PAGIM Sarika Góth hoort bij Veere. ZO BAADDE MEN IN 1890 MAJORICA DE KLANT IS KONING.. OF NIET! NIEUWS LI EEN AOTEDÖP Ontelbare mutsjes in de wintermode VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 1 „ALS KIND DACHT IK DAT IEDEREEN TEKENDE" 's Winters schilderen in Amsterdam, 's zomers in eeuwenoud Zeeuws huis H Sarika Góth in haar atelier, hoog in het zestiende-eeuwse huis „De Goutsbloemé' gele- gen. Van het vroege voorjaar tot laat in de herfst werkt en exposeert zij in haar kostelijke oude woning plain te Veere. het Markt- (Van onze redactrice) ,s Winters werken en wonen in Amsterdam en genieten van alle culturele en artistieke evene menten die een grote stad in de winter te bieden heeft; 's mers werken en wonen in een eeuwenoude sfeervolle woning in het wondermooie stadje Vee re, met aan de ene kant het ver tier van een drukbezocht toeris tengebied en aan de andere kant de rust van een eigenlijk nog be trekkelijk ongerept provinciege- biedHet klinkt om jaloers op te zijn, en de Nederlandse schilderes -van-Hongaarse-af- komst Sarika Góth geeft dan ook onmiddellijk en volmondig toe dat velen haar ongetwijfeld dit „dubbele leven" zullen benij den, Dit jaar is zij pas betrek kelijk laat naar haar Veerse wo ning „De Goutsbloeme" geko men; „té laat om nog het voor jaar in Veere mee te maken", zegt ze wat spijtig. „Meestal kom ik vroeger; als het lente wordt wil ik zien hoe het met mijn tuin in Veere staat. En dan ga ik niet weer weg vóór okto ber of november...." Terug naar Amsterdam, waar Sarika Góth de wintermaanden doorbrengt met liet afwerken van de vele por tretopdrachten die ze heeft. Kinder portretten vooral, want met haar (enkele honderden) kinderportretten heeft ze terecht veel naam gemaakt. Al zou ze self wel graag willen, dat men haar naam als portretschilderes niet onmiddellijk en alléén met het begrip „kinderportret" associeert. Liever met het begrip „mensen-por tretten", en dat zal dan ook iedereen doen die haar zomer-exposities ziet, die ze tot 15 september in haar huis „De Goutsbloeme" aan het Veerse Marktplein houdt. Niet alleen het werk van Sarika Góth is boeiend, ze is het zelf ook; misschien \yel in de eerste plaats, doordat de ijdelheid van de kunste nares haar volkomen vreemd lijkt. Vertellen over zichzelf: het is nu een maal onvermijdelijk bij een interview, maar voordat ze daaraan toe is, heeft men ongemerkt al een heleboel met haar gepraat over allerlei mense lijke zaken, over alledaagse dingen zoals de wonderlijke gedragingen van wederzijdse huisdieren. Er gaat rust uit van Sarika Góth, vooral van haar ogen die opvallend helder zijn en de bezoekster voortdurend vol aankij ken. Rust, ondanks het feit dat ze toch voortdurend bezig is: met het (al vertellend) verplaatsen van een paar schilderijen, die niet naar haar zin staan, met het enpassant even praten met een huisgenote, met het opzoeken van een album met ont- werpjes uit vroeger jaren. Het levensverhaal van S&rika is eigenlijk het levensverhaal van het gezin Góth. De gezinsband moet bijzonder hecht zijn geweest, men voelt het zonder dat de schil deres het met zoveel woorden zegt. Ze is een echte „schilderstelg", va der en moeder Góth leerden elkaar indertijd kennen op een schilders school en S&rika groeide als het ware op in het atelier. Geen won der dus, dat ze als kind ervan overtuigd was dat iedereen kon tekenen. „Iedereen at, dronk, sliep én tekende in mjjn kinderlijke overtuigingEn do kleine Sarika