Drie miljoen Nederlanders gaan
dagelijks door de schooldeur
P.T.T. leidt meisjes op
tot gezinsverzorgster
3
4
fijnproefsters
vinden Rama
veruit het lekkerst!
IIE IHIEMPLM
van de
WEGENS STUDEREN GROTER
ONDERWIJZERSTEKORT
SPORT EN WEDSTRIJDEN
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1901
SMAAKPROEVEN IN ALLE DELEN VAN HET LAND BEWIJZEN:
Overal in Nederland worden smaakproeven
gehouden. Aan honderden huisvrouwenis de
vraag al gesteld: „Wilt U margarine X ea
margarine Y eens proeven en vertellen aan
welke van de twee U de voorkeur geeft?"
En Rama komt tevoorschijn als de grote
overwinnaar! RamaI Veel lekkerder! Dat is het
antwoord, dat 3 van de 4 fijnproefsters geven.
WAT IS UW KEUS
ALS FIJNPROEFSTER?
ProefcU maar! Vergelijke U maar!,
Rama geofc U zoveel meer
voor Uw gelrl.
RAMA MAAKT DAT ALLES FIJNER SMAAKT
ONDERWIJS GROOTSTE BEDRIJF IN ONS LAND....
'Het is opvallend, dat in alle landen van West-Europa het aan
deel van het onderwijs in de staatsuitgaven na de tweede we
reldoorlog steeds toeneemt. Dit geldt niet alleen in absolute zin.
uitgedrukt in guldens, maar ook relatief, uitgedrukt in pro
centen van dc totaio staatsuitgaven. Dit is een kenmerk van
hoogontwikkelde volken: de overheid draagt veel meer bij in
de kosten van onderwijs en opvoeding. In primitieve culturen
kent men nauwelijks overheidszorg ten aanzien van opvoeding
en onderwijs. Daar zorgt primair het gezin ervoor, dat de jeugd
wordt opgevoed en datgene leert, wat de maatschappij later
van de volwassenen als noodzakelijke kennis en vaardigheid
eist.
Eigenlijk was dat tweehonderd jaar
geleden in ons land nog regel en hon
derd jaar geleden nog veel voorko
mend; pas na de invoering van de
leerplicht is dit beeld veranderd. En
velen van de ouderen herinneren zich
nog, dat njen het maar moest stellen
met vier jaar lager onderwijs, want
flat vader er op stond, dat de elfja
rige ging meehelpen in het bedrijf
om mee te verdienen. Kinderbijslag
bestond niet, studietoeslagen- even
min, wel moest schoolgeld worden
betaald.
Het gezin draagt geleidelijk meer
aan de school over. Eerst (zo onge
veer honderdvijftig jaar geleden nog)
ging men alleen naar school om
te leren lezen, schrijven en rekenen.
Maar daarna kwam er achtereen
volgens steeds meer bij: aardrijks
kunde. geschiedenis, natuurkunde,
zang, tekenen en handenarbeid.
Met deze laatste drie vakken had
men het enge terrein van het onder
wijs reeds verlaten: ook al hadden
deze vakken aanvankelijk zo rond
1900 nog tot doel de verstandelijke
Als onderdeel van een campagne van
de Engelse regering tegen de mis
daad is een amnestie van drie maan
den afgekondigd voor hen, die in het
bezit zijn van vuurivapens en muni
tie en deze inleveren.
Aan het einde van de vierde dag van
de amnestie waren in het Londense
metropolitan district l.OJjO vuurwa
pens en 6.000 patronen ingeleverd-
Een kijlcjc bij Scotland Yard, waar
de wapens worden nagekeken en ge
registreerd.
ontwikkeling, in de laatste decennia
is dit veranderd. Nu worden deze vak
ken vooral gegven om hun expres
sieve waarde. Het schoolkind moet
zich kunnen uiten, in vorm, in kleur,
in woord en gebaar. Niet omdat hij
daardoor direct „knapper" wordt,
maar omdat hij zich daardoor beter
en.harmonischer kan ontwikkelen^
Omdat het opgroeiende kind -méér
nodig heeft dan onderwijs in lezen,
schrijven en rekenen. En dat meer
dere kan het gezin klaarblijkelijk niet
geven. Of meestal niet. Daardoor is
de taak van de school veel omvatten
der geworden.
