BNAVK
0MYL
mm
Kritische documentaire
is het zorgenkindje van t.v.
ut de ETHER
0. W. FISCHER TREKT „MET
EEN MILJOEN DE WERELD ROND"
INSECTEN
VERDELGING
WOENSDAG 26 JULI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
FILMS IN ZEELAND
Moeilijk te
verwezenlijken
In liet jongste nummer van
liet YVestduitse tijdschrift
„Rundfunk und Fernsehen"
maakt Helmut Hammer-
schmidt, hoofdredacteur van
de Zuïdduitse televisie, zich
zorgen over de documentaire
die binnenlandse toestanden
kritiseert. Hij voert daarbij
een aantal punten aan, die
ook voor ons land van belang
zijn, hoewel hij uitgaat van
de situtatie bij de Westduitse
televisie.
Er zijn documentaires genoeg, zo
stelt Hammerschmidt. Maar er be
staat een kwalijk spreekwoord
over de Duitsers. Zij zouden tot de
meest overziende volkeren beho
ren, "want de scherpte van hun
blik neemt toe naarmate de af
stand tot het te beschouwen onder
werp verder weg is.
Met andere woorden: de kritische
kijk op de toestanden in ons eigen
land ontbreekt bij ons, aldus Ham
merschmidt. Met alle waardering
voor die buitenlandse documen
taires, vlak bij huis liggen de on
derwerpen voor het oprapen: in
de fabriek, in de winkel, in de
spreekkamer van de dokter die
voor de waarde van vijf pakjes
cigaretten een kwartaal lang een
ziekenfondspatiënt moet behande
len. Je vindt de onderwerpen zo
wel in de moderne „comfoi'tabele
bungalow" als in de achterbuur
ten van de grote stad. Kritische
documentaires Hammerschmidt
spreekt liever van „televisierepor
tages" zouden veel vaker op 't
scherm moeten komen. En dan niet
kritisch in negatieve zin, maar
afwegend, waarderend (in zijn let
terlijke betekenis), waarheid zoe
kend.
Graag of niet
tweede hand. Zij vormen als hef
ware de interpretatie van de fei
ten, zij tonen de feiten zelf niet.
Voorts blijft steeds de vraag: is
het beeld een document? Geeft het
de waarheid of, wat minder veel
eisend is, de werkelijkheid weer?
Het is een feit, dat zeker als men
sen iii een documentaire worden
vertoond* een volstrekt onjuiste
voorstelling van zaken kan worden
gegeven terwijl de indruk wordt
gewekt dat het de werkelijkheid is.
Dit kan te goeder trouw gebeuren,
maar bewuste misleiding behoort
eveneens tot de mogelijkheden
zoals sinds jaar en dag kan worden
geconstateerd. Dit legt een grote
verantwoordelijkheid in handen
van de producenten die zich altijd
voor ogen moeten houden dat het
publiek in deze eeuw van het beeld
in een fotografie al een afspiege
ling van de waarheid pleegt te
zien. Zij zullen zich dan ook steeds
ervan bewust moeten zijn, dat die
beelden slechts een brug vormen
naar eer deel van de werkelijkheid
(namei/k naar 't zichtbam deel)
en dan nog naar die werkelijkheid
die de samensteller van 't beeld na
gewetensvol onderzoek als zodanig
meent te hebben herkend.
T egenkanting
Hammerschmidt wijst ook op de
wettelijke moeilijkheden om men
sen zonder hun goedkeuring vooraf
te filmen of te fotograferen, zodat
de kans op geposeerde mensen met
als mogelijke consequentie een
scheve voorstelling van zaken
groot is.
De laatste tijd wordt de neiging
steeds groter om de televisieploe
gen eensdeels als lijf- en hoffoto-
grafen te gebruiken en anderdeels
verre te houden van gebeurtenis
sen waarvan de afloop niet precies
van te voren kan worden bepaald.
Men laat t.v.-mensen het liefst dan
opdraven als de zaak verloopt, die
de organisatoren of de mensen die
op het beeld moeten verschijnen
voor juist houden.
Op die manier blijven er voor kri
tische documentaires weinig moge
lijkheden meer open. Theoretisch
kan men zich de radicale oplossing
voorstellen door van dergelijke te
levisiereportages eenvoudig af te
zien en de gewenste thema's in een
t.v.-spel te behandelen. Schrijver
verwerpt die mogelijkheid echter.
Ria Valk zal de Nederlandse eer
helpen verdedigen op het Song
festival dat vanavond in Knokke
wordt gehouden en dat door de
t.v. wordt uitgezonden.
