Een nieuwe troef voor Zeeland: vetmesten van Portugese oesters GROOTSTE KRUISKERK VAN VLAANDEREN AFGEBRAND STEMMEN UIT DE KERKEN ZIERIKZEESSTUDENT ZOCHT IN JOEGOSLAVIË PARASIETEN CHAUFFEUR VEROORZAAKTE AANRIJDING OP TH00LSE BRUG PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1961 ALLEEN IN ZEEUWSE WATEREN MOGELIJK Locomotief tegen auto Vrijdagmiddag omstreeks half twee is in de Paul Krugerstraat nabij de Keersluisbrug te Vlissingen een per sonenauto aangereden door een... lo comotief. De auto kwam achteruit uit de inrit van de constructiewerk- plaats „Walcheria" gereden en de bestuurder, H. K. uit Vlissingen stopte, om voorrang te verlenen aan verkeer in de Paul Krugerstraat, midden op de rails van het spoor lijntje van de N.V. „De Schelde". Uit de richting van de Keersluisbrug naderde een locomotief met twee geladen wagens, waarvan de bestuur der, W. A. B. uit Souburg, de auto niet tijdig opmerkte. Voordat de lo comotief tot stilstand was gekomen, raakte hij de achterzijde van de auto met een dusdanige kracht, dat de buffer het deksel van de bagage ruimte en de achterruit vernielde. Er waren geen gewonden, de locomo tief werd niet beschadigd... Oesterproef Niet eerder dan over een jaar oesterproef in Veerse Gat De Zeeuwse oesterkwekers hebben een nieuwe troef: de Portugese oes ter. Tijdens een vrijdagmiddag in hotel „De Oesterbeurs" voor de Neder landse en buitenlandse pers gehouden lunch verklaarde de directeur van het rijksinstituut voor visserijonderzoek, prof. dr. P. Korringa, dat de in ,1e Zèeuwse wateren vetgemeste Portugese oesters een gewild artikel zijn, met name in Frankrijk. De Portugese oester, die bijzonder snel groeit, blijkt overal elders niet of nauwelijks vetgemest te kunnen worden. Nu de Zeeuwse kwekers daar in twee jaar tijd ten volle in zijn geslaagd, betekent dit, dat zjj er een gewild artikel bij hebben. De kwaliteit van deze oester is goed en de prijs ligt op een lager niveau dan de Zeeuwse oester. Weliswaar is de smaak anders dan van de Zeeuwse oester, maar in de praktijk blijkt, dat vooral de Fransen deze „parel van de zee" bij zonder aanlokkelijk vinden. Voor de Zeeuwse oester is deze In de Zeeuwse wateren vetgemeste Portugese oester geen concurrent, omdat zij een ander publiek vindt. Wat de produktie van oesters en mosselen betreft liet professor Kor ringa zich zeer optimistisch uit. In beide sectoren van de schelpdieren cultuur zijn in het afgelopen seizoen 1960-1961 records gevestigd. De oesterverkoop had een ongekend hoge omvang van 336.000.000 stuks, waarvan Frankrijk dank zij de liberalisatie er 7.000.000 voor zijn rekening nam en België niet minder dan 16.000.000 exemplaren. De op brengst in geld bedroeg ongeveer zeven miljoen gulden. Prof. Korringa noemde het echter typisch, dat de prijs van de oester eerder is gedaald dan gestegen. Dit is de reden, waarom de kwekers en de handelaren niet geheel tevreden zijn, ondanks de hogere produktie, aldus spreker. Geslaagde proef Vervolgens deed de visserijbioloog enkele mededelingen over een in 1960 „in alle stilte genomen proef met Portugese oesters". In het eerste jaar kon de proef reeds als geslaagd worden beschouwd. Het ïs namelijk zo, dat de Portugese oesters moeilijk vetgemest kunnen worden. De Zeeuwen hebben ze echter gezaaid op vruchtbare percelen in de Oosterschelde, die ongeschikt zijn voor de eigen con sumptie-oesters. Tot grote vreug de van de Zeeuwse oesterwereld blijken de Portugese oesters uit stekend te gedijen in de Zeeuwse wateren. Dit jaar hebben al tal van kwekers Portugese