PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
IJZEREN GORDIJN NEERGELATEN VOOR
STROOM VLUCHTELINGEN
Van vandaag af hoger
afbetalingspercentage
Middelburgse Abdij geeft haar
historische geheimen prijs
Oostduitse forensen
uit hun huis gezet
ZEVENHONDERD
INDONESIËRS
REPATRIËREN
Vandaag..
Weg boot!
204e jaargang - no. 181
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse - Courant
Directie: P. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter,
Hoofdredacteuren:
W, Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 06 cent per
week, 7,00 p. few.; fr. p. p. 7,25
per few. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 3 aug. 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m m. Minim, p. advertentie
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (ma*. 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlls3lngen Walstr 68-60, tel 2365 (b.g.g. red
adv 3647/3643; Middelburg, Markt 61. tel 3841 (b.g.g. red 2078/3169, adv 2375); Goes Gr. Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red 7853. adv 5218); Oostburg. tel 2395; Ter neu2en tel 2116; Zlerlkzee red tel. 2425. edro tel 2094.
TOEGANGSWEGEN NAAR BERLIJN VERSPERD
De Oostduitse grenswachten deden gisteren al het mogelijke om
de stroom vluchtelingen uit de oostzone naar het westen af te
dammen en honderden werden aangehouden door de communis
tische politie. De Oostduitse politie werd geassisteerd door groe
pen vertrouwde communisten. Ongeveer 1100 Oostduitsers wis
ten door de mazen te glippen. Hun moeilijkheden waren groot.
Alle toegangswegen naar het westen zijn versperd door bar
rières, reizigers in treinen en bussen worden streng gecontro
leerd.
Naar schatting 500 vluchtelingen werden bij de grensposten
aangehouden, anderen konden niet eens uit hun woonplaats
komen.
De vrijwillige burgerwachten offi
cieel geheten „strijdcomités tegen
de slavenhandel" hielden personen
aan die werden verdacht van voor
nemens om te vluchten of anderen
te helpen vluchten.
Het Oostduitse persbureau A.D.N.
meldde dat de comités in geheel de
■oostzone waren gevormd om te strij
den „tegen het westelijke komplot de
Oostduitse economie te saboteren
door de Oostduitsers te chanteren en
naar het westen te lokken". Dit
werd „slavenhandel" genoemd.
Politietent
Buiten Berlijn werden alle voetgan-
gers, fietsers en automobilisten op
de toegangswegen naar de stad aan
gehouden en ondervraagd. Op de
hoofdweg naar Potsdam had de
Oostduitse politie een srrote tent op
gericht om reizigers te ondervragen.
Woensdagmorgen vroeg liet de poli
tie de forensentreinen op het station
Mali low, ten zuiden van Berlijn, ont
ruimen.
Oostdiiitscrs die liuu werk lu
West-Berlijn hadden, moesten
eveneens uit treinen en bussen
stappen en kregen te hoven dat
zij in hun eigen land werk moes
ten zoeken. Zij werden uitge
maakt voor verraders. Sommigen
moesten hun woning ontrui
men. Anderen kregen bevel zich
op politiebureaus te melden en
te verklaren waarom zij in het
westen werkten.
De druk die op deze Oostduitsers
wordt uitgeoefend is zo groot, dat
verleden maand duizend arbeiders
ontslag in West-Berlijn namen.
Ook Denemarken
E.E.G.-kandidaat
Volgens het te Kopenhagen verschij
nende blad Berlingske Tidningen zal
Denemarken vrjjdag direct na het be
ëindigen van het debat in het parle
ment een verzoek indienen om te
worden opgenomen als lid door de
Europese gemeenschappelijke markt.
Omdat de ministerraad van (le Euro
pese gemeenschap niet voor 25 sep
tember bijeenkomt, verwacht men
nog steeds, aldus de Kopenhaagse
krant, dat de werkelijke onderhande
lingen over een toetreding niet vóór
oktober zullen beginnen.
