Komt de Pijpbloem ook in Zeeland voor? Toni Boltini: laatste directeur op Nederlands circus-slagveld DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1961 PROVINCIAL!) ZEEUWSE COURANT Door Barend Zwerfmans onder zeelands hoge hemel nog extra water toegevoerd, dat van blad tot blad langs de buiten kant van de boomkruinen valt. Is daar een greppeltje aanwezig, dan vindt men er ook de vochtminnen- de dophei, de echte „Erica" en daar treft men zelfs de vleeseten de zonnedauw met hun ronde of langwerpige blaadjes, dicht bezet met klierharen, die met him kleef stof de insekten vangen. Juist op deze bloemrijke plekjes was het mogelijk eens een verge lijking te maken met onze Zeeuw se bevindingen ten opzichte van de insekten. Het trof ons, dat we overal (en niet alleen hier) een opvallende armoede aan insekten moesten constateren. Weinig vlie gen, maar speciaal heel weinig van de hogere bloembestuivers, bytjes en wespen bij sporadisch enkele vertegenwoordigers van de bonte dagvlinderschaar. Wespen In Zeeland op de klei werkt kou en nat direct sterk in 't nadeel van de wespen, maar zelfs in 't hoge en droge Amersfoort kon ik gedurende twee weken tot een niet hoger aantal dan twee .(zegge twee) waargenomen exemplaren komen. Navraag bij trekkers leid de slechts een enkele keer tot de mededeling: Ja, wjj hebben wel eens wespen bij onze limonadefles jes te gast zien komen. Bepaald „last" van die snoepers schijnt echter niemand te hebben gehad. Wat heel wat wil zeggen in een augustusmaand. Zelfs in een fruit- gebied als Zuid-Beveland hebben de sorteerders van de zoete prui men weinig of in het geheel geen bezoek. Verheugend is het daarom te bemerken dat de hommels zich ondanks het wisselvallige van ons klimaat, de bespuitingen met groeistoffen en die met vergiften kunnen handhaven. We hebben natuurlijk ook de Amersfoortse distels eens op bezoekers gecon troleerd. Zowel deze als vlak na (Advertentie) Rook waar U ook bent permanent in de handige platte doos 95 ct. Snaar do pQtjcs voor hel mooie nieuwe Captain Grant Schepenalbum „Van Stoom tot Atoom". grote vlak staande bladeren geeft hij de indruk van niet in ons land thuis te behoren, 't Lijkt een ge kweekte plant, die ergens uit een tuintje móet zijn ontsnapt. De vrij kleine, tot vlak voor de bloei groe ne en dunne bloemen vragen al leen volle aandacht als er een aan tal tegelijk aan een wat uitsteken de stengeltop open zijn. Heel ligt loopt en er dus voorbij, wat een mogelijkheid laat, dat de plant er gens onopgemerkt door de plan- tenzoekers in onze Zeeuwse dui nen of de omgeving er van zou kunnen voorkomen. Het schetsje toont de fraaie blad- vorm en de vreemde aronskelk achtige bloemen. Deze bestaan uit een knikkervormige gele basis en een eveneens gele schuin afgesne den en van boven verbrede buis. In de knikker bevinden zich de meeldraden en bovendien op de rand er van een krans van naar beneden gerichte haren. Kleine in sekten dringen de bloemen binnen, vaak al vóór de helmknoppen van de meeldraden zijn geopend. Ze zitten dan gevangen als in een fuik tot de haren, die hen het ont snappen beletten, gaan verslap pen. Tot zo lang doemt de bloem hen binnen de kleine holte rond te lopen; ze worden daarbij met stuifmeel overdekt. Die er het le ven afbrengen verlaten de bloem en, biy weer het daglicht te zien, spoeden ze zich naareen an dere. waar ze het meegenomen stuifmeel op de nu rijpe stamper afzetten.. De vruchten kunnen zich nu zetten en gaan rijpen. Een merkwaardige plant dus We hebben een geringe hoop. dat een of meor van onze lezers de plant zullen herkennen en ons. zo ze die in Zeeland hebben gezien, met de standplaats van de plant bekend zullen maken. Bij voorbaat al hartelijk dank voor de mede werking. Senator wil Witte Huis nationaal monument maken De democratische senator Clinton P. Anderson, heeft in Washington een wetsontwerp ingediend dat ten doel heeft het Witte Huis tot nationaal monument te verklaren. Toen de senator kort geleden een be zoek bracht aan president en me vrouw Kennedy, vertelde mevrouw Kennedy, dat zy zich zorgen maakte over de vaak kostbare kunstvoorwer pen in het Witte Huis. Als het Witte Huis nationaal monu ment wordt, kan het Smithsonian in stituut voor (kunst)voorwerpen uit het Witte Huis alle artikelen overne men. die toekomstige bewoners van het Witte Huis niet wensen. Het wetsontwerp heeft betrekking op het Witte Huis en bijna 7,3 ha omliggend terrein. In het dierenpark van Sidney zijn veertien man acht uur in de weer ge weest om een grote Alaskabeer van een ton te verlossen van een rotte kies. Voor men de kies kon trekken, heeft men de beer met liters chloroform, ponden slaap poeders en een enorme injectie in slaap moeten sussen. Zeldzame plant voor Nederland Het is nog altijd een vreemd jaar dit 1961. Men heeft reeds vast kunnen stellen dat de maand juli niet alleen veel te koud, maar ook veel te nat is geweest. De eerste veertien dagen van augustus kunnen al evenmin tot de riante zomerdagen worden gerekend. Waren de regenbuien misschien wat minder agressief, de tempera tuur liet veel te wensen over en in onze vlakke, voor het overgrote deel bomen-arme provincie speelde de zeewind de vakantiegangers niet steeds in de kaart. Onder dergelijke omstandigheden: weinig regen en een te veel aan wind heeft een vakantieoord in de bossen voordelen, waarvan we een paar weken hebben geprofiteerd. Zonnige plekjes tussen de bossen gelegen, staan altijd wel ergens onder de beschutting van een hoog windscherm. Niet alleen wij had den daar genot van. Welk een ver schil als men een vergelijking maakt tussen een heivlakte, die door zijn uitgestrektheid niet al leen voor de zon, maar ook voor de luchtstromingen open ligt en de ingesloten bosrandjes. Over heerst op de eerste nog steeds een bruine tint, de laatste bieden fris groene, hoog opgegroeide heistrui ken, die met lange trossen volop in bloei staan. Ze genieten van re gen en zon en krijgen bovendien onze terugkeer de Zeeuwse had den veel bezoek van hommels en in diverse soorten. Terloops stelden we vast, dat sommige zwaluwen nog aan de voeding van hun eerste broed bezig zijn, zodat weinige van hen aan een tweede zullen toekomen. De eerste jongen vlo gen pas eind juli uit. Is het reeds prettig op de vakan tietrips een massa oude bekenden onder de planten tegen te komen, we waren bijzonder in onze schik ook eens wat nieuws te ontmoe ten. En dat nog wel op een dag, waarop de regen ons alle uitgaan had belet. Een avondwandelingetje bracht ons toen in de nabijheid van een door ons reeds „afge graasde" wildernis in de buurt van een spoorweg. Ontdekking Juist daar, nauwelijks enkele voet stappen van een drukbegane weg vonden we een nieuwe standplaats voor Nederland van een veelbe sproken zeldzame plant, de zoge naamde Pijpbloem, Aristolochia. Alhoewel zover wij weten geen Zeeuwse plant, willen wij er -dit maal toch even bij stilstaan. We kenden deze van „Thijsse's Hof" bij Oyerveen-Bloemendaal, een klein reservaat van bijeengebrach te zeldzame duinplanten, een ge schenk van bewonderaars aan de onvergetelijke Jac P. Thijsse. Zo als de plant daar staat met de fraai gevormde donkere en vrij beste dagelijkse middel ter opwekking en verkwikking belasting is onzedelijk...:* Prins Andrew overstemde de Gordon Highlanders H Prins Andrew, jongste spruit ee van koningin Elizabeth van H Engeland, die hem heeft ge- s noemd naar de schutspatroon van Schotland, heeft voor het eerst kennis gemaakt met het ee H instrument dat men in Schot- M land zijnde niet vermijden kan, de doedelzak. Het genoegen was piet weder- zijds. li De negentien maanden oude prins werd door zijn verzorg- ster, Mabel Anderson, in een p wagentje door de laan gereden die uitkomt op het kasteel Bal- moral, toen de plaatselijke Gor- H don Highlanders een aubade ff kwamen brengen met het wijs- je „Hielan' laddie". Prins Andrew begon bij de eer- 11 ste maten zo ongeremd te hui- Ie len, dat miss Anderson ijlings I| e_ rechtsomkeert maaktp. Het- f§ geen de Gordon Highlanders in tegenovergestelde richting de- den. n iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii In de eerste week van een actie van de Britse politie tegen onwettig wapenbezit, zijn alleen in Londen al 2398 vuurwapens en 15000 patronen ingeleverd. Degen'.n die wapèntuig inleveren, krijgen geen straf. Onder ben bevonden zich twee 011de dames uit de badplaats Bath, die de politie een geheel geladen colt ter hand stelden. De vroegere Algerijnse