AMERIKANEN
DOEN EUROPA
PER A.M.Z.
MAANDAG 24 JULI 196.1
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Wel eens met een groepje Ame
rikanen door Europa gedaverd?
't Is geen plezierrit. Een uitpui
lend programma, want in drie
endertig dagen moet men het
allemaal gezien hebben. Londen,
Amsterdam, Brussel, Salzburg,
Wenen, Venetië, Rome, Floren
ce, Nice, Luzern, Parijs en nog
een aantal tussenliggende toe
ristencentra.
Geen pretje. Zo constateerde al
thans één onzer verslaggevers, die
het Belgisch-Nederlandse deel van
zulk een trip meemaakte. In dit ge
val dus een ruim een maand duren
de „tour", voor de deelnemers van
uur tot uur uitgestippeld door een
in Londen en New York zetelend
reisbureau. Een vakantiereis dus,
maar nogmaals: geen plezierrit.
Tot die conclusie kwamen ook
de zeventien uit alle delen van
de Verenigde Staten afkomstige
„inschrijvers" voor de tour reeds
op de zevende dag, toen zij na in
twee dagen Holland te hebben
„gedaan", België binnenreden.
Het is de Auto Maatschappij Zee
land, die zich met de verzorging van
deze „monsterritten" bezighoudt. In
derdaad. Het Bevelandse bedrijf heeft
zelfs zo'n zestig naar Amerikaanse
eisen ingerichte toerwagens, die re
gelmatig met in hoofdzaak Ameri
kanen door Europa daveren.
Men moet evenwel deze restrictie
maken: de A.M.Z. levert alleen „ver
voer". Het voert nauwkeurig op
drachten uit van buitenlandse reis
bureaus. Deze stippelen de reizen
uit, geven de wogen aan, de plaat
sen waar gestopt moet worden voor
het bezichtigen van bezienswaardig
heden, de tijden van aankomst en
vertrek.
Zo is vanmorgen chauffeur Adrie
Vermaire uit Wemeldinge met de
bus. die vorige week door Neder
land en België reed, om half negen
uit Salzburg vertrokken. Om half
twaalf moet hij in Linz zijn, waar
het reisbureau een boottochtje in het
schema heeft geprojecteerd. Van
middag om vijf uur moet de A.M.Z.-
bus gereed staan om het gezelschap
's avonds om acht uur in Wenen af
te leveren. Zo gaat het nog een 26
dagen door. Een „tak van dienst"
van de A.M.Z., waar men in Zeeland
maar weinig van weet.
Hoe zou men het kunnen weten:
voordat een dergelijk luxueus inge
richte autobus voor zulk een monster-
tocht uit Goes vertrekt zijn
bordjes al verhangen. De onderne
mingen, waarvoor men rijdt, stellen
prijs op „eigen" materiaal. Daarom
worden reeds voor het vertrek uit
Goes de A.M.Z.-intialen op de zijkan
ten van de autobussen overdekt met
een geslaagd paneeltje.
Onder die vlag rijdt Adrie Ver
maire zo'n 5500 km door Europa
en hij hij heeft grote kans op
deze tocht andere A.M.Z.-bussen
te ontmoeten, die met andere ge-
ADRIE VERMAIRE
....5500 km....
zeischappen aan andere tochten
begonnen zijn. Donderdag 20 juli
bijvoorbeeld, zijn de 49 A.M.Z.-
bussen aan meerdaagse reizen
begonnen.
Enorme organisatie
Begrijpelijk dat hiervoor een enorme
organisatie nodig is. Op liet Goese
A.M.Z.-kantoor beheert directie-se
cretaris J. M. Schipper een achtdelig
paneel, waar men alle bijzonderheden
over het „rollend materieel" op kan
aflezen: de reserveringen, de op
drachtgeefsters, de chauffeur, duur
van de reis, aard van het gezelschap
en nog een boel meer.
