SOWJETLEGER AAN WESTERSE GRENS
ZAL WORDEN VERSTERKT
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Washington: conflict
niet toegespitst
Boeren hielpen Titov
uit z'n ruimtepak
Twee doden bij zware explosie
op de F Azote te Sluiskil
Vandaag..
Ruimte
DS. NIEM0LLER
ZWAAR
GEWOND
PREMIER KROESJTSJEW VOOR RADIO EN T.V.
Premier Nikita S. Kroesjtsjew lieeft maandagavond voor het
front van de Sowjetburgers en dat der wereldbevolking gezegd,
dat de westelijke grote drie met de Sowjet-Unie aan een confe
rentietafel moeten plaatsnemen om „de lucht te zuiveren" in
de huidige gespannen internationale toestand.
In zijn rede, uitgezonden door televisie en radio, in de Engelse,
de Duitse en de Franse taal, zei de Sow jet-premier:
„Laten wij eerlijk met elkaar rondom een tafel gaan zitten.
Laten wij geen verdere oorlogspsychose veroorzaken. Laten wij
de atmosfeer zuiveren. Laten wij ons doen voortdrijven op het
gezonde verstand en niet op de kracht van thermo-nucleaire
wapenen."
Foto linksVoor zijn ruimtevlucht
werd ondermeer de bloeddruk van de
Rus Gherman Titoio gemeten.
Foto rechtsboven: Titoiv tijdens de
voorbereidingen voor de vlucht in
een centrifuge.
Foto rechtsonder: Gherman Titoio
met zijn vrouw Tamara.
Hij richtte zijn opmerking ook aan
het adres van de zogeheten neutrale
landen, tot wie hij zei: „gij kunt niet
werkeloos blijven toezien. Slechts de
gezamenlijke inspanningen van alle
volkeren lcunne.ii tot gevolg hebben,
dat de agressor in een dwangbuis
wordt geperst, en dat de dreiging
van de derde wereldoorlog van de
mensheid wordt afgewenteld."
Hij was zijn rede begonnen met de
jongste Russische ruimtevaarder ma
joor Titov geluk te wensen met diens
geslaagde reis door het heelal die
ruim 25 uren had geduurd.
De bevolking van de Sowjet-Unie had
door de historische heldendaad van
Titov opnieuw een stap vooruit ge
daan op de weg naar het verkeer
tussen de planeten onderling, aldus
de Sowjet-premier.
Hij ging daarna snel over op de hui
dige toestand van de Sowjet-Unie en
zyn positie in de wereld. Hij had
sle.chts krachtige taal voor de span
ningen in de internationale politiek
voor het ogenblik.
Afgrondrand
„De westelijke machten", zei hij,
„brengen de wereld op het ogenblik
gevaarlijk dicht naar de rand van de
afgrond van een derde wereldoorlog.
De dreiging van een militaire aanval
door de imperialisten op de socialis
tische wereld mag geensdeels worden
uitgesloten.
„Wij. zullen de ontwikkelingen scherp
in het oog houden en overeenkomstig
de ontstane toestand onze maatrege
len treffen.
is het 100 jaar geleden,
dat de Engelse bioloog prof.
W. Bateson, één der grondleg
gers van de moderne erfelijk
heidsleer, te Whitby werd ge
boren.
WVAW(WVW\VVVVWVW
„Het zal nodig kunnen worden,
dat wij in de toekomst de getals-
sterkte van het leger aan de wes
telijke grenzen zullen moeten ver
groten, door divisies uit andere
delen van de Sowjet-Unie te ver
plaatsen. In samenhang hiermee
zullen wy wellicht' ook zyn ge
dwongen een deel van de reservis
ten op te roepen, zodat onze divi
sies op oorlogssterkte worden ge
bracht en op alle gebeurtenissen
zullen zijn voorbereid."
„Dit is ons antwoord", zei Kroesj-
tjsew. „De Verenigde Staten hebben
in feite maatregelen genomen, ge
lijkstaand aan die in een mobilisatie
en een oorlogsdreiging voor ons in
houdend."
„De bondgenoten van de V.S. hebben
in agressieve blokken verenigd
deze gevaarlijke koers steun gegeven.
„Wanneer er 'n toestand als deze ont
staat, is het voor ons niet mogelijk
met gevouwen handen te blijven zit
ten en toe te zien. De geschiedenis
leert- ons, dat indien een agressör ziet.
dat hij niet wordt weerhouden of
geen antwoord krijgt, hij overmoedig
wordt. Wanneer hij daarentegen een
afdoend antwoord krijgt, komt hij
veelal tot bezinning", zei Kroesjtsjew.
Met niemand oorlog
„Wy zullen alles blyven doen wat
in ons vermogen ligt om interna
tionale geschillen op vreedzame
wijze op te lossen. De Sowjet-Unie
wenst met niemand een oorlog.