Als een jongen thuis wat onbehouwen
doet, kan zijn vader zeggen: „Hebben
ze je dat op school geleerd?" Blijk
baar verwacht hij inderdaad, dat ze
op school overal voor zorgen. Vraag
dat maar eens aan de onderwijzer.
Ze geven verkeerslessen, theoretisch
en praktisch, ze bezoeken tentoon
stellingen, houden sportwedstrijden,
gaan op schoolreis, geven toneelvoor
stellingen. organiseren tentoonstellin
gen, helpen bij kinderpostzegelacties,
innen geld voor de jcugdspaaractie,
enz.
Man van het leven
Het is zóveel dat met recht kan wor
den gezegd, dat de taak van de on
derwijzer een heel bijzondere is ge
worden. Hij mag niet meer alleen de
..knappe meestgr" zijn, die zo goed
kan rekenen en zo wondermooi kan
schrijven. Hij moet een man van het
leven zijn, met maatschappelijke be
langstelling.
In verband daarmee is ook de „op
leiding van onderwijzers" veranderd.
Dat blijkt allereerst al uit de taak
omschrijving van de kweekschool:
daar moeten geen onderwijzers wor
den opgeleid, maar gevormd. Dat
houdt in, dat aan de toekomstige on
derwijzer bewust andere eisen wor
den gesteld dan alleen maar intellec
tuele. Dat houdt bovendien in, dat de
kweekschool meer heeft te doen dan
..knappe meesters" te maken. In het
verleden bleken „knappe meesters"
vaak „eigenwijze schoolmeesters" te
zijn. Dat raakt uit dc tijd. Nu kan
men niet meer aan zijn jas, of aan
zijn bril, of aan zijn houding of aan
zijn opmerkingen zien. dat je met een
meester te doen hebt. Die meester
loopt vermoedelijk ook in een sport
hemd, hij voetbalt misschien in de
plaatselijke club, hij rijdt in een auto
en gaat 's zomers naar 't buitenland,
misschien kamperend, misschen met
een caravan.
Dat kan die meester doen, onulat
de overheid het hem mogelijk
maakt: hij krijgt een behoorlijk
aandeel van de miljoenen, die de
overheid jaarlijks voor het on
derwijs uitgeeft. Daarom hoeft liij
na vieren niet meer naar huis te
hollen om wat lesjes te geven; hij
kan gaan tennissen en 's avonds
zijn correctie afmaken. Of hjj lfan
óm viër uur zijn correctie afma
ken en 's avonds naar de schouw
burg of naar de film. Of stude
ren
Studeren
Dat studeren is wat wonderlijks. In
de laatste honderdvijftig jaar is de
werktijd per dag en per week belang
rijk verminderd. Nauwelijks twintig
jaar geleden moest nog op velerlei
gebied worden gevochten voor een
48-urige werkweek. Nu is 45 uur al
veel en 5 dagen wordt regel. Maar
met deze werktijdverkorting is een
leerverlenging gepaard gegaan. Je
zou bijna kunnen zeggen, dat voor
elk procent, dat de werktijd voor de
volwassenen afnam, de leertijd voor
de jeugd verscheidene procenten toe
nam. Kijk maar in uw eigen omge
ving: „Wie verlaat na 6 jaar onder
wijs voorgoed de school?" Wie be
zoekt niet de h.b.s., de huishoud
school, de ulo, de l.t.s., het v.g.l.o. of
de landbouwschool?"
Vooral door deze leertijd-uitbreiding
moet de staat steeds meer uitgeven
voor het onderwijs. Er zijn steeds
méér scholen nodig. Er zijn steeds
nieuwe scholen nodig. Er zijn steeds
meer onderwijzers en leraren nodig!
Er zijn steeds nieuwe onderwijzers
en leraren nodig.
Op alle mogelijke manieren probeert
men deze tekorten aan te vullen,
vooral die aan onderwijzend perso
neel. Daardoor verheugen de kweek
scholen zich jaarlijks in een grote
aangifte van leerlingen. De meeste
kweekscholen tellen een viervoud
aan leerlingen van het gemiddelde
vóór de tweede wereldoorlog. Vooral
ook omdat vele bezitters van liet
5-jarig H.B.S.-diploma naar de derde
klas van de kweck'w'mol
Nijpend tekort
En tóch blijft er een nijpend tekort.
