DE KERKENr „Paus Johannes en ik zijn het eens" PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer De groene hel Nieuws voor minnaars van modern comfort! COMMISSIE BEVORDERT EENHEID DER CHRISTENEN „VASA" VERTREKT SPOEDIG NAAR LAATSTE LIGPLAATS Het blanke rysterie van de Matto Grosso 16 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961 en de (Advertentie) ORTHODOXE PATRIARCH: Moeilijkheden veroorzaakt door de theologen „Faus Johannes en ik zijn het volkomen eens. De moeilijk heden worden alleen door de theologen gemaakt. Met hen ïs niet te praten". Dit ver klaarde letterlijk de orthodo xe primaat, patriarch Athe- nagoras I van Konstantino- pel, tegenover de gedelegeer de voor de oecumene van het aartsbisdom Wenen, dr. Mi chael Lehmann. In dit gesprek gaf de patriarch opnieuw uiting aan zijn verlangen naar hereniging der gescheiden christenheid en naar verbetering- in de betrekkingen tussen de or thodoxe en de katholieke kerk. De patriarch van Konstantinopel heeft zich de laatste jaren vooral doen kennen als een der grootste voorstanders van de christelijke hereniging. Bij verschillende gele genheden heeft hij zijn grote ach ting betuigd voor de Paus en voor de kerk van Rome. In het gesprek met dr. Lehmann uit Wenen verklaarde de patriarch opnieuw: „Wij behoren bij elkaar. Petrus en Andreas waren broers. De ene werkte in Rome, de an der in Griekenland. Zo zouden ook wij, katholieken en orthodoxen, samen moeten horen en als broers samenwerken. De deur staat open, zoals de Openbaring zegt, en nie mand kan de deur sluiten. De deur staat open en wij hoeven er slechts binnen te gaan." Patriarch Athenagoras sprak even over het van katholieke zij de gelanceerde initiatief tot uit wisseling van roomse en ortho doxe studenten gedurende de va kanties. Hij noemde dit initiatief een praktische realisering van de christelijke eenheid. Uitvoerig sprak de orthodoxe patriarch ook over de moeilijke situatie der orthodoxe kerken in het nabije oosten, waar het christendom eens bloeide en waar verschillen de concilies gehouden zijn, zoals in Nice, Konstantinopel en Chal- cédon. Middelbare schooljeugd in Polen zeer godsdienstig Tachtig procent van de middelba- re-schooljeugd in de Poolse stad Krakau heeft by een enquête op gegeven godsdienstig te zijn. Nog geen 1 procent verklaarde zich een „besliste tegenstander van het ge loof'. De stad Krakau is na Warschau en Lodz met zijn 425.000 inwoners de derde stad van Polen. Van de zijde van communistische politici is er nog al wat verbaasd en verontrust commentaar gekomen op de publikatie van deze cijfers in het Poolse weekblad „Zycie Li- terackic". Pas in 1956 toen Gomoelka aan het bewind kwam werd het geven van godsdienstonderricht op de Poolse scholen toegestaan, om op 15 juli 1961 weer verboden te wor den. De ondervraagde leerlingen waren van 13 tot 18 jaar oud en hebben op de lagere en middelbare school slechts t"-1elyk godsdienst onderricht genoten. Op de vraag wie de lievelings auteurs van de leerlingen waren, kwamen in volgorde van belang rijkheid de volgende schrijvers uit de bus: Sienkiewicz, Zeromski, Steinbeck, Hemingway. Dumas, Zola, Hugo, Huxley, Sartre, Ca mus, Kafka, Stone en Conan Doy le. Kennen en begrijpen Op het ogenblik vormen de chris tenen er een zeer kleine minder heid. In Israël vormen de christe nen slechts 2,5 proeent van de be volking, in Iran 0,7 procent, in Turkije 6,8 procent. In de andere landen, met uitzondering van de Libanon, liggen: de verhoudingen maar weinig anders. Patriarch Athenagoras wees met het oog op deze situatie weer op de noodzaak van eenheid. De vijanden van het Christendom, (of het nu het com munisme is of een ander -isme), sluiten zich aaneen. Dat moeten ook de christenen doen. Wat betreft de theologische be zwaren, verklaarde de patriarch, dat deze vaak alleen om woorden gaan zoals bij het „filioque" (in het Credo), en waarover reeds vóór de scheiding van 1054 ge twist