Wy wensen niets van iemands
grondgebied of rijkdom."
Nadat hij had herinnerd aan de ant
woorden op het Sowjet-memorandum
van de Verenigde Staten, Engeland
en Frankrijk, zei de premier: „op
nieuw trachten de westelijke mogend
heden het sluiten van een vredesver
drag tegen te houden, en er de idee
van een zelfbeschikkingsrecht van de
Duitsers over een al of niet aan te
gane hereniging tegenover te stellen.
„Het zijn juist de door de wol geverf
de vijanden van de nationale eenheid
van het Duitse volk, die schermen
met de leuze „zelfbeschikking."
„Op het ogenblik", zo zei Kroesj
tsjew, „is die leus steeds op de lippen
van kanselier Adenauer, die er ook
een bepaalde waarde aan toekent n.l.:
de opslokking van de Duits Democra
tische Republiek" Oost-Duitsland
„In dat geval zouden de westelijke
machten de liquidatie hebben ge-
eist van het socialistische systeem
van de „D.D.R." en zij zouden zich
er toe hebben gezet om van Polen
en Tsjecho-Slowakije de stukken
grond terug te vorderen die by de
overeenkomst van Potsdam aan
deze landen waren teruggegeven.
Geen uitstel
.Wanneer zij dit hadden volbracht
zouden zij met de voornaamste eis
zijn gekomen de opheffing van het
socialistische systeem in alle landen
van het socialistische kamp.
„Daarom kan de oplossing van het
vraagstuk van het te sluiten vredes
verdrag niet langer worden uitge
steld.
„Het sluiten van dit vredesverdrag;
met de D.D.R. zal een ontzaglijke po
sitieve waarde hebben in de ontwik
keling van de gehele internationale
situatie", zo besloot de Sowjet-pre
mier
In Washington
Kroesjtsjews verklaring dat htf mis
schien troepen naar de westelijke
grenzen zal sturen en reservisten zal
oproepen, is een dreigement, zo zei
den diplomatieke waarnemers in
Washington, maar een dreigement
dat toch wel minder gevaarlijk is dan
op het eerste gezicht blijkt. Men
meent in Washington dat Kroesjtsjew
niet zijn jongste rede geen nieuwe by-
drage heeft geleverd voor een oplos
sing van het geschil. Maar hy had de
zaak ook niet verder toegespitst, wat
hy wel zou hebben gedaan als hy ver
klaard zou hebben dat hij Kennedy's
militaire maatregelen met tegen
maatregelen van gelyke strekking en
omvang had beantwoord.
President Kennedy zal vandaag met
de Amerikaanse veiligheidsraad over
leg plegen, zo heeft Het Witte Huis
bekendgemaakt.
„Ik was niet alleen,
Kroesjtsjew volgde me"
Terwijl Titov zich op een af
stand van 200 kilometer van de
aarde versliep, deed zijn 24-jari-
ge vrouw Tamara geen oog
dicht. De Russische televisiekij
kers konden maandagochtend
op hun scherm zien, hoe zij
bleek en gespannen bij de radio
op het laatste nieuws zat te
wachten. In zijn telefoonge
sprek met Kroesjtsjew zei Titov
dat zijn vrouw aanvankelijk
niet erg was ingenomen met zijn
ruimtevlucht, doch dat zij later
toch had ingestemd. Kroesj
tsjew vond deze aarzeling, ge
zien de gevaren die er nu een
maal aan verbonden waren, be
grijpelijk en menselijk.
Blijkens een ooggetuigeverslag van
de start, zondagochtend 9 uur plaat
selijke tijd, droeg Titov een oranje
ruimtepak met de letters U.S.S.R.
erop.
Bij de start waren leden van de Sow-
jet-regeringscommissie voor ruimte
vaart en vooraanstaande deskundi
gen aanwezig. Op het platform vaan
de lift, die hem in de zilverkleurige
raket moest hijsen, stak Titov een
korte redevoering af. Hij beloofde
dat hij de opdracht die de party en
de regering aan hem hadden toever
trouwd. getrouw zou uitvoeren.
De eersten die Titov bij z'n terugkeer
begroetten, waren een groepje boe
ren. De Wostok kwam bij de landing
in een graanveld terecht, waar zij
aan het werk waren.
Zij omhelsden hem en hielpen hem
zijn zware ruimtepak uittrekken. Ti
tov vertelde hen dat hij vanuit de
ruimte duidelijk de meren, bossen en
velden had kunnen zien. Op de vraag
of hij zich niet eenzaam had gevoeld,
antwoordde hij: „Ik was niet alleen,
mijn vlucht werd gevolgd door
Kroesjtsjew en het gehele Sowjet-
volk".
