DAF komt met kleine
maar volwassen wagen
Eerste Kamer ook akkoord met
maximum-totoprijs van 50.000
KLANKBORD
VERLENGING DIENSTPLICHT
WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Loterijbelasting meestal
vijftien procent
(Van onze parlementaire redacteur)
Na alle moeilijkheden, die de voet
baltoto in Nederland tot dusver heeft
opgeleverd, zal hij nu, wettelijk gere
geld, tot 1964 in een nieuwe vorm
kunnen voortbestaan, een vorm ove
rigens die niet veel afwijkt van die
waarin «ij hem tot dusver hebben
gekend. De Eerste Kamer heeft dins
dag met 46 tegen 14 stemmen het
wetsontwerp tot wijziging van de lo-
terijwet aangenomen, waarin aan de
toto een legale grondslag wordt ge
geven. Tegen stemden tien leden van
de fractie van de P.v.d.A. (en tien. er
vóór) drie leden van de anti-revolu
tionaire fractie (en vier er vóór) en
één communist. De Kamer stelde de
loterybelasting in het algemeen op
vyftien procent.
De persoonlijke hoofdprijs van de
toto zal maximaal 50.000,bedra
gen, met dien verstande dat dit de
prijs zal zijn, nadat de staat zich
over 15 procent belasting heeft ont
fermd. Van deze 50.000,behoeft,
met andere woorden, niet nog eens
belasting te worden betaald. Boven
dien zal de prijs nu in geld worden
uitgekeerd en niet meer in goederen,
zoals tot nu toe. De maximum-inleg
blijft twee gulden (voor acht ingevul
de rijtjes) en voor administratiekos
ten zal een dubbeltje kunnen worden
berekend. De wettelijke regeling
geldt tot 1964. Als in die tijd mocht
blijken dat zij niet voldoet of niet in
alle opzichten voldoet, dan zal over
enige jaren dus een wijziging kunnen
worden overwogen.
Wat die wijziging betreft, dachten
enkele leden in de Kamer vooral aan
een verhoging van de maximum-prijs
tot 100.000,of aan een ongelimi
teerde maximum-prijs. Van socialis
tische kant probeerde men zelfs van
de minister van justitie, mr. Beer
man, de uitspraak uit te lokken, dat
hij zo nodig vóór 1964 met een wij
zigingsvoorstel zal komen. Als het
verloop van de toto daartoe aanlei
ding geeft. De bewindsman vroeg
echter heel nuchter wat de heer vans
der Waerden, de woordvoerder voor
de P.v.d.A., met „dit verloop" be
doelde. Overigens gaf hij niet veel
hoop dat tussentijds tot een wijziging
in de wettelijke regeling zal worden
besloten, want het was juist zijn be
doeling. dat er nu eindelijk rust op
het gebied van de sportprijsvragen
zal intreden.
Aanvaardbaar
Namens de.O.H.U. verklaarde de
heer Vixseboxse, dat zij vóór hét
wetsontwerp zou stemmen. Hij
vond het thans gevonden compro
mis aanvaardbaar, omdat het po
litiek haalbaar is en het meest
aansluit aan de verlangens, die
ten aanzien van de voetbaltoto bij
een groot deel van het Nederland
se volk leven. De heer Van der
Waerden van de P.v.d.A. toonde
zich voorstander van de vaststel
ling van de hoogte der hoofdprijs
niet bij de wet, maar bij algemene
maatregel van bestuur of zelfs bij
ministeriële beschikking en wel,
omdat de hoofdprijs dan veel ge
makkelijker kan worden ver
hoogd.
De heer De Vos van Steenwijk van
de V.V.D. bleef zijn bezwaar tegen
een hoofdprijs van niet meer dan
50.000,handhaven, hoewel het
aanmerkelijk was verminderd, door
dat de regeling slechts tot 1964
duurt. Eerbied uitte hy voor de prin
cipiële bezwaren van hen, die geen
aandeel uit de totogelden willen ac
cepteren. Begrijpen deed hij dit
standpunt echter niet, want als men
subsidies aanvaardt, dan omvatten
zij ook gelden die de staat heeft ver-
kregen uit de opbrengst van de
staatsloterij.
Buitenlandse loterijen
De heer Van Meeuwen van de K.V.P.
gaf eveneens de voorkeur aan een
maximum-prijs van 100.000,
- maar hij achtte het wetsontwerp ook
SCHULD VEREFFEND De episco
paalse kerk van Sint Pieter in Phila
delphia heeft dinsdag, na de ont
vangst van een persoonlijke cheque
van de Engèlse minister van finan-
ciën Selwyn Lloyd, de 183-jarïge
Britse "schuld aan de gemeente als
vereffend beschouwd, zo is bekend
gemaakt.
