PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OOSTDUITSE BLOKKADE BEDREIGT
WEST-BERLIJN
Eerherstel voor oudste carillon
van Nederland in Zierikzee
Ontevredenheid over
nota van het westen
Oost-Berlijn balt de
vuisten tegen Vopo's
Vandaag..
Pensioen
204e jaargang - no. 192
Dagblad, uitgave van de tlrma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 16 aug. '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
tn.rn. Minim p advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 125 «Brieven bureau
van dit blad' 25 cent meer.
Giro no 359300 P.Z.C Middelburg.
■Bureaus:
68-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/8548, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 61, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg, tel, 2395. Terneuzen tel 2116, Zierlkzee red .el 2425 adm tel
Als Bonn handelsverdrag zou opzeggen
President Kennedy (rechts)
heeft de Amerikaanse ambassa
deur in Moskou, Llewellyn
Thompson, ontvangen voor een
bespreking van de Berlijnse cri
sis.
De toestand in Berlijn is nog steëds gespannen. En hoewel het in
de straten -rustig is, wordt achter de schermen druk beraad
slaagd en wordt over en weer gedreigd. Gisteren is het volgende
gebeurd
Het Westduits kabinet heeft in een spoedbijeenkomst ge
sproken over eventuele maatregelen tegen de Oostduitse
blokkade. De beraadslaging wordt vandaag voortgezet.
In antwoord hierop heeft het Oostduitse kabinet verklaard,
dat ingeval Bonn het handelsverdrag met Oost-Duitsland
opzegt, de bondsregering zich de mogelijkheid ontneemt goe
deren over het grondgebied van de Duitse Democratische Re
publiek te vervoeren. Dit betekent een blokkade van West-
Berlijn.
De drie westelijke commandanten van Berlijn hebben thans
officieel bij hun Russische collega geprotesteerd tegen de
Oostduitse maatregelen, die in de nota een „flagrante schen
ding van de viermogendheden-overeenkomst inzake Berlijn"
wordt genoemd. In Westberlijnse kringen zou men ontevre
den zijn over de nota, omdat deze in „te milde bewoordingen"
zou zijn opgesteld.
Voorts is gisteren in Bonn besloten het Westduitse parle
ment tegen vrijdagmorgen 11 uur in buitengewone zitting
bijeen te roepen.
Inmiddels is de Oostduitse controle nog verscherpt. De West-
berlijners hebben van gisterochtend af een speciale vergun
ning nodig om met hun auto's scooters of motoren Oost-
Berlijn binnen te gaan.
Proteststaking
en -bijeenkomst
Gisteren werd in heel West-
Duitsland gestaakt. Vele West
duitse arbeiders hadden gehoor
gegeven aan een oproep van het
Westduitse vakverbond om voor
twee minuten het werk neer te
leggen uit protest tegen de
Oostduitse maatregelen in Ber
lijn. Iu het noorden van de
bondsrepubliek was de reactie
op de oproep groter dan in het
zuiden.
Het bestuur van West-Berlijn heeft
voor vanmiddag een grote protest
bijeenkomst op het plein voor het
stadhuis uitgeschreven.
President Lïibke van West-Duitsland
heeft zijn vakantie gisteren afgebro
ken. Bondskanselier Adenauer bracht
de president verslag uit over de hui
dige politieke situatie.
Waarschijnlijk zal de Sowjetrussische
ambassadeur Andrei Smirnow een
bespreking hebben na afloop van de
vandaag gehouden kabinetszitting.
Von Brentano zou bij dit onderhoud
aanwezig zijn.
Geen handel
De Westduitse vereniging van on
afhankelijke zakenlieden heeft gis
teren op haar leden een beroep
gedaan geen handel meer te be
drijven met een communistisch ge
regeerd land.
Achtduizend arbeiders van de AJD.
G.-fabriek hebben reeds besloten
geen goederen te vervaardigen diè
voor Oost-Diiitsland bestemd zijn.
Bij opstand in Braziliaans
strafkamp 28 doden
In een Braziliaanse strafkolonie in
Taubate (Sao Paulo) is onder de 231
gevangenen een opstand uitgebroken,
waarbij verscheidene gebouwen in
brand werden gestoken.
Bij deze brand zijn 28 personen om
gekomen, tien worden vermist en
twee zijn in het ziekenhuis gestorven.
