Stil
BARON
BLUFF
Angola, de Portugese deur voor
het aangrenzende Katanga
NEDERLANDSE EXPEDITIE OP
TOP CYCLOOP-GEBERGTE
pijn
0VDSTE HENS MILJOEN JAAR
OUDER DAN PEK1NG-MENS
20
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 26 JULI 1961
STEEDS EIGENDOM VAN PORTUGAL
Ongeveer 11.000 mensen per jaar
uit moederland naar kolonie
PORTUGAL BEHOORT TOT DE oudste koloniale mogend
heden ter wereld en hoewel het zijn vroegere glorie 'al lang
heeft overleefd, resten er toch nog acht van de eertijds ver
overde overzeese gebieden. Deze „provincies" beslaan onge
veer 23 keer de oppervlakte van het moederland, dat bijna
21/3 keer zo groot is als Nederland. Verreweg' de grootste
Portugese kolonie is Angola dat zich in onze tijd mag beroe
men op de enige spoorwegverbinding tussen Elisabethstad,
in het veel-omstreden Kongolese Katanga en de kust van de
Atlantische Oceaan.
Portugal is in wezen allerminst
een arm land. Het heeft een ten
dele vruchtbare bodem, een gun
stig klimaat bezit vele' mineralen
en heeft ogenschijnlijk ook
in eigen land nog wel ruïmté voor
zijn negen miljoen mensen, die
niet veel meer dan 1/3 van de
bodem in cultuur hebben gébracht.
Toch dachten de Portugezen er
al vroeg anders over. Zij waren
vooral sinds de veertiende eeuw
(Hendrik de Zeevaarder) de grote
ontdekkingsi-eizigers, die het ver
van huis zochten en juist daar
hun rijkdommen vergaarden. Eén
van hen een zekere Diego Gao
zeilde in 14S2 langs de onder
ste westkust van Afrika, toen hij
daar een enorme rivier ontdekte,
die hij de naam Zaire gaf. Het
land, dat hier beneden lag, nam'
hij voor Portugal in bézit; dat
land is het tegenwoordige Angola,
dat sindsdien geen andere eigena
ren heeft gekend. Gaó hiéld blijk
baar niet van halve maatregelen,
want toen de Portugezen er eeu
wen later eens toe kwamen de
oppervlakte van Angola uit te
rekenen, bleek deze iets groter
te zijn dan de halve Kongo
1.246.700 km2. In gemakkelijker
taal: nog iets groter dan Enge
land, Nederland, België, Luxem
burg, Frankrijk. West- en Oost-
Duitsland tezamen! In dit énorme
gebied woont 4,4 miljoen mensen,
waarvan het overgrote deel neger
is en er zijn 175.000 Portugezen.
Sinds de Portugese regering emi
gratie naar dit deel van Afrika
aanmoedigt arriveren er uit haar
land elk jaar ongeveer 11.000
mensen.
Per trein
Lobito aan de Atlantische kust en
Teixeira de Sousa, bij de grens
van Katanga, ligt een enorm brok
Afrika, dat wordt doorsneden door
de „Caminho de Ferro de Ben-
guela", een in feite Engelse smal-
spoonveg, die dit deel van Kongo
en Noord-Rhödesia met liet wes
ten verbindt. Langs deze spoorlijn
gaat nog steeds een deel van Ka-
tanga's minerale rijkdommen naar
de wereldmarkt. Bovendien rijden
drie keer in de week langzame
passagierstreineri uit Katanga
naar de grens van Angola, waar
ze aansluiting géven op andere
soortgelijke treinen naar Lobito.
De spoorweg is eigenlijk de enige"'
redelijke, verbinding, die er over
land bestaat, dwars door dit stuk
Portugees. Afrika. De reis duurt
drie en een halve dag. waarvan
twee nodig zijn voor het traject
door Angola. Dat traject is glo
baal. 1360 kilometer lang.