Zoals bekend, had de kerk bij de
Britse schatkist een rekening inge
diend voor de vergoeding van een
houten schutting die in 1778 door
Britse soldaten werd gesloopt en als
brandhout opgestookt.
Selwyn Lloyd heeft de somma van
zes Engelse ponden, acht shilling en
een penny betaald. De kerk had een
verzoek om vergoeding van de schut
ting ingediend alsmede de samenge
stelde halfjaarlijkse rente op het
betrokken bedrag. Dc totale vorde-
i i'ng beliep 270.006 Engelse ponden
S shilling en 1 penny.
Dominee John Kochi die de rekening
had ingediend, zei dat ,,de kerk de
samengestelde rente graag wil ver
geten "terwille van de bevordering
van de BritsAmerikaanse vriénd-
schap". Tenslotte, zei hij, was het
slechts een voorstel".
Door de betaling zijn alle vorderin
gen vereffend, aldus de dominee, „wij
zijn zeer dankbaar voor het goed
gunstige gebaar van de minister van
financiën, Selwyn Lloyd. Wij zullen
natuurlijk van Lloyds betaljng aante
kening maken in de archieven van de
kerkeraad zodat de rekening na 183
jaar als vereffend kan worden be
schouwd", aldus de dominee.
in zijn huidige vorm aanvaardbaar,
vooral omdat niet is te zeggen of de
toto met een hoofdprijs van 50.000
op den duur 'tot mislukking is ge
doemd. Geheel gerust was hij daarop
inmiddels niet. Het achterdeurtje,
dat in 1964 openstaat, beviel hem.
Deze afgevaardigde verheugde zich
erover,- dat- de staat de toto niet aan
zich heeft getrokken, maar overlaat
aan de krachten, die uit de maat
schappij zelf zijn voortgekomen. Hij
vroeg de minister, van wie hij ge
tuigde dat hij een wijs beleid heeft
.gevoerd, nadat het vorige toto-ont
werp was verworpen, om zich nog
eéns te beraden over een mogelijke
inperking van de deelneming van
Nedèrlandèrs aan buitenlandse lote
rijen.
Prof. Diepenhorst van de A.R.P. ver
wierp voor zich persoonlijk de toto,
maar liij begreep dat de verantwoor
delijkheden in het eigen leven van
de mens dienen te worden gescheiden
van de verantwoordelijkheid die de
staat draagt. Hij deelde mee, dat in
zijn fractie verschillend over het
wetsontwerp werd gedacht en dat
dus niet alle leden gelijk zouden
stemmen.
Goede toekomst
Minister Beerman voerde bij de ver
dediging van het' wetsontwerp aan.
dat hij wellicht het verwijt te horer
zou hebben gekregen dat hij een op
lossing uit de weg was gegaan of een
gemakkelijke oplossing had gezocht
als hij het maximum van de hoofd
prijs niet in de wet had vastgelegd
maar de vaststelling daarvan hac'
overgelaten aan een algemene maat
regel van bestuur of een ministeriële
beschikking. Hij was tot een maxi
mum-bedrag gekomen, zo zei hij,
door de voorgeschiedenis van deze
wettelijke regeling van de voetbal
toto. De commissie-Wiarda, die de
minister heeft geadviseerd, stelde een
maximum voor. Een te sterke conso
lidatie is echter vermeden, door de
wet een beperkte tijdsduur te geven.
Het bezwaar tegen een maximum
prijs van 50.000,kan men ook
aanvoeren tegen een maximum-prijs
van 100.000,meende hij. Voorts
vond de minister, dat de toto in 1961
in vergelijking met die van het vorige
jaar uitstekend loopt en hij voor
spelde hem een goede toekomst.
De bestrijding van de buitenlandse
loterijen hefit 's ministers volle aan
dacht, verzekerde hij. De nieuwe re
dactie van de loterijwet gaat al veel
sterker in tegen het deelnemen aan
buitenlandse loterijen dan tot nu toe
mogelijk was.
MEER KRACHT MINDER GERUIS
Sterkere motor en een
snellere acceleratie
Van Doorne's automobielfabriek N.V.
te Eindhoven komt met twee nieuwe
auto's, de DAF 750 en de „DAFfo
dil" uit, die op de internationale
automobieltentoonstelling in Frank
fort zullen worden getoond. Deze
tentoonstelling zal op 22 september
beginnen.