oesters gekocht, die hier worden vetge mest. Het kwantum loopt al in de honderden tonnen. Vooral bij de Fransen vindt die in Nederland gemeste Portugese oester grote aftrek. Ook over de mosselen deed prof. Korringa mededelingen. In deze sec tor is een topverkoop van 70.000.000 kg met een opbrengst van dertien tot veertien miljoen gulden. Verge leken bij andere landen is de Neder landse mossel een goedkoop artikel, aldus de IJmuidense visserijbioloog. De prijs van de mosselen is zeer redelijk. We kunnen dan ook stellen, dat de mosselcultuur een grote bloei doormaakt, zei dr. Korringa. De oesterproef in het Veerse Gat werd ter sprake gebracht door ir. J. G. Snip, hoofd van het bureau bijzondere werken van de provinciale waterstaat. Hij verklaarde, dat het nog zeker een jaar zal duren voor de proef kan starten. Eerst moeten de bestekken worden klaargemaakt, waarna de aanbestedingen kunnen volgen. De oesterproef zal zoals bekend worden gehouden in een kweekbas- sin bg de dam in het Veerse Meer. In dit bassin zullen ook onderzoekin gen op het gebied van de mosselver- watering worden verricht. Grote hoe veelheden zeewater zullen dagelijks door de Veersegatdam in het bassin worden ingelaten en er ook weer uit worden gespuid. Aan de hand van deze proeven zal. blijken of verlies van de oestercultuur kan worden voorkomen, wellicht door het inrich ten van grotere installaties in het af te sluiten Brouwershavense Gat. Ook over de haven van Yerseke deed ir. Snip enkele mededelingen, waarbij hij zich echter bepaalde tot de reeds bekende gegevens. Drs. L. Lockefeer sprak op congres te Maastricht In Maastricht heeft vrijdag de com missaris der koningin In de provin cie Limburg, dr. F. Houben, het acht ste congres van de stichting „Natio naal overleg voor gewestelijke cul tuur" geopend. Prof. dr. K. Heeroma uit Groningen heeft een inleiding gehouden over het congres-onderwerp „Culturele grenscontacten". 's Middags sprak onder meer drs. L. Lockefeer uit Hulst over de Vlaams-Zeeuwse culturele uitwisse ling. ANDERHALVE EEUW GELEDEN Sint-Jan in Sluis na oorlog niet herbouwd Door de onvoorzichtigheid van een loodgieter brandde 150 jaar geleden de grootste kruiskerk van Zeeuwseh-Vlaanderen, de Sint-Janskerk in Sluis af. De Sint-Janskerk werd op die rampzalige dag, 9 september 1811, totaal verwoest. Alleen het Sint-Janskerkhof wees nog de plaats aan waar het kerkge bouw had gestaan. Dat kerkhof aan de Dinsdagstraat werd na de tweede wereldoorlog naar Engels voorbeeld, herschapen in een wandelpark. Deze grootste kruiskerk van Zeeuws- Vlaanderen was 104 meter lang, 30 meter breed en 50 meter hoog. Het febouw was niet de oudste kerk in luis, dat was de Mariakerk, die stond op de plaats, die nu met de naam Plompe Toren wordt aange duid. Stadhouder Willem V had nog kort voor de brand het kerkgebouw be zocht, namelijk op 2 augustus 1785. De gemeenteleden van de verwoeste In Arnemuiden trad vrijdagmiddag de stopperspil van de plaatselijke voetbalclub, de 26-jarige Marinus de Rijke, in het huwelijk met de 19- jarige Neeltje van Beleen. In het da gelijks leven is de heer De Rijke schilder: zijn vrije tijd is echter ge heel voor de voetbalvereniging Ar- nemuiden", waarvan hij een enthou siast en populair lid is. Zijn kivali- teiten op de stopperspilplaats zijn zodanig, dat men hem de steunpi laar" van het elftal kan noemen. En deze kwalificatie verdient de 26- jarige voetballer zeer zeker: daarover zijn ook zijn tegenstanders het wel eens. (Foto P.Z.C kerk wendden zich tot Keizer Na poleon om financiële