Vopo's bestookten Westberlijners
met traangas en watersalvo's
Ontmoeting tussen kerk en film
in licht van het Evangelie
Nederlands meisje
in België ontvoerd
V.S. Publiceren
document
over Berlijn
ZATERDAG 26 AUGUSTUS 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Menigte protesteerde tegen rede vein Ulbricht
Amerikaanse militairen waren
voor korte tijd teruggetrokken
Eeii menigte van naar schatting 1000 Westberlijners is gister
avond bestookt met Oostduitse traangasgranaten en vervolgens
natgespoten door waterkanonnen uit de oostelijke sector. Dit
heeft de Westberlijnse politie bekendgemaakt. Het incident had
plaats aan de doorlaatpost in de Heïnrich Heinestraat. De West
berlijners hadden zich op dat punt verzameld om luidkeels te
protesteren tegen een Oostduitse luidsprekerwagen die aan de
overzijde een verslag gaf van een rede van Walter Ulbricht.
De volkspolitiemannen kwamen naar de grens en wierpen traan
gasgranaten naar het westen. Tegelijkertijd werd een water
kanon naar voren gereden dat na enige ogenblikken begon te
spuiten.
Bi] het incident werd niemand ge
wond. Het doorlaatpunt ligt in de
Amerikaanse sector, maar toen de
volkspolitie in actie kwam waren
geen Amerikaanse militairen aanwe
zig. De wacht werd juist afgelost.
Korte tijd later kwamen de verse
soldaten bij de grenspost aan. De
volkspolitie liet het waterkanon eni
ge meters achteruit gaan. De com
munisten staakten de uitzending van
de radiowagen toen de Amerikanen
een tank en twee pantserwagens in
stelling brachten.
De Westberlijnse politie wist in een
klein half uur de orde bij de door
laatpost te herstellen.
Woedende massa
De passages in de rede van Ul
bricht die de Westberlijners woe
dend maakten gingen over het
overnemen door de Oostduitsers
van alle westelijke land-, lucht- en
waterwegen naar de geïsoleerde
stad.
De Oostduitse regering heeft voorts
gezegd, dat de rechtbanken en de
plaatselijke bestuurslichamen de
macht hebben om „de beweging van
de burgerbevolking te beperken in
het belang van de veililgheid".
In de mededeling welke door het
Oostduitse persbureau A.D.N. werd
verspreid, werd gezegd, clat „reizen
van burgers in bepaalde districten of
steden kan worden beperkt, indien de
openbare veiligheid en rust eronder
te lijden hebben".
In zijn rede zei Ulbricht ook, dat een
ondertekening van een vredesverdrag
met Duitsland niet langer kon wor
den uitgesteld.
Prikkeldraad
De Franse militaire politie in Ber
lijn heeft de Oostduitse volkspolitie
gisteren gedwongen een gedeelte
van een prikkeldraadversperring af
te breken, die op Westberlijns
grondgebied stond.
KORTE PREDIKATIE
Daarom, velt geen oordeel
vóór de tijd dat de Here komt
die ook hetgeen in de duister
nis verborgen is, aan het licht
zal brengen en de raadslagen
der harten openbaar maken.
1 Corinthen h 5.
Van de voortvluchtige uit Haarlem
stond er de vorige week een brief in
Vrij Nederland, waarin hij zicli zelf,
anderen en de rechterlijke macht
van ons land beoordeelt. Er zijn nog
al wat dagbladen geweest die deze
brief gedeeltelijk hebben overgeno
men en al lezende is ons volk heel dit
geval, waarvan we slechts eenzijdig
Iccnnis hebben genomen, gaan beoor
delen. Ieder zal dit weer hebben ge
daan op eigen ivijze. Bij elke beoor
deling van ons en bij elk oordeel dat
we vellen want daartoe komt het
gewoonlijk zijn wij zelf betrok
ken. Elk oordeel dat wij uitspreken
houdt altijd min of meer in dat wij
of ons zelf beschuldigen of ons zelf
willen handhaven. Het laatste komt
natuurlijk het meeste voor.
