Burgemeester Brandt doet beroep
op West-Duitslands bondgenoten
KLANKBORD
CONCURRENTIE OP TEXELS
VLIEGVELD NAAR KOOKPUNT
Arrestaties in
Oost-Duitsland
DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1W1
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gloedvolle protestrede in gedeeld Berlijn
Bondskanselier Adenauer
danig van repliek gediend
(Van een onzer redacteuren).
Berlijn, 17 augustus. Willy Brandt heeft gistermiddag onder
een liemel van grijze regenwolken en tussen stortbuien door zijn
Westberlijners moed ingesproken: versaagt niet, want weet dat
de geallieerde garanties voor ons stadsdeel nog altijd en onver
minderd gelden, zo riep hij de honderdduizenden toe, die voor
het Berlijnse stadhuis bijeen waren gestroomd. Maar tegelijker
tijd waarschuwde liij de westelijken „openhartig zoals men dat
onder vrienden doet" dat zij zich ervan bewust moeten zijn dat
de vrede niet met zwakheid is gediend.
„Ik zeg- het in alle openheid: Berlijn
verwacht méér dan woorden, het
verwacht politieke activiteiten", zei
Brandt. En een donderend applaus
dreunde over de Rudolf Wildeplatz en
in de volgepropte zijstraten. Span
doeken gingen omhoog met opschrif
ten als „geen papieren gebruiken te
gen tanks" en vanuit de stadhuistoren
luidde met zware beierende slagen de
vrijheidsklok, die de Amerikanen na
de oorlog Berlijn schonken.
Drie elementen bevatte Brandts rede:
ten eerste de geallieerde garanties
blijven van kracht, dat wil zeggen dat
de geallieerden West-Berlijn niet la
ten schieten: ten tweede de vrede is
na de oorlog nog nooit zo onzeker
geweest als nu, waarbij de toestand
zich vergelijken laat met de dertiger
jaren toen Hitier het Rijnland bezet
te, zodat het westen thans moet be
grijpen dat Berlijn het München van
onze tijd kan worden; ten derde her
stel van de Duitse eenheid behoort
het doel van de Westduitse politiek
te blijven.
Brandt riep de Westduitsers op tot
solidariteit met de Berlijnse zaak
en vroeg hen niet langer meer uit
wisselingen te bedrijven op gebied
van de sport en cultuur. „Dat
geldt ook voor de Leipziger Mes-
se", riep hij uit, „Ga er niet heen.
Wie daar zaken wil doen moet
daar maar blijven" en weer don
derde het emotionele applaus over
het Rudolf Wildeplein.
senaat liep hij woedend uit de
vergadering weg. En later ver
klaarde hij: „Wie op dit ogenblik
de vastbeslotenheid van ons volk
in gevaar brengt, helpt onze vij
anden".
Triomfantelijk en groot opgemaakt
maakten woensdag de Oostberlijnse
kranten zich meester van de contro
verse in de westelijke wereld. En hun
commentaren waren honend, zoals
die van de Berlijnse pers getuigden
van een vertwijfelde verbazing. Een
der Westberlynse bladen publiceerde
een bijtende karikatuur. Brandt en
Adenauer in een woedend gevecht
gewikkeld in een bondsring, toe
schouwers: van top tot teen bewapen
de Russen met een schaterlachende
Kroesjtsjew in het midden.
Invitatie
Het werd doodstil op de Rudolf Wil
deplatz, toen Brandt gistermiddag
deze onverkwikkelijke zaak aansneed.
Men luisterde gespannen, want Aden
auers aanval had iedere Westberlij-
ner, ongeacht zijn politieke overtui
ging verbijsterd. „Ik wil persoonlijke
zaken hier buiten beschouwing la
ten", zei Brandt kalm, „Ik wil ze zelfs
uitwissen. Tenslotte sta ik hier alleen
maar als burgemeester van deze
stad" en met stemverheffing: „als zo
danig echter zeg ik U dat ik mij er
oprecht over zal verheugen wanneer
bondskanselier Adenauer nu ook eens
naar Berlijn zal komen". En Brandt
voegde er'aan toe, dat naar zijn me
ning ook de Bondsdag van Bonn naar
Berlijn had behoren te komen.
