PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PREMIER MACMILLAN: KOUDE OORLOG
ZAL LANGDURIG ZIJN
Kroesjtsjew leider,
(nog) geen staatsman
Auto's in Staphorst
botsten: 4 doden
Reuzenmasten tussen Vlissingen
en Goes voor P.Z.E.M.- net
GEMENEBEST: GEVOELENS EN HERINNERINGEN
VADEREN ZOON
ALS MISLUKTE
KAPERS
Vandaag...
GEVANGENISSTRAFFEN VOOR
00STDU1TSE „GRENSGANGERS"
Toezicht
204e jaargang - no. 183
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren:
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7.25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 5 aug. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Minlm. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 125 ..Brieven öureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z C.. Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 68-60. tel. 2355 (b.g.g, red
Middelburg, Markt 61. tel. 3841 (b.g.g, Ted. 2078/3169. adv. 2375); Goes Gr. Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv 6213); Oostburg, tel. 2395; Terneuzen tel. 2110; Zierikzee red tel. 2425. adro tel 2094.
„Het westen moet op zijn standpunt blijven staan in de kwestie-
Berlijn, maar het moet ook bereid zijn onderhandelingen te be
ginnen over de kwestie met de Sowjet-Unie", aldus premier
Macmillan in een televisietoespraak tot het Britse volk.
De eerste minister, die zijn rede vrijdagavond hield, zei: „Wij
moeten bereid zijn om te praten, maar wij kunnen onze verant
woordelijkheid ïiiet afzweren. Wij zijn verantwoordelijk voor
die twee miljoen vrije mensen in West-Berlijn. Het zou noch
verstandig, noch eerlijk zijn tegenover hen".
De Britse premier zei, dat de toekomst van de omstreden stad
en h*aar bewoners afhing van de Russen.
Iedereen weet, dat Kroesjtsjew een krachtig leider is. Wat wij
ons afvragen is, aldus Macmillan, of hij kan bewijzen óók een
staatsman te zijn.
E.E.G.-voord eleri
Waarover wij ons bezorgd maken
is, dat de Russische suggestie in
houdt, dat onze rechten, de rech
ten van de geallieerden om in Ber
lijn te zijn, zonder onze toestem
ming gewoon kunnen worden ver
vallen verklaard.
Misschien bestaat er een mogelijk
heid om te onderhandelen
Wij, en onze bondgenoten, hebben
nu duidelijk genoeg laten blijken,
dat wij bereid zijn om tot onderhan
delingen over te gaan, indien dit de
toestand kan verbeteren. Daarom
moeten wij kalm en vastberaden blij
ven, zei MacMillan.
Macmillan noemde Berlijn niet
anders dan „het slagveld van de
koude oorlog". De koude oorlog
zal een langdurige strijd zijn,
meende liij. Hij vraagt eenheid
van het westen.
Leon Bearden en zijn 16-.jarïge zoon
Cody z\jn voor de rederale rechter
commissaris, Henry C. FIclifton, ge
leid en in staat van beschuldiging
gesteld terzake van mensenroof en
het voornemen een gestolen vliegtuig
over de grens te brengen, na roof te
El Paso.
Clifton stelde een borgsom vast van
100.000 dollar. Hij vermoedt dat de
Beardons voornemens waren het
vliegtuig naar Havana te doen vlie
gen, het daar aan de Cubaanse rege
ring te verkopen en van de opbrengst
ervan als heren te leven.
„Alles wat wij, de F.B.I. en wie dan
ook, uit hen konden krijgen, was dat
zij met het vliegtuig naar Cuba wil
den gaan en het daar verkopen", zei
Clifton.
P.Z.C.-zaterdagnummer
MET DE UITVOERING van de
Deltawerken kreeg Zeeland een
prachtige toeristische troef
toegespeeld. Zo trekt de dam
bij Vrouwenpolder reeds we
kenlang veel belangstellenden
uit binnen- cn buitenland. Meer
hier over op pagina vier.
Verder in dit zestien pagina's
tellende P.Z.C.-zaterdagnum
mer: Stemmen uit de kerken
(pag. 3); „Zeelands toeristi
sche troeven" (pag. 4); letter
kundige kroniek en kunst
(pag. 9); Radio en T.V. plus
Films in Zeeland (pag. 11);
feuilleton (pag. 13) en de kin
derkrant met klanken uit de
ether op pagina 15.