Met oordelen zijn we eigenlijk altijd
bezig. We worden er ook voortdurend
toe gedwongenMen vraagt er ons
om. 'Elk oordeel betekent een waar-
demeting, en daarbij zijn we gebon
den aan ons zelf, aan onze gevoelens,
aan onze gevoeligheden, aan onze
omstandigheden, aan onze stemming
en aan nog een heleboel dingen meer.
Ons hele mens-zijn is er bij betrok
ken. Laten we ons dit toch steeds be
wust zijn.
Paulus wordt beoordeeld in de ge
meente van Corinthe en bij sommi
gen valt dit. oordeel niet al ie best
uit. Wat gaat hij nu doen? Gaat hij
zich zeil 'verdedigen? Hij zon daar
door niet gerechtvaardigd zijn. „Hij
die mij beoordeelt is de Here", vs.
En dan knoopt hij .er aan vast de
vermaning geen oordeel te vellen
vóór de tijd dat Christus wederkomt
De Bijbel aaat er van vit dat God
alleen in staal is liet rechte oordeel
te. vellen. Hij is tie enige die zich zelf
niet. behoeft te handhaven. Dit maakt
zijn oordeel tot iets geheel eigensoor
tigs.
Wij mensen inoefen in ons oordcel
een onderscheid maken tussen ver
oordeling en vrijspraak, maar bij God
zijn deze twee in één begrepen. Hel
Kruis ran Golgotha spreekt van het
hoogste oordeel Gods. maar tegelij
kertijd is dit de hoogste vorm van
genade. Paulus voelt zo zo zeer de
kracht van dit oordeel en van deze
genade in zich, dat hij zich. niet meer
Haat verdedigen of handhaven, Het
kruis heeft hem geleerd wat zijn
schuld eigenlijk is. maar tegelijk wat
zijn vreemde vrijspraak is.
Wij gaan voort met oordelen. We
kunnen niet anders. Doch. laten we
geen ogenblik vergeten dat alles wat
wij zeggen, enkel zin heeft in het
licht van de uiteindelijke klaarheid
Gods.
H.
Een patrouille van de Franse militai
re politie ontdekte dat de communis
tische politie in haar ijver om prik
keldraad aan te leggen in de buurt
van het station Schoenholz, op West
berlijns gebied was aanbeland. Aan
een verzoek om het stuk versperring
op te ruimen, voldeden de Vopo's
zonder tegenstribbelen.
T reurig
De Westduitse vice-kanselier en mi
nister van economische zaken, Lud-
wig Erliard, heeft gisteren met bur
gemeester Brandt van West-Berlijn
een inspectietocht langs de barrica
den op de sectorgrens gebracht. Op
de Potsdamnier Platz zei Erhard bij
het zien van de hoge muur bekroond
met prikkeldraad: „Treurig, treurig".
Niet stabiel,
wel
zomers weer
H (Van onze weerkundige
M medewerker)
Dit laatste weekeinde van
augustus zal zeker niet het
ongunstigste weer brengen. r~
Ons land ligt nog aan de rand
s van een hogedrukgebied boven
Midden-Europa, zodat een
zuidwestenwind voorlopig nog e
subtropische lucht aanvoert, 1
waarin de temperatuur onge- 1
veer 20° C. bedraagt. 1
Ten noorden van Schotland is I
M een depressie aangekomen
waarvan hef oceaanfront via
m de Britse eilanden naderbij f
komt.
Langs dit front kan op enkele
plaatsen een buitje vallen, en e
is er zondag aanvoer van iets
M minder warme lucht nodig.
Ook daarin komen flinke zon- e
nige perioden voor, zodat het
algemene weerbeeld niet be-
H paald ongunstig is. Tot nu toe
bijzonder teleurgesteld. Niet al-
leen wat de temperatuur be- e
treft, maar ook het aantal
jü uren zonneschijn, wat tot op
heden ongeveer 90 uren be-
draagt, tegen normaal 150 e
f! uren.
Illlll[||||li!lllllllllllil!l!!llllllli:i!llllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllll!liÜ
RUZIE MET VERLOOFDE
Twee mannen sleurden haar
in auto en verdwenen
Een mysterieuze ontvoering van een
ongeveer 25-jarig meisje, waarschijn
lijk van Nederlandse nationaliteit, in
de Belgische plaats Hasselt heeft een
klopjacht ingeleid door de Belgische
politie op een Amerikaanse auto met
een Nederlandse nummerplaat.