werd. Eerste voorwaarde voor een suc cesvol herenigingsgesprek, aldus patriarch Athenagoras, is een grondig wederzijds kennen en be grijpen der theologie. Dan pas zijn formuleringen mogelijk, die aan de onderscheidene opvattin gen recht laten wedervaren en de ze in een synthese kunnen samen vatten. Kerkelijk centrum op expositie De raad van samenwerkende ker ken in de provincie Groningen verzorgt samen met de rooms- katholieke kerk in die provincie een speciaal ingericht centrum op de internationale tentoonstelling MG 61, die van 31 augustus tot en met 16 september v in het stads park te Groningen wordt gehou den. MG 61 is een afkorting van Manifestatie. Groei 1961. Uitgaande van de grondgedachte van MG 61: het, contact van de mens met de natuur in al zijn rijkdom en verscheidenheid, zal een aantal jongelui op de wan den van dit centrum schilderingen aanbrengen-, alsmede plastieken maken die verband houden met de vraag wat de mens van vandaag met de schepping doet. Het is de bedoeling dat de jeugdige kunste naars van de verschillende kerken op deze wijze van de Schepper getuigen. Het uitbeel den van dit „Getuigen op de wan den" geschiedt in opdracht van de raad van kerken. Bisschoppen confereren in Nieuw-Guinea Van 512 september zal te Hol- landia een bisschopsconferentie worden gehouden waarop de bis schoppen van de vicariaten Me- rauke en Hollandia, mgr. Tille- mans en mgr. Staverman en de prefect van Manokwari mgr. Van Diepen aanwezig zullen zijn. Be sproken zullen 'worden de proble men aangaande missie en onder wijs. De conferentie is de tweede van dien aard in Nederlands Nieuw-Guinea. De rooms-katholieke hiërarchie van Engeland en Wales heeft een commissie ingesteld ter bevordering van de eenheid der Christenen In Engeland. Voorzitter van de commissie is dr. John C. Heenan, aartsbisschop van Liverpool, die bij zyn werk door vier katholieke bisschoppen wordt bijgestaan. Dr. Heenan heeft in een commentaar op dit besluit gezegd, dat het wederzijds begrip tussen christenen van verschillende gezindten in de laatste maanden „op spectaculaire wijze is toegenomen". Volgens hem bestaat er „een snel groeiend enthousiasme voor deze nieuwe geest waarin Christenen van uiteenlopende denominaties eikaars vrienden willen zijn". Reeds is het tot het grote publiek en de gelovigen van alle gezind ten doorgedrongen dat het essentiële van deze beweging hierin ligt dat het een echt verlangen is om het standpunt van de mede- Christen te kennen, aldus dr. Heenan. „Vroeger was het min of meer een zaak van Protestant tegenover Katholiek.'Nu leeft ér een eerlijk verlangen om meer te denken aan hetgeen we gemeen heb ben". Toch waarschuwde dr. Heenan dat het niet gelukkig zou zijn als christenen zouden beginnen te geloven dat „de ene kerk even goed is als de andere", aangezien een dergelijke manier van denken tot onverschilligheid zou leiden bij de leden van de kerk. „Naastenliefde, barmhartigheid, vrienschap en liefde van Christenen onder elkaar, betekent niet dat leergeschillen verdwijnen", zo stelde hij met nadruk vast. „Daarom is het goed dat we de beschikking hebben over dit nieuwe comité om leiding te geven aan het werk". S/t UWklllA Jm/i ee/ufe/i c&tfoofa oéfeitook Esso introduceert campagne ter financiering van de installatie DIRECTE AANSCHAF, GESPREIDE BETALING Ook u kunt nu een olie- stook-installatie aanschaf fen, zonder dat de kosten meteen moeten worden betaald. Esso Nederland maakt u dc financiering bijzonder gemakkelijk door een nieuw systeem van gespreide betaling over maximaal vijf jaar. Maak gebruik van deze moge lijkheid; geniet nu reeds de luxe van een comfortabel verwarmde woning. OMBOUW, NIEUWBOUW Het attractieve financierings plan biedt tal van mogelijk heden. Heeft u al centrale verwarming, maar nog geen oliestook? De kosten voor overschakeling op de ideale oliestook-verwarming kunt u over verscheidene jaren ver delen. Beschikt u nog niet over centrale