Of het publiek deze reportages
graag zou zien is een tweede. De
bereidheid van de kijker om iets
in zich op te nemen hangt af van
de vraag of de geboden stof in te
genspraak is met zijn al dan niet p APK/ T \S Ql /RP/Pfe'
vermeende interesse interesse ClN IV .-KUuKlEls
in dit geval in de betekenis van
Conclusie
Er blijft niets anders over, zo con-
clndeert Hammerschmidt dan om
de weg van de rechtsreekse docu
mentaire te bewandelen. Daarbij
moeten enkele belemmerende wet
ten worden opgeruimd of verzacht.
Waarom moet Tnen ook het onaan
gekondigde vervaardigen van
beelden van personen bemoeilijken
wanneer men daarbij niet de vei
ligheid of de zedelijkheid (overi
gens twee zeer rekbare begrippen)
in gevaar brengt, zo vraagt Ham
merschmidt zich af.
Hij acht het de taak van de toe
zichthoudende organen van de om
roep en van de radioraad om in dit
opzicht de belangen van radio en
televisie te behartigen.
eigenbelangen niet van belangstel
ling. Maar juist daarom, zo schrijft
Hammerschmidt, moeten zulk
soort progarnmia's worden uitge
zonden, want er bestaan vele be
langengroepen wier macht en suc
ces niet altijd een triomf voor de
goede zaak betekenen.
De televisie zal zich met onder
zoekingen op dit gebied móéten be
zighouden, wil het tenminste een
instrument voor informatie en niet
alleen toneel, variété, volkshoge
school èn sporttribune zijn. Diè
kritische televisiedocumentaires
over binnénlandse toestanden zijn
zo zeldzaam omdat ze onaange
naam zijn. Het is in ons land
en niet alleen in ons land eerder
mogelijk om ccn buitenlands
staatsman in het openbaar een
sufferd of een leugenaar te noemen
dan de vraag te stellen of een
bondsdagafgevaardigde zich mis
schien wel eens zou kunnen ver
gissen, zo schrijft Hammer
schmidt.
Hindernissen
Er zijn echter, aldus Hammer
schmidt, nog grotere hindernissen,
die een objectieve kritische docu
mentaire in de weg staan en
bij bedoelt hiermee uitsluitend de
documentaire die uit bewegende
beelden is opgebouwd. Het forum,
de lezing met plaatjes en 't nieuws
als t.v.-bron voor informatie Iaat
hij in zijn artikel bewust buiten
beschouwing.
Op deze manier krijgt de kijker
zijn informatie immers uit de
Kleinkunstcursus
van de N.R.U.
Voor de door de Stichting Nedér-
landsche Radio Unie georganiseer
de kleinkunstcursus, die in okto
ber 1961 zal starten, hebben de
volgende docenten hun medewer
king toegezegd:
Alex de Haas: theorie en geschie
denis der kleinkunst:
Cor Lemaire: voordracht en tekst
interpretatie bij zang, spel en mo
noloog:
Frans Muller: noten lezen en zin->
gen:
N. J. Akkerman: mikrofoontech-
niek bij spreken en zingen;
Arie Brandon: kennis van de tech
nische hulpmiddelen van radio,
voor zover zij een creatieve func
tie hebben;
Gerard Hoek: algemene kennis
van de radio-onirocp in Nederland:
Maarten Kapteyn: uitspraak Ne
derlandse taal, algemeen be
schaafd en dialecten;
Dogi Rugani: uitspraak Franse
laai
Vera Bondam: uitspraak Duitse
taal.
Ary van Nièrop: uitspraak Engel
se taal;
Messandra Terkuilc-Boüwmeester:
uitspraak Italiaanse taal:
Johan Bodegraven: regie;
Jan de Cl er: regie;
Jelle dé Vries, regie.
oren, 31 en en...
schrijven
VANDAAG
Televisie
De hoofdschotel in het A.V.&.Ö.-
programma wordt gevormd door
de reportage die van het zangfes
tival te Knokke wordt gegeven,
waar vanavond België en Neder
land tegen elkaar in het vocale
strijdperk treden. Deze uitzending
dUUrt van Vijf voor negen tot vijf
voor tien. Ervoor komt „Sport-
panörèma" op het scherm, erna
een documentaire óver Japan.
In de rubriek „Beelden spreken",
waarmee het avondprogramma
van de Vlaamse televisie om half
negen wordt geopend, wordt deze
keer stilgestaan bij de Ameri
kaanse film „Yankee Clipper", die
Cecil B. Demille in 1925 heeft ge
maakt. Na oen kort filmpje volgt
dan om kwart over negnn een
reportage van het zangfestival
dat te Knokke wordt gehouden.