Dat wordt vooral ook veroorzaakt
door het feit, dat heel veel onder
wijzers na korte of langere tijd het
lager onderwijs verlaten en nr<v le
veren naar liet ulo, het technisch
onderwijs ol' naar het middelbaar
onderwjjs. Dank zij dat wonderlijke
studeren
Dat baart de onderwijsdeskundigen
soms grote zorg 1-Iet tekort aan on
derwijzers blijft maar bestaan! On
danks de volle kweekscholen.
Daardoor is het ook nog steeds niet
mogelijk de leerlingenschaal te ver
lagen. Daardoor vinden we nog
steeds klassen van veertig, vijfen
veertig, vijftig en nog veel méér leer
lingen.
Daardoor staan nog steeds gepen
sioneerden voor de klas; daardoor
stelt het middelbaar onderwijs nog
steeds onbevoegden of onvolledig be
voegden aan.
„De toekomst van oen volk hangt
vooral af van de zorg, die aan het
onderwijs wordt besteed".
Dat weet elke regering. Daarom
nèemt ze de oDleiding van kleuter
leidsters ter hand, daarom verhoogt
ze in belangrijke mate de salarissen
van kleuterleidsters, daarom orga
niseert ze overal speciale cursussen
voor onderwijzers, daarom bouwt ze
overal nieuwe scholen, daarom
is het onderwas haar „een voort
durende zorg".
Grootste bedrijf
Het is ook het grootste bedrijf in
ons land. Daar haalt Philips niet bjj
en alle bouwvakken niet.
Wist U, dat er elke dag In ons landje
van II miljoen mensen er zo ongeveer
drie miljoen naar school gaan? Dat
al die mensen werken aan de toe
komst van ons volk? En wist U, dat
ons land in West-Europa heus niet
aan de kop loopt met zijn onderwijs
voorzieningen
In onderwijskringen weet men, dat
aan de scholen steeds hogere eisen
zullen worden gesteld. Daarom weet
men nog niet goed hoe men met die
vijfdaagse schoolweek moet begin
nen. Want elke ouder vraagt maar
steeds een betere opleiding voor zijn
kinderen. En zo'n betere opleiding
is moeilijk te realiseren met kortere
schooltijden.
In de zomermaanden ligt het
massale onderwijs-bedrijf stil. Ais
de examens en overgangen achter
de rug zijn, is de schoonmaker
de baas in de school. Hij is één
van die drie miljoen. Hij heeft
maar drie weken vakantie. Hij
zorgt, dat straks in september
de leer-fabriek weer kan begin
nen.
Want de school is een immens be
drijf, dat steeds opnieuw moet be
ginnen, steeds nieuwe mensen vraagt
steeds meer geld zal kosten en voor
al steeds meer U aller aandacht
verdient. Een volk heeft niet alleen
de regering, die het verdient; het
heeft ook het onderwijs, dat het
waard is.
En de acht miljoen, die niet naar
school gaan, bepalen in hoofdzaak
hoe goed ons onderwijs is.
DIENSTVERBAND VOOR VIER JAAR
Bedrijf kan personeel
geen dag missen
(Van onze Haagse redactie)
De P.T.T. is voornemens aan meis
jes de gelegenheid te geven voor re
kening van het bedrijf een opleiding
tot gezinsverzorgster te volgen. Na
de gratis opleiding moet een dienst
verband voor vier jaar worden afge
sloten. Zou een meisje de P.T.T. eer
der willen verlaten, dan moet een
deel van de opleidingskosten af
hankelijk van de werkelijke duur
van het dienstverband worden te
rugbetaald.
Elk groot bedrijf kampt met de
moeilijkheid, dat wanneer plotseling
de vrouw van een werknemer ziek
wordt, deze in de huishouding moet
inspringen. Het bedrijf kan hiertoe
incidenteel verlof geven. Doch voor
een langere periode moet een andere
oplossing worden gevonden, Deze op-
lóssing is het inzetten van een g'e-
zinsverzorgster.