bijstand voor een nieuwè kerkgebouw. Onder tussen werden de kerkdiensten ge houden in de Franse kerk. Napoleon betuigde wel zijn deelneming, maar had het te druk met oorlog voeren, dan dat hij aan een nieuwe kerk in Sluis aandacht kon besteden. Eerste steen Eerst na de restauratie konden de plannen voor een nieuwe kerk wor den verwezenlijkt. Koning Willem I bood financiële hulp. Veertien april 1823 legde de heer J. P. van Weene- gem, Ferleman voorzitter van het college van kerkvoogden, de eerste steen. De jongedames J. P. Vorst man, dochter van de predikant, Maria Bekaar en C. F. Noest moch ten de steen aandragen. Kerkvoogd Van Weenegem Fer leman sprak de gedenkwaardige woorden „Ziet daar den eersten steen van 't nieuwe Godsgesticht hier worden we eens vergaard, door woord en geest verlicht". Twee jaar nadat deze fraaie vol zin werd uitgesproken werd het nieuwe kerkgebouw Ingewijd. De predikantenplaats was in dat jaar onbezet, zodat de predikant van Sint Anna ter Muiden, ds. J>, A. Janssen op 21 augustus 1825 de inwijding verrichtte. Ds. Janssen hield bij die gelegenheid een leerrede over Openbaring 21 en 22. Voor de bespeling van het orgel was overgekomen J. Seslé uit Mid delburg. Iets meer dan honderd jaar heeft het kerkgebouw dienst gedaan, tot de bombardementen in 1944, toen het gebouw wederom werd verwoest. Benoemingen in R.-Kath. kerk De bisschop van Breda heeft tot ka pelaan te Vlissingen, speciaal belast met de zielzorg in Oost- en West- Souburg, benoemd pater M. M. Pij nenburg en tot bedrijfsaalmoezenier voor Walcheren pater Fr. J. Weijnen. Examens Voor het te Amsterdam gehouden examen drogiste, slaagde mej, J. de Jonge Jd. te Kapelle. Aan het Centrum voor Kraamzorg van het Groene Kruis in Zuid- en Noord-Beveland en Tholen zijn ge slaagd voor het diploma kraamver zorgster de dames C. P. Nijsse en C. L. Eggebeen te Wolphaartsdijk en W. A. de Lange te Kortgene. T oelatingsexamen Tot de eerste klas van de rijks mid delbare landbouwschool te Goes wer den toegelaten: J. de Baar, Kwaden- damme; A. Bolijn, Roosendaal; G. Breure, Dinteloord; H. M. Dominicus, Middelburg; A. H. Hanson, Eikerzee; T. B. J. Hoogenboom, 's-Gravenha- ge; J. L. de Jager, Kapelle; M. C. Klaasse, Dreischor; J. W. Lepoeter, Biezelinge; J. M. Nijsten, 's-Heeren- hoek; L. J. Oosthoek, 's-Heerenhoek; J. M. R. Renes, Oud-Vossemeer; J. B. Rijk, Ovezande; J. L. Schoof, Ooster- land; M. L. Schot, St.-Maartensdijk; A. J. A. Steendijk, Nieuwerkerk; L. M. de Vos, Kats; M. v. d. Wekken, Zierikzee, Eén kandidaat werd afge wezen. (Slot van pag. 3) teressante gegevens in. Het getal van de predikanten in de genoemde kerken gezamenlijk, is vanaf 1899 tot 1959 bijna verdubbeld. In het eerstgenoemde jaartal waren er 2295 en in het laatstgenoemde 3988. De tabellen laten ons zien hoe dit niet geleidelijk aan is gegaan. In de eer- ste 10 jaren van deze eeuw vinden we een toeneming, maar dan staat het bijna 20 jaren stil of gaat het zelfs achteruit. Na 1929 krijgen we weer een toeneming en na de tweede we reldoorlog zelfs een zeer sterke. In 1899 was 8 pet. van het getal der predikanten 65 jaar en ouder. In 1.921, 7,3 pet., wat langzaam terug loopt tot 2,2 pet. in 1959. In 1899 wa ren er 1500 hervormde predikanten, in 1959 was hun getal 2295. In de Geref. Kerken hebben we de sterkste toeneming, van 545 in 1899 tot 1399 in 1959. Hierbij zijn dus ook, zoals reeds gezegd, de vrijgemaakten ge rekend. De Evangelisch-Lutherse Kerk en de Doopsgezinde Broeder schap hebben sinas het begin van de ze eeuw geen toeneming van het