Keizerlijk decreet in 1811 dwong
Nederlanders een „van" te kiezen
Baron
Bluff
Oostenrijkers zijn
geen gewone mensen
Holle Pinkel en hei jeugdpoeder
UNICEF HELPT KINDEREN
IN ACHTERGEBLEVEN LANDEN
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
VAN SCHUDDEBOOM TOT MANESCHIJN
Mensen liepen niet hard
voor hun achternamen
(Van onze Haagse redactie).
Toen in 1811, dat was in de Franse
tijd en nu 150 jaar geleden, een bur
ger bij de secretaris van de maire
dat was de burgemeester van
Sneek kwam en hoorde -dat liij een
„van" luoest aannemen, vroeg de
man: „Wat is een van?" „Een ge
slachtsnaam", antwoordde de secre
taris, „zo heet ik Olivier".
„Noem mij dan maar Olievyf", vond
de Snekenaar. En zo geschiedde. Hij
werd onder de naam Olievijf in de re
gisters van de burgerlijke stand in
geschreven.
In Dordrecht wilde zich in 1811
iemand Onderwater noemen. Er rezen
echter bezwaren tegen deze naam,
omdat hij al zo veel voorkwam. De
Dordtenaar kreeg een vernuftige in
val misschien heeft hij zich ook
wel geërgerd cn zei: „Noem me
dan maar Bovenwater". Zo is deze
naam in de wereld gekomen.
Op een dergelijke wijze schijnt een
joodse ingezetene, die blijkbaar wat
recalcitrant was, toen hem verplicht
werd zich een vaste geslachtsnaam
te kiezen, Roosenik opgegeven te heb
ben, omdat zijn vrouw Roosje heette.
Dat waren dus „Roos en ik".
Decreet
Zo ging het in 1811 en de jaren daar
na, toen bij een keizerlijk decreet van
18 augustus 1811 aan de ingezetenen
van Holland, die geen geslachtsnaam
bezaten, bevolen was er binnen een
jaar een te kiezen. Zo ging het, al
thans te oordelen naar wat G. J. Uit
man in zijn boek „Hoe komen wij aan
onze namen?" erover geschreven
heeft.
In Frankrijk was in 1792 de burger
lijke stand ingevoerd. Nederland mis
te een soortgelijke instelling, maar
dat wilde niet zeggen, dat ook niet
in de lage landen aan de zee regis
ters waren bijgehouden, waarin de
burgers stonden ingeschreven.
Reeds van de middeleeuwen af
vulden de geestelijken doop- en
trouwboeken in, waarbij zo nauw
keurig mogelijk werd vermeld, wie
het doopsel hadden ontvangen en
wie in het huwelijksbootje waren
gestapt. Ook registreerden de
Aalsmeer bloemencorso
dit jaar door Amsterdam
Voor het eerst zal het Aalsmeerse
bloemencorso, dat op 2 september in
Amsterdam wordt gehouden, door
dringen tot in het hart van de hoofd
stad. In plaats van het traditionele
stadionspel zal het corso een twaalf
kilometer lange route door Amster
dam maken.
De tocht gaat onder andere langs de
Dam, waar een tribune gebouwd zal
worden voor ongeveer zeshonderd
gasten, onder wie de minister-presi
dent en enige andere leden van het
kabinet, vele ambassadeurs en vele
provinciale en stedelijke autoriteiten.
Nadat het corso langs deze tribune
is getrokken zullen de gemeentebe
sturen van Amsterdam en Aalsmeer
deze genodigden een receptie aanbie
den in de Koopmansbeurs.
schepenen de huwelijken wel in
trouwboeken en zelfs kan men bij
het onderzoek naar oude familie
betrekkingen terecht bij de boe
ken, waarin de doodgravers aante
kening hielden van de door hen
begraven lijken.
Zachtjes aan
De burgerlijke overheid heeft wel
eens voorschriften voor de registratie
van burgers gegeven, maar de boe
ken van destijds zijn niet nauwkeurig
ingevuld, zodat ze onvolledig en on
betrouwbaar zijn. Na de inlijving van
Nederland bij Frankryk werden op 1
januari 1811 voor het zuiden van het
land en op 1 maart 1811 voor het
noorden des lands de Napoleontische
wetboeken ingevoerd, waaronder de
Code Civil, waarin bepalingen waren
opgenomen omtrent de geslachtsna
men en de voornamen.