Is de huisvrouw thuis onmisbaar,
het bedrijf kan,vooral in een periode
van personeelsschaarste de man niet
missen. Temeer klemt dit in bedrij
ven, waar de vijfdaagse werkweek
is ingevoerd. Dus ook bij de P.T.T.
Dit staatsbedrijf heeft reeds in Den
Haag en Amsterdam een korps van
gezins verzorgsters. Men wil deze
thans uitbreiden en bovendien een
korps in Rotterdam gaan vormen.
De opleiding van anderhalf jaar aan
één der opleidingsinstituten voor dit
beroep wordt geheel bekostigd door
de P.T.T, Na een half jaar theorie
op een internaat komen de meisjes
voor een jaar in de praktijk. In deze
periode ontvangen zij reeds een sa
laris. Na een jaar kunnen zij zich
zelfstandig gezinsverzorgster noe
men. Bij de keuze van de opleidings
instituten, waar de P.T.T. de aspi
rant-gezinsverzorgsters onderbrengt
wordt rekening gehouden met de
godsdienstige overtuiging van de
leerlinge.
Negen overlevenden van het bus
ongeluk bij Hergiswil in Zwitserland zijn
in de Verenigde Staten teruggekeerd,
waar zij door familie en vrienden op het
vliegveld Idlewild in New York werden
opgewacht.
Twee van hén konden nog niet lopen.
Een reed in een invalidenwagentje, de
ander lag op een brancard.
Stakend buspersoneel
weer aan het werk
De 139 chauffeurs en 24 conducteurs
(trices) van de „Twentse Elektrische
Tramwegmaatschappij", die dinsdag
in een 24^uurs staking zijn gegaan,
iiebben woensdagmorgen het werk
hervat. Er hebben zich geen ernstige
moeilijkheden voorgedaan.
De staking betekende enig ongemak
voor hen, die van elders de week
markt in Enschede wilden bezoeken.
Het passagiers-aanbod bij de ver
schillende stations van de Nederland
se Spoorwegen in oostelijk-Twente
was enigszins groter dan normaal.
Die fabrieken, die voor het vervoer
van werknemers op de T.E.T.-auto-
bussen waren aangewezen hebben 't
uitvallen van deze pendeldiensten zo
veel mogelijk zelf opgevangen, on
der meer door het inschakelen van
particuliere auto's en bedrijfsauto's.
Hierdoor is vertraging in het arbeids
proces voorkomen kunnen worden,
het T.E.T.-personeel door de directie
staking" een ernstige zaak genoemd.
De directie heeft zich onthouden van
enig commentaar op de staking, die
ontstond nadat op de looneisen van
het T.E.E.-jei-soneel door de directie
niet was gereageerd.
Het rijdend personeel overweegt om
in de komende week opnieuw een
24-uurs staking te organiseren.
Betaald voetbal
Sectiebestuur neemt plannen
jeugdcontracten voorlopig
terug
Het sectiebestuur betaald voetbal
heeft, in een te Utrecht gehouden ver
gadering besloten, gehoord de be
sprekingen op de algemene vergade
ring van het betaalde voetbal van 5
augustus j.l., het voorstel inzake de
jeugdcontracten voorlopig terug te
nemen. Hierdoor komen de buiten
gewone districtsvergaderingen, de
buitengewone algemene vergaderin
gen en de bondsvergaderingen
vastgesteld op respectievelijk zater
dag a.s. 12 en zaterdag 19 augustus
te Amsterdam te vervallen.
Het ligt voorts in de bedoeling in
overleg met de betrokken partijen
uit het amateursvoetbal, het zater
dagvoetbal, het afdelingsvoetbal en
het betaalde voetbal op korte termijn
gewijzigde voorstellen gereed te
maken, die zo spoedig mogelijk op
de gewone districtsvergaderingen, de
gewone algemene vergaderingen en
de gewone bondsvergadering in ok
tober a.s. ter bespreking zullen wor
den voorgelegd. De oorspronkelijke
jeugdcompetities. die voor het be
taalde voetbal zijn vastgesteld voor
spelers tot 19 jaar zullen echter wor
den gehandhaafd. Dit houdt dus in
dat. indien dc bondsvergadering in
oktober met de plannen akkoord
gaat, nog dit jaar dc jeugdcontrac
ten zullen kunnen worden ingevoerd.
