Vijftien jaar geleden werd de
Oorlogsgravenstichting opgericht
KarelI
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
HET JASON-MYSTERIE
NAJAARSBEURS GEBRUIKSGOEDEREN VREDENBURG GEBOUWEN ARTIKELEN VOOR HUISHOUDELIJK EN PERSOONLIJK GEBRUIK
JACHTHONDEN STERVEN DOOR
NATRIUM-ARSENAAT
10
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 11 SEPTEMBER 1961
I Advertentie
Werk over de gehele wereld
Zorgt voor de graven van in de
oorlog omgekomen Nederlanders
(Van onze Haagse redactie)
De Nederlandse „Oorlogsgravenstichting", waarvan koningin
Jnliana beschermvrouwe en prins Bemhard erevoorzitter is en
die tot doel heeft „de aanleg, inrichting, verfraaiing en verzor
ging van de graven van na 9 mei 1940 gevallen Nederlanders,
zowel militairen als burgers, die, hetzij metterdaad de vijand
bestrijdende, dan wel ten gevolge van hun handelingen of hou
ding tegenover de vijand, het leven hebben verloren", bestaat
vijftien jaar. Ter gelegenheid daarvan belegt het bestuur op 13
september a.s. des middags om twee uur een grote bijeenkomst
in het gebouw van de Haagse dierentuin. In deze bijeenkomst
zal onder meer een nieuwe, aangevulde versie van de kleuren
film der stichting worden vertoond. Tevens wordt een aanschou
welijke voorstelling ingericht over de werkzaamheden van de
Oosïogsgravenstichting in de afgelopen jaren, waarop een rui
me plaats zal krijgen een tentoonstelling van gedenkboeken, zo
als deze zijn samengesteld ter nagedachtenis aan de ruim
115.000 Nederlandse oorlogsslachtoffers, wier graven nimmer
aanwijsbaar zullen zijn, zoals zeelieden, concentratiekamp-
slachtoffers en overige vermisten.
Het begin
De Oorlogsgravenstichting heeft in
de vijftien jaar van haar bestaan veel.
prachtig, tot dankbaarheid stemmend
werk verricht. Het initiatief tot de
oprichting van de stichting kwam van
wijlen de reserve luitenant-kolonel dr.
A. van Anrooy. Men begon op zeer
bescheiden schaal, maar het werk van
de stichting heeft zich in de loop der
jaren geleidelijk uitgebreid, zodat
haar zorgen zich thans uitstrekken
over alle Nederlandse oorlogsgraven,
waar ter wereld ook gelegen, met
uitzondering evenwel van de be
graafplaats der Verenigde Naties in
Korea.
In Nederland legde de Oorlogsgraven
stichting de Centrale Begraafplaats
in Loenen op de Veluwe aan. In rus
tige sfeer liggen hier te midden van
een prachtige natuur de graven van
1600 slachtoffers. Op de Grebbeberg
vindt men de bekende Militaire Be
graafplaats, waarop 435 militairen,
die in de meidagen van 1940 gevallen
zijn, een laatste rustplaats hebben ge
vonden. Beide begraafplaatsen staan
onder rechtstreeks beheer van de
Oorlogsgravenstichting. Het dagelijks
toezicht en het onderhoud geschieden
door eigen personeel.
In tegenstelling tot deze beide be
graafplaatsen bevinden de meeste
graven in Nederland zich op gemeen
telijke of particuliere kerkhoven, over
het geh'ele land verspreid. Zij worden
jaarlijks door de stichting gecontro
leerd, die bovendien zorgt voor het
onderhoud van het merendeel dezer
graven.
