PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NOG GEEN VERHOGING PARAATHEID
NEDERLANDSE STRIJDKRACHTEN
„In Aardenburg waren Romeinen gelegerd"
September-Iichting
met klein verlof
Oost-Duitsland wil
verbod grensverkeer
KROESJTSJEW00K BEDREIGD
DOOR NEDERLANDSE BASES
Dean Rusk
onderhandelen,
maar wanneer
Vandaag...
Verkeersramp
Berlijn
204e jaargang - no. 189
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 12 aug. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vllssingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g, red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg, tel. 2395; Terneuzen tel. 2116; Zierikzee red. iel. 2425. adm. tel. 2094.
MINISTERRAAD VERGADERDE GISTEREN
De woordvoerder van het departement van defensie in Den Haag
lieeft gistermiddag het volgende meegedeeld:
„Na overleg met de opperbevelhebber van de N.A.V.O.-strijd-
kracliten heeft de ministerraad besloten, op dit ogenblik nog
geen bijzondere maatregelen te nemen ter verdere verhoging van
de paraatheid der Nederlandse landstrijdkrachten."
Onze Haagse redactie tekent hierbij J Daarom wordt het overleg met de op-
aan: opvallend in de mededeling dat perbevelhebber van de N.A.V.O.-
de ministerraad heeft besloten nog strijdkrachten in Europa voortgezet,
geen bijzondere maatregelen te tref-
fen ter verdere verhoging van de pa- Klein Verlof
raatheid van de Nederlandse land
strijdkrachten is, dat daarin uitdruk
kelijk vermeld is dat „op dit ogen
blik" nog geen bijzondere maatrege
len zullen worden genomen. Dit be
tekent, dat de ministerraad zich na,
en in overleg met de opperbevelheb
ber van de N.A.V.O.-strijdkrachten in
Europa heeft gebaseerd op de inter
nationale politieke situatie van dit
moment.
De ministerraad volgt nauwlettend
de ontwikkeling van deze situatie, zo
vernamen wij. Zodra deze zich wij
zigt wij hebben hierbij het oog op
een verscherping kan dus ook een
nieuwe beslissing worden genomen.
Berlijnse universiteit
stond in vlammen
Vrjjdag is brand ontstaan in de
Oostberlijnse Humbolt-universiteit
aan de Unter den Linden. Binnen
twee uur was het vuur geblust.
Niemand werd ernstig gewond. Een
aantal mensen, dat opgesloten zat op
de bovenste verdieping, raakte be
wusteloos voordat brandweerlieden
erin waren geslaagd hen te bevrij
den. Honderden Oost- en Westberlij-
ners verzamelden zich op de brede
avenue om de brand gade te slaan.
P.Z.C.-zaterdagnummer
Ilteilil
Zoals de toestand zich thans laat
aanzien, zal de lichtingsploeg die in
september met klein verlof zou gaan,
ook inderdaad afzwaaien. Mochten
zich echter nieuwe ontwikkelingen
voordoen, die het volgens de bevel
hebber van de N.A.V.O.-strijdkrach
ten in Europa, generaal Norstad,
noodzakelijk maken dat de sterkte
van de troepenmacht wordt opge
voerd, dan kan nog vóór september
de mededeling worden verwacht dat
de militairen van de landmacht die in
september naar huis zouden gaan in
dienst moeten blijven.
Volledige zekerheid over hun klein
verlof bestaat dus nog niet. De Ne
derlandse regering lieeft dadelijk toen
van de wenselijkheid van een ver
hoogde paraatheid werd gesproken,
het in dienst houden van de septem-
berploeg als een der mogelijkheden
overwogen.
Norstad kreeg nul
op het rekest
De opperbevelhebber van de NAVO-
strjjdkrachten, de Amerikaanse
luchtmacht-generaal Lauris Norstad,
heeft nul op liet rekest gekregen bij
zijn regering, toen liii om een aan
vulling van 38.000 militairen voor
Europa verzocht. Dit is vrijdag in
gezaghebbende kringen in Washing
ton vernomen.
STROOM UIT
OOST-DUITSLAND
HOUDT AAN
No ff steeds houdt de vluchtelingen
stroom uit Oost-Duitsland via de
vluchtwegen in Berlijn aan. Na de
rede van premier Kroesjtsjew bleken
nog meer Oostduitsers over de grens
te komen. Dagelijks wachten in het
opvangcentrum Marienfelde honder
den vluchtelingen om geregistreerd
te worden.
