de heer F. X. van der Straten Wail-
let, en een aantal gouverneurs des
konings van de Belgische provincies
en de commissarissen der koningin
van de Nederlandse provincies, heb
ben dinsdag een nïet-officieel bezoek
gebracht aan het Deltagebied.
De invitatie daartoe ging uit van de
Nederlandse provinciale bestuurders,
die zich daarmee revancheerden voor
het bezoek aan België, dat zij enkele
jaren geleden aflegden op uitnodiging
van hun Belgische collega's.
Het gezelschap ging dinsdagmorgen
om tien uur in Moerdijk aan boord
van de rondvaartboot .Westplaat"
voor een tocht naai' de Deltawerken.
In Hellevoetsluis stapten de bewinds
lieden over in wagens, die hen naar
de werf van Verolme op Rozenburg
brachten. Daar bezichtigden zij on
der meer de in aanbouw zijnde repa-
ratiedokken voor schepen tot 100.000
en 50.000 ton en de grote Esso-
tanker, die maandag om tien uur
wordt uitgedokt. Het bezoek werd
besloten met een diner in het Delta
hotel in Vlaardingen.
Niet alle Nederlandse provinciale be
stuurders hebben het gehele bezoek
kunnen meemaken. De deken van
het college van commissarissen, mr.
H. P. Linthorst Homan van Fries
land, onderbrak de tocht om in Den
Haag de begrafenis van prof. Ger
brandy bij te wonen.
Week gevangenisstraf voor
filosoof Russell
De 89-jarige Britse filosoof Bertrand
Russell en zyn vrouw zijn dinsdag
tot ieder zeven dagen gevangenis
straf veroordeeld, omdat zij het pu
bliek hadden aangezet deel te nemen
aan een sit-down demonstratie voor
atoombewapening, die nog moet
plaatshebben.
De Russells hadden geweigerd 25
pond te storten als waarborg voor
foed gedrag gedurende de volgende
2 maanden. Zij werden direct uit
de rechtszaal naar de gevangenis
overgebracht.
KNOEIDEN 8 JAAR LANG
Financiële moeilijkheden
aanleiding tot fraude
De Rotterdamse rechtbank heeft
gistermorgen in een zitting, die ver
scheidene uren duurde, een onder
zoek ingesteld naar de fraudes, die
in juni aan het licht kwamen op de
afdeling registratie, zegelrecht en
successierecht van de rijksbelastin
gen te Rotterdam.
Vier ambtenaren van deze afdeling
namen plaats in de verdachtenbank.
Het waren de stempelaar A. P. U.,
de stempelaar A. W. S., de adjunct
commies-titulair C. van G. en de
commies H. A. B. B. De door hen ge
pleegde verduisteringen, die ze ook
grif hebben toegegeven, belopen een
bedrag van tenminste 145.000. Over
een tijdvak tussen 1953 en 1961. Het
totale verduisterde bedrag is vrijwel
niet vast te stellen. Een bedrag van
ruim 80.000 aan geld of voor ver
duisterd geld gekochte goederen en
obligaties is teruggevonden.
Na een uitvoerig verhoor der ver
dachten en desknndige, de in
specteur der belastingen Van der
Mers. eiste de officier van justitie
mr. Van Buuren, tegen de beide
stempelaars 12 maanden met af
trek van het voorarrest waarvan
3 maanden voorwaardelijk, tegen
de adjunct-commies, die als kas
sier had gefungeerd een jaar en 6
maanden met aftrek en tegen de
commies B., die door de officier
als de hoofdverdachte werd be
stempeld drie jaar met aftrek.
Slecht betaald
Het frauderen was In 1953 begonnen
door de toenmalige kassier B., die
zelf een bemiddeld man is en 650
FRACTIEVOORZITTERS GEGRIEFD
Burgemeester dekt het
optreden van de politie
De gemeentertad van Oldenzaal, die
gisteravond in een spoedeisende ver
gadering bijeen is gekomen, heeft
ernstige kritiek geoefend op het be
leid van de burgemeester van Olden-
zaal, mr. J. de Vries. Deze kritiek
gold het optreden van de Oldenzaalse
politie in de rel tussen nozems ener
zijds en buitenlandse werkkrachten
("Spanjaarden en Italianen) ander
zijds, alsmede het feit dat de burge
meester naar het algemeen inzicht
van de raad te kort is geschoten in
zijn voorlichtende taak.