In dit verband bracht de Britse
eerste minister ook de toetreding
van Engeland tot de Europese ge-
Russische nota
zonder nieuwe
voorstellen
De Sowjet-Unie heeft in nota's aan
de westelijke landen opnieuw aan
gedrongen op een vredesverdrag
met Duitsland. Rusland is bereid tot
onderhandelingen over zulk een ver
drag. Het heeft echter de indruk ge
lere gen, dat Amerika niet voor der
gelijke besprekingen voelt en een
vreedzame regeling met Duitsland
voor onbepaalde tijd wil uitstellen.
De onderhandelingen zouden moeten
worden gevoerd tussen de landen cl ie
met Duitsland in oorlog zijn geweest
enerzijds en de twee Duitse staten
anderzijds.
De Sowjet-Unie heeft er ook geen
bezwaar tegen dat er twee vredes
verdragen worden gesloten één
met West- en één met Oost-Duits-
land, als de basis van deze verdra
gen gelijk is. Als West-Duitsland
niet wil mee doen, zal er alleen een
verdrag met Oost-Duitsland worden
gesloten door de landen die dit wen
sen. De Sowjet-Unie geeft er even
wel de voorkeur aan, dat de weste
lijke landen mèedoen.
meenschappelijke markt ter sprake.
Hij vond dat deze „vele grote voor
delen zal bieden, want, tenzij de
economische verdeling van Europa
wordt opgeheven, vrees ik dat zij
op dén duur de sterkste van het
westelijk bondgenootschap zal onder
mijnen".
Volgens Macmillan kan toetreding
tot de continentale markt voor
Engeland aanzienlijke voordelen heb
ben.
Ver verleden
Ik begrijp die gevoelens wel, of
schoon ik niet geloof, dat ze waar
zjjn. Het gemenebest steunt na
tuurlijk voor een groot deel op ge
voelens en herinneringen uit het
verre verleden. Hoe belangrijk die
ook moeten zyn, wij moeten de blik
gericht houden op de toekomst.
De toekomst ook van het geme
nebest hangt af van de vraag of
Engeland de wilskracht en de sterk
te bezit de leiding te behouden. Ik
geloof, dat indien wij deze overeen
komst met Europa kunnen aangaan,
Engeland een sterker en beter deel
genoot van het gemenebest zal wór
den, aldus de eerste minister.
H is het 50 jaar geleden, dat i|
de Nederlandse luchtvaart-
pionier luitenant-ter-zee A. E.
Rambaldo, initiatiefnemer tot
oprichting van de Kon. Ned.
Vereniging voor Luchtvaart,
tijdens een ballonvaart bij een
noodlanding aan de weg naar n
Tjepoe op Java verongelukte.
Ter herinnering aan deze ff
H vlucht ontwierp Toon Dupuis
een bronzen borstbeeld, dat
lange tijd in Soerabaja stond,
maar na de soevereiniteits-
overdracht naar Nederland
werd vervoerd. Het staat nu
opgesteld voor het hoofdge-
bouw van het marinevlieg-
H kamp Valkenburg.
1 MORGEN
is het zestien jaar gele-
den dat Hirosjima door een
atoombom werd verwoest. Het T
H Britse „Comité van honderd" n
belegt ter gelegenheid hiervan
een protestbijeenkomst tegen
kernwapens te Londen. Er
worden afgevaardigden ver- §e
wacht uit Japan, de V.S.,
Europa en Afrika. Tevens zal
een krans worden gelegd bij
het oorlogsmonument te White-
I hall.
BIJ MET VOLDOEN AAN VOORWAARDEN
Westelijke nota door
Russen afgewezen
De Russen hebben gisteren een wes
telijk protest tegen Oostduitse inter
ventie in het vrije-zoneverkeer van
Berlijn van de hand gewezen. Een
woordvoerder van de Russische am
bassade te Oost-Berlijn verklaarde
dat Oost-Duitsland een soevereine
staat was en als zodanig de naar zijn
mèhing noodzakelijke maatregelen
kon nemen. Deze woordvoerder be
twistte de geldigheid van de over
eenkomst der vier grote mogendhe
den over Berlijn op grond van het
feit dat deze niet was mede-onderte
kend door Oost-Duitsland.