Amerika stelt erkenning
Buiten-Mongolië uit
De Verenigde Staten hebben
vrijdag bekendgemaakt, de di
plomatieke erkenning van Bui
ten-Mongolië te hebben uitge
steld, „in verband met de heer
sende toestand in de wereld."
In de bekendmaking van het State
Department werd voorts gezegd, dat
de Verenigde Staten „te zijner tijd"
zouden mededelen hoe zjj zouden
stemmen over de aanvrage van Bui
ten-Mongolië om toelating tot de
volkerenorganisatie.
Naar verluidde, zou minister Rusk
aan Tseng, de vice-president van na
tionalistisch China aan het begin van
deze maand hebben gezegd, dat de
Verenigde Staten zich van stemming
zouden onthouden.
Tsjeng had zich tijdens zijn bezoek
aan Washington ernstig beklaagd
over de Amerikaanse stappen op de
weg naar een erkenning van Buiten-
Mongolië, de rode satelliet, die tus
sen Noord-China en Rusland is gele
gen.
ROODGLOEIEND LICHAAMSDEEL..
Sinaasappels zullen
worden weggevaagd
Premier Kroesjtsjew van de Sowjet-
Unie heeft vrijdag in Moskou gezegd,
dat als het westen een oorlog begint
om Berljjn, de Russische strijdkrach
ten ,,'n vernietigende slag zullen toe
brengen aan de geallieerden."
Hij zei, dat „communisten vrede wil
len, maar zich bedreigd voelen door
landen als Nederland, België, Noor
wegen en Denemarken, alsmede Ita
lië en Griekenland, waar de aggres
sors hun bases hebben." Frankrijk,
Engeland en West-Duitsland noemde
hjj niet.
„Verzot op Thoolsc hot" is het
rijmend motto van onze acht
ste Zeeuwse toeristische troel',
waarin de Thoolse kusten als
trekpleisters voor hengelaars
worden belicht. Op pagina 4.
Verder in dit 18 pagina's tol
lende zaterdagnummer: pagi
na 3: Stemmen uit de Ker
ken, pagina 9: Radio, t.v - en
filmrubriok, pagina 10: Kerk
en Maatschappij en feuilleton,
pagina 11: Honderdvijftig jaar
burgerlijke stand, pagina 13:
Kunst en cultuur, waarin Hans
Warren het nieuwe werk „De
filosoof en de sluipmoorde
naar" van Simon Vestdijk be-
licht, pagina 15: vrouwenpagi
na en pagina 17 de kinder-
krant met klanken uit de et-
her.
SPOEDIGE MAATREGEL VERWACHT
Alleen met toestemming
naar westelijk deel
In welingelichte Oostduitse kringen
is vernomen, dat de regering van de
„Duitse Democratische Republiek"
heeft besloten een reisverbod op te
leggen aan alle die naar Oost- of
West-Berlijn zouden willen reizen.
Volgens dé zegslieden zou een ieder
die naar één van de beide stadsdelen
zou willen reizen, hiervoor verlof
moeten vragen aan de plaatselijke
overheid.
De zegslieden deelden mee, dat het
officiële verbod spoedig zou worden
bekendgemaakt. In dezelfde kringen
legde men er de nadruk op, dat dit
nimmer eerder was voorgekomen.
Ook zeiden zij, dat het verbod voor
reizen zowel gold voor tochten naar
Oost- als naar West-Berlijn. De
meeste vluchtelingen hebben in de
afgelopen dagen de ondergrondse of
de bovengrondse tramverbinding in
Berlijn gebruikt om van het óósten
naar de vrijheid te vluchten.
In de Oostduitse kringen ver
wachtte men, dat een direct ver
bod voor alle verkeer van Oost-
naar West-Berlijn nog wel op zich
zou laten «achten. Zij zeiden, dat
dc Oostduitse regering niet van
plan was een einde te maken aan
het vrjje grensverkeer tussen de
beide delen van de geïsoleerde
stad. Ook de inwoners van Oost-
Berlijn zouden voorlopig nog
vrijelijk naar het westelijk stads
deel kunnen reizen.
Kroesjtsjew verzekerde zijn gehoor
dat de gehele mensheid communis
tisch zal worden zonder oorlog, en
dat Rusland een vredesverdrag met
Oost-Duitsland zal tekenen.
De Russische diplomaat kondigde
aan, dat Rusland „niet de eerste zal
zijn die op het „atoomknopje" drukt,
maar een vernietigende klap zal toe
brengen als het wordt aangevallen."