Radio
In het programma van Hilver
sum I kan men om tien over half
twee 's middags via de N.C.R.V.
luisteren naar pianowerken van
Liszt. Om tien over half negen
's avonds spelen in het kader van
het Holland Festival de Nèdér-
landse Bachvereniging en het
Utrechts Stedelijk Orkest m.m.v.
solisten werken van Bach en Mo
zart.
Over de andere zender bespreekt
prof. dr. J. A. van Praag het boek
„Het Jonas Daniël Meyerplein
bezinning op drie eeuwen Amster
dams Jodendom" van dr. Jaap
Meyer. Op een vroeger tijdstip
dan anders, namelijk om vijf over
half negén, kan men naar „Spon
tane Reacties" luisteren, Rutger
Schoutens uitzending, waarin twee
ervaren musici discussiëren over
ten gehore gébracht grammo
foonplaten. Om tien Voor tien een
portret van Edith Piaf, geschre
ven door Lucas Kleyn en uit te
spreken door Joop Koopman
(VARA).
Ook Ramses Shaffy zal vanavond
op het Belgisch-Nederlands Song
festival aanwezig zijn.
Vierdaagse in
Nijmegen
Ook dit jaar zal de N.T.S. een
rechtstreekse reportage verzórgen
van dé feestelijke aankomst in
Nijmegen aan het slot van de
Vierdaagse, vrijdagmiddag óm
drie uur. Frans Henrichs geeft het
commentaar.
Het Fedder-mysterie
Morgen zendt de N.C.R.V.-televi-
sie voor de twaalfde maal een
„Fedder-mysterie" uit, waarvoor
de auteur, Jan de Koek en regis
seur Max Douwes weer een pas
send „openlucht-decor" hebben
uitgezocht. Speelde de vorige
i Fedder zich af in een oud veiling-
gebouw, ditmaal viel de keus op
een mysterieus, nogal grillig huis
aan de plassen in Breukelerveen.
Wat zich nu precies in dit huis
(eens de woning van een kunst
schilder, later van eèn wörstfa-
brikant) gaat afspelen, daarover
hullèn zówel de schrijver als de
regisseur- zich in een (begrijpelijk)
stilzwijgèn. Jan de Koek zegt:
„Als je van een puzzel iets van de
oplossing laat doorschemeren, is
de aardigheid er een beetje af".
De titel is: „Uw zoon Jack" en de
plaats van handeling dat huis
op dié smalle lancltórtg bij Breu
kelerveen werddoor schrijver
Jan de Koek ontdekt toeh hij be
zig was zich met een vriend te
wijden aan zijn liévelingshobby,
nl. de hengelsport. Ook nu weer
heeft de Köök zijn verhaal zó ge
schreven, dat hét in eèn handom
draai kan worden aangepast bij
alle mogelijke weersomstandig
heden.
DONDERDAG 27 JULI.
Hilversum I- 402 m. 746 kc-s. 7.00 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 14.00—24.00
NCRV.
KRO: 7.00 Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgen
gebed en overweging. 8.00 Nws. 8.18
Gram- 8.50 V. cl. huisvr. 9.35 Waterst. 9.40
V. d. jeugd. NCRV: 10.00 Gram. 10.15
Morgendienst. 10.45 Gram. KRO: 11.00 V.
d. zieken. 11.45 Gewijde muz. 12.00 Mid
dagkloknoodklok- 12.04 Gram. 12.25
V. d. boeren. 12.35 Land- en tuinb. me-
ded. 12.38 Gram. 12.50 Act. 13.00 Nws.
13.15 Zonnewijzer. 13 20 Gram. NCRV:
14-00 Amusj muz. 14.25 Omr. ork. en so=
list: 15.30 Gram. 16.00 Verkenningen in de
Bijbel. 16.20 Zangrecital. 16.51) Gram.
17.00 V. d jeugd. 17.30 Gram. 17.40
Beursber- 17.45 Jazzmuz. 18.00 Metropole-
ork. 18.30 Lichte muz. 13.50 Gram. 19.00
Nws. en weerber. 19.10 Muzik. lezing. 19.30
Radiokrant. 19.50 Polity lezing. 20 00 Man
en paard, quizprogr 21.20 Gram. 21.30
Lichte muz. 22.00 Holland Festival 1961:
Orgelconc. 22.30 Nws. en SOS-ber. 2240
Avondoverdenking. 22-55 Boekbespr. 23.00
Gram. 23.30 Gram. 23.55—24.00 Nws.