heeft in haar jeugd dan ook eens in volle ernst gevraagd, waarom een bedelaar niet ging schilderen, opdat hij geld zou ver dienen en brood zou kunnen ko pen. Zelf tekende ze al op jeugdige leeftijd; haar opleiding kreeg ze later in Den Haag, Parys en Mün- chen. Ze was nog jong toen ze kennismaak te met Nederland; de familie Góth werd in België door de eerste wereld oorlog verrast, week uit naar Neder land waar ze voordien al eens waren geweest („als enig kind reisde ik veel mee met mijn ouders") en zou zich nadien voorgoed daar vestigen. Dat gebeurde eigenlijk pas definitief in 1928, toen vader Góth het uit de zes tiende eeuw stammende huis „De Goutsbloeme" in Veere kocht. Mooie dingen „De Goutsbloeme": een kostelijk huis, als het ware geschapen om er alleen maar mooie dingen in te verzamelen. Dat heeft Sarika Góth dan ook ge daan; mooie dingen die niet eens sy noniem hoeven te zijn met dure din gen. Een enkele bloeiende roos in een doodgewoon glazen kolf je op een oude kast, ouderwetse koekjesdozen die met kleine bloemmotiefjes beschil derd zijn, 'n Delftsblauwe fruitschaal waarin oranje tomaten en groene paprika's liggen te glanzenEn door het hoge ruitjesraam van de achterkamer van deze smalle diepe woning ziet men de tuin waaraan de schilderes bijzonder gehecht is en waarover ze spreekt als over een levend iemand: „Hij doet wat hij wil, die tuin van mijWeet U dat het veel moeilijker is om zo'n wildernis- tuin in bedwang te houden, dan om een netjesaangelegde tuin te onder houden?" Die dierbare tuin moet de bezoek ster dan ook even bezichtigen, wanneer het gesprek op zeker ogenblik beëindigd moet worden, f= Sarika Góth in haar Veerse wildernis-tuinbij het oude poortje dat uitkomt, in een van Veer es stille zijstraatjes, waar- aan het toerist,enrumoer blijk- baar nog voorbijgaat. Vele malen pui de schilderes inspi- s H natie uit dit stukje ongerepte H grond llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllïiï Cognac en witte port mee in de badkoets 1 A tanneer een vakantie gangster uit 1890 een blik kon wer- y/y pen op de Nederlandse stranden anno 1961, zou ze wuar- schijnlijlc geschrokken en verbijsterd de handen ineen slaan, bij het zien van haar sexegenoten die, in minimale bad- kledij gehuld, onbekommerd de zee inhollen, om zich ver volgens urenlang in de zon te laten bruinbakken. Want >n 1890 ging dat allemaal wat anders op onze strandenen de baadster uit die tijd kreeg zelfs speciale badvoorschriften ■mee, die ze heel goed in acht moest nemen, wilde het niet verkeerd aflopen met haar gezondheid.... Het maandblad „Ons gezin" heeft een aantal van die „bad voorschriften" uit 1890 nog eens opgehaald; voorschriften waaruit wél blijkt dat het baden in die tijd een complete on derneming was, inplaats van een dagelijks vakantievertier! Hier zijn die voorschriften: Men ontklede zich zo snél mogelijk en worde niet onge rust, wanneer men zich bij het eerste bad niet al te lekker voélt. Nerveuze personen ervaren vaak een ge- voél van onwelzijn, doch dit ontstaat meestal uit een gevoel van angst voor het onbekende, of door het schommelen van de badkoets, waarmee men in zee rijdt. Het eerste bad dient kort te duren. Driemaal onderwater en dan er weer uit. Later kan men tussen 10 en 15 minuten in zee blijven. Een langer oponthoud in zee kan dikwijls chade- lijk zijn. Ondervindt men tijdens het baden last van duizelig heid, dan verlate men direct het water. Wanneer het gevoel echter pas intreedt