Verzorging en controle
Het aantal bij de Oorlogsgraven
stichting geregistreerde Neder
landse oorlogsslachtoffers, omge
komen en begraven of herbegraven
in Nederland, bedraagt totaal
15203. Behalve met de verzorging
van het Nederlandse oorlogsgraf is
de Oorlogsgravenstichting in op
dracht van de regering sinds 1 ja
nuari 1956 tevens belast met de
controle en het onderhoud van de
hier te lande verspreid liggende
fraven van geallieerde strijdkracli-
en ten getale van 7614. Hieronder
vallen niet de gevallen militairen,
die door de desbetreffende naties
geconcentreerd zijn op verschillen-
- de begraafplaatsen zoals Margra
ten, Holten, Oosterbeek, enz. niaar
wel de Franse begraafplaats in
op de begraafplaats in Willemsta*
In West-Duitsland heeft de Oorlogs
gravenstichting zeven erevelden in
gericht en wel in Bremen, Hamburg,
Lübeck, Hannover Osnabrück, Frank
furt am Main en Düsseldorf, waar
bijna 5000 Nederlandse oorlogsslacht
offers zijn begraven of herdacht.
Voorts richtte de stichting erevelden
in, in verschillende andere Europese
landen, namelijk in Oostenrijk
Salzburg met 144 slachtoffers,
Noorwegen in Oslo met 37 slachtof
fers, in Frankrijk in Orry-la-Ville bij
gen van de stichting. Een klein aantal
is op zogenaamde „erehoven te za-
men gebracht. liet merendeel echter
bevindt zich op verspreid liggende
kerkhoven.
In Indonesië werd met ingang van
,1 januari het onderhoud van de 22
door de Gravendienst van het K.N.I.L.
aangelegde erevelden aan de stichting
toevertrouwd. Het kantoor Indonesië
der Oorlogsgravenstichting, gevestigd
in Djakarta, behartigt 't onderhoud.
Het heeft zijn werkzaamheden tot nu
toe kunnen voortzetten. Dezé vaak
mooie erevelden, waarop ruim 25.000
slachtoffers een laatste rustplaats
vonden, zijn gelegen op Java (3 te
Djakarta, 2 te Semarang en voorts
te Bandoeng, Tjimahi en Soerabaja),
Sumatra (te Palembang, Medan, Pa-
dang en Kotaradja), Borneo, (te Pon-
tianak, Ketapang, Bandjermasin, Ba-
likpapan en Tarakan) Celebes (te
Makassar enMenado), Ambon, Banka
en Timor.
Het ereveld Mentok op Banka is in
1960 op last van de Indonesische auto
riteiten ontruimd. De stoffelijke res
ten konden worden overgebracht naar
de erevelden op Java, te Bandoeng en
Tjimahi.
In Thailand vindt men twee ere
velden (te Kanchanaburï en Chun-
kai) en in Birma één ereveld
(Thambmyzayat), alle onder be
heer van de Commonwealth War
Graves Commission. Hier liggen
bijna 2900 Nederlanders begraven,
krijgsgevangenen, die hun leven
lieten bij de aanleg van de beruch
te Birma-spoorweg, wier graven
door de Stichting werden ingericht,
in samenwerking met de C.W.G.C.
Bovendien strekt de Oorlogsgraven
stichting nog haar zorgen uit tot vele
andere Nederlandse oorlogsgraven
buiten Europa, zo bijvoorbeeld te
Hongkong, in Australië, Amerika,
Ceylon, enz.
In het uitgebreide archief der Stich
ting zijn thans de gegevens van
250.000 Nederlandse oorlogsslachtof
fers geregïstreed. Bij het volvoeren
van de haar gestelde taak op het ge
bied van het grafonderhoud heeft de
Stichting steeds getracht hierin een
element van persoonlijke zorg te leg
gen. Zo ontstonden regelingen, waar
door het mogelijk is op verzoek van
de nabestaanden voor bloemleggingen
en fotozendingeu te zorgen, speciaal
voor de graven in afgelegen landen
waar de familie niet zelf kan komen.
Ook werden in de afgelopen jaren
verschillende reizen voor gezamenlijk
grafbezoek naar de erevelden ïn Euro
pa georganiseerd. Hieraan zal meer
uitbreiding kunnen worden gegeven
na de goedkeuring door het parlement
van de overeenkomst Nederiand-
Duitsland, waardoor 1000 nabestaan
den per jaar tegen verminderde reis
kosten de graven en gedenkplaatsen
in de Bondsrepubliek zullen kunnen
bezoeken.