Hilversum II. 298 m. 1007 kc-s. 7.00 AVRO.
7.50 VPRO. 8.00—24.00 AVRO-
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws.
8.15 Gram. 9-00 Gym. v. d. vrouw. 9.10
De Groenteman. 9.15 Gram. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Gram. 10.50 V. cl. kleuters.
11.00 Huishoudelijke zaken, praatje- 11.15
Omr. ork. 11.45 Lezing over Caracas. 12.00
Orgelspel, -12 30 Land- en tuinb, medèd.
12:33 Lichte muz. 13.00 Nws. 13-15 Meded.
of gram. 13.25 Beursber. 13.30 Koperork.
14.00 Pianorecital. 14.40 V. d. vrouw. 15 00
Viool en piano. 15.30 De dame op de ach
terste rij, lioorsp. 16.03 Lichte muz. 16.30
Voordr. 16.45 Orgelspel. 17.00 V. d- jeugd.
17.30 Gram 18.00 Nws. 18.15 Dansmuz.
18.35 De gesproken brief v. Albert Mil-
hado. 19.00 Gram. 39.50 Sportpraatjè- 20.00
Nws. 20.05 Kamerork. en solist. 20.50
Klimop in Astroy, hoorsp. 22.05 Lichte
muz. 22.30 Nws. en beursber. v. New
York- 22.45 Act. 23.00 Sportact. 23.10
Zangfestifal v. Knokke. 23.5524.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S.
NTS: 20.00 Journ. NCRV: 20.20 Kantteke
ningen bij feiten en gebeurtenissen. 20.30
Filmbespr. 20.50 Uw zoon Jack, TV-speL
22.35 Dagsluiting.
VLAAMS-BELG. T.V.-PROGRAMMA'S
19-30 V. d. jeugd. 20.00 Nws. 20.30 Film-''
rep. 21.00 Animatiefilm. 21.15 Zangfêstl-
val van Knokke. 22.30 Nws.
FRANS-BELG. T.V.-PROGRAMMA'S
15*30 Protest, uitz. 20.00 Journ. 20.30 Zang
festival v. Knokke. 21.45 Filmfragm- 23.00
Journ.
Charles Pidgeon, veeboer op de Bus-
hill-boerderij bij Axmoüth in het En
gelse graafschap Devon, heeft ont
dekt, dat zijn koeien meer melk ge
ven als zij tijdens het melken naar
de televisie mogen kijken. Daarom
zet hij zesmaal per week, als hij de
dieren gaat melken, twee televisie
toestellen in zijn stal. De heer Pid
geon beweert-, dat hem dat, vete liters
melk per xveek meer oplevert.
„Kolonel Hyde" nog immer
„contra Scotland Yard"
De kans om O. W. Fischer in de
rol van gentleman-inbreker en
globetrotter te zien mag men
zich niet laten ontgaan. City
(Middelburg) biedt deze week
die kans. „Met een miljoen de
j wereld rond" is een bijzonder
i vrolijke film, gebaseerd op een
roman van Ewald G. Seelinger,
een historie in de trant van Ju
les Verne's vrolijke reisverhaal
„In tachtig dagen de wereld
rond", dat eveneens in handen
van de filmindustrie viel.
Zo groots van opzet als de film
vertoning van Verne's boeien
de werk is „Met een miljoen de
wereld rond" zeker niet, noch
tans is het een uitstékende rol
prent, waarin goed gespeeld
wordt en een inhoud die onder
het betere amusement geklassi-
ficeerd mag worden.
Het gezelschap van miljóenendief
O. W. Fischer (alias Peter Voss)
bestaat uit Ingrid Andree als een
charmante bankiersdochter, Margit
Saad als „verleidelijke vrouw", Peter
Mosbacher als de markante bandiet
„de baron" en Walter Giller als ko
mische detective Bobby Dodd, een
schilderachtige figuur, die Fischer in
de kostelijkste situaties haast de loef
afsteekt en zijn toeschouwers onder
andere vermaakt met een fraai staal
tje travesti. De achtervolging van
Peter Voss voert ons naar alle we
relddelen, hetgeen impliceert, dat be
roemde steden als Lissabon, Rio de
Janeiro, Mexico City, San Francisco,
Tokio en Hongkong door de camera's
werden bestreken. De regie is van
Wolfgang Becker.
Toeristische film
over Rotterdam
Er komt waarschijnlijk een nieuwe
toeristische film over Rotterdam. De
huidige films zijn nameljjk, nu de
herbouw en de uitbreiding de stad
een geheel ander karakter hebben
gegeven, sterk verouderd.