verwarming De totale aanlegkosten van pro pere, gemakkelijke en com fortabele centrale oliestook worden voor u gefinancierd! UITVOERIGE GEGEVENS LIGGEN VOOR U KLAAR Wilt u meer weten over deze unieke regeling? Zend dan omgaand de coupon in cn u ontvangt - gratis cn vrijblijvend - de brochures „Modern Comfort" cn „Centrale-Oliestook Campagne". Hierin treft u alle bijzonderheden aan over de aanleg van een oliestook- installatie (of ombouw van een bestaande centrale verwarming) en dc financieringsmogelijkheden. GENIET REEDS NU VAN DE LUXE VAN MORGEN COUPON AD- 4 Zend mij omgaand uw' brochures „Modern Comfort" en „Centrale-Oliestook Campagne". Adres Plaats Verstuur deze coupon in een open enveloppe, gefrankeerd met een postzegel van 4 cent, aan ESSO NEDERLAND N.V., POSTBUS 110, DEN HAAG. VUL DE COUPON VANDAAG NOG IN! HALF SEPTEMBER Speciaal museum voor oud Zweeds oorlogsschip In totaal zijn ongeveer 18.000 A-oor- werpen gevonden op liet 16de eeuwse Zweedse oorlogsschip „Va- sa" sinds vijf maanden geleden A-oor het eerst een duiker in het modderige water van de Stock- holmse „Stroemmen" verdween. Momenteel worden op de marinewerf Beckholm te Stockholm door een groepje oudheidkundigen de laat ste ruimtes onderzocht op het be- voorradingsdek. Half september hoopt men hiermee klaar te zijn en dan zal de „Vasa" versleept worden naar zijn laatste ligplaats, de „Vasa werf". Ingenieurs en arbeiders zijn druk in de weer om op een speciaal ge bouwd ponton waarop het schip komt te rusten, het Vasamuseum te bouwen. De dakspanten zijn al op hun plaats aangebracht evenals het platform vanwaar de toeristen een mooi overzicht zullen hebben op het schip, dat op 10 augustus 1628 in de haven van Stockholm verging. Volgende week zal een begin gemaakt worden met de mu ren en het dak die in glas en alu minium zullen worden uitgevoerd. Het schip wordt nog nat gehouden door middel van brandslangen die moeten vermijden dat de houten romp gaat barsten. In het bouw werk dat de Vasa zal omgeven zal een installatie worden aangebracht die de vochtigheid van de lucht op een constant peil zal houden. De afgelopen weken is de laatste bal last, een 220 ton, uit het schip ver wijderd. In de officiershut op het bevoorradingsdek zijn vorige week nog verschillende interessante vondsten gedaan. Hieronder bevin den zich zeven tinnen borden en een triktrakspel met 27 stukken. 1882. Na een eeuwigheid do ken voor Zilvervos de bo men van de andere oever uit de nevels op. Hij grom de tevreden. Met een wei nig geluk, zouden zij de Mo- hicanen toch nog wel kun nen ontlopen. Zilvervos schuwde het gevecht niet, doch behalve het bleekge- zicht met de gele haren, zou hij stellig niets aan zulke strijdmakkers hebben, als het tot een treffen met de Mohicanen mocht komen. De stakkers konden niet eens fatsoenlijk door het bos lopen want dan maakten zij een lawaai als gewonde buffels. Vlug gleed hij uit de canoe en trok het ranke vaartuig onder enkele overhangende takken. Hij had de plek reeds herkend, want als jongen speelde hij hier dikwijls langs de oever. Zij waren toch verder afgedreven dan hij had gehoopt en Verder een visnet, sierlijk beschilder de aardewerken schalen en borden en een houten vijzel. Zestien ske letten van bemanningsleden zijn tot dusverre gevonden. Op één Vvcrd een paar leren schoenen aan getroffen, fragmenten A'an een jas en een gehaakte beurs met geld. Als alles volgens plan verloopt zal de „Vasa" in haar drijvend mu seum begin oktober van de Beck holm werf naar de „Vasa werf" worden overgebracht. daardoor zou hij met deze drie blanke mensen slechts langs een omweg het kamp der Delewa ren kunnen bereiken. Uit de nevel op het water klonken nu de stemmen der Mohicanen vlakbij. Vlug werd de canoe verborgen en toen ging het onder aanvoering van de jonge Indiaan an dermaal voorwaarts door het dichte struikge was. Zilvervos kende hier echter ieder pad en wildspoor, zodat zij nu heel wat