De werkelijke organisatie begint
echter pas, als op het Goese kantoor
de wijzigingen binnenstromen, het
„tussentijdse rouleren" van de ver
schillende autobussen, als een gezel
schap geen veertig maar twintig
mensen blijkt te omvatten en een
handjevol mensen, dat voor een
„American Tour" had geboekt, plot
seling blijkt te zijn uitgegroeid tot
een krachtig groepje. Voor de chauf
feurs moeten duidelijke instructies
gereedliggen, geschraagd door op
volgorde liggende plattegronden van
de te bezoeken steden. De organisatie
ljjkt potdicht: op de plattegronden
zijn zelfs de hotels met een grote
pijl gemarkeerd. Maar hoewel met
het nieuwste materiaal gereden
wordt: er kan altijd iets misgaan.
Dan moet erneen. Laten we de
heer Schipper en zijn handige as
sistentes bij het paneel.
-.T-erug naar de autobus, naar het
begin bij Hoek van Holland.
Daar zag Adrie Vermaire voor
het eerst de zeventien mensen, waar
mee hij een maand lang door Europa
zou rijden. Daar werd Adrie „André",
zoals reisleidster mrs. Beherns uit
Londen hem introduceerde. Met
André", die dank zij de cursussen,
die de A.M.Z. haar chauffeurs laat
volgen, het Engels redelijk beheerst,
spreekt zij Duits. Ze legt het uit. De
zorgen rond de reis zijn voor haar en
de chauffeur. Niet voor de gasten.
Vandaar.
Voor Adrie een geluk dat mrs.
Beherns het Nederlands niet be
heerst. Men is deze eerste dag in
alle vroegte naar Scheveningen ge
reden, het strand en de terrasjes
liggen nog verlaten. Mrs. Beherns
wil naar het oude vissersdorp, maar
er is een wegomlegging. Twee po
litiemensen in een snel autootje leg
gen het uit. De bus moet een eindje
terug over de boulevard, het is de
eerste straat rechts en dan zo-en-zo.
„Erheen" wil mrs. Beherns, maar de
rustige chauffeur uit Wemeldinge
voorziet moeilijkheden, die de En
gelse dame niet kan voorzien. Hij
gaat rechtdoor. Politieautootje ach
terop.
„U rijdt verkeerd. De eerste straat
rechts zei ik".
„Hmmra"
Terwijl de bus zich weer in beweging
zet. komt Vermaire in een hachelijke
positie, als mrs. Beherns vraagt wat
ze toch wel wilden.
„Ich fahre zu schnell". Een aardige
vondst, maar hij is verplicht de hele
boulevard te kruipen als een schild
pad. Mrs. Beherns is een kittige da
me. Ze wacht haar tijd af om, als
het over iets heel anders gaat, te
vertellen, dat ze door haar kennis
van het Duits ook het Nederlands
vrij aardig kan volgen.
Over het vissersdorp wordt niet meer
gesproken. „André" is een goed
chauffeur en bovendien nog handig
ook. Het is een ongewild examen.
En het Haagse binnenhof is ook
aardig. Amerikanen uit de bus,
foto's maken, weer in de bus. Zo
gaat het ook bij het Vredespaleis,
waar mrs. Beherns overigens een
uitstekende uiteenzetting geeft.
Tevoren, tijdens de rit van Hoek van
Holland naar Den Haag, heeft zij al
een ruwe schets gegeven van Neder
land en de Nederlanders: de strijd
tegen de zee, de godsdiensten, de
gehechtheid aan de grond, de midde
len van bestaan, die de Amerikanen
in het met glas overdekte Westland
anders wat eenzijdig tegemoet zou
den zijn gekomen. Zij blijkt ook zeer
goed op de hoogte met de cultuur
geschiedenis en vertelt vlot over de
belangrijkste Nederlandse schilders
en denkers. Alleen de chocoladefabri
kanten komen wat vreemd uit de
bus: dat moeten in Nederland allen
Quakers zijn. Het paleis op de Am
sterdamse Dam krijgt ook een
vreemd commentaar.