Bijzonder hard liepen de vrijheidslie
vende Nederlanders niet, om aan de
door de Fransen opgelegde verplich
tingen te voldoen. Bij decreet van 17
mei 1813 is de termijn, waarbinnen
men zich moest laten inschrijven,
verlengd tot 1 januari 1814 en bij
koninklijk besluit van 5 november
1825 „houdende bepalingen omtrent
het aannemen van vaste geslachtsna
men" werd het bevel onder strafbe
dreiging en met de vaststelling van
een termijn van zes maanden her
haald.
Vreemde namen
Er waren vreemde namen bij, waar
onder sommige burgers algemeen be
kend stonden en die zij na de invoe
ring van de verplichting om een vas
te naam te kiezen, nu honderdvijftig
jaar geleden, officieel lieten inschrij
ven. Die namen zijn van vader op
zoon blijven voortleven en zo kan men
nu nog namen tegenkomen als Mane
schijn, Schuddeboom, Smalbil, Rijste-
bil, Publiekhuyzen. Vermoedelijk zijn
vele van zulk soort namen wel te
verklaren, overigens krijgt men sterk
de indruk, dat menigmaal gedacht is:
„als het kind maar een naam heeft".
De geslachtsnamen hebben velerlei
oorsprong. Meestal zijn zij ergens op
terug te voeren, bijvoorbeeld ook op
lichamelijke eigenschappen, zoals de
Reus, De Groot, Klein, Den Oudsten,
De Jong, De Ronde, Dik, De Kort en
Den Breejen. Ep op goede en slechte
eigenschappen van de mens: Vroom,
Rustige, De Vroede, Den Besten, De
Goede, maar ook De Quay
HERR DIPLOMINGENIEUR....
Elk orkestlid is graag
Herr Professor
Toen het Oosten ryks-IIongaarse kei
zerrijk ineenstortte, werden alle
adellijke titels afgeschaft. Dat was
in 1918, maar hoewel wij 43 jaar
later leven, zijn titels nog altijd
een onverbrekelijk deel van het
dagelijkse (wellevende) leven van
dit land. De aristocraten zijn nog
altyd „Herr Graf" of „Frau Ba-
ronin", maar daarnaast heeft vrij
wel iedereen de een of andere ti
tel. Anders zorgt de kelner of de
taxichauffeur daar wel voor, het
geen dan natuurlijk in de fooi
moet worden verdisconteerd.
Zo wordt een keurig geklede man
met grijs haar automatisch met
Herr Doktor, Herr Direktor of
Herr Professor aangesproken. In
restaurants moogt U een dienster
met Fraulein aanspreken, maar de
kelners zouden zich gepiqueerd
voelen, indien men niet Herr Ober
tegen hen zei. Is de kelner inder
daad oberkelner, dan moet hij ook
met die titel worden aangespro
ken. Herr Ober is dan veel te
laag voor hem.
Iedereen, die een doctorstitel bezit,
heet Herr Doktor of Frau Doktor.
Omgekeerd gaat dat grapje ech
ter niet op. Een gewone Herr,
wiens vrouw een doctorstitel
heeft, blijft Herr en moet het
daarmee doen.
Er zijn op het ogenblik ongeveer een
miljard kinderen op de wereld en elke
seconde komen er drie bij. Ongeveer
driekwart van die kinderen, zo'n 750
miljoen dus, leeft in de mindcr-ont-
wikkehle gebieden, waar het. inko
men per hoofd van do bevolking min
der is dan 400 gulden per jaar.. De
meeste van die kindereu hebben niet
voldoende voedsel, kleding, onderdak
en bescherming tegen ziekten. Ziekte
en ondervoeding benemen vele kinde
ren het leven voor hun eerste ver
jaardag: van do 1200 miljoen baby's
die sinds 1946 werden geboren, heb
ben 200 niiljo*
1 jaar bereik
In deze gebieden ligt het werkterrein
van de UNICEF, het Kinderfonds
van de Verenigde Naties, dat met de
bedoeling verbetering in het lot van
deze kinderen te brengen hulp ver
leent in die minder-ontwikkelde ge
bieden, waarvan de regeringen erom
vragen en bereid zijn tot medewer
king door het ter beschikking stellen
van personeel, materialen enzovoort
tot een waarde die tenminste gelijk
is aan de bijdrage van de UNICEF.
Op het ogenblik helpt het Kinder
fonds bij de uitvoering van ongeveer
400 projecten op het gebied van de
kinderzorg in 111 verschillende lan
den en gebieden, hiertoe in staat ge
steld door bijdragen van regeringen,
verenigingen en particulieren.
Op de foto worden Panamese kinde
ren onderzocht in een gezondheids
centrum van de UNICEF.
Men ziet in Wenen soms naambordjes
met mr zo en zo. De drager van
deze titel dient te worden aange
sproken met Herr Magister, hoe
wel hij doorgaans ook tevreden is
met Herr Doktor, wanneer men
niet zo gauw op dat magister kan
komen.