bij het weer betreden van de badkoets, dan legge men een koude, vochtige handdoek op het hoofd en neme de volgende maal een warm voetbad tijdens het aa/n- kleden. Gevoelt mot kou na het bad, heeft men blauwe nagels of bleke gelaatskleur, dan neme men snél een slok cognac of witte port, die men voor dit doel zal moeten meebrengen in de ,Jtoets". Het is duidelijk dat het „eventjes een duik in zee nemen" zo'n zeventig jaar geleden een héle onderneming betekende.... Boekje van Zuivelbureau i Zeventig recepten met kaas Zeventig kaasrecepten zijn meld in de jongste, fleurig de uitgave van het Nederlands Zui velbureau, dat al jaren lang de stel ling propageert dat kaas véél meer kan zijn dan alleen maar een brood- belegging. Die stelling wordt nog eens onderstreept door het nieuwe boekje „zeventig kaasrecepten", waarin de kaas inderdaad volledig de eer krijgt, die haar toekomt! De recepten variëren van kleine kaashapjes en kaasgarnitnren, via wat meer bewerkelijke warme kaas- gerechten tot kaasschotels die als volledige warme maaltijd kunnen die nen. Het boekje is bijzonder aantrek kelijk geïllustreerd met kleurenfo to's en tekeningetjes, en voor de ge ringe prijs van een kwartje in de zuivelhandel te koop. Hoe aantrekkelijk deze „zeven tig recepten" zijn, moge blijken uit de twee volgende voorbeelden: Een kaas dessertschotel die door de meest verwende gast zal wor den geapprecieerd, maakt men door op een schotel een schaaltje met boterballetjes te zetten en daaromheen verschillende kaas soorten te schikken, zoals stukjes Leidse kaas. jonge en belegen Goudse en Edammer kaas, een punt Kernliemse kaas, Bluefort, St. Paulin,Maestro en toastjes met Monchou en smeerkaas, afgewis seld door crackers, beschuitjes, toastjes en sneetjes roggebrood. Een paar takjes peterselie en wat radijsjes kunnen de garnering vormen, een glas met stengels bleekselderij kan er ook nog bij gezet worden. Bij de koffietafel: een kaasbouillon, die gemaakt wordt door in een soep- temen vier eieren met anderhalve deciliter room, vijfenzeventig gram geraspte kaas en wat gehakte peter selie lot een soepele losse massa te kloppen en hierop onder voortdu ren roeren driekwart liter hete bouil lon te gieten. De soep wordt opge diend, nadat ze met een garde nog even luchtig is opgeklopt. omdat in de expositiezaal aan de voorzijde van het huis een op drachtgever wacht. De tuin waar aan het eind van een slingerpaad je in de muur een kostelijk poort je opduikt, dat uitkomt in een stille zijstraat, waarheen de ru moerige toeristenmenigte, die over de kade en marktplein van Veere zwerft, blijkbaar de weg nog niet heeft, gevonden„En dat muur tje heb ik zelf gemetseld", zegt de schilderes, „en ik kan U ver tellen dat metselen verschrikke lijk moeilijk is. Het lijkt zo een voudig, maar wat heeft me dat moeite gekost Die tuin is niet zo maar een liefheb berij en een dorado van rust voor haar, maar ook een nooitverdorrende bron van inspiratie. Dat blijkt wel uit de doeken die in het expositie- zaaltje hangen; een reeks van wer ken in soms adembenemende mooie tinten, allemaal doortrokken van het zelfde uitgesprokenvrouwelijk fluï dumKnappe portretten, verruk kelijke stillevens; bloemen en vruch ten uit de 'tuin die „doet wat hij wil". Of Sarika Góth zich mettertijd ge heel in Veere zal vestigen Die vraag is niet ter sprake gekomen tijdens het onderhond, maar eigenlijk neemt men het als vanzelfsprekend aan. Want Sarika Góth hoort by Veere, by haar „Goutsbloeme" en bij haar wilde tuin. Voor de buitenstaander heerst er een volmaakte harmonie sen deze kunstenares en haar Veerse huis met al z(jn mooie dingen; een harmonie die weerspiegeld wordt In haar composities. Wie deze harmo nie tussen kunstenares, omgeving en werk gadeslaat, komt tot de veron derstelling dat Séri ka Góth een ge lukkige vrouw moet zyn. PARELS BIJOUX Is het werkelijk zo moeilijk om terlenka vitrages na het wassen kreukvrij voor de ramen te krijgen? Menige hulsvrouw heeft er blijkbaar moeite mee en neemt daarom tenslotte toch haar toevlucht tot de strijkbout, terwijl ze die terlenka's Juist heeft gekocht vanwege het gemak kelijke wassen-zonder-strijken. Wis het toch nog eens zonder strijken wil proberen, kan de terlenka vitrages dan geweekt in water met soda of zout en vervolgens (nog steeds in opgevou wen toestand) gewassen in een hand warm sop: voorzichtig drukken en heen en weer slaan, en niet knijpen of wrin gen! De vitrages vervolgens goed spoelen en dan pas openvouwen om ze te laten drogen. Internationaal gesprek over winkelsluiting (Van een correspondent) Ziiricb, augustus. Een Zwitser raakte de kern, toen hjj tijdens een inter nationale studiebijeenkomst In het ZUrcher Kongresshaus dezer dagen In de discussie over winkelsluiting en automatenverkoop in het midden bracht: „De handel moet koning klant dienen..." Hij legde er de nadruk op, dat tenslotte de winkels er voor de kopers zyn, ofschoon men het probleem van de openstellingstyden der winkels van drie verschillende gezichtspunten uit kan bezien. Vanuit het standpunt van de koper, van de positie van de werknemer uit die intussen het zwakst vertegen woordigd was en tenslotte vanuit de gezichtshoek van de ondernemer, die de sterkste party in de discussie vormde. Opvallend veel Duitsers vroegen het woord, want de nieuwe regeling in de Bondsrepubliek, waarbij op drie zaterdagen in de maand de winkels gesloten zijn en slechts eenmaal per maand tot zes uur open, heeft nogal wat opwinding veroorzaakt. Een dergelijke regeling stuit op de ODpo- sitie van winkeliers en klanten," die nog steeds de zaterdagmiddag als de ideale kooptijd voor gezinnen be schouwen. De winkelsluitingstijden vormen overigens, zoals van Duitse zijde naar voren werd gebracht, uit sluitend een probleem in landen, waar een zekere verzadiging aanwe zig is niet dus bijvoorbeeld in Azië of het nabije oosten. Een Zwitser voorspelde: de zater dag zal hoe langer hoe minder een goede verkoopdag zijn, want steeds meer mensen gaan er een lang weekeinde op uit. Een land genoot van hem, directeur van een inkoopcoöperatie van zelf standige schoenhandelaren, meen de daarentegen: we houden zo lang mogelijk aan de zaterdag vast, want dit is voor ons dê grote dag. Wanneer men de zaterdag sluit, kan men net zo goed ook nog een of twee ochtenden in de week sluiten en daarvoor enkele avonden per week open blijven, meende een eco noom uit Münclien. Maar zo bracht een andere econoom weer in het midden zullen de meerdere kosten van het 's avonds openblijven wel worden goedgemaakt door een vergroting van de omzet of bereikt men hiermee slechts een tijdelijke verschuiving van de iukooptijdeu In de V.S. zijn er supermarkten, die 's nachts openblijven. Daar ziet men vrouwen om drie uur in de nacht hoeden .kopen, 's Avonds wordt in deze zaken door vele mensen meer gekocht dan zij zich hadden voorge nomen. Het is, in de zomer, dan niet zo warm, men vindt gemakkelijker een