De mét hout gestookte locomotief
die links en rechts vonken
sproeit vertrekt eerst van
Teixeïda de Sousa (een vierkant
plekje Portugal in het hart van
Afrika door de zon geblakerd en
vol vliegen) over een uitgestrekte
hoogvlakte. Een stuk hiervan
zeker zes uur rijdên -ö bestaat
uit moeras. Als dit achter de rug
is gaat de spoorlijn geleidelijk
meer en meer zigzaggend ovêr
tot de beklimming van de berg
rug, die dit deel van het continent
van de zee scheidt. Hij passeert
stadjes als Silva Porto én Nova
Lisboa tot hij het hoogste punt
heeft bereikt, om vervolgens 300
kilometer af te dalen naai* de na
tuurlijke haven van Lobito, die in
een met palmen Omzoomde lagune
ligt.
de route betekent de komst van de
■trein steeds weer een welkome
afwisseling. Vooral de Portugese
kolonisten, die hier voor korte of
lange tyd in de eenzaamheid zijn
neergestreken, vinden het de
moeite waard naar de stationne
tjes te komen voor dit schaarse
contact met de buitenwereld. De
trein heeft een rijdend postkan
toor, dat vaak brieven van huis
brengt. Soms komen er ook nieu
welingen uit Portugal mee of
vreemdelingen uit Rhodesia, die
een poosje naar Europa gaan. Alle
eenzame emigranten stromen
steeds weer toe om zich een ogen
blik te warmen aan dit vluchtige
contact met een leven, dat zij
achter zich lieten.
Intussen blijft hier de band met
de buitenwereld hoofdzakelijk een
illusie.
Want de overweldigende indruk,
die Angola bij elke bezoeker
achterlaat, is er een van lege
ruimte en eenzaamheid.
Het is waar dat de Portugezen
hier al bijna 500 jaar vertoeven
ze worden niet moe, dit steeds
opnieuw te verkondigen maar
in al die eeuwen zijn ze er eigen
lijk nooit in geslaagd deze enorme
landoppervlakte voldoende onder
de knie te krijgen. De rivier Zaire
werd Kongo (niet vöor de Portu
gezen, die hem Zaire bleven noe
men); dé Kongo werd door de
Belgen gekoloniseerd en weer ge
dekoloniseerd, de Portugezen ble
ven en ze stuurden een wassende
stroom immigranten. Desondanks
is Angola nog steeds niet, wat
het met zijn enorme rijkdommen
had kunnen zijn of misschien nog
eens wordt. Die leegte van het
land. die geringe bevolking, is ze
ker vöot* ëen deel te wijten aan de
Portugezen.
Langer dan drie eeuwen hebben
de heersers van Angola de negér-
bevolking gedecimeerd door een
overvloedige slavenexport. Met
scheepsladingen ging de donkere,
gevende koopwaar naar de Spaan
se. Portugese en Britse koloniën
in de nieuwe wèreld. Miljoenen
negers zijn op deze wijze uit hun
oude vaderland verdwenen. Overal
op het grote plateau en in de stad
jes van Angola's kustgebied her
inneren ook nu nog machtige for
ten aan de praktijken die hier tot
in het midden van de vorige eeuw
zijn uitgeoefend.
Behalve voor de slavenhandel
toonden de Portugezen tot in
het begin van deze eeuw mati
ge belangstelling voor Angola.
De mensen, die hier uit het
moederland kwamen waren een
handjevol ambtenaren, solda
ten en missionarissen
Aantal misdaden
in V.S. bereikte
ongekende hoogte
Uit het door Edgar Hoover, het hoofd
van het Amerikaanse federale bureau
van onderzoek, getekende jaarrap
port van de F.B.I., dat maandag te
Washington werd gepubliceerd, blijkt
dat het aantal in 1960 in de V.S. ge
pleegde misdaden een ongekende
hoogte heeft bereikt.
In elke 58 minuten van dat jaar werd
een moorcf gepleegd, terwijl elke 34
minuten een aanranding plaats had.