Vanuit de boerderij waarbij hij was
geland, telefoneerde Titov met
Kroesjtsjew. Nadat hij zich had op
gefrist. vertrok hij met een inmid
dels gearriveerde vliegtuig naar de
plaats waar hij van zijn vermoeienis
sen kon bekomen en werd onder
zocht.
Titov „is gezond en voelt zich uitste
kend", aldus het Russische commu
niqué. Hij had ongeveer 700.000 ki
lometer afgelegd, in de 25 uur en 18
minuten die waren verstreken tussen
zijn lancering, zondagochtend 7 uur
en zijn daling om 8.18 uur maandag
morgen.
Drie maaltijden
Hij heeft drie maaltijden aan boord
van de Wostok 2 gebruikt, namelijk
zondag een middag- en een avond
maal en maandagochtend een ont
bijt. Hij heeft meer dan acht uur ge
slapen, een half uur langer, dan in
het programma was voorzien.
Het gebied van Saratof, waar Titov
is geland, ligt ongeveer 720 kilome
ter ten zuid-oosten van Moskou.
KLAP IN VERRE OMTREK TE HOREN
Ketelommanteling
vloog de lucht in
Met een enorme klap die tot in
verre "omtrek te horen \vtis, ex
plodeerde maandagmiddag rond
half twee de dekselommanteling
van een van de vijf gaselotke-
tels op de fabriek van de Com
pagnie Neerlandaïse de l'Azöte
Een honderdtal meters werd vol
gens ooggetuigen de dekselom
manteling van de gaselottank de
lucht ingeslingerd, bij de ontploffing,
die zich maandagmiddag op het ter
rein van de Compagnie Neerlandaïse
■ie l'Azöte te Sluiskil voordeed. Het
gevaarte dat een diameter van
ongeveer 15 meter heeft bleef
hangen op een pijp, op een hoogte
van zestig meter. Twee arbeiders
kwamen bij deze explosie om het
leven.
'.(FoLo P.Z:C.)
te Sluiskil. Twee arbeiders: de
53-jarige A. Geensen uit Ter-
neuzen en de 32-jarige C. Dix-
boorn uit Sluiskil, kwamen bij
deze explosie om het leven. De
luchtdruk was zo groot, dat in
Axel op 7 km van de fabriek
gelegen openstaande deuren
werden dicht gesmeten.
Hoe het ongeluk zich precies heeft
voorgedaan, is niet precies te zeg
gen, daar behalve de twee slachtof
fers op dit wat achteraf gelegen deel
van het bedryf niemand aanwezig
moet zijn geweest. De beide mannen
bankwerkers van de l'Azöte
waren op het moment van de explosie
bezig met herstelwerkzaamheden aan
de dekselommanteling van één van de
vijf gaselotketels.
Plotseling deed zich een hevige
ontploffing voor, waarbij volgens
ooggetuigen de dekselommante
ling ongeveer honderd meter de
lucht ingeslingerd werd, waarna
hefci gevaarte, dat een diameter
van plrn. 15 meter heeft, op onge
veer zestig meter hoogte op een
van de gaselotpijpen terechtkwam
en daar bleef hangen.
Door de enorme luchtdruk werden de
beide slachtoffers, die op het deksel
aan het werk moeten zijn geweest,
in het luchtruim geslingerd. Hun
deerlijk verminkte lichamen werden
op geruime afstand van de onheils-
plek teruggevonden door de bedrijfs
arts, die juist op het terrein aanwe
zig was.
De installatie, waartoe de ketels be
hoorden, was buiten werking toen de
explosie zich voordeed. Het bedrijf
ondervond daardoor geen stagnatie.
De rijkspolitie van de groep Axel
was spoedig ter plaatse, evenals de
ambtenaren van de arbeidsinspectie
uit Breda, die een onderzoek instel
den. Omtrent de oorzaak van deze
ontploffing is nog niets bekerd. Naar
verluidt zouden de arbeiders aan het,
lassen zijn geweest.
Beide slachtoffers waren gehuwd.
De heer Geensen had drie kinderen
en de heer Dixhoorn één kind. De
stoffelijke overschotten zijn opge
baard in do rouwkamer van het St.-
Elisabethziekenhuis te Sluiskil,
Bewondering moet wel iedereen
hebben voor de Russische tech
nici, die het ruimteschip Wostok
II bouwden en bewondering ook voor
de dappere cosmonaut, die dit ruim-
tetuig gedurende een etmaal rond de
aarde stuurde.
Deze tweede ruimtevaart is in ver
schillende opzichten belangrijker dan
de eerste, maar voornamelijk toch
wel daarom, omdat ze de ruimte
vaart tot een gewone zaak maakt,
die willekeurig herhaald kan worden.
Het gaat niet langer om een „uitzon
derlijke toevalstreffer".