Enkele van de gebruiksvoorwerpen,
die in de Abdij zijn opgegraven. Op
de voorgrond twee zogenaamde glis-
sen. Van onder glad geslepen benen,
die men als schaatsen of als „ijzers"
onder een slee heeft gebruikt. Ver
der linies op de foto twee stukken
van maalstenen, twee zogenaamde
Jacoba-kunnetjes en enkele scherven
van potten, alsmede een stuk van
een benen kammetje.
(Foto P.Z.C.)
Vonnissen
Honderden forensen verschenen
gisteren niet op hun werk in West-
Berlijn. Een fabriek, de Borsig-ma-
chinefabriek, miste zestien van zyn
Oostduitse arbeiders terwijl drie ont
slag namen.
De Westberlijnse politie meldde dat
zij forensen bij de grenspost Staa-
kèn zag worden aangehouden en te
ruggezonden. De identiteitskaarten
werden in beslag genomen, sommi
gen werden gearresteerd.
Dezelfde dingen gebeurden op an
dere stations.
Onder de vluchtelingen die erin
slaagden in West-Berlijn te komen,
bevond zich de eerste arts van het
politieziekenhuis van Oost-Berlijn.
Het Oostduitse hooggerechtshof ver
oordeelde woensdag vijf personen
wegens het verlenen van hulp aan
vluchtelingen tot gevangenisstraffen
variërende van twee tot 15 jaar.
Duitser bedreigde
Amsterdamse jeugd
De 21-jarige Duitser H. E. L. uit
Duisburg is aan de Amsterdamse
vreemdelingenpolitie overgeleverd om
over de grens te worden gezet. De
jongeman heeft eergisteravond op de
Dam vier jongens met een traangas
pistool bedreigd en vier schoten ge
lost, waardoor één van de jongens
traangas in zyn ogen kreeg.
Ook zou hij met een mes hebben ge
stoken. De Duitser beweerde dat één
van de jongens hem een bananenschil
in het gezicht zou hebben geworpen.
Het pistool werd in beslag genomen,
evenals het mes dat later in een put
werd teruggevonden.
AUTO'S 40 PCT. VAN KOOPSOM
Bestrijding verhoging
conjuncturele spanningen
In de Nederlandse staatscourant Is
een wijziging van de afbetalingsbe
schikking 1961 gepubliceerd. Deze
wijziging, die vandaag in werking
treedt, Iióudt in, dat voor een aantal
goederen de verplichte eerste beta
ling bij het sluiten van een afbe'ta-
lingsovereenkomst, wordt verhoogd.
Onder deze gewijzigde afbetalingsbe-
sehikklng vallen de volgende goede
ren (hierbij zijn vermeld de percen
tages, die als minimum-kassastort.ing
moeten worden betaald en de maxi
male duur van het contract)
Personenauto's (met uitzondering
van bepaalde huurauto's en van au
tobussen), waarvan de koopprijs be
draagt: minder dan 6000 (40%
24 maanden), van 6000 tot 10.000
(45%—24 maanden), 10.000 en ho
ger (50%24 maanden).
motorrijwielen, met inbegrip van
scooters, bromfietsen, rijwielen en
losse hulpmotoren daarvoor, ra
dio- en televisieontvangtoestellen
(met uitzondering van televisie-
ontvangtoestellen, waarbij het
beeld op een los scherm wordt ge
projecteerd) grammofoons, pla
tenspelers, bandrecorders, accor
deons, haarden, kachels, elektri
sche fornuizen, gasfornuizen,
warmwaterapparaten (alle voor
huishoudelijk gebruik) (25%—18
maanden).
Koelkasten met een inhoud van
ten hoogste 200 liter, (behoudens
indien zij uitsluitend of mede aan
de bovenzijde kunnen worden ge
opend), wasmachines, centrifuges
voor het drogen van textielgoede
ren, naaimachines (alle voor huis
houdelijk gebruik), stofzuigers,
meubelen, woningtextiel, bedden,
matrassen, alle soorten vloerbe
dekking (20%18 maanden).