ge- POTJESLATIJN" IN CONVERSATIE Rinus van den Ende liftte in zeven dagen heen en weer yAN DE OUDE TALEN n leeft op het ogenblik alleen nog het „potjeslatijn". In de oren van classici klinkt dit misschien wel wat cru, maar Rinus van den Ende (23) uit Zierikzee durft dit toch eigenlijk wel te zeggen, nu hij terug is van een vier- wcekse reis naar het zuiden van Joego-Slavië. Dat potjeslatijn was name lijk een enorme overbrug ging voor de perikelen, die deze veeartsenijkundige stu dent aan de Utrechtse rijks universiteit in het warme zuiden ondervond bij zijn stage in het station van een Slavische dierenarts. Wanneer bijvoorbeeld een koe een injectie moest worden toegediend, dan leverde dat niet zo bar veel strubbelingen op en zo lang een collega van de arts met een KANTONRECHTER BERGEN OP ZOOM Knipperende achterlichten werkten verwarrend Voor het kantongerecht te Bergen op Zoom stond donderdagmorgen te recht de autobuschauffeur J. K. uit Sint Maartensdijk. K. had op 20 mei j.I. met zijn bus een aanrijding ver oorzaakt op de Thoolse burg in Tho len. Verdachte kwam met zijn bus uit de richting Tholen en had de doorgang op de brug niet vrijgelaten voor een veeauto met aanhangwa gen. „Wanneer de ander een beetje mens geweest was, had hij gewacht", vond verdachte. Hij voerde aan dat hij nog maar een meter of vijf moest rijden op de burg, terwijl de veeauto de burg van de Brabantse zijde nog had moeten oprijden. K. had geremd en was geslipt. Hij werd conform de eis veroordeeld tot f 25 subs. 5 da- G. P. uit Oud-Vossemeer had met zijn auto zonder verlichting in Ber gen op Zoom gereden. Hij werd al leen voor het feit, dat zijn stoplich ten niet brandden veroordeeld tot een boete van f 10 subs. 2 dagen. Eis was f 15 subs. 3 dagen. Bij verstek werd veroordeeld A. van K. nit Breda, die op 21 febru ari j.I. op de weg naar Tholen met zijn auto rechts had gepasseerd. Bij deze manoeuvre was zijn wa gen in een sloot langs dè kant van de weg terecht gekomen. Voor hem uit reed de monteur J. C. B. uit Tholen met een auto van Ame rikaans model. Hij beproefde de rem men van deze wagen, waardoor Van K. meende, dat B. ging stoppen. Hij wilde inhalen, maar van de andere kant kwam een tactor met aanhang wagens, bestuurd door A. E. uit Oud-Vossemecr. De monteur, die als getuige werd gehoord, vertelde, dat hij naar rechts een zijweg wilde inslaan. „Alse men op de remmen van deze Amerikaanse wagen gaat pompen, dan knipperen de linkcr-lichten ook", zo zei hij. Dit werkte volgens hem misleidend. Van K. en een inzittende van zijn wagen hadden dit tegen de politie eveneens aangevoerd. De officier van justitie was het hier mee wel eens. maar meende, dat Van K. had moeten afremmen. Daarvoor was zijn snelheid van 80 km wel te hoog. Hij eiste een geldboete van f 25 subs. 5 dagen. De kantonrechter Icon zicli indenken, dat Van It. was misleid cn veroordeelde vordaclite bij verstek tot f 10 subs. 2 dagen. Tijdens zijn stage in Joego slavië maakte Rinus van den Ende uit Zierikzee en passant enkele vakantiekiekjes, zoals deze. aardig mondje Duits in de buurt was, lukte het ook wel een diag nose te stellen. Maar zodra de Zierikzeese student een aanstaand collega tegenover zich vond, die zich alleen in Servisch-Kroatlsch verstaanbaar kon maken, zat er niets anders op dan het oeroude „internationale" latijn als laatste redmiddel bij de vaktermen in te schakelen. Met zes andere Utrechtse studen ten is Rinus naar Joego-Slavië gegaan in het kader van veteri naire uitwisseling, die er bestaat tussen alle landen van Europa, behalve