NIET GEWIJZIGD
Het sectiebestuur heeft voorts te
Utrecht zich nogmaals beraden over
zijn besluit inzake de promotie- en
degradatie van het betaalde voetbal
in dit seizoen, naar aanleiding van
de besprekingen in de algeméne ver
gadering van de sectie betaald voet
bal, die zaterdag j.l. is gehouden.
Na ampele overwegingen heeft 't be
stuur geen aanleiding kunnen
vinden hel genomen besluit in te
trekken of te wijzigen, zodat de vast
gestelde promotie-degradatie rege
ling 1961/62 ongewijzigd wordt door
gevoerd.
Aan het eind van dit seizoen zal het
betaalde voetbal dus een ere-divisie,
een Ie divisie en twee 2de divisies
van allen zestien clubs kennen. Het
plan „Hekman", de Groningse
afgevaardigde diende op de vergade
ring van Amsterdam een plan in
waardoor dit schema in twee jaar
zou worden bereikt is dus niet
door het sectiebestuur overgenomen.
Zoneschaaktoernooi in
Marienbad
De uitslagen van de partijen ge
speeld in de achtste ronde van het
zoneschaaktoernooi in Marienbad
luiden Johannessen (Noorwegen)
Olafsson (IJsland) 01. Filip (Tsj.)
Ciric (Z.-Sl.) Yt. Niemela
(Finland)Percz (Spanje) 1-
Gragger (Oost.)dr. Barcndregt
(Ned.) 1—0. Mille (Z.-Sl.)— Ghitescu
(Roem.) afgebroken. Sliwa (Polen)
Blom (Denemarken) afgebroken.
Lundquist (Zweden) - Bobotsov (Bul
garije) afgebroken. Uhlmann (O.-
Dld.)—Szabo (Hong.) 1—0.
De partij uit de zevende ronde tussen
Olafsson en Niemela eindigde zonder
verder spelen in remise.
De stand na de achtste ronde ziet er
als volgt uit
1. Olafsson. 7 punten. 2. Filip, 61/-!
punk 3. Uhlmann, 5 punten en 1 af
gebroken partij. 4. Johannessen,
punt en 1 afgebroken partij. 5. Ghi
tescu, 4 punten en 1 afgebroken par
tij. 6. Ciric, 4 punten. 7. en 8. Bobot
sov en Szabo, 3% punt en 1 afgebro
ken partij. 9. Dr. Barendregt 3% pnt.
10. en 11. Milic en Perez, 3 punten en
1 afgebroken partij. 12. Niemela, 3
punten.
De afgebroken partijen zullen van
daag worden gespeeld.
Jaap Kersten zesde in
Ronde in Grobbendonck
Op i
,en internatiouale profwedstrijd,
woensdag bij Grobbendonck in
België werd gehouden, is Jaap Ker
sten zesde geworden. Winnaar van de
wedstryd, die ging over 150 km, werd
de Belgische wereldkampioen Rik
van Looy.
Van Looy versloeg met gering ver
schil zijn landgenoten Fore er
Schroeders. Voor Kersten werd de
zelfde tijd als voor Van Loo (3.28.0)
genoteerd. Van de Nederlanders be
zetten Geurt Pos de 15e en Jo de
Haan de achttiende plaats.
Zweed Lindberg verbetert
record 100 ineter vrije slag
Tijdens de Noordse zwomkampioen-
schappen in llalinsted heeft de
Zweedse vrije slag zwemmer Per-
Ola Lindberg woensdag het Euro
pese record op de 100 meter verbe
terd tot 55,5 seconden.
Dit is 0.2 seconde beter dan het ou-
de record, dat sinds 18 oktober van
het vorig jaar met 55.7 seconden op
naam stond van de Hongaar Gyula
Dobay.