Het griefde de raad, zo bleek uit de
mededelingen van de fractievoorzit
ters, dat de naam van Oldenzaal door
het sljjk is gesleurd. De enige in
dustrieel in de raad van Oldenzaal,
de heer A. E. Gelderman, directeur
van H. P. Gelderman en Zonen, zei
dat bet verlies van goodwill voor de
stad Oldenzaal en de industrie zeer
ernstig is.
De staking, zo zei hij, zal voor de
textielindustrie belangrijke gevolgen
hebben. Geschoolde arbeidsmachten
zullen tijdelijk ongeschoolde arbeid
moeten verrichten om de opengeval
len plaatsen te vullen. Wij proberen
hier in Oldenzaal een zekere indus-
trialisatiepolitiek te bedrijven, maar
indien men dit serieus wil doen zullen
de geesten hier er voor rijp moeten
worden en dat is mijns inziens nog
niet het geval, zo zei de heer Gelder
man.
In zijn uiteenzetting, zei de burge
meester, dat zowel de nozems als de
buitenlandse arbeidskrachten hier
niet vrijuit gaan. De politie, zei bur
gemeester De Vries, heeft een eer
biedwaardige stapel wapens in be
slag genomen en de Italiaanse con
sul wilde in Oldenzaal alleen een ver
gadering bijwonen als hij persoonlijk
zou worden beschermd.
Burgemeester De Vries zei naar
aanleiding van vragen, dat hij
geen verantwoording schuldig is
aan de raad over het optreden
van de politie. „Ik dek dit op
treden volkomen", zei liy, „op
rapporten die ik heb gestuurd
naar de officier van justitie, de
procureur-generaal, de commissa
ris der koningin en het minis
terie van buitenlandse zaken,
heb ik geen kritiek gehoord".
Een nader onderzoek wilde hij dan
ook niet laten instellen. Wel was
hij bereid een suggestie van de heer
Gelderman te volgen een commissie
in het leven te roepen, die tot taak
krijgt een snelle inpassing van werk
krachten in de plaatselijke gemeen
schap te bevorderen.
gulden per maand netto verdiende
omdat zyn ondergeschikten, de stem
pelaar U., in financiële moeilijkhe
den was geraakt en B. zoals hij
verklaarde bewogen werd door de
armoede van zijn slecht betaalde col
lega's. Het begon met de verduiste
ring van 45 gulden, welke B. aan U.
gaf zonder dat deze aanvankelijk wist
waar het geld vandaan kwam. Ook
S. had het financieel moeilijk en
werd op zijn beurt op deze wijze „ge
holpen". De in 1956 als kassier optre
dende Van G. kwam tot zijn mede
werking toen hij een keer een kaste
kort had wat snel kon worden weg
gewerkt.
Soms waren er perioden dat er veel
werd verduisterd, soms perioden dat
het berouw en de angst te groot wa
ren en alles correct werd afgewik
keld.
Hoofdschuldige
Van alle vier verdachten beston
den uitstekende conduitestaten.
Zij genoten tot in juni van dit
jaar een algemeen vertrouwen. In
het bijzonder de commies B. De
officier van justitie achtte de ten
laste legging volledig bewezen en
daarmede alle vier verdachten
strafbaar. De aanstichter en
hoofdman van het complot achtte
mr. Van Buuren evenwel de com
mies B.
Mr. W. J. Jongeneel, die de commies
B. ter zyde stond, protesteerde hef
tig tegen deze beschuldiging. „In '56
deed B. een ernstige poging om over
geplaatst te worden naar Den Haag"
zo onthulde hy. Nadien trad bij
slechts enkele weken per jaar op als
vervangend kassier en nam hy dus
niet langer de centrale plaats in.
Nadat alle vier de verdachten uiting
hadden gegeven aan hun berouw, be
paalde de president de uitspraak In
deze zaak op 26 september.