chef-staf Maurice Challe, gefotografeerd tij dens zijn diner in de gevangenis van Tulle in Frankrijk, waar hij met ne gen andere officieren zijn straf uit zit. Challe werd veroordeeld tot vijf tien jaar gevangenisstraf met dwangarbeid voor zijn aandeel in de opstand te Algiers in mei j.l. Overal succes... en toch ten dode opgeschreven? De 39-jarige Toni Boltini heeft niets van de „klassieke" circus directeur, die we ons altijd voorstellen met reusachtige hoed, indrukwekkende snor en donderstem. Hij doet eveleer met zijn donker krulhaar en staalblauwe ogeu denken aan een slanke filmheld, van wie men niet zou zeggen, dat hij aan het hoofd staat van het laatste tenminste op het ogenblik het laatste reizende Nederlandse circus; als enig overlevende op een slag veld, waarop Strassburger, Mullens, Belli, Van Bever en circus „Europa" het loodje moesten leggen. Deze rijf zijn in drie jaar tijds het slachtoffer geworden van de hoge vermakelijkheidsbe lasting en allerlei tegenslagen. „Het circns is niet dood en ik ge loof niet aan een concurrentie van de televisie", zo zegt hij, „want overal waar wij komen, werken we avond aan avond uitverkocht. Dat is ook hard nodig, want een goed program ma is peperduur. De mensen zijn veel kritischer geworden en je moet ze dus echt Iets brengen. Zonder over drijving durf ik te beweren, dat mijn programma internationaal niveau heeft. Maar ondanks mijn succes ben ik hang, dat ik op den duur ook ten dode opgeschreven ben, want de veel té hoge belastingmarge van 40 pet. niaakt ieder circus kapot. Roermond gaf reeds een prachtig voorbeeld door vrijstelling voor cir cussen in te voeren, maar één zwa luw maakt nog geen zomer. U moet bovendien niet vergeten, dat de en treeprijzen sedert voor de oorlog sta biel zijn gebleven In zijn gezellig ingerichte woonwa gen met huiden van wilde dieren, makkelijke stoelen en antiek, waar zijn vrouw, de charmante blonde Dicky de scepter zwaait (ze is de dochter van de aardappelhandelaar Veldhuysen uit Zeist, waar Toni des tijds met lege handen zijn carrière begon) karakteriseerde hij het gel dende belastingsysteem als „onze delijk''. „Slechts met héél hard werken, grote waakzaamheid en de nodige dosis geluk blijft een normale circusexploitatie mogelijk. Geluk kig ben ik eraan gewend, mij veel te ontzeggen. Ik rook niet, drink niet en heb geen bijzondere hob bies. zodat ik- al mjjn liefde en energie op mijn circus kan wer pen, dat ik met hand en tand zal verdedigen. Het is mijn levens werk, dat ik waarlijk niet zo makkelijk stuk zal laten maken... daarvoor heeft me dit resultaat teveel krachtsinspanning ge kost....". Selfmade Toni mag zeggen, dat hij in ieder opzicht „selfmade" is en inderdaad heeft hij alles met eigen handen en brein moeten bevechten, waardoor hij een meester op vele wapens werd. In noodgevallen heeft hij geen tim merman, smid of monteur nodig, ter wijl hij desgewenst ook voor eigen advocaat speelt en met wetsparagra- fen heel aardig uit de voeteu kan. £)e groenwit gestreepte chapïteau met acht masten (60 bij 40 meter), omlijst door een roodwit wagenpark en fel oranje geschilderde hekken wordt 's avonds bekroond hoog tegen de donkere lucht met de uit brandende lampen gevormde naam Toni Boltini. Wanneer onze circus directeur ernaar kijkt, zet hij de ka ken op elkaar, want welk een lange en harde weg van teleurstellingen heeft hij niet moeten gaan, voordat dit bereikt kon worden voordat hij thans, het eerste jaar (voorheen presenteerde hij zich onder andere namen, o.a. Grand Cirque Interna tional) zijn eigen naam tegen het zwerk durfde te adverteren Hij denkt aan zijn moeilijke jeugd er waren zeven kinderen thuis en hoe hij reeds als kleuter in de show van een strenge vader op de kermis moest optreden. Hij deed acrobati sche toeren op een fietsje met één wiel en moest als 10-jarige met een schetterende trompet voor de tent publiek trekken. In later jaren, toen vader met zijn gooehelkist de boer opging en Toni zijn zelfgemaakte pop penkast op de fiets meenam, te kende zich al evenmin een duide lijke lijn in zijn leven af. Ook in '46, toen hij om de hand kwam dingen van de aantrekkelijke Dicky, toonden zich zijn schoon ouders aanvankelijk rniar zeer matig ingenomen met