Het aantal in 1960 gepleegde ernstige
misdaden is, in vergelijking met 1960
met 98 procent gestegen, terwijl de
bevolkingstoeneming in deze periode
slechts achttien procent bedroeg.
Er werden in 1960 in de V.S. in totaal
1.861.300 ernstige misdaden gepleegd,
hetgeen veertien procent meer is dan
in 1959. Er werd verleden jaar elke
39 seconden in do V.S. ingebroken,
terwijl iedere twee minuten een auto
werd gestolen.
Er werden in 1960 in de V.S. meer
dan tweemaal zoveel jeugdige misda
digers gearresteerd als in 1950, ter
wijl het aantal jeugdigen sinds 1950
met minder dan vijftig procent is toe
genomen.
Zweedse politie krijgt
stalen knuppels
De Zweedse politie zal een nieuw wa
pen krijgen, voor gebruik tegen rel-
makers en dergelijke figuren. Het
wapen dient ter vervanging van de
oude knuppels, die waren vervaar
digd van alluminium, omspannen met
rubber.
Deze knuppels werden te „zacht" be
vonden (te weinig effectief) en daar
om zullen de Zweedse agenten wor
den uitgerust met knuppels van staal,
waarom rubber is gespannen. Het
nieuwe wapen is reeds „beproefd" in
een twintigtal acties.
Geen kabinetscrisis in
Zuidafrikaanse republiek
De minister van defensie van de repu
bliek Zuid-Afrika, op bezoek in de
Italiaanse hoofdstad, heeft gezegd,
dat de benoeming Van de bewindsmnn
van justitie Francois Christian Eras
mus tot ambassadeur in Italië, naar
zijn mening, geen kabinetscrisis in
Zuid-Afrika zal te weeg brengen.
„Mijn land heeft een man met erva
ring nodig als ambassadeur in West-
Duitsland. „zei hij. „Die man is Pohl.
Wij hebben in Home ook een be
kwaam diplomaat nodig, en dat is
Erasmus".
De voormalige ambassadeur in Rome
Johannes Dreyer Pohl, heeft als nieu
we standplaats Bonn gekregen. Zijn
'opvolger in de Italiaanse hoofdstad
Wordt dé huidige minister van justi
tie van de républiek. Erasmus.
GETALLEN KLOPTEN PRECIES
Rara en Raveni bij
gunstig weer beklommen
Naar het A.N.I'. van prol', dr. H. J.
Lam, hoogleraar in de systematische
plantkunde aan de rijksuniversiteit
te Leiden en directeur van het rijks
herbarium aldaar, verneemt, is de bo
tanische exploitatiegroep van dit
herbarium erin »eslaagd de hoogste
toppen van het Cycloopgebergte nabij
Hollandia op Nederlands Nieuw-Gui-
nea te bestijgen. Deze groep bestaat
uit dr. H. Sleunfer, dr. P. van Royen
en de ambtenaar bij het boswezen, dc
heer J. Dijkstra.
Voorzover kan wórden nagegaan, al
dus prof. Lam, is dit de eerste maal,
dat de bovengenoemde toppen zijn
overwonnen. Uit mededelingen van
de plaatselijke bevolking zou kunnen
worden afgeleid, dat wat wLj De Cy
cloop plegen te noemen, door de be
volking met de naam Baloko wordt
aangeduid, maar of dit voor het ge
hele gebergte geldt, is onzekei. By
zijn exploratie in 1954 had dr. Van
Royen begrepen, dat Baloko de naam
van de hoogste rug was mét toppen,
waarvan de hoogten boven de zee op
de kaarten als 2160, rcspectiévelijk
1900 meter zijn opgegeven. Men heeft
thans bevonden, dat die getallen
juist zijn.
Filmprijzen van
.Moskou
Op het internationale filmfestival zijn
zondag twee films als de beste geko
zen. Het zijn de Italiaanse film „Het
Eiland" en de Russische anti-Stali-
nistisehe film „Zuiver de lucht". Dé
derde plaats was voor de Italiaanse
film „Een ieder gaat naar huis".