parkeerplaats en kan dus rus tiger kopen. De Amerikaanse zaken lieden zijn heel tevreden met deze gang van zaken. Maar in Zürich twijfelde men er toch algemeen aan, of dit Amerikaanse voorbeeld in Europa wel navolging verdiende. „Laat ons toch een beetje vrijheid?", vroeg een Belg. Volgens de wetten van zijn land kan de verkoper zelf vaststellen, op welke uren hij de totale toegestane tijd van zestig of vijfenzestig uur per week open kan zijn. Daarna echter is hij gebonden aan zijn eenmaal genomen besluit. De winkels zijn er voor de kopers en wanneer deze tevreden is met de regelingt zoals de zaak die invoerde, is alles in orde, vond hij. Op soortgelijke wijze uitte ?Ich de directeur van een warenhuis in Karlsruhe. Het doel van de handel is een soepele verzorging van de bevolking met waren en de vervul ling van deze taak behoort niet be- Als een thee- of koffiepot van binnen een laag aanslag begint te vertonen, is het verleidelijk om maar even met de afwaskwast met sop langs die binnen kant te gaan, maar over die methode roepen alle thee- en koffiedeskundigen ach en wee. Géén sop, maar een beetje zout is hier het aangewezen reinigings middel: wat zout op de afwasborstel en de aanslag vliegt de pot uit. Het korte badjasje, dat al enkele seizoe nen op strand en in zwembad de lange badjas helemaal heeft verdrongen, wordt steeds modieuzer: het Is er nu ook al met een garnering van raffia langs zoom en zakken, en de nieuwste variatie is een exemplaar met een sluiting van drie knopen en met een vaste capuchon, die aan het strand het kapsel tegen de wind en tegen de inwerking van de felle zon kan beschermen. Wanneer op een regenachtige vakantie dag de allerkleinste spruiten van het ge zin met geen mogelijkheid zoet te hou den zijn en moeder ha uiterste wanhoop rondkijkt naar nóg weer eens een andere spel-mogelijkheld kan een doos met oude lappen uitkomst brengen. Geef ze er een ongevaarlijke plastic-schaar bij en laat ze maar knoeien met al die kleurige stukjes stof, üren zijn ze er zoet mee. zo verzekert ons een moeder, die zelf altijd zo'n doos met kleurige lapjes achter de hand heeft voor „noodgeval len...," Wedstrijd in typen op de Damesbeurs Aan de 79ste Damesbeurs die volgen de maand in Den Haag begint is ook ditmaal weer een wedstrijd in machi- neschrifven verbonden. Het wordt de kandidaten voor het nationaal kam pioenschap in machineschrijven dit jaar zo gemakkelijk mogelijk ge maakt; door de vrije zaterdag boeven zij geen werk te verzuimen, en wie ver van Den Haag woont, kan wor den ingedeeld in de tweede groep deelneemsters die om elf uur 's mor gens begint. Het minimum aantal vereiste aanslagen voor de wedstrijd, bedraagt driehonderd per minuut; kandidaten mogen hun eigen schrijf machine gebruiken. De wedstrijden worden op 23 september gehouden; wie er meer van wil weten er iets voor voelt, haar capaciteiten op het gebied van het machineschrijven te meten met die van anderen, kan schryven naar de Stichting Nationale kampioenschappen in machineschrij ven, Mauritskade 49 te Den Haag. BONT, VEREN, MOHAIR, FLUWEEL... (Van een medewerkster) Met het héél oude smoesje van: „een nieu we hoed spaart je een nieuwe mantel", moet U straks als het kil wordt, uw man meetronen langs de etalages. Eerst om te kyken en dan om te kopen vandaar dat uw man mee moet, op zijn vrije zaterdag. Bo vendien: mannen zien graag vrouwen met hoe den zeggen de orga nisatoren van de stich ting dameshoedenexpo sities. Of