Binnenkort koelhuisboter
op Nederlandse markt
In zuivelkringen wordt aangenomen
dat binnenkort men spreekt van
binnen enkele weken een niet aan
zienlijke hoeveelheid koelhuisboter op
de binnenlandse markt zal worden
gebracht. De directie voor de voed
selvoorziening van liet ministerie van
landbouw heeft het bestuur van het
produktschap voor zuivel voor een
bespreking vrijdag op het departe
ment uitgenodigd.
Naar wij van welingelichte zijde ver
nemen, zal het onderwerp van ge
sprek in hoofdzaak de koelhuisboter
betreffen. Op het ogenblik is in de
koelhuizen veel meer boter opgesla
gen dan vorig jaar op hetzelfde tijd
stip het geval was. Men verwacht
dat tegen het eind van september
tweemaal zoveel boter zal zijn opge
slagen als vorig jaar.
Vijf doden bij
ongevallen
Op het programma van de Zeeuwse
fruit fee stond gisteren behalve het
bezoek aan de Goese veiling een be
zoek aan de beide Goese ziekenhui
zen. Op de foto neemt één van de
patiëntjes van het ziekenhuis Oost-
wal in Goes, de achtjarige Jan Sinke
uit Krabbendijke een vitaminerijk
geschenk van de fruitfee in ont
vangst.. De toekijkende hofdames
houden bakjes fruit voor andere pa
tiënten gereed.
(Foto P.Z.C.)
De 25-jarige postbode J. A. Ende
man uit Raalte is met zijn brom
fiets in volle vaart tegen een auto
bus, bestuurd door G. de W. uit Nij-
verdal, gereden. Het slachtoffer, dat
in zorgwekkende toestand naar het
r.-k. ziekenhuis te Almelo werd over
gebracht, is aan zijn verwondingen
bezweken.
Bij een botsing is op een kruispunt
te Apeldoorn de 46-jarige G. Stam
verongelukt. De heer Stam verleen
de met zijn personenauto geen voor
rang aan een voor hem van rechts
komende militaire personenwagen,
die werd bestuurd door de 25-jarige
J. ten W. uit de legerplaats de Wit
tenberg.
Tijdens het nuttigen van pruimen
heeft de 52-jarige mevrouw S. Vene-
man-Abbink uit Vriezenveen een
pruimepit in haar luchtpijp gekre
gen. Op weg naar een ziekenhuis te
Almelo, waar de pit operatief zou
worden verwijderd, is de vrouw
overleden.
In de nacht van maandag op dins
dag is op de Wouwseweg een onge
luk gebeurd, waarvan de 40-jarige
C. Klaassen te Bergen op Zoom het
slachtoffer is geworden. Klaassen
wilde met de fiets aan de hand
de rondweg oversteken. Hij liep
óp de rijbaan toen een auto, be
stuurd door de heer G. Freijters uit
Halsteren, aankwam. Doordat er ook
enkele tegenliggers reden, *limde de
heer F., doch bemerkte daardoor de
man op de rijbaan te laat. Hij pro
beerde nog hem te ontwijken, doch
slaagde er niet meer in. De man
werd gegrepen en tegen de grond
geslingerd en was op slag gedood.
De bijna driejarige Joanna H. van
Melis uit Amsterdam is in een sloot
nabij de ouderlijke woning aan de
Maassluisstraat in Amsterdam ver
dronken. Het meisje dat buiten speel
de, werd sinds kwart over drie ver
mist. Omstreeks vijf uur heeft de
Amsterdamse waterpolitie het li
chaampje uit de sloot opgehaald.
Voortvluchtig Amsterdams
echtpaar in Brussel
in arrest genomen
De Amsterdamse politie lieeft dins
dag bericht ontvangen uit Brussel
dat daar op 3 september zijn aange
houden de 40-jarige assistent-boek
houder en oud-S.S.'er Wouter E. en
zijn vrouw.
Sinds begin augustus werd naar dit
voortvluchtige echtpaar, dat in Am
sterdam jarenlang heeft geleefd on
der de naam B., gespeurd in verband
met een verduistering van ruim
21.000 uit de brandkast van beider
werkgever, de Amsterdamse tenten-
en dekkledenfabriek gebr. Fabcr
N.V. te Amsterdam.