Huishoudtextiel, heren, dames- of
kinderkleding (20%12 maanden).
Noodzakelijk
De wijziging werd noodzakelijk ge
acht om verhoging van de conjunctu
rele spanningen in het economische
leven zoveel mogelijk tegen te gaan.
Een stijging van de verkopen op af
betaling zou deze spanningen mede In
de hand werken, aldus een medede
ling van het ministerie van economi
sche zaken.
Over het nemen van deze maatregel
is van tevoren overleg gepleegd met
vertegenwoordigers van het georga
niseerde bedrijfsleven. De nieuwe re
geling geldt niet voor die afbetalings
overeenkomsten, waarbij de totale
koopprijs van de goederen 150 of
minder bedraagt. Wel dienen bij deze
transacties ook de administratieve
voorschriften, die op alle afbetalings
transacties van toepassing zyn, te
worde nïn acht genomen.
In Hirschau, in Duitsland kan men
skiën, midden in de zomer en zon
der de eeuivige sneeuw te bestijgen:
het is n.l. gebleken, dat een afual-
produkt van een porseleinfabriek,
kaolingenaamd, alle prettige
eigenschappen van de beste ski-
sneeuw vertoont. Zo kan men dus
een helling afsuizen, beneden een
koel drankje genieten en luttele se
conden later een verfrissende duik
in een zwembad nemen.
Dinsdagmiddag zijn met het 3000-
tons metende landingsvaartuig „Ro-
bina", dat onder Panamese vlag
vaart, uit Sorong (westpunt „Vogel
kop") zevenhonderd Indonesiërs ver
trokken. Onder hen zijn 160 gezins
hoofden, allen voormalig arbeiders
van de Ned. Nïeuw-Guinea Petro-
leum-Maatschappij. De Indonesische
regering heeft toestemming verleend
voor deze reis, die via Singapore naar
Indonesië voert.
Een deel van de vertrekkenden pro
testeerde aanvankelijk tegen de ac
commodatie op dit landingsvaartuig,
waarop toen door tussenkomst van
de N.N.G.P.M. verbeteringen zijn aan
gebracht.
Het gevolg van deze uittocht is ge
weest, dat in Sorong nu enkele scho
len moeten worden opgeheven,
Randolph Churchill, de 50-jarige zoon
van Sir Winston, heeft vrijdag echtschei
ding toegewezen gekregen. Zijn vrouw,
June Hermoine, heeft hem in 1956 veria-
Proces Eichmann wegens
ziekte uitgesteld
De hervatting van het proces-Eich-
mann is tot volgende week dinsdag
uitgesteld wegens ziekte van rechter
Benjamin Halevi.
...geeft de postadministratie
van Suriname ter gelegenheid
van de Jamborette 1961 een
serie postzegels uit, die zijn
ontworpen door Nic. Loning
uit Paramaribo.
...is het 25 jaar geleden, dat
ing. Pulgence Bienvenue, de
aanlegger van de Parijse Me
tro, wiens naam nog slechts
voortleeft in het station Mont-
parnasse-Bienvenue, op 84-
jarige leeftijd vrijwel vergeten
in Parijs overleed.
...bestaat het jazzgezelschap
Dixieland Pipers van Eric
Kranz te Den Haag 15 jaar,
welk lustrum zal worden ge
vierd met een uitvoering voor
de radio in een jubileumpro
gramma.
VONDSTEN UIT DE NEGENDE EN TIENDE EEUW
Opgravingen in vroegere
commissariswoning
Stukje bij beetje geeft de bodem
in de Abdij te Middelburg, op de
plaats waar vroeger de commis
sariswoning stond, haar gehei
men prijs. Geheimen, die voor
een leek slechts bestaan uit een
oude vloer van kloostermoppen,
de boogvorm van een schouw,
wat beenderen, half verrotte
houten palen en wat kleine ge
bruiksvoorwerpen. Maar voor
een archeoloog liggen de zaken
even anders. Aan de hand van
deze vondsten, hoe bescheiden
soms ook, weten zij over de ge
schiedenis van dit kleine stukje
-nog niet herbouwde grond in de
historische Abdij een heleboel
te vertellen. Zo heeft men ge
constateerd, dat op de plaats
van<de vroegere commissaris
woning in de tiende eeuw de
Karolingische tijd een houten
gebouw heeft gestaan met plag-
genvloer.