Het westelijke protest was eergiste
ren ingediend door de geallieerde
commandanten in West-Berlijn bij
Andrei I. Soloviov, de Russische, com
mandant te Oost-Berlijn.
In het protest werden de maatrege
len tegen de 53.000 „grensgangers"
veroordeeld als een schending van
de overeenkomst, die een einde
maakte aan de blokkering van Ber
lijn van 19481949.
Tot vandaag rouw
in Nidwalden
De gouverneur van het kanton Nid
walden heeft eergisteren alle open
bare vermakelijkheden verboden lot
zaterdag als in de kerk te Hergis-
wil de mis zal worden gelezen voor
de 16 slachtoffers van het busonge
luk bij Luzérn.
De Oostenrijkse duiker, Siegfried
Naumann, ciie eergisteren anderhall'
uur onder water heeft doorgebracht
om de positie van de bus vast te
stéllen, heeft verklaard, dat het
wrak vastzat, in het slik en geheel
met modder was gevuld.
Vrijdag heeft hij in de bus enkele
lichamen aangetroffen.
De communisten vervolgden hun
campagne tegen de Oostberlijners
die in het westen werken gisteren
met een bevel tot registratie en een
verordening waarin werd bepaald
dat de „grensgangers" hun huren en
gas-water-lichtrekeningen in West
marken moesten voldoen.
De regering deelde mede dat ieder
een, die niet aan deze voorwaarden
zou voldoen, hoge boetes of zelfs ge
vangenisstraf zou riskeren.
In Spandau hebben de Bussen weer
plaatsgemaakt voor de Amerikanen:
dezer dagen vond bij de gevangenis,
waar Rudolf Hess, Baldur von Schi-
rach en Speer hun straf uitzitten
■weer de aflossing plaats van de
wacht. Op de foto ziet men de Rus
sische bewakers bij de afmars door
de gevangei\ispoort.
TWEE DODEN IN EDE
Meisje in Zwolle na
aanrijding overleden
By een verkeersongeval in de ge
meente Staphorst, op do rijksweg
Zwolle-Meppel, vonden vrijdagavond
vier personen de dood. Een personen
auto, bestuurd door de heer De Groot
uit Apeldoorn raakte daar omstreeks
zeven uur aan het slippen en kwam
in botsing met een tegemoetkomen
de auto van de familie Franken uit
Harderwijk.
Behalve de tweeënvijtfigjarige heer
C. de Groot, vonden bij dit ongeval
de dood het bejaarde echtpaar Eijer
uit Gorredijk en het zesjarig zoontje
van de familie Eijer uit Harderwijk.
De tweede auto werd bestuur door de
achtendertigjarige heer R. Franken
uit Harderwijk. Deze werd ernstig
gewond, evenals de heer A. Eijer uit
Harderivijk-
Op de rijksweg Utrecht-Arnhem bij
Ede zijn bij een verkeersongeluk
twee personen om het leven geko
men en drie ernstig gewond. Een
Duitse personenauto met vijf inzit
tenden, allen afkomstig uit Barmen-
Wuppertal, reed in volle vaart tegen
de achterkant van een ervoor rij
dende vrachtauto met aanhangwa
gen uit Millingen.
De 54-jarige heer H. Samberger en
de 47-jarige mevrouw G. D. Rem-
schusz kwamen om het leven. Zeer
ernstig gewond werden de bestuur
der, de 19-jarige H. Samberger, die
onder meer een hersenschudding en
een arm- en beenfractuur opliep, zijn
16-jarige verloofde mej. M. G. Rem-
schusz en de 54-jarige mevrouw A.
Samberger. De toestand van beide
laatsten is zeer zorgwekkend.
Iwolle
overleden aan de gevolgen van een
verkeersongeval. Eergisteravond is
zij .door een motorrijder aangereden.
Zij zou met twee andere kinderen op
het laatste ogenblik de weg zijn
overgestoken.
De 60-jarige heer J. Nikkels uit
Heemstede en zijn echtgenote zyn
donderdag by een verkeersongeluk in
Duitsland zo ernstig gewond, dat zij
korte tyd later zyn overleden. De
auto van het echtpaar Nikkels was
op het kruispunt in Hardt (Baden-
Würtemberg) in botsing gekomen
met een vrachtwagen.