Iemand, die een handelsschool heeft
afgelopen, heet Herr Diplomkauf-
man ofwel meneer de handelsrei
ziger-met-een-graad. Een inge
nieur heet Herr Diplomingenieur.
En dan in de muziekwereld elk lid
van het Weense Philharmonisch
Orkest, van de achtste bas tot de
concertmeester zelf, maakt aan
spraak op de titel Herr Profes
sor en iedereen, die zangers van
de staatsopera begeleidt, heet
Herr Kapellmeister.
De enige uitzondering op die regel
is dc dirigent van de staatsopera
zelf, Herbert von Karajan. Hij
wil Herr von Karajan genoemd
worden, en geen Herr Maestro of
Herr Direktor. En indien U het
met de Weense politie aan de stok
krijgt is het altijd nuttig om elke
politieman met Herr Inspektor
aan te spreken.
Toestand koningin
Fabiola goed
In tegenstelling tot bepaalde geruch
ten. wordt van welingelichte zijde
in de Belgische hoofdstad verklaard,
dat koningin Fabiola in uitstekende
gezondheidstoestand verkeert.
Inmiddels is het Belgische konings
paar vrijdag omstreeks het middag
uur per vliegtuig naar Spanje ver
trokken voor hervatting van do door
het overlijden van kardinaal Van
ltoey onderbroken vakantie. Het ko
ningspaar zal logeren bij de gravin
Van SaUles, een zuster van koningin
Fabiola.
Amsterdamse
wisselmarkt
CONTANTE PRIJZEN.
Londen 10.08%—10.08"/', New York
3.59%—3.60. Montreal 3.48%—3.4S7/.
Parijs 73.22—73.27, Brussel 7.22%—
7.23%. Frankfort 90.12%—90,17%-
Stockholm 69.69%—69.74%. Zurich
83.29—83.34. Milaan 57.96%—58.01 Va
Kopenhagen 52.07%—52.12%. Os
lo 50.34%—50.39%- Wenen 13.94—
13.95, Lissabon 12.57%—12.59%.
VA\\\VVVVAVAWVVVSVAV
Unilever en Limited in
eerste halfjaar 1961
De raden van bestuur van Unilever
N.V. en Unilever Limited delen de
voorlopige geconsolideerde cijfers
mede betreffende omzet en winst
over de eerste helft van het lopende
boekjaar.
Hierbij dient in aanmerking te wor
den genomen, dat ten gevolge van
de revaluatie van de gulden in maart
de omzetten in het buitenland gedu
rende de vier maanden maart tot
en met juni 1961 en de winsten in
het buitenland gedurende het gehele
eerste halfjaar van 1961 tot guldens
zijn herleid tegen de na de revaluatie
geldende koersen. Het effect hiervan
is, dat in het eerste halfjaar van
1961, in guldens uitgedrukt, voor
N.V. en Limited te zamen, de omzet
ongeveer 2% procent lager en de
winst ongeveer 3% procent lager zijn
dan zij zouden zyn geweest indien de
herleiding was geschied tegen de
vroegere koersen. De revaluatie heeft
het omgekeerde effect op de in Lon
den door Limited gepubliceerde cij
fers in pond sterling, alwaar zij de
omzet ongeveer procent hoger en
de winst ongeveer lVc procent hoger
doet zijn.
Felle brand vernielde
molen in Hilvarenbeek
Een felle uitslaande brand heeft in
de nacht van woensdag op donderdag
de korenmolen van de gebroeders
Van Ryswtfk te Hilvarenbeek vrijwel
volkomen vernield. De onder toezicht
van monumentenzorg staande molen
zou met hulp van ryks- en particu
liere instanties worden gerestaureerd.
Toen de brandklok de bevolking wak
ker schudde sloegen de vlammen
reeds uit het dak van de kap en uit
een der wieken. De brandweer die
kort na het luiden van de brandklok
ter plaatse verscheen, richtte de stra
len aanvankelijk alle op het hoogste
)unt van de molen, waar zich de as
ievindt waaraan de wieken zijn opge
hangen. Het gelukte de brandweer
vrij spoedig het vuur aldaar te be
dwingen waardoor kon worden voor
komen dat de wieken naar beneden
zouden vallen hetgeen een ramp zou
hebben betekend voor de aangrenzen,
de gebouwen en de naastgelegen wo
ning. Tevens gelukte het om onder
bescherming van enige nevelstralen
een lasapparaat met twee zuurstof-
cylinders onder uit de molen te ver
wijderen.