Drie gebouwen van de vier werden
in brand gestoken. De gevangenen
deden een poging om te ontsnappen,
maar werden omsingeld door soldaten
en militaire politie die 175 gevange
nen opvingen en naar het overgeble
ven gebouw brachten.
Incidenten nog voorkomen
Vluchtelingen
blijven komen
De Zierikzeese Zuidhavenpoort, die
momenteel wordt gerestaureerd en
waarin binnen afzienbare tijd het
oudste carillon van Nederland, de
door de Mechelse klokkengieter Die-
ter v. d. Gheyn in 1550 vervaardigde
beiaard zal klinken.
De klokken van dit carillon, die tot
1927 in het stadhuis van Zierikzee
hébben gehangen, zijn momenteel
nog te bezichtigen in het streekmu
seum aan de Meelstraat te Zierikzee.
(Foto P.Z.C.)
Oostduitse politie en arbeiders-
militie hebben gisteravond met
geweld een menigte boze Oost-
berlijners verspreid die op de
avenue „Unter den Linden" op
de hoek v*an de Friedrich Stras-
ze was samengestroomd.
Overvalwagens van de politie
reden op de menigte in en een
jonge man werd een meter of
tien meegesleurd op de bumper
van een van de auto's.
De anti-communistische Oostberlij-
ners wilden blijkbaar massaal optrek
ken tegen de Brandenburgerpoort en
de bewaking. De poort werd maan
dag door de Oostduitsers gesloten als
onderdeel van de campagne tegen de
vluchtelingen.
Dit was nu het type spontane anti
communistische betoging die in het
westen zo wórdt gevreesd. Verder
bleef het aan de overzijde van de
grens rustig. De menigte morde ech
ter hoorbaar en Volgens ooggetuigen
waren ernstige botsingen tussen de
monstranten en politie nauwelijks
voorkomen.
Elke keer reden naar schatting 60
a 90 politiemannen in overvalwagens
op de menigte in om haar opnieuw
te verspreiden.
Oost-Berlijn is gisteren nog meer
gaan; gelijken op een letterlijk
„verzegelde stad". Rijdende houw-
ltranen en auto's afgeladen met
betonnen blokken werden van de
bouwwerken in de stad naar de
grensovergangen gebracht. Hier
werden van de betonblokken ruim
een meter hoge muren gebouwd.
Toch slaagden nog enkele Oost-
berlyners er in te vluchten.
Gisteren zijn twee echtparen het Tel-
towkanaal op de sectorgrens tussen
Oost- en West-Berlijn overgezwom
men terwijl de Oostduitse soldaten
druk bezig waren met het oprichten
van een prikkeldraadversperring ter
plaatse. Een uur later zwommen een
jongeman en een jong meisje het
zelfde kanaal over.
Een Vopo wist zelf uaar de vryheid
te komen. Hij stond met een paar
collega's aan de zonegrens toen een
Westberlynse vrachtauto langzaam
naderde. Toen de auto ongeveer ter
hoogte van de politiemannen was ge
komen maakte de Vopo een enorme
Willy Brandt loopt
uit vergadering weg
De burgemeester van West-Berlyn,
Willy Brandt, heeft gisteren een ver
gadering van het Westberlynse stads
bestuur verlaten toen hjj op de hoogte
was gesteld van een passage uit een
redevoering die bondskanselier Aden
auer van West-Duitsland maandag
avond in Regensburg gehouden had
en waarin,de bondskanselier iets over
Brandt zei-
Het Westberlijnse stadsbestuur schor
ste de vergadering om persberichten
over de rede van Adenauer te bespre
ken. Adenauer zou o.m. over zijn
tegenstander gesproken hebben met
de woorden „de heer Brandt, alias
Frahm" de familienaam van
Brandts moeder.
H ...wordt D. R. A. van Langen
M als hoofdinspecteur van het
H brandweerwezen te Den Haag
opgevolgd door kapitein-ter-zee
s C. ter Poorten, directeur van
het Nederlandse loodswezen te
Vlissingen. In de plaats van de
lieer Ter Poorten is benoemd'
kapitein-luitenant-ter-zee J. A.
H van Beusekom, inspecteur van
het loddswezen te Rotterdam.
luchtsprong die hem over het prik
keldraad bracht. Nog voordat zijn
collega's hun geweren schietvaardig
hadden was hy in de vrachtauto ge
sprongen en op weg naar de vryheid.