Portugal. Ieder vertrok op een eigen tijd stip en op eigen gelegenheid. Voor de Zierikzeese derdejaarsstu dent was dat met de duim om hoog langs de berm van de snel wegen, waarlangs het internatio nale verkeer raast. „Vier dagen heb ik over de heenreis gedaan. Terug ging het nog vlugger: in drie dagen". Alleen valt het liften in Joego-Slavië zelf nog niet mee. Dat hadden ze Rinus van alle kan ten verzekerd. „Dan ben je na tuurlijk overmoedig en eigenwijs en je doet het tochEnfin, tenslotte heeft hij toch de trein en de bus gepakt naar het .14.000 inwoners tellende stadje Pristinia in Servië. Rinus' vader grinnikt maar wat als zijn zoon in het sta tige huis aan het Havenplein zijn reisverhaal opdist. ten van pittoreske stadjes en dorpen. Plaatsen met 'n over vloed aan moskeeën in dit voor driekwart mohammedaanse land. Een streek met grote contrasten nieuw en oud. „Wat daar nog te saneren valt Zo is deze Zierikzeese adspirant- dierenarts 'n beetje op de hoogte geraakt met alles wat men hier aan in dit Slavische land doet. Zijn voorlopige conclusie? "Ze weten er heel wat van", zegt hij. „het land is voor een dierenarts alleen wat moeilijk te bewerken en soms werken de communisti sche staatsinstellingen niet zo heel weinig langs elkaar heen. „En, vertelt hij er onmiddellijk achteraan, „er wordt heel wat gedaan aan het parasietenonder- zoek Rinus heeft er zelf ook wat aan meegeholpen. Hij laat hier wel even de nadruk vallen op het woordje helpen. Met het hele ge zin van de dierenarts is hij name lijk twee dagen in een Landrover op zoek geweest naar teken. Een zogenaamde studie-expeditie naar parasieten. Het was de bedoeling dat men deze schadelijke dieren op veemarkten en dergelijke zou aantreffen. Het gezelschap trok van stad naar dorp. Alles wat zich op deed geen teken. „Ik heb zo fantastisch "leuke dingen gezien", komt er heel laconiek achteraan. En dan komen de verhalen over tul der predikanten tc zien gegeven (76 en 142). Bij dc Remonstranten is het getal in de/.e 60 jaren verdub beld: van 33 tot 68. In deze eeuw is er een verschuiving ;ekomen in de werkzaamheden van JC predikant. Men kent tegenwoordig in al de onderhavige kerken predi kanten voor buitengewone en bijzon dere werkzaamheden, predikanten in algemene dienst enz. Men kent ze voor de geestelijke verzorging van speciale groepen van allerlei aard. In 1899 waren er in alle genoemde ker ken slechts 5 predikanten als zodanig werkzaam. In 1959 is dit getal opge lopen .tot 272, waaronder 18 voor Ne derlanders in het buitenland, 10 voor gerepatrieerden, 17 voor schippers en zeevarenden. 75 voor zieken en be jaarden, 132 voor jeugd, studenten en militairen en 20 voor voogdij-inrich tingen. Dan is er als werk voor pre dikanten in deze jaren nog allerlei bijgekomen. In speciaal jeugdwerk zijn nu 18 predikanten werkzaam, in het vormingswerk 13, in cultureel werk 30. In deze,3 takken waren er 60 jaar geleden Blechts 2 predikan ten werkzaam. Het sociale werk heeft er nu 92; aan het begin van deze eeuw slechts 8. In zending en evangelisatie werken er nu 76 uni versitair opgeleide predikanten. Aan het begin van deze eeuw maar 7. Dan zitten er nog 166 predikanten in „overig en onbekend werk". Gemeentepastoraat Het gemeentepastoraat blijft verre weg het belangrijkste natuurlijk, maar de specialisatie, die we zien in allerlei beroepen, kunnen we ook op merken bij predikanten en het staat te voorzien dat die specialisatie nog wel zal toenemen. Had in 1899 maar 0,2 pet. van de theologen een bijzon dere werkzaamheid, waarbij dan ook de