Deze komt nu pas vrijdag in Bonn
bijeen om de Berlijnse kwestie te be
spreken. „Geen dag te vroeg" aldus
Brandt, „men is op dit stuk van za
ken nogal voorzichtig, niaar juist de
ze voorzichtigheid geel't onze tegen
stander, de kettinghond Ulbricht een
grote eetlust. En men moet wetende
inzet van de strijd is niet alleen Ber
lijn, maar is de eenheid van de wes
telijke wereld. Op die eenheid reke
nen wij".
ZET EN TEGENZET
Repliek
Voortreffelijk heeft de Berlijnse bur
gemeester in zijn rede van gistermid
dag bondskanselier Adenauer van re
pliek gediend. Zoals men weet heeft
Adenauer in zijn verkiezingstoe
spraak te Regensburg Willy Brandt
sarcastisch „Herr Frahm" genoemd.
En dat heeft de Berlijnse burgemees
ter opgevat als een dolksteek in de
rug, juist op het moment dat hij de
grootst mogelijke steun behoefde.
Willy Brandt is namelijk geboren als
Herbert Karl Frahm, de onwettige
zoon van een winkelmeisje uit Lu-
beck. Toen hij in 1933 voor de nazi's
naar Noorwegen vluchtte, nam hij de
naam Willy Brandt aan. En wanneer
men hem nu Frahm noemt dan snijdt
het venijnige mesje aan twee kanten:
Men herinnert Brandt aan zijn af
komst en aan zijn vlucht uit het va
derland.
Desertie
Voor de gemiddelde niet al te in
telligente Duitser heeft dat laat
ste nog altijd iets te maken met
desertie. Men kan de verkiezings-
aanval van Adenauer dan ook
moeilijk als een sympathieke geste
kenmerken. Toen burgemeester
Brandt van Adenauers rede hoor
de men bracht hem het nieuws
tijdens een zitting van de Berlijnse
Antwoord op uitdaging
Adenauer naar Berlijn
Een woordvoerder van de
Westduitse Christen-Democra
tische Partij heeft gisteren
meegedeeld dat bondskanselier
Adenauer een bezoek aan
West-Berlijn zal brengen. Ade-
nauer die de toestand in Ber-
i lijn wil zien, zal waarschijnlijk
in het begin van volgende
i weelt gaan.
I De burgemeester van West-
Berlijn, Brandt, had er gister-
middag- in zijn redevoering op
de protestbijeenkomst voor het
stadhuis bij Adenauer op aan-
gedrongen naar Berlijn te ko
men.
VERLEPTE AARDAPPELTJES.
Boer Robert Hawes uit Watford in
Engeland vroeg zich af hoe het kwam
dat zijn aardappelen er zo verlept
bij lag. Dinsdag wilde hij het naadje
van de kous weten. En met de eerste
spade in de grond wist hij het. Dieven
hadden de aardappels gerooid en de
wortelloze planten zorgvuldig terug
gezet.
ZAKKEN ROLLENDE N UDISTKN.
De politie van Bricket Wood in Enge
land staat voor een moeilijk technisch
probleem, namelijk een zakkenroller
op te sporen in een nudistenkamp.
De dier is er in geslaagd vier pond te
stelen en ze te verbergen.
„Het is wel lastig om de gasten van
het kamp tc fouilleren", zei een poli
tieman. Enkele maanden geleden werd
in dezelfde club ongeveer 30 shilling
gestolen. De politie denkt nu met een
kleptomaan te doen te hebben.
Steeds lagere prijzen
scheppen verwarring
(Van een onzer redacteuren)
Op het Texelse vliegveld wordt een
felle concurrentiestrijd gestreden.
Nadat de N.V. Sinberg vorige week
rondvluchten boven Texel instelde,
die tien minuten duurden en slechts
f 6,50 kostten, heeft Aero Contrac-
ters het offensief opnienw geopend.
Door soortgelijke vluchten aan te
kondigen maar dan tegen de som
ma van f 6,doen beide concurre
rende luchtvaartondernemingen zet
en tegenzet, met als gevolg een pu
bliek dat zich in een doolhof van
prijzen en mogelijkheden waant en
een stemming in het havengebouw,
die langzamerhand ver beneden het
nulpunt ligt.