BEIAARD VAN P1ETER VAN DEN GHEYN
Na restauratie in
Zuidhavenpoort
HET OUDSTE klokkespel in
Nederland," het door Pieter van
den Gheyn uit Mechelen gegoten
carillon, dat in het Zierikzeese
streekmuseum hangt, krijgt bin
nen afzienbare tijd „eerherstel".
Het uit dertien ldokken bestaan
de carillon, dat tussen de jaren
1550 en 1554 in Vlaanderen
werd vervaardigd, zal weldra
weer in Zierikzee te beluisteren
zijn. Het komt te hangen in de
Zuidhavenpoort, die thans in
restauratie is. Daarom is er
eigenlijk sprake van een dub
bel eerherstel: de Zuidhaven
poort bezat eertijds een carillon,
aangebracht in de goede dagen
van Hollands gouden eeuw,
maar op het «ind van de acht
tiende eeuw gedecimeerd tot 2
klokken, die een voorslag gaven
als het uurwerk de halve en hele
uren sloeg. Van deze twee laat
ste klokken werd de Zierikzeese
havenpoort beroofd in de eerste
jaren van de tweede wereldoor
log.
Thans krijgt dus de Zuidhaven
poort, vroeger de „voordeur" van
Zierikzee, het meest eerbiedwaar
dige carillon van de Nederlanden
onder het door vier hoektorens
gesierde dak.
In 1927 is die eerbiedwaardigheid bij
na met voeten getreden. De gemeen
te had het carillon reeds voor de
smeltkroes verkocht, toen de Zierik
zeese Vereniging voor Vreemdelin
genverkeer ingreep. De V.V.V. kocht
het carillon en gaf het een plaatsje
in het streekmuseum, waar het thans
nog te bezichtigen is.
Merkwaardig
Een merkwaardige gang van zaken
in 1927: Zierikzee, in de eerste we
reldoorlog bij vergissing door een
Engels vliegtuig gebombardeerd
er waren drie mensenlevens te be
treuren, de materiële schade was
groot had van Engeland een be
langrijk bedrag als schadevergoeding
ontvangen. Toen na het herstel van
de schade nog een flinke som over
bleef, besloot het gemeentebestuur
een nieuw carillon te kopen voor de
stadhuistoren. In Engeland werd het
besteld. De Engelse klokkengieters
deden bovendien een bod op het oude
carillon van de stadhuistoren, het
Van den Gheyn-carillon. Het bod
werd geaccepteerd en in Engeland
was de smeltkroes al op tempera
tuur gebracht, toen V.V.V. ingreep.
De mensen van vreemdelingenver
keer redeneerden: „Dat is het ons
ook waarden het carillon bleef
in Zierikzee.
Een belangrijk besluit van de Zierik
zeese V.V.V.: de camponoloog André
Lehr, onlangs geconfronteerd met
het Van den Gheyn-carillon, schreef
hierover in zijn onlangs verschenen
beschouwing „Historische en muzi
kale aspecten van hemony-beiaar-
den":
„De ontdekking was vooral In die
zin een verassing omdat de klok
ken, ondanks hun onderlinge vals
heid, in verschillende exemplaren
merkwaardig het klokke-ideaal
Zie slot pag. 2 kol. S
De Sociaal-Economische Raad
heeft een belangrijk advies uit
gebracht over het pensioen-
vraagstuk. Aanleiding daartoe was
een verzoek van de betrokken mi
nister om voorlichting over het
waardevast en eventueel welvaarts-
vast maken van de bedrijfspensioe-
nen. Met waardevast werd bedoeld
„nagenoeg waardevast", want ge
heel waardevast is niets in onze sa
menleving. Zoals bekend heeft men
bij de A.O.W.-uitkering die beperkte
waardevastheid gevonden door een
binding aan de loonstijging en ver
moedelijk heeft die oplossing ook aan
de minister voor ogen gestaan toen
hrj advies vroeg over de bedrijfspen
sioenfondsen.
De deskundigen van de Sociaal
Economische raad konden niet
helemaal uit dat probleem ko
men. Zij vonden geen bevredigende
oplossing voor het waardevast ma
ken van de vele bedrijfspensioen
fondsen, die werken met het kapi
taaldekkingstelsel. Dit stelsel houdt
in, dat er door de fondsbeheerders of
de verzekeringsmaatschappijen een
kapitaal wordt gevormd uit de op
gebrachte premies en dat voorna
melijk uit de rente van dit kapitaal
de pensioenuitke
ringen worden ge
daan. Zoals be
kend werkt de
A.O.W. daarente
gen niet met een
kapitaaldekkingsstelsel, maar met
een omslagstelsel. De pensioenen
aan de landgenoten van 65 jaar en
ouder worden betaald uit de jaarlijk
se bijdragen van hen, die nog aan de
produktie deelnemen.