Naast de beide nieuwe modellen
blijft de DAF-600 in produktie. Di
rect nadat de DAF-600 in maart '59
in produktie kwam, begon men met
de ontwikkeling van een zwaardere
personenwagenmotor. Dit is de ge
heel nieuwe 750 cc motor, die er in
middels al ruim een miljoen test
kilometers heeft opzitten. Hij dient
nu dus als krachtbron van de twee
nieuwe typen, de DAF 750 en de
DAFfodil. De DAFfodil heeft boven
dien een nieuw-eigen uiterlijk. Zo
heeft zij een grille over de volle
breedte van de wagen. De DAF-750
heeft een bescheiden grille met
chroomomlijsting. De DAFfodil en de
DAF-750 hebben een volautomati
sche transmissie en koppeling. De
motor heeft twee cilinders en is
luchtgekoeld.
De auto heeft een stijgvermogen.
belast, van meer dan 30 pet. De
acceleratie bedraagt van 0 tot 80
•kilometer per uur in 20 sec. De
maximum snelheid, continusnel-
heid, is 105 kilometer per uur. In
de auto is plaatsruimte voor vier
volwassenen en een kind. Bij
slechts 4000 omwentelingen per
minuut hetgeen neerkomt op een
zuigersnelheid van niet meer dan
8.65 meter per seconde heeft de
motor een vermogen van 30 pk.
De automatische versnellingsselectie
is geperfectionneerd door toevoeging
van een vacuümvoorraadtankje. De
ze vacuümregeling houdt in dat bij
gelijkblijvende wegweerstand de va-
riomatic bij gedeeltelijk verder in
trappen van het gaspedaal niet meer
terugschakelt maar vanuit .een door
de vacuümvoorraad aangehouden
versnellingspositie een steeds hogere
versnelling kiest. Daardoor is de zo
genaamde kick-down acceleratie mo
gelijk van een maximale acceleratie,
zodra hij het gaspedaal geheel in
trapt. Alleen kan de bestuurder kie
zen tussen een felle acceleratie met
maximum toerental of een normale
met een rustig oplopend toerental.
Ook de DAF-600 heeft vele techni
sche veranderingen ondergaan. De
motor is in alle onderdelen zoveel
mogelijk gelijk gemaakt aan de
DAF-750 cc. De variomatic van de
600 heeft ook de nieuwe vacuümre
geling gekregen en "is uitgerust met
een vacuümvoorraadtankje. Het aan
tal kleppen is tot twee terugge
bracht. De bestuurder van de DAF-
600 kan nu volgas-kick-down effect
geven.
De prijzen van de nieuwe, wagens
vormen een verrassing. Dc DAF
standaard kost 4430,-, de luxe 4850
gulden en de DAFfodil 5150,-. De
dagproduktie van de 'wagens be
draagt thans 80. In 1962 hoopt men
deze op te voeren tot 100 per dag.
P.v.d.A. EN A.R. STEMDEN VERDEELD
De Eerste Kamer heeft dinsdagmiddag een begin gemaakt
S met de behandeling van het wetsontwerp tot wijziging
van de loterijwet.
Foto: Op de gereserveerde tribune werd het debat met
intense aandacht gevolgd door v.l.n.r-: de heren J. Muilen-
berg directeur van de Stichting Nationale Sporttotalisator,
dr. W. van Zijll, directeur van de Nederlandse Sport Fede-
ratie en L. Brunt, algemeen secretaris-penningmeester van
C de K.N.V.B.
Op deze fraaie opengewerkte teke
ning van de DAF-fodil kan men een
aantal details ontdekken, die geheel
nieuw zijn; Zo ziet men links boven
onder de motorkap naast de accu
het buffertankje, dat een belang
rijke verfijning betekent, van het Va-
riomatic-systeeni. Vlak daarnaast
het nieuwe luchtfïlter, dat in een koel
klimaat een bepaalde hoeveelheid
warme lucht opzuigt en in de tropen
of op warme dagen in onze streken
door draaiing op koud gezet lean
worden. Duidelijk ziet men ook de
forse doorsnede van de verwarmings
buizen, die, ook bij zeer lage tempe
raturen, voor een behoorlijke inte
rieur-temperatuur zorgen.
Het Wereldgebeuren
ALS N.A.V.O. DAAROM VERZOEKT:
Broei in zonnebloempitten
in Turks vrachtschip
Het 4237 ton metende Turkse vracht
schip Kayseri heeft dinsdag bij aan
komst in de Rotterdamse haven ge
meld, dat in de lading van 375 ton
zonnebloempitten broei was ontstaan.