De prijs voor de beste documentaire
ging ook naar Italië. In deze catego
rie won „De grote Olympiade" van
Romolo Marcellini. Gouden medailles
werden nog toegèkend aan „Professor
Mamlock" uit Oost-Duitsland en „Hoe
jong we zijn geweest" uit Bulgarije.
Yui Lang uit China werd uitgeroe
pen tot de beste actrice, op grond van
haar spel in „Het gezin van een re
volutionair", en de Engelsman Peter
Finch tot beste acteur, wegéns zijn
spel in „Dc processen van Oscar Wil
de". De Fransman Armand Gatti
kréég de regièprijs, wegens „De om
heining".
Inmiddels is bekend gemaakt dat on
der regie van dé Italiaan Giuseppe de
Santis c1c eerste Italiaans-Russische
film zal worden gemaakt. De titel zal
zijn „Italianen zijn goede mensen".
De twee hoogste toppen, dicht bij el
kaar aan de oostkant van het geberg
te gelegen, heten respectievelijk Rara
slechts hoogten van respectievelijk
(de oostelijke) en Raveni en bereiken
1700 en 1880 meter. Het is onbekend
of zich westelijker nog hogere top
pen bevinden, maar dit is met waar
schijnlijk.
Er werden twee bestijgingen ver
richt, beide door uitzonderlijk goed
weer begunstigd: de eerste op 23 juni,
waarbij alle drie deelnemers met eni
ge inheemse gidsen en dragers de
Rara bereikten, terwijl twee gidsen
erin slaagden ook de Raveni te be
klimmen.
De tweede bestijging was op 4 juli,
waarbij dr. Van Roy'én en de heer
Dijkstra, in gezelschap van twee en
thousiaste militairen van de Konink
lijke Luchtmacht, de Rara beklom
men, terwijl de heer Dijkstra als
eerste Europeaan dezelfde dag ook
de Raveni bereikte en de hoogte van
1880 meter bevestigde.
Pl\Verkeerstip7^1
INHALEN VAN SCOOTERS ENT.
0 Volgens de officiële cijfers hebben drie
van elke vijf stemgerechtigde Turken
zlcli bij het referendum van negen juli
vóór de nieuwe grondwet uitgesproken.
fAdvertentie
RDTERDON
PHURMKBjmCHE F««!ÈK ((HOEEn^ HFWBWJK
Trekking premielening
Zuid-Holland 1959
Gisteren Is wederom de trekking ge
houden van de 2lé procent premie-
lening Zuid-Holland 1959, waarbij 12
series van elk 10 obligaties werden
uitgeloot. Het waren de series 20242,
25382, 25474, 28460, 29308, 33523,
34413. 37202, 37590, 37801, 3795?
en 37966.
De premie van f 100.000 viel op num
mer 5 van serie 28460, die van
f 10.000 op nummer 4 van serie
37801 en die van f 5000 op nummer
7 van serie 25474. Twee obligaties
lootten uit met éen premie van
f 2500 n.l. nummer 9 van serie 25474
en nummer 2 van serie 37957. De be
zitters van de 5 volgende obligaties
werd een premie van f 1000 toege
wezen: nummer 4 van serie 20242,
nummer 5 van serie 25382. nummer
1 van serie 28460. nummer 9 van se
rie 34413 en ïlümmèr 9 van serie
37966. Voorts werden de volgehde 5
obligaties uitgeloot met een premie
van f 500: nummer 6-van serie 28460,
de nummers 4 en 9 van serie 37202,
nummer 1 van serie 37801 en num
mer 10 van serie 37957.
Tenslotte werden de overige 105 niet-
genoemde nummers van bovenver
melde series uitgeloot met f 125 elk.
Interessante
vondst in
Tanganyika
Onderzoekingen op een
prehistorische schedel
hebben uitgewezen, dat
de oudste mens, die vu»
werktuigen gebruik
maakte, 1,750,000 jaar
geleden reids de aarde
bevolkt moet hebben,
aldus heeft, de Natio
nal Geographic Socie
ty te Washington be
kendgemaakt.