sneller vor derden....:. Ook in België verkeer van rechts voorrang Naar in Brussel wordt vernomen zal met ingang van 1 december een wij ziging worden gebracht in dc voor schriften voor het wegverkeer. Het absolute voorrangsreclit voor verkeer dat van rechts komt zal dau worden" ingevoerd. Tot dusverre was het zo, dat het ver keer op wegen met tramrails of met gescheiden rijbanen voorrang had. Op de nieuwe regel gelden een aantal uitzonderingen, waaronder het tram verkeer, dat ook na 1 december voor rang boven ander verkeer houdt. Eerste Duitse tank op Engelse bodem De eerste Duitse tarfk die ooit op Eu- gelse bodem heeft gereden io woens-, dagavond bij Pembroke, in het zui den van Wales, aan land gegaan. Het was een tank van Amerikaanse makelij, bestuurd door korporaal Lampei van het 84ste Westduitse ba taljon pantsertroepen. Dit bataljon, onder andere bestaande uit 40 tanks, zal de laatste drie weken van sep tember in het zuiden van Wales oefe ningen houden. KERKNIEUWS GEREF. KEKKEN Tweetal te Groningen-Noord (vac. J. G. Marseille) J. Brjleveld te Rijns burg en R. Siertsema te Aalten. Be roepen te Siddeburen (tweede maal) M. N. de Wolf te Klazinaveen die dit beroep ook aannam Bedankt voor Koudekerk aan de Rijn en voor Tiel G. M. W. Steen te Marknesse (N.O.P.). Het adres van ds. J. A. C. Rullmann, die kortgeleden uit Zuid-Amerik'a te rugkeerde. is met ingang van heden: Prins Bernhardlaan 5 te Baarn. VRIJE EVANG. GEM. Beroepen te Zeist D. W. Veldkamp te Hilversum. HENRI VAN WERMESKERKEN 68 Ik heb de Winchester gereed gehou den toen uit een kreek twee Kano's schoten. Naar hun uiterlijk waar schijnlijk Ilocapuk-IndïanenZij deden of zij ons niet zagen. Wij de den hetzelfde. Hun houding bewees hun nauwer contact met blanken. Geen vriend schap, maar ook geen vijandschap. Na veertien dagen glijd ik weer langs de plek, waar in het moeras de ana conda mij even hield in zijn verstik kende greep en waar ik voor het eerst TaTpeke in zijn ware, sterke en rustige aard leerde kennen. Ik land er. DMr ging zijn voet. Ik zie weer de kalme, rustige uitdruk king op zijn donker gelaat, nadat hij mij het leven redde. Het was voor hem zo gewoon. Ik zie de boog nog in zijn vaste hand. De hand die mij ook stuurde tot in de diepste wildernissen van de Matto Grosso. De hand die nu roerloos geworden is. Het is of hij hier naast me gaat. of hij elk ogen blik weer verschijnen kan. Taipeke, ik mis je in mijn geluk nu. Dat geluk met Maria. Geen seconde wijkt Maria van mij, geen seconde wijk ik van haar. Het is mijn dochtertje dat ik beschermen moet, mijn geliefde ^uit de wildernis. De dagen van zon en nachten van stralend maanlicht zijn voor ons en kel geluk en schoonheid in liefde. Zij spreekt steeds meer mijn taal cn het is of die door haar zacht geluid en soepel accent steeds mooier wordt. Zij verzorgt mij met een aandacht als was ik haar kind, in plaats van omgekeerd. Zo is de echte vrouw moeder in haar liefde. Zij glimlacht als ik lach, zij tuurt ernstig als ik nog zorgen voor haar veiligheid heb. Zij heeft zich een deel van mij gemaakt. Zij is dc werkelijke I vrouw.' Mijn vrouw! Zoals dc vrouw bedoeld is in de natuur. Voor mij is ze het heelal. Ik ben voor haar de wereld. Als zij bij mij is, dan is alles haar goed. Als wij de Madeira-riviet' naderen en Numayta aan de overzijde zien lig gen, komt even een beklemming over mij.zal zij weer beangst zijn voor mensen? Wat zullen de huizen haar zeggen Het is of zij ze niet ziet. Als een klei ne ranke schaduw is zij om mij, haar ogen blijven aan mij hangen, en al het andere gaat haar voorbij. Om haar schokken te besparen, kam peer ik aan de overzijde van de ri vier. hoezeer ook mijn verlangen mij naar die huizen dringt. Zo meen ik haar langzaam te wennen aan dc nieuwe wereld/waarin ik haar bin nenvoeren zal. Na een dag' rust. trekken wij weer verder. Het is een verlaten land. die over- streek van de Boven-Madeira. Zij ligt volgens Europese