Wij weten nu, dat over weinige ja
ren de ruimteschepen een normaal
verschijnsel zullen zijn aan ons aard
se firmament en dat daaraan voor
altijd de glorie van het Russisch
technisch vernuft verbonden zal zijn.
En misschien met enige spijtigheid
zullen we ook moeten erkennen,
dat het Russische economisch-
politieke stelsel blijkbaar geen be
lemmering vormt voor het bereiken
van grote technische prestaties.
Daarnaast is dan
weer plaats voor
verbazing over het
feit, dat in een
Russische maat
schappij, die zo
weinig „geestelijke ruimte" en zo
weinig vrijheid kent, plaats is voor
zoveel technische ruimte als zondag
j.l. werd gedemonstreerd.
Overigens ging ook zondag die
„technische ruimte" wel heel duide
lijk gekleed in een gewaad van gees
telijke armoede.
Om te beginnen was de ruimtevlucht
om politieke redenen tevoren
niet aangekondigd, want ze had eens
kunnen mislukken en dat zou heel
erg zijn geweest, omdat ze was be
doeld als propagandastunt voor het
Sowjet-regjmeVan de misluk
kingen die ook Sow jet-technici
overkomen mag de buitenwereld
niets horen.
Daarnaast was er een overvloed van
wrevelig-makende politieke franje....
zoals het opdragen van de vlucht
aan een communistisch partijcongres,
de persoonsverheerlijking van Nikita
Kroesjtsjew, de holle fraseologie over
vrede en welvaart
Van politiek standpunt bezien was
deze ruimtevlucht niet anders, dan
een propagandastunt voor een rede
va Kroesjtsjew of zo men wil een
wereld-vuurwerk ter ere van het
Russische communisme.
Kort geleden ging een „schot op de
maan'7 vooraf aan een rede van
Kroesjtsjew, zondag was het een
opzienbarende ruimtevaart, straks
za.1 het wellicht een serie ruimte
vaartuigen zijn, die politieke propa
ganda latèn neersuizen op alle radio-
en televisieantennes.
t j oor de westerse wereld is die
V propaganda zeker niet gevaar
lijk! Zolang een Kroesjtsjew nog
met bevende stem na de terugkeer
van de eerste Russische ruimtevaar
der moet waarschuwen tegen zelf
overschatting op het stuk van de
welvaart en moet toegeven, dat Rus
land in vele opzichten ver achterligt
bij de westerse wereld, zolang
zal men zich in de westerse wereld
niet spoedig vergapen aan de Russi
sche propaganda.
Maar wat men in Rusland doet is
wél gevaarlijk voor de volkeren, die
in Afrika en Azië op de grens van de
armoede leven. In die landen zouden
velen zich wel eens kunnen verkijken
op de Russische propagandastunts en
zich gewilliger dan tot nog toe voor
het karretje van het communisme la
ten spanen. Dat weet men heel goed
in Moskou en op die volkeren zijn
dan ook voornamelijk de Russische
propagandastunts gericht. Ook deze
onverwachte ruimtevaart van majoor
Ti tow!
Echtgenote overleden
De bekende Westduitse predikant
Martin Niemöller heeft maandag in
Zuid-Jutland in Denemarken een au
to-ongeluk gehad. Hij werd zwaar
gewond. Zijn vrouw kwam om ®het
leven.
Niemöller is nu 69 jaar. In de eerste
wereldoorlog was hij duikbootkapi
tein. Tijdens het bewind van Hitier
heeft hij acht jaar in een concentra
tiekamp gezeten. In 1919 trouwde hij
met Else Bremer. Het echtpaar
kreeg drie zoons en twee dochters.
Niemöller is, zoals bekend, één van
de belangrijkste figuren in de paci
fistische beweging. Hij is lid van het
centrale comité van de Wereldraad
van Kerken.
Windstoot niet oorzaak
van autobusongeluk
Volgens een mededeling van de bus
onderneming „Naco" uit Alkmaar
is de zondag in Denemarken veron
gelukte bus niet door een windstoot
van de weg geraakt. De bus zou vol
gens de Naco hebben moeten uitwij
ken voor een „Messcherschmidtje",
dat door de windstoot op de linker
helft van de weg kwam.
Tijdens de uitwijkmanoeuvre zou de
bus in de berm zijn geraakt. Vol
gens een Ritzou-bericht heeft de
chauffeur, zoals gemeld, verklaard
dat de windstoot de oorzaak van het
ongeluk was. De twee gewonde
Amsterdamse dames kunnen .het zie
kenhuis-binnenkort verlaten.
204e jaargang no. 185
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagtcr.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 8 aug. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minim, p. advertentie 4,—.
Ing, mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1.25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Viissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546,adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel.Hl (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg, tel. 2395; Terneuzen tel. 2116; Zierikzee red, tel. 2425. adm. tel.