Kroesjtsjew vertelde, dat lijj per
soonlijk aan de Italiaanse premier,
Aniintore Fanfani en aan de
Griekse ambassadeur in Moskou
had meegedeeld dat Rusland de
Amerikaanse bases in die landen
zou vernietigen, als er een oorlog
uitbrak. Hij zei, dat hij aan Fan
fani had gevraagd waar de Ame
rikaanse raketbases in Italië wa
ren gelegen, en dat Fanfani had
geantwoord, dat de Amerikaanse
raketten in sinaasappelboomgaar
den stonden. Daarop had Nikita
geconstateerd, dat de Russen dol
zijn op de Italiaanse sinaasappe
len, maar dat als er oorlog kwam,
de raketten, de sinaasappelen en
de Italianen zouden worden weg
gevaagd.
De Acropolis
Kroesjtsjew zei ook, dat de Griekse
ambassadeur hem had gezegd: „ik
geloof niet, dat U als premier van
een zo groot volk order zult geven
om de Acropolis te vernietigen",
waarop de Russische premier had ge
antwoord: „ik zal opdracht geven tot
vernietiging van alle bases. Bommen
kiezen niets uit, zij raken alles."
Hij had daarop Amerika vergeleken
met de vader, die niet kan inzien, dat
zijn zoon is opgegroeid en sterker is
geworden dan hijzelf.
„Buitenlanders zijn er steeds op uit
om ons te onderwijzen. „Als je niet
doet wat wij zeggen, krijg je een
draai om je oren en dan zullen je
oren roodgloeiend worden", zeggen
zij, maar ik zeg: wjj zullen een ander
lichaamsdeel van je roodgloeiend ma
ken en dan moet je op de blaren zit
ten", aldus de Russische staatsman.
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, Dean Rusk, heeft
vrijdag na zijn ontmoeting met pre
sident Kennedy gezegd, dat onder
handelingen met Rusland over de
crisis om Berlijn zullen plaatshebben,
ofschoon het tijdstip nog onzeker is.
Alle westerse diplomatieke leiders
begrijpen, dat onderhandelingen zul
len plaatshebben, zei Rusk tegen
verslaggevers.
Maar wij moeten niet veronderstel
len, dat onderhandelingen over een
kwestie zoals Berlijn, eenvoudig zul
len zijn, waarschuwde hij
Modelactie Franse douane
Het merendeel van de Franse dou
anebeambten heeft besloten van za
terdag middernacht tot dinsdag mid
dernacht een modelactie te voeren
teneinde kracht bij te zetten aan
eisen voor hogere salarissen. De actie
wordt niet gesteund door de r.-k.
vakbond.
viert koningin Sirikit van
Thailand, die met haar echt-
f§ genoot vorig jaar een officieel
bezoek aan ons land bracht,
haar 28e verjaardag. |f
is het 50 jaar geleden, dat
de beroemde Nederlandse
§1 schilder, graficus en publicist
Jozef Israëls te Den Haag p
overleed. Ter gelegenheid
daarvan zal in zijn geboorte- M
H stad Groningen een tentoon-
stelling van zijn werk worden
p gehouden. p
MORGEN 1
is het 40 jaar geleden, dat
het koninklijk besluit werd |f
p getekend, waarbij de nijver-
heldsonderwijswet ingaande 1 p
januari 1922 van kracht werd. m
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllillllllllllllllil
AN DE DIE uit Draaibrug duet iedere dag een flinke vaat.
I Niet bij moeders thuis in de keuken; zijn afwasteil staat
naast een groene keet van de rijksdienst voor oudheidkundig
bodemonderzoek even ten zuiden van de Aardenburgse „St.-
Baaf". En door zijn handen gaan geen blinkende pannen van
een moderne keukenuitzet, maar scherven van dakpannen en
ander aardewerk uit het begin van onze jaartelling, Romeinse
munten, mantelspelden, gespen, stukken glas. Nauwgezet
poetst Jan de Die al het bestofte en beslijkte materiaal naast
hem schoon, daarna gaat het in een oude margarinedoos,
wordt het genummerd en krijgt het een plaats op de vloer van
een schoollokaal achter hot stadhuis.
tweede helft van de tweede eeuw
en de vierde eeuw.
Het opgediepte aardewerk en de
muntvondsten wijzen in deze rich
ting. De eerste veronderstelling
was dat men hier te doen had
met een villa uit de Romeinse tijd.