Van het enthousiasme waarmee
enkele maanden geleden in het
Teso-boekingskantoor met de
werkzaamheden werd begonnen,
is geen spoor meer terug te vin
den. Men doet er het werk met
een zekere verbitterdheid, voor
zover de tegenpartij zich niet
reeds bij voorbaat over de toe
komstige passagiers heeft ont
fermd.
Op het parkeerterrein schieten de
runners van Aero Contracteis haas
tig de arriverende bezoekers van
het vliegveld aan, die voor zij het
zelf beseffen in de Dornier boven
Texel vliegen. Vanuit loket 1 reiken
de Tesco-stewardessen folders voor
de N.V. Sinberg uit, maar terwijl
een der meisjes de tickets voor en
kele passagiers uitschrijft, weet
personeel van Aero Contracters op
geheimzinnige wijze deze mensen
een loket verder te lokken en hen
daar kaartjes voor de Dornier te
verkopen. Dat het publiek uit de
vreemde en verwarrende situatie ge
heel niet meer wijs kan worden,
werd dinsdagmiddag door een duide
lijk voorbeeld gedemonstreerd. Een
Duitser kwam aan het loket van
Sinberg een briefje van f 25,wis
selen, omdat hij de piloot van Aero
Contracters, met wie hij zo juist ge
vlogen had, een fooi wilde geven.
De Tesco-stewardess telde met een
beleefde glimlach tien rijksdaalders
voor hem uit want ook in het heetst
van de strijd blijft men op het vlieg
veld tegenover het publiek voorko
mend.
Redenavond wordt in het museum
„Eet Prinsenhofin Delft de jaar
lijkse kunst- en antiekbeurs ge
opend. Een A.N.P.-fotograaf nam er
woensdag een kijkje en maakte dit
doorkijkje van de tentoonstelling.
Commando smaldeel V in
Rotterdam overgedragen
Explosie in Algerijnse
fabriek: 10 doden
Bij een ontploffing in een farmaceu
tisch laboratorium te Kouba bij Al
giers zijn gisteren tien mensen om
het leven gekomen. De oorzaak van
de ontploffing is nog niet bekend.
De Ontploffing deed zich voor in het
deel van het laboratorium waar
ether en natrium lag opgeslagen. Er
is ook nog een vijftiental gewon
den. Sommigen zouden er erg aan
toe z(jn.
DOOR BLIKSEM GETROFFEN
Drie woningen afgebrand
te Soesierberg
Aan de Postweg te Soesterberg is
gisteravond, tijdens een hevig on
weer, een woning door de bliksem
getroffen en in brand geraakt. Dit
huis, evenals een belendend perceel,
werd geheel door het vuur vernield.
Een derde woning brandde groten
deels uit.
De brandweren van Soesterberg,
Soest en de militaire brandweer van
het vliegveld Soesterberg hebben het
vuur bestreden,
0 Uit Moskou is een tweemotorig straal-
passagiersvliegtuig in Rome aangekomen
met ruim 100 Russische toeristen aan
boord. Het was de eerste maal dat een
Russisch passagiersvliegtuig op Rome's
nieuwe vliegveld, Flumicino, dat begin
dit jaar werd geopend, landde.
Twee series saluutschoten daverden gistermorgen over de Nieuwe
Maas, elf ter afscheid van de scheidende commandant van liet
Smaldeel V der Koninklijke Marine, commandeur A. P. Ferwerda,
en elf als begroeting van zijn opvolger, de 48-jarige commandeur
A. van Es uit Den Haag.
De commando-overdracht geschiedde op het vliegdek van Hr. Ms.
„Karei Doorman", die op stroom lag in de Rotterdamse haven.
Het was een ceremonie overeenkomstig de eeuwenoude maritieme
traditie: op het dek een deel van de bemanning van de „Karei
Doorman" en deputaties van de tot het smaldeel behorende jagers
„Groningen" en „Limburg", alsmede van de onderzeeboot „Zee
leeuw" en de beide vlieg'tuigensquadrons, muziek van de kapel van
het marinevliegkamp Valkenburg, snerpende fluitjes en inspecties,
voorlezing van het Koninklijk Besluit, vlagwisseling en tot besluit
de saluutschoten.