In de nacht van woensdag op donder
dag stond het meisje aan de kant van
de weg van Diest naar Hasselt, waar
ze een „lift" kreeg van een Belgische
autobestuurder, Paul d'Haese. Zij was
erg zenuwachtig en vertelde de heer
d'Haese, dat zij ruzie liad gehad met
haar verloofde, dat hij haar had ge
slagen en dat zij naar Nederland wil
de terugkeren omdat zij Nederlandse
was.
Na enige tijd merkte de heer d'Haese,
dat hij werd gevolgd door een grote
Amerikaanse auto. Hij werd inge
haald en de twee inzittenden gaven
hem een teken om te stoppen. Zijn
lifster werd steeds zenuwachtiger en
op haar verzoek reed hij door. Even
voor Hasselt probeerden de achter
volgers de kleine Duitse auto van de
heer d'Haese in te halen en te blok
keren, doch deze manoeuvre misluk
te. In de straten van Hasselt trachtte
hij vergeefs te ontkomen. Bij een
plein moest de heer d'Haese remmen,
waarop de zware auto hem van ach
teren aanreed, zodat hij dwars over
de weg kwam te staan.
1-Iet meisje sprong uit de auto en
late cafébezoekers zagen, hoe de
twee mannen haar vastgrepen en
in hun auto sleurden. Hoewel ook
beschadigd door de botsing, ver
dween de auto met grote vaart, na
over de stoep te zijn gereden om
de dwars over dr weg staande auto
Loterijwet 12 september
in Eerste Kamer
De Eerste Kamer zal, blijkens de
gisteren verschenen agenda, de door
do Tweede Kamer goedgekeurde wij
ziging van de loterijwet op 12 sep
tember in behandeling nemen, onder
voorbehoud echter, dat het eindver
slag tijdig gereed zal zijn.
Dit is drs. Fr. J. W. Gijzeis, wethou
der van financiën en bedrijven in
Eindhoven, wiens benoeming tot
staatssecretaris van economische za
ken tegen midden september is te
verwachten.
van de heer
passeren.
d'Haese te kunnen
Ook een andere auto, die snel dwars
over de weg was gezet om hun het
vluchten te beletten, wisten de man
nen te ontwijken.
Aangezien de wagen met gedoofde
lichten reed, bestaat geen zekerheid
over de juistheid van de aan de politie
opgegeven nummers.
Het Wereldgebeuren
BOURGUIBA
Fransen zullen
Tunesië verlaten
President Bourguiba van Tune
sië heeft gisteren op een bijeen
komst in Medenin in het zuiden
verklaard dat zijn land niet zal
aarzelen de strijd met de wa
pens te hervatten indien Frank
rijk voortgaat de besluiten van
de V.N. over Bizerta te negeren.
De algehele ontruiming van Tunesië
door de Franse strijdkrachten is on
vermijdelijk. Nadat Tunesiës soeve
reiniteit volledig is geworden is alles
mogelijk, aldus de president. Vele
Tunesiërs zijn door Franse kogels
gesneuveld maar op een dag zal alles
vergeten zijn. Niet het verleden maai
de toekomst alleen zal dan tellen.
Wij zullen iedereen, met inbegrip van
Frankrijk, nodig hebben. Wij zullen
met Frankrijk samenwerken als met
andere mogendheden. „De doden van
Bizerta moeten geen belemmering
zqn".
Bij de hervatting van het debat over
Bizerta in de algemene vergadering-
der V.N. heeft Rymond N'Thepc van
Kameroen gisteren bekendgemaakt
dat 11 Afrikaanse landen, die vroe
ger onder Frans bewind stonden, de
ontwerpresolutie zullen steunen,
waarin om onderhandelingen op kor
te termijn wordt gevraagd die dan
zouden moeten leiden tot terugtrek
king der Franse troepen uit Tunesië.
Zoals bekend hebben al 32 landen
hun steun aan deze resolutie toege
zegd.
Uit een Amerikaanse helikopter in
Berlijn worden traangasbommen ge
worpen ter ondersteuning van de mi
litairen op de grond, die met gas
maskers op een opstandige menigte
moeten verspreiden. De opstandige
menigte bestaat hier overigens uit
Amerikaanse soldaten.