begrippen nog mid den in de wildernis. Voor mij i§ het een druk bevolkte wereld, waar elk klein gebeuren mij ontroert. Nu naderen wij reeds het witte huis en de plantages van Pereira. Dom Pereira staat mij op te wach ten, met zijn-vrouw en dochters, die weet reeds van mijn komst, het be richt van mijn terugkeer is overal vooruitgesneld. Ook hier deed de draadloze zijn werk. Hij betast mij als geloofde hij niet, dat ik het werkelijk was. „Het is een wonder!" zegt hij stil voor zich heen, en dan: „Ken je me nog, Pancho?" Pancho wuift even bijna onmerkbaar met zyn staart, en drukt dan zyn nek tegen mijn benen. Die wereld, waarin hij eens leefde, wekt nu zijn argwaan. Wij zijn een andere gewend, nietwaar Pancho? Naar de beide Indianen vraagt Pe reira niet eens, ofschoon hij ze my zelf aanbeval. Die tellen niet mee. Hij weet alleen wat Taipeke voor mfj was. Hij heeft een logeerkamer voor mij klaar. Ik zou er in stikkm. Pereira bezorgt mij een grote, nluwe tent. En die is weelde. Wij ademen.' Zijn dochters hebben zich van Maria willen meester maken, haar met dui zend verbaasde attenties omgeven. Ze hebben haar lekkernijen willen voeren, als was ze een mooi diertje in een dierentuin. Pas als ik ze haar zelf aanreik, proeft ze die en ze be vallen haar. Al 't nieuwe bevalt haar, als het van my komt. Ze hebben haar kleren willen geven. Ze schaamt zich erin. Als ze weg zijn, lacht ze om de zij den kousen, de schoentjes. Zij wil het jak van Taipeke, tenminste wat daarvan over is, eerst niet afleggen. Ook al is het een broek. Maar dan verlokken haar toch dc kleuren van een gown, die zc erover werpt en om haar smalle heupen plooit naar de Aika-dracht. Ze ziet angstig naar het effect, dat dit op mij zal hebben. Als ik met een kreet van vreugde haar hoofdje in m'n handen neem, is zy ermee verzoend. Het is nu of op nieuw veel van het exotische van haar weggenomen is, of ze nader tot onze nieuwe wereld kwam. Even ver vult het mij met weemoed. Zij was mij zo ook zo lief. Maar die andere wereld wacht onverbiddelijk, wij moeten er ons bij aanpassen. Er heeft een plechtigheid plaatsge had. Toen ik er Pereira over sprak, zei hij alleen: „Zou je nog niet wat wachten tot je haar beter kent? En waar is het nodig voor?" Neen. ik wilde niet wachten. Ik weet precies wat ik wil. Ik ken Maria be ter dan alle vrouwen ter wereld. En weet wat voor omslag dat later in het bureaucratische vaderland zou geven. Een boekenworm achter een duffe lessenaar, die van de wereld alleen witte muren en papieren voorschrif ten kent zal vragen: „Vader?" „Anton Ladage". „Geboortebewijs „Daar staat ze". „Moeder?" „Onbekend". Grote verbazing. „Dat kan niet. een vader kan wel on bekend zijn, maar een moeder niet". „Toch is het zo". „Waar zijn haar papieren. Geboorte plaats, -clatum. getuigen". Ik heb het glimlachend overdacht. Ja deze krankzinnige en doornige wil dernis zal ik weer binnentrekken, welke mjjj nu gevaarlijker lijkt dan de Matto Grosso. Daar lieten zelfs de Ailcas mij mijn wapenen... Ik zal voor grenzen en douanebeambten komen, die mij deze zullen afnemen, als ik geen bewijs toon, dat ik ze voeren mag in het vaderland. Hier in de grote wildernis is een man een man. Daar ben je deel van n slaafse, geknechte gemeenschap, en een man mag zijn wapenen niet dragen. Hij mag geen man zijn. Want een man zonder wapenen is er geen. Daar zijn de wapenen waarmee men zich zelf verdedigt en anderen tot slaven maakt, alleen... goud dat waardeloos was bij de Aikas. Dat er verborgen lag in het overgroeide en verdwenen Atlantis. In do beschaving is goud een wapen, venijniger, wreder en giftiger dan de doorns uit de blaasroeren der Aikas. En dan Maria... en... papieren. Ge boortebewijs Paspoort misschien In de streek waar de mens mens is, behoeft men niet te bewijzen dat men geboren is. als hij levend voor je staat. Het lijkt alles zo ontstellend absurd. (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 18