Toen de opgravingen enkele
maanden geleden in opdracht van
de Rijksdienst voor Oudheidkun
dig Bodemonderzoek in de Abdij
begonnen, stuitte men al spoedig
op een oude vloer van klooster
moppen en vijftig centimeter die
per op een tweede vloer. Ook trof
men bij de opgravingen tientallen
scherveu aan van oude potten en
schalen jen van de bekende Jaco-
ha-kanuetjes. In dit stadium wer
den do vondsten bevredigend,
■naar nog niet interessant ge
noemd en tevreden was men nog
allesbehalve.
Dieper
Dus groeven de vier arbeiders van de
Ned. Heidemaatschappij, die het werk
uitvoeren, dieper. Een nauwgezet
karweitje, want bij elke schep aarde
die men uitgroef, moest men bedacht
zijn op een klein geheimpje in de
vorm van een scherf, een gebruiks
voorwerp of misschien slechts, een
stuk been, dat ieder ander achteloos
op zij zou werpen, maar dat voor een
archeoloog juist het ontbrekende
stukje in do legpuzzel kan zijn.
Het werk vorderde dan ook lang
zaam, want bedachtzaamheid diende
voorop te staan. En deze bedacht
zaamheid werd beloond! Onder de
béide vloeren, die dateren uit de der
tiende eeuw, trof men de resten van
een gebouw uit de Karolingische tijd
(negende of tiende eeuw). In de
grond vond men resten van de lemen
muren en een paalconstructie met
een lemen plaggenvloer.
Zelfs heeft, men kunnen nagaan, dat
voor de bouw van dit huis berken
stammetjes zijn gebruikt, doordat de
schors prachtig in tact was gebleven,
hoewel de palen door en door verrot
waren.
Rond de woning groef men ook
liopen beenderen en een oude stook
plaats op, zodat het niet onwaar
schijnlijk moet worden geacht, dat
deze beenderen de resten vormen van
vele Karolingische diners.
(Zie slot pag. 2 kol. 4)
II*
Wat was het belangrijkste punt
van de dinsdag gehouden Sta-
tenzitting? De buitenstaander
zal zeggen: het verschrijvingsdebat.
Eén der Statenleden .daarentegen
noemde als zodanig het Kreekrak-
plan, terwijl de journalistieke bena
dering nog weer een ander onder
werp oplevert. De journalist name
lijk steeds in gespannen aandacht
voor het nieuws zal zonder twijfel
als hét punt van de Statenzittïng
aandüiden de mededeling van Gede
puteerde Van Poelje, dat de plannen
van rijkswaterstaat voor verbetering
van de veerhavens Kruiningen-Perk-
polder voorlopig zijn uitgesteld. En
in verband daarmee, zo luidde het
vervolg van de mededeling, is een
nieuw, groot schip voor dit veer
voorlopig eveneens van de baan. zo
dat Gedeputeerden nu de minister
van verkeer en waterstaat machti
ging hébben verzocht om een ont
werp te doen maken voor een een
voudiger schip.
De Statenleden hebben deze mede
deling zonder blikken of blozen aan
gehoord, een passiviteit die ons ho-
felijk heeft verwonderd. Want de
taten van Zeeland zijn over het al
gemeen snel geraakt als de veerdien
sten in het geding
komen en vooral
als het rijk niet
meewerkt, worden
er vaak scherpe
dingen gezegd in
de vergaderzaal. Maar ditmaal was
de ban der verschrijvingen kennelijk
nog niet geweken: men zweeg. Welk.
een vreemd verschijnsel!