„MISS SOUTHEND" KAN ER
WEER EEN WEEKJE TEGEN
Om kwart voor drie gistermiddag stapte Helena Upson (19), die
kans heeft gezien om de Britse pers drie dagen in opwinding te
brengen met haar „mysterieuze verdwijning", in het Bristol-toestel
/an de „Channel Air Bridge" met bestemming Southend. Ditmaal
was niet haar rode wollen konijn haar onafscheidelijke maskotte,
maar een pop in Marker kleding, een geschenk, dat haar kort voor
het vertrek werd aangeboden. Miss Upson is drie dagen in Rotter
dam geweest om wat rust te vinden voor de drukke week, die haar
als Southend „beauty queen" wacht. Want vandaag begint het
grote carnaval. Maar veel rust werd het schoonheidskoninginnetje
niet gegund: „ik heb het in mijn leven nog nooit zo druk gehad als
gisteren, met al die persmensen". Gistermorgen heeft miss Upson
in gezelschap van een Engelse journalist inkopen gedaan in de stad.
VVWV\VVVVWvWVVVVWVWVVAVVVvVA\^\A/VWwV/<AV
Titov naar
Oost-Berlijn
H Walter Ulbricht. de Oostduitse
leider, heeft gisteren aange-
kondigd, dat Gherman Titov, |7
H de tweede Russische astronaut,
een bezoek zal brengen aan
17 Oost-Berlijn. Dat zal op 1 sep-
§1 tember gebeuren.
In West-Berlijn circuleerden
7; reeds enige tijd geruchten, dat
H de Oostduitsers een prominente 77
i= figuur naar Oost-Berlijn zou-
7] den halen als tegenhanger van n
vice-president Lyndon Johnson
van de V.S.
Er was zelfs sprake van een
visite van premier Kroesjtsjew.
llllllllinftlllllllllllllllllllllllllllllllM
Amerika heeft gisteren ver
klaard dat de belofte van de ge
allieerden om West-Berlijn te
verdedigen tegen de communis
tische agressie en druk in feite
neerkomt op de verdediging van
de vrijheid der gehele wereld.
Dit valt te lezen in een door het State
Departement gepubliceerd document
„Berlijn 1961" waarin de ach
tergronden van de westelijke en com
munistische politiek tegenover Ber
lijn worden uiteengezet. In het docu
ment wordt gezegd, dat het westen
met zijn politiek tegenover Berlijn de
verdediging op zich heeft genomen
van elke stad en elk dorp in Europa,
Azië, Afrika en Latijns-Amerika,
waar de mensen vrij willen zijn. Het
document zal door de Amerikaanse
diplomatieke missies over de wereld
worden verspreid. Bij het document
zijn kaarten van centraal Europa ge
voegd en een groot aantal foto's. Het
State Departement vergelijkt de uit
spraken van de Oostduitse communis
tenleider Ulbricht met die van Hitier
in „Mein Kampf" en noemt zijn be
wind een „schepping van de commu
nisten". Ulbricht regeert met het ter-
reurapparaat van een politiestaat, die
gesteund wordt door de Russische
strijdkrachten, aldus het document.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Grondgedachte: door de wereld gaat
een stroom van verkondiging
Wanneer, aan het begin van Öeze eeuw iemand zou hebben verkondigd
dat de kerk nog eens gebruik zou maken van dc film, zou men algemeen
vreemde ogen hebben opgezet. Onbegrijpelijk zou het geweest zijn, dat
een stuk „kermisyermaak" dienstig zou kunnen zqn aan die instantie, die
zich nog al van de kermis distancieerde. Maar er zijn meer zaken van de
kermis bij kerkelijk werk gebruikt. Wc denken bijvoorbeeld aan het rad
van avontuur, dat onmisbaar heet te zijn bij een bazaar, omdat dit het
meeste geld in 't laatje brengt. Bij de film ligt het toch wel wat anders,
omdat de mogelijkheden van deze groter zijn.