Brandweerwagens zijn naar het schip
uitgerukt. De lading wordt thans on
der toezicht van de brandweer ge
lost.
Beslissing wordt nog
deze week verwacht
(Van onze Haagse redactie).
Nederland behoort tot de 10 N.A.
V.O.-landen, die volgens secretaris
generaal van de N.A.V.O., mr. Dirk
Stikker, bevestigend hebben geant
woord op de vraag van de N.A.V.O.
om hun strijdkrachten te versterken
met het oog op de gespannen situatie
rond de kwestie-Berlijn.
Dat moet inhouden, dat de Neder
landse regering heeft, besloten enke
le duizenden kleïnverlofgangers die
'aan het eind van deze maand met
vervroegd verlof zouden gaan, nog
enige tijd onder de wapenen te zullen
houden, als de N.A.V.O. zijn aanvan
kelijke polsing omzet in een defini
tief verzoek.
Een beslissing daarover schijnt voor
het eind van deze week tegemoet
te kunnen worden gezien.
Van regeringszijde is maandag een
uiteenzetting over de te nemen maat
regelen gegeven aan de commissie
voor buitenlandse zaken en defensie
uit de Tweede Kamer. Daarbij werd
er van regeringszijde de nadruk op
Vjjf meesterwerken in
museum vernield
Een onbekende vandaal heeft in het
museum van schone kunsten te
Montreal vijf schilderijen, waaronder
meesterwerken van Renoir, Daumier
en Monticelli, beschadigd. Een
woordvoerder van het museum maak
te bekend, dat de doeken „beslist
in hun oorspronkelijke staat kunnen
worden hersteld".
Volgens de waarnemend directeur,
Edward Cleghorn, werden de vijf
schilderijen, die allen deel uitmaken
van de permanente collectie en on
geveer 100.000 dollar waard zijn,
met een scherp voorwerp bekrast.
gelegd, dat de spanningen in Europa
in feite ten om-echte worden aan
geduid als een crisis om Berlijn. Het
is de Sowjet-Unie niet te doen om
Berlijn.
Berlijn is slechts een middel dat ge
hanteerd wordt om. het bondgenoot
schap van de N.A.V.O. zo enigszins
mogelijk zo in zichzelf te verdelen,
dat een uiteenvallen van de N.A.V.O.
daarvan het gevolg zou kunnen zijn.
Het gaat in feite dus niet om Berlijn
maar uiteindelijk om de vrijheid van
ieder van de westelijke landen.
Het is de ërkenning van die achter
liggende Russische bedoeling, die de
zgn. crisis cm Berlijn zijn ernstige,
kanten geeft en die het noodzakelijk
maakt, dat de N.A.V.O.-landen zich
er met de grootste vastbeslotenheid
tegenover stellen, aldus de opvattin
gen die aan de houding van de re
gering ten grondslag liggen, zoals zij
blijkens informaties uit politieke
kringen heeft uitééngezet,
enzf,A,V.O,en en
In juli 7114
nieuwe woningen
Volgens gegevens van het Centraal
Bureau voor de Statistiek werden in
de maand juli van dit jaar 7114
nieuwe woningen opgeleverd. In juli
1960 werden 6137 nieuwe woningen
voltooid.
In de eerste zeven maanden van
1961 kwamen 45.004 nieuwe wonin
gen gereed, tegen 44.140 in de over
eenkomstige periode van 1960.
Van de in juli voltooide woningen
werden er 801 in systeembouw uit
gevoerd. In de eerste zeven maanden
van het lopende jaar kwamen 5065
systeemwoningen gereed.
Gerekend tot en met juli 1961 zijn
sedert de bevrijding 898.046 nieuwe
woningen gebouwd.
Het aantal woningen waarvan met
de bouw in juli 1961 werd begonnen
bedroeg 6979. In de eerste zeven
maanden vari 1961 werd met de
bouw van 60.244 woningen een begin
gemaakt, tegen 46.498 in de over
eenkomstige periode van 1960.
Doordat in juli het aantal in aan
bouw genomen woningen lager was
dan dat van de gereedgekomen wo
ningen, daalde het aantal in uitvoe
ring zijnde woningen tot 104.967 op
het eind van die maand.
Straatmaker of
premier
Wanneer er niet om de vier jaar
verkiezingen waren, dan zou
Noorwegen na de bevrijding geen
enkel aftredend kabinet hebben ge
had. Zo stevig zat de premier, de so
cialist Einar Gerhardsen. met zijn
meer dan 75 zetels voor de Noorse
partij van de arbeid in de nationale
vergadering van 150 leden. In 1957
kregen de Noorse socialisten er zelfs
nog een zetel bij en beschikten over
78 parlementariërs. Aan die gestage
opgang is maandag een einde geko
men. Né een heel rustige verkiezings
campagne meende men dat Gerhard
sen misschien enig verlies zou lijden.