Man bedreigde zijn
vrouw met een mes
Conform de eis van de officier van
justitie veroordeelde de rechtbank in
Utrecht vorige week P. M. van de
B. uit Hilversum wegens de bedrei
ging tegen het leven van zijn echt
genote, mevr. G. van de B.-Z. tot
acht maanden gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met een
proeftijd van drie jaar onder toe
zicht van de rooms-katholieke re
classering.
Tijdens een echtelijke ruzie op 19
april dreigde hij tot tweemaal toe de
vrouw met een vismes te zullen
doodsteken. De eerste keer wist de
aangevallene het gevaar te bezwe
ren door de man een klap in het ge
zicht te geven.
De tweede maal verhinderde de
komst van een derde persoon een
misschien noodlottige ontwikkeling.
(Advertentie)
NA LIMBURGSE JACHTPARTIJEN
Aardappelvelden oorzaak
van pijnlijke dood
(Van onze correspondent).
In enkele dagen tijds zijn in Zuid-
Limburg twaalf jachthonden aan ver
giftiging gestorven. Een strop voor
de jagers, die met een gevulde wild-
tas vol patrijzen thuiskwamen, maar
hun afgerichte jachthond binnen een
dag zagen sterven. De honden, waar
bij enkele kostbare exemplaren van
meer dan duizend gulden, werden
vergiftigd door natrium-arsenaat.
Met dit zware vergift bespuiten de
boeren de aardappelvelden om het
aardappelloof sneller te laten afster
ven. De knollen kunnen zich dan be
ter ontwikkelen.
Tijdens de jacht lopen de honden hij
gend en met uithangende tong door de
aardappelvelden. Soms likken ze ook
wel aan het bespoten loof. Door het
vergift worden de dieren lusteloos en
blijven even later roerloos in het veld
liggen. Dat deze vergiftiging wordt
veroorzaakt door het natrium-arse-
Verliefde Alfred overtrad de
„dienstregeling voor vrijages"
De 21-jarige Londénaar Alfred Murphy heeft een maand in de
gevangenis gezeten, omdat hij zyn „dienstregeling voor vry-ages"
had overtreden.
Omdat de ouders van de 18-jarige Veronica Field erop tegen waren,
dat hun dochter met Alfred „ging", lieten zij het kind onder hoede
van de rechter stellen. Zij hoopten, dat deze een einde zou maken
aan de verkering, maar dat was een misrekening. De rechter gaf
Alfred toestemming om tweemaal in de week met het meisje uit
te gaan, maar hij moest haar dan om elf uur 's avonds weer thuis
brengen.
Dat zinde Veronica niet. Zij klom uit het raam van haar kamer en
voegde zich bij haar vriend en Alfred peinsde er niet over haar
terug te zenden naar haar ouders.
De advocaat van Alfred heeft verklaard, dat zijn cliënt „een harde
les geleerd heeft". De ouders van Veronica zeiden, dat zij het best
vonden dat hun dochter weer met de vrijgelaten Alfred ging, mits
de jongeman zich aan de hem toegemeten tijd zou houden.
VNAAAA*AVWWvVv>AAAAAVVVW*VW*W'/WV^^WVVWVV
HOOG EN LAAG WATER
12 september
Vlissingen
Terneuzen
Hansweert
Zierikzee
Wemcldinge
-f nap
uur meter
3.17 2.32
3.41
4.33
5.04
5.14
nap
uur meter
15.24 2.22
2.46
2.62
15.52
16.36
17.00
17.29
2.36
2.47
1.45
1.76
nap
uur meter
9.28 1.84
2.01
2.14
1.34
1.57
nap
uur meter
21.59 2.13
10.35
10.14
10.31
22.28
23.05
22.35
22.54
2.30
2.43
1.62
1889. Het sluiten van de
grote deur van de Ten-a I
scheen voor de Mohicanen
het teken te zijn om weer
luid schreeuwend te voor
schijn te springen uit hun
schuilplaatsen. Het was
voor hen het bewijs, dat de
bleekgezichten, ondanks de
geheimzinnige macht van
hun „blauwe straal" bang
waren voor de Mohicanen.
In een wilde krijgsdans
draaiden zij om het logge
monster heen. De brutaal-
sten onder hen sprongen op
de deur toe en sloegen er
met hun strijdbijlen op los.