Het smaldeel vertrekt maandag a.s. uit de Rotterdamse haven voor
een oefenreis van zes weken naar Canada. Het vliegkampschip en
de onderzeeboot „Zeeleeuw" zullen dan o.m. een bezoek brengen
aan Montreal, de beide jagers gaan naar Quibec. Na afloop worden
ter hoogte van Halifax oefeningen gehouden in samenwerking met
de Cènadese marine.
Foto: De scheidende commandant (links) en de nieuwe com
mandant tijdens de inspectie van de op het vliegdek opgestel
do bemanning.
INDONESIË
versterkt grens
met N.-Guinea
Het Indonesische persbureau
Antara heeft gisteren bekend
gemaakt dat de regering het
grensgebied tussen de Indone
sische archipel en Nederlands
Nieuw-Guinea heeft versterkt.
Antara gaf de woorden weer van de
politiecommandant van de Molukkcn,
die had gezegd dat de politieposten
>.zijn versterkt met ervaren en goed-
getrainde officieren en manschap
pen".
De commandant had verder ver
klaard: „deze maatregel is genomen
in het kader van de toegenomen na
tionale waakzaamheid. De posten aan
de oostgrens van Indonesië zijn te
vens versterkt in verband met de
samenwerking tussen de verschil
lende gebieden teneinde mogelijke be
dreigingen het hoofd te kunnen bie
den".
„Hoop"
De Indonesische ambassadeur op de
Philippijnen, Nazir Pamontjak, heeft
in een verklaring aan de vooravond
van de 16de herdenking van de In
donesische onafhankelijkheid, te Ma
nilla gezegd, dat er ^beslist grote
hoop" is dat de kwestie Nieuw-
Guinea „in de zeer naaste toekomst"
geregeld zou worden.
Nederlander
De ambassadeur zei dat aanwijzin
gen voor een snelle oplossing van
het probleem door „een hoge func
tionaris van een grote Nederlandse
firma" gegeven waren. Deze, die hij
niet met name noemde, zou volgens
hem onlangs aan vrienden te Manilla
hebben meegedeeld: „er is grote
hoop, dat het probleem West Irian
voor het einde van dit jaar opgelost
zal worden."
Deuren gaan op slot
De Oostduitse politie heeft gis
teren de arrestatie bekendge
maakt van een ondergrondse be
weging van negen leden.
Volgens het orgaan van de
Oostduitse communisten „Neues
Deutschland", was de groep
maandag in de stad Erfurt in
de Sowjetzone aangehouden. Zij
was voornemens door de barri
caden aan de Oostwestgrens een
weg te banen naar het westen.
Volgens welingelichte kringen was de
in Erfurt gearresteerde groep een
van „duizenden" anti-communisten
die in Oost-Duitsland waren aange
houden.
Volgens deze kringen was de sluiting
van de sectorgrens op zondagmorgen
gevolgd door massa-arrestaties. De
arrestanten waren anti-communisten
en personen die ervan werden ver
dacht naar het westen te willen uit
wijken.
Volgens in West-Berlijn ontvangen
berichten, zijn in Oost-Beriijn dins
dagavond achttien jongemensen ge
arresteerd, toen ongeveer 300 Oost-
berlijners probeerden op te rukken
naar de straatversperringen op Unter
den Linden.
De Oostduitse politie is gisteren be
gonnen met het sluiten van alle deu
ren en het in beslag nemen van de
sleutels van huizen in Oost-Berlijn
die een uitgang hebben welke in de
Westberlijnse sector uitkomt.
Het Wereldgebeuren
Berlijnse
leverkwaal
Niemand twijfelt eraan dat de rel
om Berlijn tdie overigens nogal
blijkt mee te vallen) werd uitge
lokt door Kroesjtsjew. Hij zal niet
nalaten het vuurtje te stoken. Hij be
veelt. Aan wie? Daarover is men het
ook wel eens: aan Walter Ulbricht.
Die is niet de premier van Oosl-
Duitsland, noch de president, maal
eerste secretaris van de Oostduitse
communistische partij. Met andere
woorden: filiaalhouder. Hij ontvangt
zijn orders uit het Kremlin en geeft
die door aan premier Grotewohj. Er
gaan geruchten dat. als de huidige
crisis om Berlijn mislukt, Kroesjtsjew
het voornemen heeft zijn zetbaas Ul
bricht van alles de schuld te geven
en hem politiek naar Siberië zal stu
ren.