AANLEG NIEUWE ISO hV-LIJN
Toeneming van het
verbruik te zien
TUSSEN Vlissingen cn Goes
zijn momenteel op onderling
vrijwel gelijke afstand vijftig
stalen reuzenmasten in aanbouw
die in de naaste toekomst zullen
dienen voor een beter transport
f an liet elektrisch vermogen van
de P.Z.E.M. De vijftig hoog
spanningsmasten vormen de
nieuwe 150 K.V. (Kilo Volt) bo-
venlijn, die nodig is in verband
met:
het sterk toenemende ver
bruik in de huishoudelijke en
industriële sector;
een veiliger voorziening van
de beide Bevelanden, Schou-
wen-Duiveland, Tholen en
St.-Philipsland;
een eerste begin om te ko
men tot een betere koppeling
met de provincie Noord-Bra
bant.
Ir. H. Broekhoff van de Centrale te
Vlissingen, adjunct-directeur van de
P.Z.E.M., onder wiens supervisie
de dagelijkse leid'ng is in handen van
ir. H. Spiele ait miljoenenwerk
wordt uitgevoerd, vertelde ons, dat
de huidige ondergrondse 50 K.V. ka
bel tussen Vlissingen en Goes door het
steeds toenemende verbruik overbe
last dreigt te worden. Uitbreiding
wordt thans niet gezocht in 'n tweede
ondergrondse kabel, maar in een bo
vengrondse lijn die ir aanleg veel
goedkoper is. Hoewel de nieuwe lijn
gebouwd wordt, voer 150K.V. zal voor
lopig niet £e volle capaciteit worden
benut. De eorst komende jaren kan
men volstaan met een 50 K.V.-lijn.
De bestaande ondergrondse kabel
blijft in bedrijf, zodat bij ingebruik
neming van de bovengrondse lijn de
huidige capaciteit reeds meer dan ver
dubbeld is. De werkzaamheden zijn
thans al zover gevorderd, dat het
nieuwe transportsysteem omstreeks 't
eind van dit jaar in bedrijf kan wor
den gesteld.
Méér verbruik
Het verbruik van elektriciteit in de
huishoudelijke en industriële sector
neemt de "laatste jaren hand over
hand toe. Zeeland de P.Z.E.M. dus
staat wat toeneming betreft aan de
kop in ons land. De afgelopen zes
maanden bijvoorbeeld was een stij
ging van het verbruik te zien ten op
zichte van de overeenkomstige perio
de in 1960 met 10,6 procent. Daarbij
was niet berekend een van de grootste
afnemers, de C.N.A. te Sluiskil, die
binnenkort zelf stroom gaat opwek
ken waardoor minder stroom zal wor
den afgenomen van de P.Z.E.M. De
gemiddelde stijging van het verbruik
van elektriciteit in ons land bedraagt
rond 7 procent, in Zeeland daarente
gen haalt men de 10 procent grif.
Dit is zowel het gevolg van de in
dustrialisatie in Zeeland sis van
een groter huishoudelijk gebruik,
mede door aanschaf van elektri-
(Zie slot pag. 4 kol. 5)
fiahtL
■IK
In Zeeland is de laatste tijd wel
duidelijk geworden, dat in finan
ciële zaken een goede controle
een belangrijk element is: allerlei
administratieve onregelmatigheden,
die bij overheidsdiensten werden ge
signaleerd, waren voor een groot deel
terug te brengen tot een gebrek aan
f;oed toezicht, een falen van het con-
rolesysteem. Zodra een dergelijk sy
steem ontbreekt, staat de deur open
voor allerlei vormen van ongerech
tigheden en treedt de verleiding on
gehinderd naar binnen. In Nederland
wekt het woord „ambtenaar" geluk
kig nog altijd associaties op met een
begrip als „onkreukbaar". En de re
cente historie van de Zeeuwse onre
gelmatigheden bewijst, dat een der
gelijke gedachten-
gang over het al
gemeen door de
feiten wordt ge
staafd: er is al
thans niets geble
ken van eigen bevoordeling. Maar
dat neemt niet weg, dat ondanks alle
goede hoedanigheden een grondige
controle voortdurend nodig is om een
in opzet waterdicht stelsel in een
goede conditie te houden. Dat is
trouwens een eis, die in het alge
meen geldt zodra er geldelijk beheer
in het geding is, dus niet alleen bij
de overheid maar ook bij private on
dernemingen. In Rotterdam heeft
men daar onlangs een opvallend
staaltje van meegemaakt: een inmid
dels overleden kassier van een zeer
respectabele bankinstelling heeft, zo
is gebleken, bijna een half miljoen
verduisterd.