Doch het harde metaal gaf niet mee, zodat
zij er alleen maar hun wapens op kapot beuk
ten. Dit kalmeerde de roodhuiden een weinig,
maar zij trokken zichniet terug. Vroeg of
laat zouden de vreemdelingen er toch weer
uit moeten komen, zo redeneerden zij en daar-
naat ontdekte dierenarts A. Duijsens
uit Voerendaal.
Hij vond dezelfde vergiftigingsver
schijnselen bij een koe, die van het
aardappelloof had gegeten. Hulp voor
een vergiftigde hond is alleen moge
lijk als hij direct door een dierenarts
wordt behandeld.
Ook in Midden-Limburg stierven al
enkele jachthonden een pijnlijke dood
na de vergiftiging in het jachtveld.
Vluchten per boot
ook onmogelijk
Toen de Oostduitse veerboot Seebad
Warnemünde vrijdagochtend in de ha
ven. van het Deense Gedser arriveer-
iets wat tweemaal per dag het
geval is was er geen enkele pa-
sagier aan boord. Behalve de beman
ningsleden zag men vopo's-in-burger,
die grinnikten naar de grote groep
teleurgestelde journalisten en foto
grafen die op de kade stond. Ge
noemde veerboot is bekend geraakt
om het grote aantal Oostduitse passa
giers dat er mee de wijk heeft geno
men naar het westen.
De vopo's die aan dek rondwandel
den, probeerden de indruk te vesti
gen dat zij passagiers waren. Maar
hun gezicht was bekend aan de bur
gerij van Gedser, die de gehele zomer
deze leden-in-burger van de volks-
politie op wacht aan de railing had
den gezien, paraat om landgenoten
te beletten over boord te springen.
De veerboot vertrok op de normale
tijd uit Gedser, wat passagiers be
treft even leeg als hij was gekomen,
's Middags ontving de havendienst
van Gedser een telexboodschap van
het scheepvaartkantoor Weisse Flot-
te te Warnemünde, waarin werd ver
teld dat de Seebad Warnemünde 's
middags in Gedser zou arriveren
zonder passagiers. De redei) werd
niet genoemd.
Poolse regering staakt
school-godsdienstlessen
De Poolse regering is van plan het
toezicht op al liet godsdienstonder
wijs in Polen over te nemen, aldus
is in het blad van de communistische
partij „Trybuna Ludu" bekendge
maakt.
Het godsdienstonderwijs op de scho
len, dat in 1956 weer is ingesteld na
een overeenkomst tussen de staat en
de rooms-katholieke kerk, is weder
om gestaakt en de scholen zijn op 1
september begonnen zonder gods
dienstlessen op de rooster.
De volgende stap zal volgens het
blad staatstoezicht zijn op de cate
chisatie en ander godsdienstig onder
wijs buiten de scholen.
om beperkten zij zich nu maar tot woedend
schreeuwen en vuistschudden. Nadat piloot
Storms arm verbonden was, begaf hij zich
naar de stuurcabine van het schip. Zilvervos
die hem overal als een schaduw volgde, keek
zijn ogen uit naar alle wonderlijke dingen om
hem heen en vooral de controleborden in de
stuurcabine, met hun talloze glinsterende
knopjes, hendeltjes en glaasjes maakten diepe
indruk op de Indiaan. „Ziezo", sprak Arend,
„nu zullen we die baldadige knapen daarbui
ten eens even een leuke surprise bereiden!"
(Advertentie)
TUSSEN NEUS EN LIPPEN
CHARMANT
tneu&ce.1
20 X KWALITEIT VOOR F~ï,-
FEUILLETON
I Door JOHN NEWTON CHANCE
Lachend sloeg hij een witte zakdoek
om zijn hand en hield de ketel boven
de gereedstaande open theepot. Shir
ley keek even op zjj, toen John haar
een sigaret aanbood, maar schudde
het hoofd zonder verder notitie van
hem te nemen.
„De batterijen zijn al oud," zei Wil-
lard Keep, terwijl hij zich oprichtte
en met de nu weer vrijgekomen zak
doek naar de langzaam dovende gloei
lamp wuifde. „En als de machine
stopt"... Hij volstond met een schou
derophalen.