Ulbricht is een communist van het
oude stempel. Hij houdt het nog
steeds op de richting-Lenin. Ook
uiterlijk denkt hij op deze gemum
mificeerde mausoleum-dode te lijken:
lengte en bouw zijn hetzelfde en zijn
baard is een getrouwe copie van de
kinversiering van Lenin. Ulbricht
heeft overigens tijd genoeg gehad orn
Lenin te bekijken, want vele jaren
verbleef hij in Rusland. Daar zat hij
aan de voeten van Stalin, die hem
veel leerde. Vooral hoe je het best
zuiveringen houdt in eigen gelederen
en die zelf overleeft. Zo nu en dan
reist Walter naar Moskou om in
structies. Dat deed hij ook de vorige
week. Daar vertelde men hem op liet
Kremlin hoe het best de Berlijnse rel
kon worden gespeeld. Besluiten be
hoeft Ulbricht niet te nemen. Dat
wordt wel voor hem gedaan.
Hij is de zoon van een Thüringse
kleermaker en was als jongen
al een felle anarchist. In 1923
kreeg Ulbricht een functie bij de Duit
se communistische partij. Hij leidde
een putsch tegen de regering, die
mislukte. Organisatie is bepaald niet
zijn sterkste zijde. In 1933 kreeg hij
opdracht het verzet tegen rijkskan
selier Hitier te leiden, maar ook dal
werd een fiasco. Toen ging Ulbricht
naar het communistische Mekka om
de fijne kneepjes te leren. Maar over
al was hij een gehate figuur, kribbig,
eigenwijs en uiterst gevaarlijk.
Zijn politieke tegenstanders zeggen
hardop wat zijn landgenoten in
het economische ontredderde
Oost-Duitsland ook wel weten: de
hoge overslaande stem die alsmaar
vragen stelt en onbeschofte opmer
kingen maakt, vinden hun oorzaak in
een chronische leverkwaal. Daarom
rookt Ulbricht niet, hij neemt geen
druppel alcohol en eet voor de mid-
dagpot alleen wat rauwe groenten.
De collega's-zetbazen van de landen
van het Warschau-pact komen niet
graag bij hem op visite. Het is een
onuitstaanbare figuur, wiens enige
verdienste een staat van dienst vol
mislukkingen is. Zal Bei-lijn een fias
co worden? Als dat zo is, dan kan
Ulbricht wel inpakken. Hij zou de
eerste partijleider en ook de laatste
niet zijn, die werd gewipt.
WALTER ULBRICHT
tot uw orders, Nikita
DIENSTTIJD IN V.S.
VIER MAANDEN VERLENGD
De diensttermijn van 84.000 dienst
plichtigen van het Amerikaanse le
ger die tussen 1 oktober en volgend
jaar juni zullen afzwaaien, zal met
niet meer dan vier maanden worden
verlengd, zo heeft het leger bekend
gemaakt.
Het leger zal tevens 113 reserve-een
heden, met in totaal 23.626 man.
melden paraat te zijn om na een op
roep in werkelijke dienst te komen.
Jlilllilllllllllllllllllllllllllll|llllllli!lllllllllllllli|ll|illl!ll|llfllllllllllllllll|
Nachtelijke sprong liep
goed af voor insluiper
M Op weg naar het toilet kwam H
een Hagenaar in de nacht van
dinsdag op woensdag in zijn
hal plotseling een ongeveer
zestienjarige jongen tegen, die
bezig bleek de kleding aan de
H kapstok te doorzoeken.
Een portefeuille had hij al in
de hand. De man greep de jon-
H gen, maar moest hem tijdens
de daarop volgende worsteling
los laten. Op het balkon, waar
de indringer naar toe was ge-
vlucht, werd de strijd voortge- j|
zet. Deze eindigde met een
j§ sprong van vijf en halve me-
ter naar beneden, gemaakt
door de vluchteling. Merk-
M waardigerwijs bleef hij hierbij
ongedeerd, want hij wist, zon-
der een spoor na te laten, te
H ontkomen. n
IÏIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