We hebben de vorige week reeds vermeld dat er een werkgroep film
evangelisatie is als een onderdeel van de Stichting Filmcentrum. Van die
werkgroep stond in het jaarverslag 1960 o.a. vermeld dat zij in het
najaar begonnen is met liet samenstellen van een rapport over filmevan-
gelisatic, terwijl het de bedoeling was dat dit rapport zou worden aan
geboden aan de internationale oecumenische filmconferentie die in april
1961 in ons land zou worden gehouden. Dit rapport is inmiddels versche
nen en het is, in het Engels vertaald, „een uitgangspunt voor bezinning"
geweest op de genoemde oecumenische conferentie.
Het woord „evangelisatie" betekent
eigenlijk niets anders dan de verkon
diging van het Evangelie van Jezus
Christus. Wanneer 's zondags de ge
meente bijeenkomt, is het evangeli
satie. Maar de betekenis van de
woorden wordt bepaald door het ge
bruik dat men ervan maakt en zo
is de betekenis van het woord evan
gelisatie beperkt tot de verkondiging
van 't Evangelie aan de buitenkerke
lijke mens. In de tegenwoordige tijd is
het zo, dat het christendom zijn van
zelfsprekendheid heeft verloren. Een
tiental jaren geleden heeft de Neder
landse Zondagsschoolvereniging een
onderzoek ingesteld naar het percen
tage van de kinderen in de hoofd
stad van ons land dat, voor zover men
kon nagaan, nog wel en niet meer
met het Evangelie in aanraking
kwam.
Men heeft dit onderzoek ingesteld
omdat na de laatste wereldoorlog
bet aantal kinderen, dat door een
zondagsschool bereikt werd, sterk
afnam. Tevens was het onderzoek o__o
erop gericht de oorzaken van deze I stond 'ook vermeid
nog al onrustbarende teruggang /-7.
op te sporen en naar mogelijk-1 A'te slot pCtg. 4 Rol1
heden te zoeken om daarin ver
andering te brengen. Toen bleek
welk een gering percentage van
de kinderen met het Evangelie
werden bereikt via school, zon
dagsschool, kinderkerk enz. De
oorzaak was gedeeltelijk daarin
te zoeken dat vele ouders 's zon
dags of in de weekenden weg
trokken.
Onzedige vermenging
Maar eveneens kwam men tot de
ontdekking dat zeer velen er ook niet
meer om gaven, dat hun kinderen
naar de zondagsschool enz. gingen.
Men beschouwde de kerk als een ver
ouderde instelling, die de m'oderne
mens niets meer te zeggen had. Is
do situatie in geheel Europa niet zo,
dat „miljoenen mensen hun kinderen
opvoeden zonder enig contact met de
kerk", zoals het rapport van de
werkgroep filmevangelisatie zegt?
Ongemerkt „zijn de Europese kerken
in een zendingssituatie terecht geko
men". „Het verschil tussen deze Eu
ropese zendingssituatie en die in de
overzeese gebieden is vooral, dat wij
hier te worstelen hebben met de
doorwerking van een christelijk ver
leden, dat ongetwijfeld positieve kan
ten heeft gehad, maar dat ook in me
nig opzicht een onzalige vermenging
tussen christelijke waarden en wereld
se belangen te zien gegeven heeft".
Om nog even terug te komen op het
rapport van de Ned. Zondagsschool
vereniging over Amsterdam: daarin
welk een groot
Na 500 jaar
Nederland en Portugal hebben In
een wat verder verleden nauw
contact gehad met elkaar, maar
hoofdzakelijk vcchtender wijze. Men
belegerde eikaars nederzettingen op
verre kusten, men verdreef elkaar en
als dat niet ging poogde men toch
elkaar de handelsrelaties af te snoe
pen. Zo kon het gebeuren, dat Neder
landers met een aantal schepen voor
de kust van Beneden Guinee versche
nen en daar een handelsnederzetting
op de Portugezen veroverden in het
jaar 1640, maar in het jaar 1648 wer
den de Nederlanders verdreven door
een sterk Portugees eskader.
Sedertdien hebben de Portugezen on
bedreigd geheerst over deze kust
strook van Beneden Guinea en daar
uit ontstond langzamerhand dan de
huidige kolonie Angola. Die kolonie
is dus al een heel oud juweel in de
gloriekroon van het Portugese rijk
en het is te begrijpen, dat op dit
ogenblik in Lissabon vele auto's
rondrijden met een plakbrief je, waar
op een „slogan" staat over het Por
tugese Angola.