Door dit omslagstelsel is het moge
lijk de A.O.W.-uitkering op te voeren
als bijvoorbeeld de welvaart stijgt of
als het geld in waarde vermindert.
Bij een kapitaaldekkingsstelsel is zo
iets veel te ingewikkeld en te kost
baar. Nu was het logge functioneren,
van het kapitaaldekkingsstelsel bij
de bedrijfspensioenfondsen zeker niet
het enige bezwaar, dat tegen deze
fondsen bestond. Andere bezwaren
waren dat deze fondsen sterke onder
linge verschillen hebben en dat de
uitkeringen vaak veel te gering zijn.
Men stond voor een veel te ingewik
kelde situatie om daaruit zo maar
een uitweg te vinden.
Vandaar dat de Sociaal-Economi
sche Raad rustig is afgeweken
van de vraag, welke de minis
ter aan dit college stelde en geant
woord heeft met een wedervraag, na
melijk of de regering niet. beter aller
eerst de A.O.W.-uitkering kon verho
gen tot het sociale minimum.
Hoewel dat minimum nog nader
vastgesteld zou moeten worden, kan
toch wel gezegd worden, dat de hui
dige A.O.W.-uitkering ver beneden
dat minimum ligt.
Voor de bedrijfspensioenfondsen zou
dan alleen de taak blijven om iets
boven dat sociale minimum te doeri.
Daarbij denkt de S.E.R. dan nog aan
de mogelijkheid van een (verplichte)
samenwerking tussen die fondsen en
aan het scheppen van een overkoepe
lend vereveningsfonds. Maar men zal
er goed aan doen die laatste moge
lijkheid eerst in een verdere toe
komst te zien, want het is niet denk
baar, dat die samenwerking tussen
de bedoelde fondsen thans reeds vrij
willig en op korte termijn tot stand
zou komen.
Wel echter zit er op kortere ter
mijn een goed perspectief in de op
voering van de A.O.W.-uitkering,
waardoor een belangrijk stuk van de
pensioenmisère weggenomen zou
worden. Snelle overeenstemming tus
sen de politieke partijen en tussen
werkgevers en werknemers is heel
wel mogelijk. En het is ook wel dui
delijk waar de middelen vandaan
moeten komen.
De middelen voor de grotere uit
kering zullen moeten komen uit
een verhoging van de „omslag"
Daarbij zal het dan voor ieder dui
delijk worden welke aanzienlijke of
fers nodig zijn voor de pensioenge
rechtigden en welk (belangrijk) deel
van de produktie daaraan besteed
moet worden.
Het is vooral deze duidelijkheid, die
sterk pleit voor het* omslagstelsel.
Daarnaast is dit stelsel uiteraard ook
goedkoper dan elke vorm van het
kapitaaldekkingsstelsel.
Bovendien is het gevaar, dat men
door „versluiering" van de pen
sioensverplichtingen een veel te gro
te pensioenslast zou opleggen aan
het Nederlandse volk, bij een omslag
stelsel veel minder aanwezig dan bij
een kapitaaldekkingsstelsel.
Tenslotte is het bij een omslagstelsel
zelfs denkbaar, dat bij het teruglo
pen van de welvaart de pensioenen
ook naar omlaag aangepast worden,
opdat niet een onevenredig groot
deel van de lopende produktie naar
de gepensioneerden zou gaan.
Allemaal redenen om voorlopig alle
aandacht te vragen voor de verho
ging van de A.O.W.-uitkering, omdat
in de A.O. wet een vorm van hef
fing en uitkering is vastgelegd, die
het beste is aangepast bij de huidi
ge maatschappelijke ontwikkeling in
Nederland.
•k
In een week zes gevallen
van kinderverlamming
In de week van 30 juli tot en met 5
augustus zijn in Ierland zes gevai
len van kinderverlamming met ver
lammingsverschijnselen gemeld.
Drie gevallen kwamen voor in Waar
denburg (Gelderland), één in Heiloo,
één in Helmond en één in Sitfcard,