Maar nu het er op begint te lij
ken, dat men nog maar de helft
van het gebouw heeft gevonden,
gaan de gedachten uit nnnr oen
nederzetting of een legerplaats.
Het. is een stenen bouwwerk ge
weest, gefundeerd op palen en
rond het jaar 1000 uitgebroken.
I)nar heeft ir. -I. A. Trimpe Bur
ger zijn schatkamer. Bodemvond
sten voornamelijk afkomstig uit
de bijna dertig nieter lange put
op een weiland, waar sinds maart
van dit jaar de ene belangrijke
ontdekking na de andere is ge
daan. Sedert enige tijd hebben
vijf mannen van de Nederlandse
Heide Maatschappij onder leiding
van de heer Trimpe Burger do
fundamenten en muurresten bloot
gelegd van een tweetal belangrij
ke gebouwen, die moeten dateren
uit een tijdperk dat ligt tussen de
De stenen voor dc bouw zijn aan
gevoerd uit Doornik en liet Rijn
gebied (tufsteen) en dat moet
dan per schip zijn gebeurd. „Die
Romeinen hebben hier heel wat af
gesjouwd". Dat kan de heer Trim
pe Burger wel langzamerhand
vaststellen, nu hij in Aardenburg
De schatkamer van
I ir. Trimpe Burger
lal van overeenkomsten gevonden
hoeft met opgravingen elders. Hij
durft de campagne zelfs één van
de belangrijkste ontdekkingen
van de laatste jaren te noemen.
DE ARCHEOLOGISCHE vond
sten vormen namelijk een belang
rijke schakel in de keten van Ro
meinse kustverdedigingswerken,
die in Zuid-Holland, Zeeland en
Vlaanderen aan de oppervlakte
zijn gebracht. Het opgedolven
aardewerk, de munten en het
schoeisel „mijn mannen heb-
hen er langzamerliancl een fijne
neus voor" draagt een militair
stempel. Het komt in datering
opmerkelijk nauw overeen met
wat prof. J. Mertens uit Brussel
in het Oostvlaamse stadje Ouden
burg aan het licht heeft gebracht.
Een overvloed aan sporen wijst
bijvoorbeeld aan invallen van
Germaanse zeerovers Chauken
- tussen 172 cn 174 n. Chr. en
plundertochten van Franken en
(Zie slot pag. 2 kol. 2)
heel droevig vinden en miljoenen
Duitsers zullen diep teleurgesteld
zijn. maar de grote meerderheid van
VVesteuropese mensen (met uitzonde
ring wellicht van de Duitsers) wil
nu eenmaal geen conventionele en
ook geen atoomoorlog voeren voor
het oplossen van de Berlijnse kwes
tie.
Zij vinden dat offer te zwaar en als
het Westen zijn bewapening uitbreidt
dan is dat om Rusland en China te
beletten naar de wereldmacht te
grijpen. Over „kleinere" kwesties zo
als Berlijn moet dan maar liever ge
marchandeerd worden.
f^antlijK
In 1958 stierven in Nederland 1604
mensen door verkeersongeluk
ken en er vielen bij het verkeer
ruim 23.000 ernstig gewonden. Ern
stig gewond betekent in dit geval
door de verwonding (tijdelijk) onge
schikt om arbeid te verrichten.
In 1959 steeg dat cijfer tot 1718 do
den en ruim 25.000 ernstig gewon
den.
Wij ontlenen deze cijfers aan de zo
juist verschenen „Statistiek van de
verkeersongevallen op de openbare
weg" samengesteld door het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
Die statistiek heeft ook iets te
vertellen over Zeeland en wel dat
ook in onze provincie het ver
keer veel te veel doden en gewonden
eist.
In 1958 stierven
45 personen door
verkeersongeluk
ken in Zeeland en
er vielen 357 ern
stig gewonden.
Voor 1959 bedroegen deze cijfers
43 doden en 415 ernstig gewonden.
De meeste verkeersongelukken vie
len voor in de grotere steden en het
is opvallend dat Terneuzen daarbij
de top heeft.
In 1958 vielen daar 169 verkeerson
gelukken voor met 2 doden en 28
ernstig gewonden en in 1959 was dat
ongelukkencijfer 187 met één dode
en 30 ernstig gewonden.