Keep hield ook verder het gesprek
gaande. Hij had het over allerlei din
gen, zoals bijvoorbeeld de stenen vloe
ren, de zware balken, de eigenaardige
vorm van het huis enzovoort... tot de
thee goed en wel klaar was. Shirley
was er hem dankbaar voor, maar nau
welijks had ze ervan gedronken of de
zg. huishoudster kwam weer opdagen.
„Het vuur brandt,"zei de vrouw en
liet er, naar de tafel ziende, op vol
gen „Wilt u niets eten Bij deze
woorden keek ze jeugdige gast met
eigenaardig glinsterende ogen aan.
Eensklaps drong zich èen zonderlinge
gedachte aan Shirley op. Zo te zien,
was de vrouw niet ouder dan een jaar
of dertig ze leek goed gebouwd, don-1
ker van uiterlijk en hartstochtelijk
van karakter. Als ze sprak, sloeg
John Norway haar vol aandacht gade,
had Shirley bemerkt, ook al had me
vrouw Darracott geen twintig woor
den tot hen gezegd. Bovendien was
Norway van het ogenblik dat hij haar
had ontmoet zo koel jegens zijn ver
loofde geworden.
En toch... toch kon hij die vrouw
nooit te voren hebben gezien, was er
geen enkele reden, waarom hij zo plot
seling, door haar zou zijn betoverd.
Intussen wachtte de vrouw nog steeds
op een antwoord.
„Dank u wel,"bracht Shirley er ten
slotte langzaam uit. Ze keek John van
terzijde aan, maar het leek alsof hij
haar niet eens had gehoord zijn blik
bleef op de donkere vrouw gericht.
„Ik zou alleen wel graag naar bed wil
len," ging het meisje voort. Ze voelde
zelf, dat net nogal dwaas en onbeleefd
klonk, maar onder de kritische blik
van die vrouw scheen alles wat ze
deed of zei onhandig en verkeerd.
„John Gedge heeft uw bagage boven
gebracht." hernam mevrouw Darra
cott. Shirley meende iets als een tril
ling in die stem tc horen, alsof haar
besluit naar bed te gaan voor de ander
een soort triomf betekende. Ze bloos
de en liep naar de deur.
„Wacht ik zal je de weg wijzen," zei
John plotseling, als begreep hij, dat
hij haar zo niet moest laten gaan.
„O, dat zal mevrouw Darracott wel
doen," antwoorde Shirley zonder om
te zien. „Wel te rusten."
Ze verliet de kamer, gevolgd door de
vrouw, die de twee mannen bij de
haard terloops een blik toewierp.
Langzamerhand verstierven vlugge
zachte voetstappen in de gang en op
de verre trappen.
„Waarom heb je in vredesnaam dat
meisje meegebracht vroeg Willai'd
Keep. John Norway stak bedaard een
sigaret op. Toen zei hij kalm „Om-
.dat zij de enige is, die me van het
schavot kan redden als het spelletje
verkeerd loopt."
Keep schoof met zijn ene schoen een
houtblok dieper in het vuur, wat de
vonken hoog deed opspatten.
„Ik houd van een frnk vüvtjc," zei
hij peinzend, met de rug naar Norway
gewend. „Ik zie er doorgaans zoveel
oude kennissen in."
TWEEDE HOOFDSTUK
Norway at gemelijk, met nijdige hap
pen, een sandwich. Willard Keep slieg
hem een ogenblik gade, maar keek
toen naar ae steeds roder wordende
gloeipit boven hen.
„Ik moet eens naar dc machine gaan
zien," zei hij, oen zucht smorend.
Misschien zou het kind schrikken als
't licht helemaal uitging. Hij lachte
even, veegde zijn handen af aan een
uit zijn jas hangende zakdoek en
verliet de keuken door de staldeur, die
achter hem dichtviel.
Norway bleef bij de haard zitten.
Toen Vicky binnenkwam stond hij op
en deed een stap in haar richting. Ze
ried zijn bedoeling en bleef staan, wil
de hem blijkbaar niet te dichtbij heb
ben.