Als we de Portugese pers mogen
geloven, dan gaat het goed met
de militaire actie tegen de op
standelingen in Angola. De bladen
brengen verhalen zo in de stemming
van: we zitten nu 500 jaar in Ango
lawe hebben het verdedigd te
gen de buitenlanders (Nederlanders!)
en we hebben in de loop der jaren
de kleine opstandjes gedempt, we
zullen nu ook1 deze grote opstand
wel even neerslaan.
Vervolgens komen dan de gebrui
kelijke mooie woorden over de trouw
van vele honderdduizenden Bantoe
negers aan het aloude Portugese ge
zag. Daartegenover zijn de terroris
ten Heden, die door communisten en
extremisten van buiten Angola
en dan voornamelijk uit de Kongo
tot opstand zijn aangehitst.
Helaas is er weinig buitenlandse con
trole op die Portugese verklaringen,
want buitenlandse journalisten krij
gen geen kans in Angola rond te
neuzen om precies vast te stellen,
wat zich nu werkelijk in die kolo
nie afspeelt. Er zijn daar ongeveer
30.000 man militairen in actie en
men is bezig het binnenland in de
noordelijke hoek van Angola uit te
kammen. Daar woedt de opstand het
felst. In Lissabon verwacht men, dat
de gehele opstand in oktober neer
geslagen zal zijn en dat moet dan
wel. want in oktober begint de regen
tijd, die de onverharde wegen in het
binnenland onbegaanbaar maakt voor
een gemotoriseerd leger. Is men in
oktober niet met de zuivering ge
reed, dan zal dat een werk van lan
gere Huur worden.
De Portugezen zijn optimistisch,
maar de buitenwereld is dat stellig
niet.
De onrust, die zich in Angola open
baarde is namelijk geen ver
schijnsel, dat zich in Angola al
leen voordoet. Er is onrust in ge
heel Afrika en wanneer een land als
Frankrijk, dat veel meer voor zijn
Afrikaanse koloniën heeft gedaan
clan Portugal en dat vooral op cul
tureel» gebied Portugal ver voorbij
streefde, toch aan zijn koloniën on
afhankelijkheid aanbiedt, dan kan
het niet anders of Portugal onder
schat de onrust in Afrika.
Te laat ook is men in Lissabon tot
het besef gekomen, dat de Portugese
aanwezigheid in Angola grote ver
plichtingen oplegde op het gebied van
sociale en culturele opbouw. Nu
haast men zich om wat meer voor
Angola te doen. Er zijn plannen om
aan de negerbevolking dezelfde po-
Htieke en sociale rechten te geven als
de Portugezen hebben, die thans nog
een bevoorrechte positie innemen.
De Portugese regering heeft toege
zegd, dat een deputatie van het In
ternationaal Vakverbond een bezoek
mag brengen aan Angola om na te
gaan of er in Angola nog vormen
van ..verplichte arbeid" bestaan, wel
ke als slavernij betiteld zou moeten
worden. De regering is ook bezig de
grote verkoopkantoren van de Ango
lese „koloniale produkten" over te
brengen van Lissabon naar de hoofd
stad van Angola, waardoor de eco-
nomie van Angola wat schei-per
wordt afgescheiden van de Portuge
se economie.
Dat zijn kleine maatregelen, maar
men vindt ze in Portugal nogal
belangrijk. Vermoedelijk ver
gissen de Portugezen zich. Die maat
regelen zouden in het verleden be
langrijk geweest zijn, maar-ze -zijn
het nu niet meer. Ze zijn klein
omdat in Angola het verlangen is
ontwaakt naar een zelfstandig volks
bestaan. Er is een actieve groep, die
niet langer de leiding van de Portu
gezen aanvaardt en wanneer het een
maal zover is. dan moet men kiezen
uit twee standpunten: óf men hand
haaft zich door permanente dreiging
met geweld, óf men praat met de na
tionalisten. En dat handhaven met
geweld geniet weinig sympathie in
de westerse wereld.
DR. SALAZAK
...geen koloniën, maar
Portugese provinciën...