deze „niets nut", die in^ motoren en dump- auto's scharrelde en duistere toe komstplannen had voor een eigen circus. Maar ze trouwden, waarna Dicky zich op hun kamers aan de Heren laan te Zeist alvast ging bekwamen om ook circusartieste te worden en tijdens haar experimenten met een kinderfietsje op een tafel vele blau we plekken en bulten opliep. Maar nog hetzelfde jaar brachten de Bol- tini's in een gammele danstent, diè de oorlog overleefd had, in Zeist een eigen circus-varieté programma- zonder paarden of wilde dieren. Terwijl Toni en passant met de aiito- handel aardig verdiende, ging het wrakke miniatuur-circus op tournee en oogstte overal succes. Maar er waren na de oorlog, toen de grotere showbedrijven nog moeilijk op gang konden komen, ook al dadelijk ande re kapers op de kust. Zo kon het ge beuren, dat Toni tijdens voorstellin gen in Hardenberg last kreeg van de opdringerige reclame van het 5 km verder in Slagharen opererende tweemaster-circusje „Don Carolane". De concurrent had wél paarden en bijzondere attracties, zodat hij pro beerde, de ander te overschreeuwen door affiches in diens gebied te ver spreiden. Dit overschrijden van een ongeschreven fatsoensnorm leidde tot een oorlog, die door Toni tenslotte glansrijk gewonnen werd door een merkwaardige vergissing. T elefoontje Toen hij op een dag In een koffie huis was, meldde de ober hem een „telefoontje". Tot zijn verbazing kreeg hij een woedende mijnheer uit 's-Gravendeel aan de lijn, die met allerlei ingrijpende maatregelen dreigde, indien het bedrag van 3000,voor de tweemaster-tent nu eindelijk niet eens betaald werd. Toni begreep, dat hij door een ver gissing met „Don Carolane" verwis seld werd, die het geld zo bleek uit het gesprek tot nog toe onmo gelijk had kunnen opbrengen. Daar de man geen uitstel meer wilde ge ven en met de sterke arm wilde ko men, wat tot de. ondergang van de bewuste „Don" zou leiden, maakte Toni zich bekend en bood aan, de tent te kopen en dadelijk te betalen. De transactie werd gesloten, maar inmiddels was het andere circus al naar Schagen vertrokken. Toni reis de erachter aan en deelde de direc teur mede: „Ik heb uw tent gekocht en wilde hem graag meenemen". De overwonnene nam de zaak nogal rustig op ep zo kwamen de Boltini's tot hun grote vreugde in het bezit van een heuse circustent, die zij nog de volgende winter lieten opknappen en uitbreiden. Het jaar daarop brach ten ze de eerste paarden met vrij heidsdressuur en hogeschool in de piste, maarde slag was nog lang niet gestreden. Hoewel het circus van seizoen tot seizoen groter werd, balanceerde het ook vaak langs de afgrond van de ondergang, want een leger van schuldeisers en niet het minst de fiscus bleef het bedrijf van plaats tot plaats achtervolgen. Eindeloze conferenties, noodoplossingen en ru zies volgden elkaar op. Maar Toni bleef tegen de verdruk king in groeien en kocht in 1952 zijn eerste wilde dieren drie Russische beren bij Ouwehands Dierenpark te Rhenen. Hij moest nog drie jaar wachten, voordat hij zich een leeuwengroep kon aanschaffen, terwijl de koop van vier kamelen en twee lama's van Strassburger nog langer zou duren. Inmiddels groeiden ook hun twee dochters, waarmede hun huwelijk gezegend werd, voorspoedig op. An toinette is thans 9 jaar en haar 13- jarige zuster Josette werkt reeds als antipodiste aan het programma mee. „Onze tournee omvat voor dit sei zoen tachtig plaatsen. We zijn dit voorjaar in Den Haag begonnen, waar de gemeente voor 21 dagen 12 mille'vermakelijkheidsbelasting en 3 mille staangeld beurde. Dat is toch wel Iets, zou ik zo zeggen..." Mobiliteit Naast een goed programma vormt een grote mobiliteit de kracht van Toni's circus. Hij heeft vooral de technische kant goed bekeken tot de zit-installatie toe. die volgens zijn aanwijzingen gebouwd werd en aan alle eisen voldoet. Het snel op- en af bouwen vormt samen met een be trouwbare staf van leidingsgevend personeel ee,. l, voo> waarUei voor het welslagen van een tournee. En wanneer U Toni ook ontmoet steeds ziet hij eruit als om door een ringetje te halen en heeft hij de zacht neerbuigende stem en de glim lach klaar om het „hooggeëerde pu bliek" te begroeten

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 5