Ook Goes en Middelburg slaan te
hoog op de lijst van de verkeersonge
lukken. Goes bracht het in 1958 tot
150 en Middelburg tot 151 verkeers
ongelukken. In 1959 werden dat voor
Goes 167 en voor Middelburg 183 on
gelukken met in Goes 2 doden en 20
ernstig gewonden en in Middelburg
geen doaen, maar wel 28 ernstig ge
wonden Vermelden we nog even dat
in deze statistiek geen „onbeduiden
de" ongevallen worden opgenomen,
waarbij" mensen alleen maar schram
men opliepen of bijvoorbeeld een
autospatbord werd ingedeukt
De cijfers leren ons, dat ook in Zee
land het verkeer nog altijd te on
veilig is en dat er te veel mensenle
vens verloren gaan en te veel leed
veroorzaakt wordt door fouten en
achteloosheid van de weggebruikers.
In de Verenigde Staten maakt een
deel van het publiek zich nogal
ongerust over het behoud van de
vrede in Europa en over de stem
ming in Oost-Duitsland. Daardoor
blijven Amerikaanse toeristen wat
sneller weg uit Europa en daardoor
kopen Amerikaanse beleggers
slechts aarzelend Europese fondsen
op de effectenbeurzen. Een gerucht
in de Verenigde Staten wil zelfs
dat er in Oost-Duitsland een opstand
zou dreigen tegen het communistisch
regime. Men zal er goed aan doen
dit gerucht en ook de Ameri
kaanse verontrusting voorlopig
met een korreltje zout te nemen.
Vermoedelijk is het Amerikaanse
publiek wat te sterk onder de
invloed gekomen van de „show",
die in West-Berlijn en ook wel in
geheel West-Duitsland wordt ge
maakt over de kwestie Berlijn. Zo
werd er veel te veel „show" ge
maakt van en over de Oostduitse
„vluchtelingen", die naar West-Ber
lijn komen. Men moest eigenlijk het
woord vluchtelingen voor deze men
sen helemaal niet gebruiken, want
bij dat woord wordt gedacht aan
mensen, die voortgejaagd of ver
dreven worden, aan prikkeldraad,
aan schietende schildwachten, aan
onderduiken, levensgevaar en nog
veel meer van dat verschrikkelijks.
In werkelijkheid zijn die Oostduitse
grensgangers een soort „emigran
ten", die als keurige toeristen onbe
dreigd in West-Berlijn arriveren.
Ze zijn berooid, want ze moesten heel
veel achterlaten, maar ze verkozen
de welvaart van West-Duitsland bo
ven de armoede van de Oostduitse
republiek.
In de loop der.jaren zijn honderd
duizenden Oostauitsers op die wijze
naar het Westen gegaan en dat kon
zo gemakkelijk omdat er tussen
Oost- en West-Berlijn een volko
men vrij verkeer bestaat. Iedere
Oost-Berlijner kan vrij in West-
Berlijn gaan winkelen en zich dan
plotseling als „politieke vluchteling"
melden. Eigenlijk moet het betreurt
worden, dat zoveel mensen Oost-
Duitsland hebben verlaten, want ze
hadden steunpilaren van het verzet
tegen het communistische regime
kunnen zijn.
Naarmate er meer mensen wegtrok
ken is de greep van de communis
ten op het resterende deel van de
bevolking sterker geworden. De
vluchtelingenstroom is daarom ze
ker niet het voorspel van een op
standige beweging, maar hij bete
kent juist het uitdoven van wat er
nog aan verzet mocht zijn.
Daarom zijn de Amerikaanse ge
ruchten over de dreigende op-'
stand in Oost-Duitsland be
paald ongeloofwaardig. Vanzelfspre
kend is de hele kwestie Berlijn wél
een bron van gegronde ongerustheid,
maar het gaat toch net iets te ver
als men aanneemt, dat het Westen
volkomen bereid zou zijn daarvoor
naar de wapenen te grijpen of dat
Rusland zoiets zou uithalen.
Het Westen vocht enkele jaren gele
den niet voor Hongarije toen daar
een opstand uitbrak, het zal niet
vechten voor Oost-Duitsland als daar
hetgeen overigens uitgesloten is
een opstand zou uitbreken en ...het
zal ook niet vechten voor West-
Berlijn. Er zal werkelijk wel een of
ander compromis met de heer
Kroesjtsjew uit de bus komen en als
Berlijn dan een soort „vrije" stad
wordt en als de hereniging van
Oost- en West Duitsland op een
ontzaggelijk lange baan wordt ge
schoven, dan zal men dat in Bonn