Hij maakte het horloge van zijn pols
los en liet het haar zien. Ze bekeek bet
met haar lichtgroene ogen, die in, de
weerkaatsing van 't glimmende vak
nog helderder schenen dan tevoren.
Toen zag ze Norway aan, stak haar
smalle hand naar 't horloge uit en
sloot er zo gretig de vingers omheen,
dat het op de greep van een roofvogel
leek.
„Dus het is gebeurd ?"zei ze bedaard.
Hij knikte bevestigend. „Ja de man
heeft het vliegtuig naar Rome ge
mist."
Nog steeds met het horloge in de
hand, ging ze hem langhaam voorbij,
liep naar het vuur en staarde in de
vlammen, 't Leek bijna of ze mede
lijden had met de arme dode Stein.
„Je liep veel risico," hernam zc, met
een sluwe blik in Norway's richting.
„Och, dat moest ik nemen," luidde het
antwoord. Vicky nam een mos van de
tafel en verwijderde het horloge uit
zijn omhulsel.
In de solide kast vond ze een klein,
gevouwen stukje rijstpapier. Ze nam
het eruit, maai' bracht net uurwerk
weer op zijn plaats en stak het glas
in de zak van haar boezelaar.
„Ze zullen het wel bemerken, dat zijn
horloge weg is."
Norway kwam een stap naar haar toe,
maar ze bewoog zich niet. „Ik had
gehoord, dat hij 't misschien in een
horloge had," zei hij, „en ik nam er
net zo een mee. Toen ik overal had
gezocht waar hij 't had verborgen, be
greep ik dat zijn horloge als berg
plaats diende en verwisselde het met
dat van mij."
Een ogenblik zwegen beiden. Norway
bleef nog waar hij was maar Vicky
voelde, dat hij weidra naar haar toe
zou komen. Dat wilde hij ook en hij
deed weer een stap vooruit, maar ze
hield hem tegen met de korte vraag
„En het meisje
Stilzwijgen andermaal. Zijn ogen had
den een wanhopige, bijna angstige
uitdrukking.
„Dat moest wel, Vicky, Ze heeft de
rapporten waaraan ik gewerkt heb,
gezién De medische rapporten."
„En wist ze de betekenis ervan
„Dat niet, maar als haar iets ter ore
kwam, zou ze ongetwijfeld gaan com
bineren."
„Ben je daar zeker van
„Lieve hemel, anders zou ze niet hier
zijn
Vicky knikte bedachtzaam.
„Je dacht dus, dat zc zou begrijpen
wat het betekende als ze hoorde hoe
het met Stein was gegaan."
„Dat zou ze zeker, zonder enige twij
fel. 't Was het enige dat mis ging.
Opnieuw stilzwijgen. Norway stond
nu vlak bij haar en maakte aanstalten
haar te omhelzen, maar ze wendde
zich luchtig af en liep, beter gezegd
gleed, weer naar het haardvuur.
„Ik heb gezien dat ze een verlovings
ring draagt," merkte ze als terloops
fcfij liet zijn reeds opgeheven armen
zakken en deed, inwendig razend
maar uiterlijk kalm, een stap achter
uit.
„Wat kon ilt anders doen vroeg hij
op efi'en toon, doch met iets smekends
in zijn stem.
Vicky begon plotseling heel bedaard te
lachen. „O, ik veronderstel geen ogen
blik dat het niet prettig was." zei ze.
,,'t Is een heel knap meisje en nog zo
jong. Je begrijpt toch, hoop ik, dat
het allemaal wreed is
Bij deze woorden keek ze hem met
haar smaragdgroene ogen hard en on
gevoelig aan om haar mond speelde
een hatelijk glimlachje. Norway was
allesbehalve op zijn gemak toen hij
fluisterend en met angst in zijn blik
haar vroeg wat ze bedoelde.
„Kom, kom, je zult wel hebben be
seft, wat er zou gebeuren als je haar
hier bracht", hernam Vicky, kalm
glimlachend.
„Maarmaar dat kun je toch niet
menen", bracht hij er met moeite uit.
„Hoor eens beste jongen", klonk het
zacht, „je weet het immers evengoed
als ik".
(Wordt vervolgd)