ze gelijk hebben we ten we niet. Het kan ons zelfs niet schelen; wij hebben niet hun mening willen horen, maar hun hoedjes willen zien. Al jaren en jaren hebben de Nederlandse hoedenfa- brikanten gezegd dat ze de hoedjes - van Parijs „vertaalden", en al even veel jaren hebben we, net terug van de Parijse shows, willen antwoor den: „dan bent U niet zo best in uw Frans". Ver taling bleek al te vaak vergroving en we waar schuwen U vast: koop desnoods een grote hoed maar koop geen lom pe. Laten we de leuke hoed jes vermelden. Een rond zwart astrakan doosje met een zoldertje van rode pluche. Of een ruig mutsje van wasbeerbont, dat U niet mag dragen als U een auto bestuurt, want U hoort niets meer. Liever dan het Grace Kelly-van-Menaco pillboxje: een pillendoos je van nerts, een hoedje zonder dak. Voor winter se wandelingen de Rus sische bontmutsen, die U tot op het puntje van uw neus kunt laten zak ken. Bij vele bonthoed jes wordt dan nog een los velletje geleverd dat als mantelkraagje te dragen is. Als echt bont te kost baar is, dan imitatie: de beaver een stof met haren van 1 centimeter. Leuk voor de jonge meisjes zijn de ragebol hoedjes in wit of zwart, bruin of rood, van dikke wollen draden of van dunnere nylon. Ragebol len zijn er ook van veer tjes die recht overeind staan. Veren worden ook veel als garnering ge bruikt, zelfs als bandeau om de hoed; een heel en kele sierveer staal schubt op de hoed, alsof de vrouw een potlood achter haar oor heeft. Zeer populair schijnt te worden de baret: „soms groot en dik als eeu overdreven appelflap, soms stijf als een cadet". Van ons hoeft U liem niet te dragen. Er zijn zoveel leukere mutsjes en mutshoedjes, van mo hair, van angora, van fluweel, effeu of in ruit jes of zelfs met ijsbloe- metjes erin geweven. En die mutsjes worden dan afgebiesd met satijnen lint, en op het hoofd vastgepriemd met een sierspeld. Mutsjes in alle tinten groen als het maar mosgroen is; In zwart, in antraciet, in beige-bruin en in kardi naalsrood: mutsjes wor den zeker een rage. moeilijkt te worden door voorschrif ten, die die sluitingstijden vastleg gen. Een ander nam het op voor de vrouwen: De toeneming van de vrije tijd voor het personeel be moeilijkt werkende vrouwen het inkopen. Men mag deze vrouwen des avonds en des zaterdags niet in haar inkoopmoeilijkheden be perken. In dit verband komt de mogelijkheid van automatenver koop ter sprake: kan de auto maat een deel van de verkoop overnemen? Sceptici menen: de automaat is slechts een noodop lossing, een aanvulling in de zelf bedieningswinkel, een primitief instrumentDe voorzitter van het congres was bepaald niet enthousiast over wat liij gezien had van de „automatenstraat" in Basel. Hij vroeg zich af, of het met een mislukt experiment was. Een van de weinige vrouwen op het congres vond, dat de .automaat na sluitingstijd ongetwijfeld een ver koopfunctie heeft, maar zij was ver der toch beslist tegen de „automa tische winkel". Deze is namelijk in strijd met de wens van de meeste vrouwen, „in contact" te komen met de goederen, waarop zij haar oog hebben inten vollen 7if meende dat alle experimenten n dit vlali op niets moesten uitlopen Het grootste succes zal in een tijd van nog ver dere mechanisatie in de verkoop heb ben, wie terugkeert tot de primi tiefste verkoopmethoden. Een dood gewone mand met appelen, waaruit men zelf kan uitzoeken, voorspelde zif een groot? succes!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 7