hoogleraren in de theologie gere kend zijn, in 1959 was dit 7,6 pet. Het is nu niet meer zo dat zij, die hun studies aan de hogeschool beëindigen, in de gemeente terecht komen. Het percentage van de predikanten die niet in de eredienst werkzaam zijn is in de Ned. Herv. Kerk zelfs 11 en in de Geref. Kerken 9. Wat verwacht men voor de naaste toekomst Er blijft hier vanzelfspre kend een aantal onzekere factoren, maar er wordt berekend dat er in de komende 20 jaar, wanneer ons land in 1980, 14,25 miljoen inwoners zal tellen, er 400 gewone predikants plaatsen meer nodig zullen zijn, ter wijl wordt gerekend met een kleine 200 predikanten meer voor buitenge- gewone werkzaamheden. 'In totaal een toename van ongeveer 600 predi kanten. In de komende periode van 20 jaar, berekent men dat de Ned. Herv. Kerk 1830 predikanten nodig heeft, de Ge ref. Kerken 1225 en de 3 andere ker ken te zamen 230. Zullen deze er zijn? Men weet van 1955 tot 1960 het getal der eerste-jaarstheologen en men kan voor enige jaren nagaan hoevelen er op het gymnasium enz. het diploma A willen halen en welk percentage van hen vermoedelijk theologie zal gaan studeren. Vla soms ingewikkelde berekeningen komt men tot de slotsom dat er van 1960-1965 ongeveer 100 theologen per jaar zullen afstuderen. In de daarop volgende 15 jaar verwacht men een toeneming tot ongeveer 140 per jaar. Wanneer er geen verandering komt in het getal van hen die theologie studeren, verwacht men dat er over de komende 20 jaar een 800 theolo gen te kort zullen zijn. Er is dus alle reden om er aan te denken of men niet deze studierichting zal kiezen. Men behoeft er geen vrees voor te hebben dat men, afgestudeerd zijnde, ledig aan de .markt zal staan. En voorts zullen de kerken er zich op moeten bezinnen wat hen te doen staat als het getal der theologen niet vermeerdert. Door de studie van drs. J. Passenier zijn de kerken gewaar schuwd. H. BINNENKORT BOUW, VAN 80 WONINGEN IN MIDDELBURG Aan de Nassaulaan Naar wij vernemen zal de N.V. bouwbedrijf v.h. J. G. Broek vermoe delijk nog dit jaar beginnen met do bouw van flats aan de Nassaulaan te Middelburg. Totaal gaat het om 128 woningen, die in blokken zullen verrijzen tussen de Veerseweg en de Sportlaan aan de Nassaulaan en als afsluiting van dc bestaande woon wijk bedoeld zijn. Zeer waarschijh- lijk «kan nog dit jaar begonnen wor den met de bouw van 80 van deze etagewoningen. Het wachten is al leen nog op de prcmiebeschikking, die een dezer dagen wordt verwacht. De resterende 40 woningen worden dan het volgend jaar gebouwd. De 128 woningen zijn verdeeld over een aantal flatblokken, die elk vier verdiepingen krijgen, terwijl in dit project voorts nog de bouw van een twaalftal garages is opgenomen. De etagewoningen zijn zogenaamde goedkope premiewoningen en zullen ongeveer 70 a 75 aan huur per maand kosten. In het bestaande uitbreidingsplan van Middelburg was aan de Nassaulaan de bouw van drie etagewoningen ge dacht, maar om verschillende rede nen is dit veranderd in vier etages. buffels, over de gastvrijheid van het Joego-Slavische volk, over de aantrekkelijkheid van het land schap en die van de werktijden. Want die lopen in dit sub-tropi sche land van 's morgens zeven uur tot 's middags twee uur. In één ruk door naar de siësta of hoe die in Joego-Slavië ook mag heten. Aan zijn stage-periode heeft Rinus handig een korte vakan tie vastgeknoopt. Langs de Adriatiscne Zee. Met de duim omhoog ging het daarna op huis aan. In drie dagen van de grens af.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 14