Met deze ontdekking
is de ouderdom van het
vroegste mensentype
een miljoen jaar vol
der in het verleden ge
plaatst.
Hel: Amerikaanse ge
nootschap onthulde, dat
deze nieuwe voorvader
van de mensheid, die
zinjanthropus of „Oost-
Afrika mens" is ge-
doop». in een grijs ver
leden geleefd moet
hebben dat bevolkt
werd door rcuzenvar-
kens. en sóhapen,.giraf
fen met geweien, en
andere reusachtige die
ren.
De fossiele schedel
fragmenten zijn twee
jaar geleden door een
Britse anthropoloog,
dr. L. S. B. Leakey, in
een vulkanische ravijn
in Tanganyika gevon
den.
Twee jonge Ameri
kaanse geologen, dr. J.
F. Evernden en dr. G.
H. Curtiss, hebben in
de universiteit van Ca-
lifornië met een soort
atoomklok de ouder
dom van de schedel
vastgesteld.
De zinjanthropus had
een laag voorhoofd en
hield het hoofd recht
op. Ilij had grote, die
pe kaken en geweldige
kiezen.
D" werktuigen waar
van hij ziéh bediende
bestonden uit grote
werpstcnen en stukken
rots die door Heni wa
ren bewerkt voor het
villen en sfiijdén van
wild.
Tot dusverre was de
Peking mens, wiens
ouderdom op 600.000
jaar geschat is, dc
oudst bekende mens.
Om de ouderdom van
de zinjanthropus te be-
fjalen hebben de ge-
eerden gebruik ge
maakt van dc weten
schap. dat het in dc
natuur voorkoméndè
kalium een radio-actie
ve isotoop bevat dié
1.2, miljard jaar nodig
heeft om de helft van
zijn radio-activiteit té
verliezen, die wordt
omgezet in calcium en
argon.
Bij de resten van de
zinjanthropus werd
tussen twee lagen lava
een kalium bevattende
stof aangetroffen die
met de atoomklok op
een ouderdom van
1.750.000 jaar werd be
paald.
Volgens hef; genoot
schap zijn er aanwij
zingen, dat nieuwe
vondsten die door dr.
Leakey ïii Tanganyika
zijn 'opgegraven, «Ie
resten van een kind,
zcITs ouder zijn dan de
zinjanthropus.
Dood in cel gevonden
Do 50-jarige bakker S. K. uit Nieuw-
Buinen is maandagmorgen dood in 'h
cel van het politiebureau aldaar aan
getroffen» Hij lag voor zijn bed. De
matras was verbrand, maar de man
had geen brandwonden.
Een arts, dié de man heeft onder
zocht vermoedt dat hij door verstik
king om het leven is gekomen. De
patholoog-anatoom van het gerech
telijk geneeskundig laboratoriumin
Den Haag, dr. J. Zeldenrust zou sec
tio op het lijk verrichten. De bakker
was opgesloten omdat hij verdacht
Werd van diefBtal van 400,— teh
nadele van een landbouwer. Hij zou
gisteren Vpoi' cle officier van jüStitië
geleid zijn.
0 De arbeiders in de Italiaanse havens
van Imperia nabij de Fraöse grens lót
aan het gebied Van Home hebben don
derdag het wérk vóöi 24 uur neergelegd,
omdat zij toeslagen en betere Sociale
voorzieningen wensen. In Genua werden
69 schepen getroffen. De staking gihg uit
van de onder commuhistlsche leiding
staande vakbeweging..
Moeder Kelly met haar derde vmlen,
een blond hengstje^ dat in de Zoo van
Antwerpen de naam Otto vader
in de Tsjechische taal).
Met moederlijke sory stelt, da merrie
r.ioh tussen haar jong en de fotograaf
Wee deuenc, die zou trachten liet
diertje te benaderen. Keihard zijn de-
acliterhoeven en ze worden met. juist
heid gericht naar het gevaar, dat het
jong bedreigt.