Het. wereldrecord op de 100 meter
vrije slag Is sinds vier jaar in handen
van de Australiër John Devitt met
een tijd van 54,6 seconden,
Beslissingswedstrijd om
kampioenschap waterpolo
De beslissingswedstrijd om het wa-
terpolo-kampioenschap van de kring
Zeeland, tussen Ganze II uit Goes
en Schelde uit Terneuzen, is geëin
digd in een 5-4 overwinning voor
Schelde. De zeer spannende strijd,
scoreverloop: 1-0. 2-0, 2-1, 3-1 te
vens ruststand. 3-2, 3-3, 4-3. 5-3, 5-4,
werd uitgevochten in het westelijk
kanaalbad in Terneuzen. De spelers
van Schelde, dat zich vorig seizoen
slechts met moeite wist te handha
ven, hadden hun overwinning te dan
ken aan het feit, dat zij hun zenu
wen iets beter in bedwang hadden
dan de Goesenaren, waardoor zij de
geboden kansen beter wisten te be
nutten.
Coördinatie bij westelijke
inlichtingendiensten
Gedurende het topgesprek van de
minister van buitenlandse zaken van
Amerika, West-Duitsland, Engeland
en Frankrijk in Parijs, hebben de
chefs van de inlichtingendiensten ook
de hoofden bij elkaar gestoken en
een ontwerp gemaakt voor coördina
tie van de inlichtingendiensten dei-
vier grote mogendheden met als
hoofddoelstellingen
het hoofd te bieden aan het enor
me Russische propaganda-offensief.
het vermijden van het uitgeven
van elkaar tegensprekende verklarin
gen door individuele regeringen over
zaken, die betrekking hebben op gc-
meenschapelijk gevoerde politiek.
het nauwkeurig bestuderen van de
enorme activiteit die Rusland mo
menteel ten toon spreidt op het ge
bied van de radio-uitzendingen ge
richt op het buitenland, waarbij de
programma's in een steeds grotere
variëteit van talen worden gebracht.
Amerika beproeft volledig
luchtverdedigingssysteem
Generaal Laurence Kuter, hoofd van
het Amerikaanse luchtverdedigings
commando, heeft in Colorado Springs
meegedeeld, dat op 14 oktober ruim
tweeduizend vluchten van do burger
luchtvaart niet kunnen worden ge
maakt, omdat dan de Amerikaanse
luchtmacht de oefening „Sky Shield
2" houdt.
De 1800 Amerikaanse, 273 Canadese
en 31 andere buitenlandse vluchten,
zullen gedurende twaalf uur worden
lamgelegd. Tijdens deze uren zal het
gehele Amerikaanse luchtverdedi
gingssysteem aan een proef worden
onderworpen.
Nederlandse vrachtvaarder
verkocht aan Israël
De Nederlandse vrachtvaarder Wulp
(de vroegere Blockland) is door de
Rotterdamse rederij Smith en Van
Ommeren verkocht aan een niet na
der genoemde Israëlische firma.
Het schip, dat een draagvermogen
heeft van 1240 ton, onderhield de
lijndienst tussen Rotterdam en Man
chester.
De Wulp besloot woensdag haar
laatste thuisreis naar Rotterdam.
Daar krijgt het schip nog een dok
beurt.
Voltreffer van „Atlas" na
een vlucht van 5000 mijl
Een nieuwe Atlasraket vau de „F"
serie, bestemd voor opslag onder de
grond op strategische vestigingen in
de Verenigde Staten, is dezer dagen
afgevuurd op een baan van 5000 mijl
richting Atlantische Oceaan.
Twintig minuten na de lancering
kwam de rgket precies neer op de
aangegeven plaats. „Het was in de
roos", zei een woordvoerder op do
basis. „We zijn hier erg blij om, om
dat eens te.'meer de slagkracht en
capaciteit van onze raketten bewe
zen is".
^üan en voor
Westfalen, een
krentenbrood
W).-, -ieitiing, de Zutphense journa
list, die op vlotte wijze enkele jaren
geleden over de Achterhoek schreef,
heeft nu een kijkje over de grenzen
Hij bezocht Westfalen, niet om de
toeristische bijzonderheden op te
snorren- en zo een reisgids samen te
stellen, maar als luisteraar. Luiste
rend naar oude verhalen uit het
Westfaalse land en deze in zijn boek
navertellend, brengt Heitling ons
dichter bij het leven in één van de
grensgebieden van ons land, een
streek, nauw verweven met het leven
en de historie van Gelderland. Het
boek „Westfalen, een krentenbrood"
is een fraaie uitgave van Dc Tijd
stroom in Lochem.