Maar dat bij de eerste telling het
aantal zetels tot 75 zou dalen, had
niemand gedacht. Bii de definitieve
telling bleek dat zelfs de helft van
150 nog één teveel was. De socialis
ten nebben in de komende vierjarige
zittingsperiode slechts 74 zetels. Dat
zou het politieke einde als premier
van Gerhardsen kunnen betekenen.
Maar algemeen wordt dit betwijfeld.
Wat is er namelijk in die laatste vier
jaar gebeurd?
Vele socialistische veteranen heb
ben zich de laatste jaren niet
kunnen schikken in de politiek
van hun partij. Kortgeleden kwam
het tot een uitbarsting en velen ver
lieten de partij van Gerhardsen óm
een eigen partij te stichten: de So
cialistische Volkspartij. Oude socialis
tische leuzen, zoals de ontwapening
en een (heel gematigde) klassestrijd
deden weer opgeld. Gerhardsen heeft
al die bezwaren weggewuifd. Het zou
zo'n vaart niet lopen. Een vaart niet,
maar toch wel een forse gangetje.
Want de Volkspartij van de ouder
wetse socialisten behaalde twee ze
tels bij de verkiezingen van deze
week. Juist die twee. die Gerhardsen
zou nodig hebben voor de meerder
heid in de volksvertegenwoordiging.
Gerhardsen staat nu voor een heel
moeilijke keus. Aftreden bete
kent dat Noorwegen moeilijk te
regeren valt, want zonder de socia
listen is er heel moeilijk een rege
ringsprogramma op te stellen dat
aan alle partijen bevrediging schenkt.
Hetgeen nodig is voor de meerder
heid. De Socialistische Volkspartij
heeft terstond na de verkiezingsuit
slag meegedeeld de politiek van Ger
hardsen op het binnenlandse vlak te
willen steunen. Over de buitenlandse
politiek zou men punt voor punt
zich het recht voorbehouden de steun
te ontzeggen. Men gelooft in Oslo
dat Gerhardsen de keus zal maken.
Hij zal met de steun van de uit zijn
partij weggelopen opposanten een re
gering kunnen vormen. Dat zal heel
wat moeilijkheden geven, wanneer
bijvoorbeeld de gemeenschappelijke
defensie aan de orde komt. Want
daar moeten de opposanten niets
van hebben. Maar dan krijgt Ger
hardsen wel voldoende steun van an
dere partijen. Al met al kan Gerhard
sen wel premier blijven, maar hij zal
zo nu en dan een buiginkje naar links
of naar rechts moeten maken.
H oewel, de levensloop van de te
genwoordige en voor de toe
komst genoemde premier, be
wijst dat hij er niet voor terugschrikt
zijn jongensberoep weer te begin
nenstraatmaker bij de gemeente
Oslo. Want zo is hij als jongen be
gonnen. Via de vakvereniging en een
intensieve avondstudie kreeg hij be
langrijke functies, die culmineerden
in zijn benoeming tot burgemeester
van Oslo. Deze belangrijkste burge
meesterspost bezette hij toen de Duit
sers zijn land overweldigden. Ger
hardsen negeerde zo nadrukkelijk
hun bevelen dat zij hem de toegang
tot het stadhuis ontzegden. De ande
re dag meldde Gerhardsen zich bij
gemeentewerken en trok er met een
ploeg op uit om vóór het stadhuis de
straat te helpen ophogen. Een derge
lijke demonstratie konden de Duit
sers, humorloos als ze zijn. niet zet
ten en Gerhardsen verdween achter
het prikkeldraad. Daar bleef hij tot-
de bevrijding. Slechts enkele maan
den was hij aan zijn tweede burge
meestersperiode bezig, toen de koning
hem verzocht een regering te vor
men. Een verzoek dat hem daarna
i regelmatig bij elke kabinetscrisis be
reikte. Algemeen rekent men erop
j dat ook nu dit weer het geval zal
zijn. Alleen zal het ditmaal wat moei
zamer gaan. De premier zal hier, om
in zijn beroeps jargon te spreken,
geen geplaveide straat aantreffen.
Er zal nog heel wat moeten worden
opgehoogd en opgebroken.
EINAR GERHARDSEN
...twee zetels te kort...