De mededeling van Gedeputeerde
Van Poelje was naar het ons
voorkomt bijzonder teleur
stellend. Immers, in september van
het vorige jaar bleek uit de rijksbe
groting, dat het rijk ernstige plannen
had voor verbetering van de veerha
ven te Perkpolder. De minister van
verkeer en waterstaat wees er de
Kamer toen op, dat deze haven de
enige was van de vier Westerschel-
deveerhavens, die niet aan de eisen
voldoet. Aanvankelijk gingen de ge
dachten uit naar verruiming van de
bestaande haven, aldus de bewinds
man, maar de gedragingen van de
zandplaten in de Westerschelde vóór
die haven maken de aanleg van een
nieuwe op enige afstand van de be
staande gewenst. De totale kosten
zouden drie miljoen bedragen, waar
van de minister om te beginnen voor
1961 één miljoen wilde hebben. Welk
bedrag de Staten-Generaal toestond.
In het najaar kwam daarop de
provinciale begroting en daarin werd
medegedeeld, dat er voor dit veer ook
een mouw schip nodig was, met een
zelfde vervoerscapaciteit als dc boten
op Vlissingen-Breskens. En daarbij
werd gesteld, dat vooral de uitwissel
baarheid van de schepen op deze
beide grote veren gewenst was. La
ter werd de noodzakelijkheid van
deze nieuwe boot voor Kruiningen-
Perkpolder nog eens omstandig aan
getoond aan de hand van de toene
mende vervoerscijfers, waarbij erop
werd gewezen, dat het aantal achter
gebleven auto's weer steeg. Een ge
lukkig feit was echter, dat met de
rijkswaterstaat in Zeeland in begin
sel overeenstemming was verkregen
over het te bouwen schip. Bij de be
handeling van de provinciale begro
ting werd er vervolgens nogmaals op
gewezen, dat uitwisselbaarheid van
de nieuwe boot met de schepen van
Vlissingen-Breskens nodig zal zijn.
„Het college vindt dit een voorwaar
de, waaraan zeker zal moeten wor
den voldaan", zei Gedeputeerde Van
Poelje letterlijk. En wat nu De ver
betering van Perkpolder is uitge
steld, daarmee óók de bouw van het
nieuwe, grote schip en noodgedwon
gen moest het college nu besluiten
machtiging te vragen voor een klei
nere boot. Dat is plotseling wel héél
wat anders dan de berichten van ze
ven maanden geleden! Maar de Sta
ten zwegen.
De mededeling van de heer Van
Poelje achten wij gelet op dit
alles het belangrijkste punt
van de Statenzitting. Want deze
gang van zaken rond Kruiningen-
Perkpolder betekent niet alleen, dat
Zeeland nu genoegen zal moeten ne
men met aanzienlijk minder dan het
gevraagd heeft, het betekent ook dat
deze mindere verbetering tijdverlies
met zich meebrengt: de machtiging
voor een nieuw schip (een kleine
boot) moest opnieuw aangevraagd
worden, terwijl uiteraard een paar
jaar voorbijgaan voor deze nieuwe,
deine boot in de vaart komt. Men
moet helaas constateren, dat in de
eerste plaats de klok wordt terugge
draaid géén groot, maar een klein
schip en dat bovendien die klok
ook nog wel een tijd zal stilstaan. En
dat, terwijl deze verbinding voor
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen en de in
dustrialisatie aldaar van zulk uitne
mend belang is. We vragen ons af:
moet dit nu allemaal zo? En voorts:
wat zegt het Zeeuws-Vlaamse be
drijfsleven ervan?
Geen hoop voor ingesloten
mijnwerkers bij Metz
Een reddingsploeg heelt woensdag
op 700 meter diepte het verbrijzelde
lichaam gevonden van één van de
zeven mijnwerkers, die sinds dinsdag
morgen vroeg door een instorting iu
een myn by Metz zyn ingesloten.
Men heeft niet veel hoop dat er nog
overlevenden zullen worden gevon
den. Rond 250 mijnwerkers hebben
woensdag voor het hoofdkantoor van
d« mijn betoogd voor betere veilig
heidsmaatregelen en meer loon.