De (kleuren)film zal. indien althans
de gemeenteraad zijn goëdkeüHn'g
verleent aan het betreffende voorstel
van b. en w., in opdracht van de ge
meente worden gemaakt door de N.V.
Nederlandse -Fihhproduktie Maat
schappij, die ó.m. ook „Het Mes" en
„Makkers staakt uw wild geraas"
vervaardigde. De kosten zijn 68.530
gulden en de speelduur wordt ca ze
ventien mihuten. Jan Blokker ont
wierp het scenario. De N.F.M. kan al
half augustus a.s. met de opnamen
beginnen.
Motie van wantrouwen
in Nieuw-Guinea Raad
In de Nieuw-Guinea-Kaad ïs een "mo
tie van wantrouwen tegen de leden
De Rijke en Jouwe van de huishoude
lijke commissie aangenomen. Dé mo-
tïe-Bonay was op 15 juni Ingediend.
Wat Jouwe betrof, haddên 13 leden
geen vertrouwen en 11 wek Er was
één blanco-stem. Wat De Hijke be
trof. viel de stemming met 11-12 in
diens nadeel uit. Er waren twee blan
co-stemmen.
Vandaag zullen twee nieuwe commis
sieleden worden benoemd.
Ziekenverzorger Raymond Thompson
zat naast een zes jaar oud meisje in de
ziekenauto, die hen naar het ziekenhuis
van de Engelse plaats Loughborough zou
brengen- De wagen geraakte betrokken
bij een ongeluk. Thompson voelde na de
botsing een stekende pijn in zijn zij,
maar paktè 'de kleine patiënte op én rén-
de met haaf over een afstand van 280
meter naar het ziekenhuis. In de zaal
voor spoedgevallen stortte hij in elkaar.
Het meisje moest worden opgenomen
wegens een longontsteking met complica
ties. maar Thompson zal voorlopig ook
wél èeh tijdje lustig moeten zijn. Hij
brak bij het ongeluk twee ribben.
GRAND (Goes) en ALHAMBKA
(Vlissingen) vertonen de humoris
tische Britse film „Kolonel Hyde
contra Scotland Yard" met Jack
Hawkins in de titelrol en Nigel
Patrick als tweede hoofdrolspeler.
We bespraken deze prima film
vorige week reeds uitvoerig.
LTJXOR (Vlissingen) brengt een
avonturenfilm op het witte doek, te
weten de kleurrijke geschiedenis van
„De zoon van de kalief" met Tony
Curtis in de belangrijkste rol en
Piper Laurie als zijn tegenspeelster.
„De vrouw die haar inan verkocht".
Grand (Goes) van Philipe Lemaire
en Roger Pierre is een typisch Frans
produkt, dat Parijs op z'n schilder
achtigst toont er. zijn bewoners in
heel hun gevarieerdheid.
ELECTRO (Middelburg) tenslotte
vertoont de Britse rolprent „Dc hel
van Noord-Afrika", die beter bebentl
is onder de titel „Iee cold in Alex",
waarin Britten verbroederen met een
Duits spion bij een glas ijskoud bier
met als verzachtende omstandigheid,
dat het in de gloeiende hitte van de
Noordafrikaanse woestijn gebeurt.
Nederland koopt geen
geweren bij Italiaanse
fabriek
(Van onze Haagse redactie)
Vlak voor het moment dat de Neder
landse defensieleiding een beslissing
zal nemen over de aanschaf van
nieuwe geweren voor de parate een
heden van het leger een affaire
waarmee ongeveer 50 miljoen gulden
voor 120.000 geweren is gemoeid
hebben vertegenwoordigers van de
Italiaanse wapenfabriek „Baretta" nu
een poging gedaan deze order te be
machtigen met de door hun fabriek
ontwikkelde modificatie van het
Amerikaanse Garand-geweer, dat
thans bij de Nederlandse parate troe
pen in gebruik is.
De minister van defensie, ir. S. H.
Visser, is evenwel niet op de Itali
aanse aanbieding' ingegaan omdat:
De baretta-fabriek niet in staat
bleek op korte termijn 200 geweren
te leveren voor beproeving door de
troèp te velde;
De door de Italianen voorgespiegel
de lage aanschaffingskosten niet om
gaan, indien men het noodzakelijke
vervangingsschema voor draagbare
wapenen bij de Koninklijke Land
macht wil uitvoeren;
Zelfs de Italiaahse regering.voor
haar eigen troepen nog niet tot aan
schaf van dit geweer is overgegaan.
(Advertentie)
met handige
spuitbus
3*3: nü
kwaliteits
product
van Organon