Voor de verdere inventaris was ech
ter geen redding meer mogelijk. Een
vrij nieuwe en kostbare hamermolen
alsmede ongeveer 15 ton in de molen
opgeslagen graan gingen verloren.
De schade wordt op ongeveer 50.000
gulden geraamd. Verzekering dekt
slechts gedeeltelijk de schade. Om
trent de oorzaak van de brand tast
men nog volkomen in het duister.
Generaal Kassem verloofd
De Iraakse premier, de 47-jarige bri
gade-generaal Kassem, heeft zich
verloofd met de zeventienjarige Laila
al Djanabi, een dochter van de pre
sident-directeur van de Iraakselucht
vaartmaatschappij Iraqi Airways, al
dus meldt het Libanese tijdschrift Al
Hawadiss.
Volgens dit blad is de verloving reeds
enige tijd geleden gesloten. Zij was
echter door de familie Djanabi ge
heim gehouden.
AMSTERDAMSE EFFECTENBEURS
Scheepvaartaandelen hadden
wind in de zeilen
Verreweg de meeste belangstelling ls erj
gistermiddag uitgegaan naar de scheep
vaartafdeling waar de stemming vast kon
worden genoemd. Deze afdeling had de
wind goed in de zeilen. Na een kalm
begin, op direct hogere koersen vergele
ken met die van het vorige slot, werd de
handel in de scheepvaartaandelen ge
durende de verdere beursduur steeds
ruimer. De aanhoudende vraag kwam
grotendeels van de zijde van het publiek,
terwijl de beroepshandel een kansje
waagde door een stukje mee naar huis
le nemen. De betere vooruitzichten voor
de prijzen op de vraehtenmarkt werkte
gunstig op de koorsvorming en de koop
lust. Aandelen Koninklijke Boot liepen
op van 187% tot 191, tegen donderdag als
slotkoers 186. I-lolland Amerika Lijn boek
te op 153 een koerswinst van ruim drie
punten. Scheepvaart Unies drie punten
hoger op 159'/i en Van Nievelt Goudriaan
plus ruim vier punten op 162. Alle aan
delen in deze afdeling sloten op vrijwel
het hoogste punt van de dag.
Ook de internationale waarden lagen min
of meer vast in de markt. Hier was de
animo echter klein. De beurs reageerde
gunstig op de gepubliceerde eerste half
jaarcijfers 1961 van het Unileverconcern.
De Unileverwaarden noteerden op 759
circa vijftien punten boven de slotkoers
van donderdag. Het buitenland had enige
belangstelling voor deze stukken. Philips
op 1004 circa negen punten hoger. Wall-
street gaf donderdag fraetionele koers-
verbeteringen te zien. De Nederlandse
Philips- en Unileverpapieren lagen er
gevraagd in de markt. Dit vormde voor
Amsterdam gisteren een goede stimulans,
vandaar de gunstige stemming voor deze
waarden. AKU's deden flink mee met
een koerswinst van vijf punten op 394.
Hoogovens gaf een licht herstel te zien
op het forse koersverlies van de vorige
dagen. Koninklijke Olie schommelde
rond het vorige slotniveau op f 115,40.
Vergeleken met de slotkoers van de vo
rige beursweek verloor Hoogovens deze
week circa vijfendertig punten. Philips
en Unilever acht en AKU vijftien punten
lager. Koninklijke Olie daalde f 3.50. In
alle hoeken verlieten de aandelen de
markt op vrijwel het hoogste punt van
de dag.
Van de leidende cultures werden certifi
caten Deli, aandelen Amsterdam Rubber
en die van H-V.A. hoger genoteerd. In de
staatsfondsen hoek viel door elkaar een
lichte verbetering te bespeuren. Het aan
bod in de nieuwste staatslening begint
snel op te drogen en is van weinig bete
kenis meer. Genoemde lening lag ge
vraagd in de markt. De omzetten in de
staatsfondsenafdeling bleven gering.
In de lokale afdelingen was het zeer rus
tig. Aandelen van de grootbanken kre
gen een hogere advleskoers. die van Dek
kers (postorderbedrijf) werden lager ge
adviseerd op de mogelijkheid, dat deze
maatschappij het dividend over I960 zal
passeren (over 1959 werd tien pet. divi
dend uitgekeerd.)
10 aug.
Nederland 19594%)
Nederland 1951 (3%)
Nederland 1948 (3%)
Nederland 1955 (3%)
11 aug.