In het aangrenzende perlc lopoii de
beide eerder geboren dieren: dr mer
rie Libutska van 1958 en de hengst
Novy van I960. Vader Koedie beziet
van terzijde zijn nieuwe spruit, die,
naar alle verwachtingen, een Waar
borg te meer zal zijn voor het xWort-
be.st.aan van deze. nog steeds met, on
dergang bedreigde diersoort t
Heeft U wel eens achter op een mo
tor gezeten toen deze op een auto
snelweg reed? Misschien heeft. U toen
meegemaakt dat een automobilist U
rakelings passeerde'. Een windstoot
drukte de motor plotseling zijwaarts.
Dit is een bijzonder onaangename ge
waarwording. Het komt nog herhaal
delijk vóór dat motor- en soooterrij-
ders öp déze wijze worden gepas
seerd en vervolgens gesneden.
De motorrijder voelt zich op de eer
ste plaats belaagd en in de tweede
plaats wordt hij gehinderd door de
luchtverplaatsing van de inhalende
auto. Als automobilist moet. U hier
aan denken! -
De A.N.W.K. Is van mening dat U
een voor U uitrijdend, tweewielig
motorrijtuig op dezelfde wijze in
moet. halen alsof het een auto xvas.
Wijk tijdig naar links uit en blijf op
delinker strook rijden totdat. U in
het achteruitkijkspiegeltje de motor-
of scooterrijder ziet. Dan pas naar
rechts gaan.
V.S. .lanceerbasis"
voor de maan lanceren
De V.S. zullen binnen enkele dagen
oen poging doen een nieuw studium
te beginnen in de exploratie van de
niüau. De poging zal bestaan uit lan
cering van een „lanceerbasis" van
waar dan een raket zal vertrekken,
tlie eirea 800.000 kilometer ver in het
heelal zal moeten doordringen.
Het project heet Ranger 1 en v/ordt
beschouwd als het meest gecompli
ceerde project dat de. Amerikaanse
raketbouwers ooit onderhanden heb-
hen gehad.
De raket die van de satellletbasis zal
worden afgevuurd zal op een afstand
van ongeveer 60.000 kilometer langs
de maan gaan, maar de geleerden ho
pen toch, dat men uit deze lancering
voldoende ervaringen zal kunnen ha
len, om daarna een raket mot instru
menten op de maan te laten landen.
248. „Mevrouw Spinet-Mineure..!"
riep de baron blij verrast. „Dus
toch! Mijn conclusie dat U hier
moést zijn is tóch wei van een bij
zondere scherpzinnigheid geweest.
Een Bluff is ook moeilijk om de
tuin te leidon. Hoe dan ook: Ik
kom U redden, méVfouw, bevrij
den uit de handen van deze
„Zwijg!" snerpte de sopraan ont
stemd. „Ik heb alles gehoord, dus
doe maar niet zo schijnheilig! Ik
weet nu wat ik aan U heb, meneer
Bluff! Als de heer Frankïe mijn
platen niet had opgekocht, had U
mijn mooiste aria's laten omsmel
ten tot een onbenullig lied. Bah,
nu weet ik wat uw praatjes waard
zijn. Hot iè maar goed dat de heer
Frankie mij bijtijds de ogen heeft
geopend! Ik wil niets méér met U
te maken hebben
„Maar het söng-festival dan!" riep
de baron uit. „Het optreden van
uw dochter Jackié
„Gaat niet door!" voltooide de so
praan ijzig, „Ik weiger om om op
het Festival aanwezig te zijn. En
als ik er niet ben, durft Jackie
niet te zingen!"
Voordat de baron nog de kans
kreeg om met ziin bekende wel
sprekendheid dé slechte indruk die
hij had gewekt weg te nemen, ver
scheen ér nu een robuust persoon
in de deur, die hem kennelijk de
kortste weg haar buiten wilde wij
zen