Als buitenstaander vraagt men
zich met enige verbazing af hoe
het mogelijk is, dat zulke geval
len zich nog kunnen voordoen. Hier
moet het toch wel aan een degelijke
controle ontbroken hebben. In grote
bedrijven heeft men meestal twee
vormen van toezicht: een interne, die
in handen is van het eigen bedrijf,
voorts een externe, uitgeoefend door
buitenstaanders, bijvoorbeeld accoun
tants. Over het algemeen brengt de
externe controle meestal dergelijke
onregelmatigheden aan het licht en
niet het interne toezicht. En dat is
begrijpelijk, want wie tot het bedrijf
zelf behoort, is onderworpen aan
vaak allerlei ongeschreven regelen
en gebruiken, die een doelbewuste
controle heel moeilijk maken. Er is
een oude kassier om maar een
voorbeeld te noemen die het ver
trouwen van de directie geniet, wel
licht een tikje excentriek, maar hij
is nu eenmaal een oud erfstuk. Zulk
een figuur zal door employés van het
bedrijf zelf ontzien worden, maar de
accountant, buitenstaander dus,
heeft van deze soms zo moeilijk te
peilen gezagsverhoudingen geen last
en stoot zonder op reputaties van
trouwe kassiers te letten sneller
door tot de kern van de zaak.
In de berichten over de Rotterdam
se fraude heeft ons een opval
lend feitje getroffen: de bewuste
kassier was vele jaren niet met va
kantie geweest. Dit nu schijnt een
symptoom te zijn in het algemeen
van dit soort verduisteringen: de be
trokkenen durven hun administratie
geen minuut alleen te laten, laat
staan veertien dagen of drie weken.
En zo doet zich het paradoxale ver
schijnsel voor, dat over een in het
bedrijf vergrijsde employé de directie
mild glimlachend en vooral waarde
rend zegt: „Hij is zo verknocht aan
de zaak, dat hij nooit met vakantie
gaat", terwijl juist uitgerekend dit
verschijnsel iedereen in de hoogste
alarmtoestand had behoren te bren
gen. Men zou geneigd zijn te vragen
of in zulke gevallen niet beter een
„vakantieplicht" moet worden inge
voerd...
De les ook in de Zeeuwse zaken
is duidelijk: met de controle
kan het niet op een akkoordje
worden gegooid. Want waar de con
trole niet klopt, wordt de deur open
gezet voor verleiding; verleiding" die
niet altijd fraude tot gevolg behoeft
te hebben, maar ook tot administra
tieve onregelmatigheden aanleiding
kan geven. Toezicht is nodig, hij de
overheid zowel als bij particulieren.
Soms zijn de eerste stappen op het
pad der onregelmatigheid héél sim
pel: men neemt even wat geld met
de bedoeling het later weer aan te
zuiveren. Maar aan dat aanzuiveren
komen sommigen niet meer toe en
zij vervallen van kwaad tot erger.
Nog niet zo heel lang geleden heeft
men een dergelijk verschijnsel aan
getroffen bij een Zeeuwse vereniging,
waar elke vorm van toezicht op de
kas ontbrak.
Er is een uitdrukking, die zegt dat
regeren vooruitzien is. Men zou er
aan kunnen toevoegen: regeren en
besturen betekenen óók toezien!
Tunesië vraagt
hulp aan Rusland
De Tunesische m mister van bui
tenlandse zaken, Sadok Mokad-
dem, zal zaterdag door de Rus
sische premier, Nikita Kroesj
tsjew, worden ontvangen, zo is
vrijdag in Moskou vernomen.
Mokaddem, die woensdagavond in de
Russische hoofdstad arriveerde, zai
Kroesjtsjew de steun van de Sowjet-
Unie vragen in het geschil met
Frankrijk over de kwestie Bizerta.
Donderdag had hij een onderhoud van
drie uur met zijn Russische collega.
Andrei Gromiko.