102%
Nederland 1947 (3%) 3
95%
95%
Nederland 1937 3
93
93
Dollarlening 1947 3
90%
90%
Investeringscert. 3
99%gb
99 ftgb
Nederland 1962-64 3
lOOftgl
looft
Ned. Indië 1937 3
99%
6 pet Woningbouwlening
'57 110%
110%
Grootboek 1946 3
93%
94
Ned. Handelmij.
340%
342
Alg. Kunstzijde Unie
388%
392gb
Berghs' en Jurgens
300
300
Calvé-Delft
725
734%
Hoogovens n.r.
913
922
Ned. Kabelfabriek
575
573
Philips
994gb 1002gb
Unilever
743%
758
Wilton-Fijenoord
273
272
Billiton
575
574
Kon- Petroleum Mij.
115.30 115.20gb
Amsterdam Rubber
108
111
Holland Amerika Lijn
149%
152%
Kon. Paketvaart
153
150gb
Rotterdamse Lloyd
146%
149%
Scheepvaart Unie
156%
160
Stv.^Mij. Nederland
181%
185gb
K.N.S.M.
186
191
Ver. H.V.A. Mij N.V.
122%
123%
Deli Mij.
142.20
146
Bank voor Ned. Gem- 4'-'.
100%
100',
Bank voor Ned. Gem 5-1958 105%
105%
Van Berkels Patent
307
311
Albert Hejjn
609
Bronswerk
183%
170
Centrale Suiker
385
Kon. Mij. De Schelde N.E
300
295
Intern. Nickel
81%
82%
American Motors
17%
17%
Anaconda
56
56%
Bethlehem Steel
44
43%
General Motors
47%
47%
Kenneoctt
861-J
86%
Pennsylvania
14%
13%
Republic Steel
63'/.
63%
Shell Oil Comp.
43%
44
Tide Water
22%
22%
U.S. Steel
873%
88
Nat. Can. Corp.
13%
13
PREMIELEVINGEN
Amsterdam 1951 89%
Breda 1954 84'/*
Eindhoven 1954
Enschede 1954 83%
Den Haag 1952 I
Den Haag 1952 II 93%
Rotterdam 1952 I 95
Amsterdam 195G I
Amsterdam 1956 II
Amsterdam 1956 III
Amsterdam '33 (C. A.)
Dordrecht 1936
Alkmaar 1956
Zuid-Holland 1957
97
ANP-CBS BEURSINDICES
9-8 10-8 11-8
Intern. Cnocern 555.73 547.72 552.71
Industrie 372.19 367.86 369.44
Scheepvaart 181.06 181.94 185.70
Banken 236.64 238.87 241.61
Handel enz. 162.03 161.66 161.66
Algemeen 405.00 400.41 403-64
Met grote droefheid
geven wij kennis van
het overlijden van on
ze lieve, zorgzame
man, vader, behuwd-
en grootvader
izaak joziasse
op de leeftijd van 62
jaar.
Middelburg:
M. Joziasse-
de Deugd
Goes:
W. Joziasse
P. Joziasse-Priester
Marja
Sjaak
Middelburg:
H. B. Joziasse
M. C. Joziasse-
Kleijn
Marijke
Ronny
Middelburg,
11 aug. 1961,
Dwarskaai 24.
De begrafenis zal
plaatshebben op maan
dag 14 augustus 1961.
Vertrek Dwarskaai 24
des namiddags 12 uur.
Geen bloemen.
Met leedwezen geven
wij kennis van het
overlijden van onze
lieve broer
izaak joziasse
op de leeftijd van 62
jaar.
Rotterdam:
W. Joziasse
J. Q. Joziasse-
van Luijk
Middelburg:
C. Joziasse
Voorburg:
N. de Pagter-
Joziasse
Chr. de Pagter
11 augustus 1961.
Dinsdag 15 augustus
Maria ten hemelopneming
GEEN SPREEKUUR
van heren doktoren in het
"St.-Joanna"-ziekenhuis
te Goes.
Tandarts
VAN DER VEEN,
Middelburg.
AFWEZIG
tot maandag 28 augustus.
A. H. VAN DIJK,
arts.
AFWEZIG
van 14 t.m. 28 augustus.
De andere Vlissingse
dokters nemen waar.
In iedere auto hoort
'n verbandtrommel van
d~\. C. vftn der
LANGE KERKSTRAAT 42 GOES
Ti
I dat je b\o
j Pvrdhl,
dc-WCTENfcZMOP
I oJtepaöKïini
ösmJL SCKLUUL haujs UJCL
rriacub 'JL uUnoL hafc^^N
pvuLttia om <mm
- - -2- *y<n..l k WIL rufit
bAoaÈ inotcUnDat
UUAftSeaU Deun kan. JU
NO on mee*. een-K) SoB&QA,