„De koningin wil er niet in wonen,
maar komt er één week per jaar.
Anders krijgt ze geen salaris". Als
grap bedoeld? Niet duidelijk. Het
gezelschap zit er kommervol bij te
knikken.
Overladen programma
Voor Volendam en Broek in Wa
terland gaat een speciale gids
mee. Deze reis valt buiten het
programma van het reisbureau. Ach
terwege gelaten. Eengoed teken.
Broek in Waterland, waar een kaas
makerij en een klompenmakerij wor
den bezichtigd, is nog wel aardig.
Volendam is vol verklede toeristen.
Als Volendammer. De Volendam-
mers hebben daar hun aardigheid
in.
Men kan niet anders zeggen: de A.
M.Z. doet het prima! Zij levert aan
het reisbureau de best-denkbare ser
vice. En dat hebben de passagiers
wel héél hard nodig, want het reis
bureau vergt héél wat van hen. Laten
we dit aspect van de reis eens kri
tisch bekijken. Wat kreeg het gezel
schap te zien?
Het was een gezelschap van
hoofdzakelijk danies, onderwijze
ressen en leraressen. De dokter
uit Texas met zjjn vrouw en een
gepensioneerd brandweercomman
dant uit Boston.
Begin vorige week, toen het gezel
schap in Hoek van Holland het Eu
ropese continent betrad, beantwoord
de één van de dames de vraag:
„Waarom naar Europa, waarom
naar Nederland?" „Eens kijken
hoe de mensen hier zijn, hoe de men
sen hier leven, wonen en werken".
Een paar dagen later verzuchtte ze:
„Wdt hebben we nu gezien? De be
langrijkste winkelcentra en de bin
nenkant van een paar mooie hotels,
die dan nog vol met Amerikanen
bleken te zitten
Die mening was representatief voor
de stemming van het gehele gezel
schap. Een stemming van teleurstel
ling, omdat ,er langs de hoofdwegen
tussen Den Haag, Amsterdam en
Antwerpen zo weinig molens ston
den, de tulpen van de technicolor-
affiches alleen maar in het voorjaar
bleken te bloeien en teleurstelling
omdat de jonge Volendamse meisjes
geen volksliedjes zongen bij het net
tenboeten, maar in een plaatselijke
cafetaria rondhingen en dubbeltjes
in een juke-hox lieten glijden, waar
in meneer Presley sterk vertegen
woordigd was. Misschien was het ook
om het Oudhollandse eethuisje in
Amsterdam, dat je als Amerikaan
blijkbaar maar moeilijk kunt over
slaan.
Dat zijn dan enkele kritische
kanttekeningen over de manier,
waarop men Amerikaanse toeris
ten „Holland" laat zien; mis
schien wel over de manier, waar
op ze het willen zien ze heb
ben per slot zelf voor een der
gelijke reis geboekt en de ma
nier, waarop Nederlanders hun
„bezienswaardigheden" presente
ren. Er zou nog genoeg aan toe
te voegen zijn. Over Volendam bij
voorbeeld, een dolle, commerciële
kermis, dat onverdeeld werd be
titeld als „te veel een industrie..."
As een verademing komt de mor
gen na Volendam de tocht door
de Amsterdamse grachten, ge
volgd door bezoeken aan het Rijks
museum, de onvermijdelijke Nacht
wacht- en een diamantslijperij. Zo
gaat het door, dag na dag.
In Brussel het paleis van justitie,
het koninklijk paleis, de St. Gudele,
de Notre Dame du Sablon. Alleen
in Wenen en Rome vertoeft men
wat langer.
Misschien een gelegenheid voor het
verlangde contact r#pt de bevolking,
het zien hoe anderen leven. In Ne
derland is het er niet van gekomen.
Alleen „André" leerde men wat beter
kennen. En daarover zei miss Joe
Ann Blunt uit Washington waarde
rend: „Als de Hollanders allemaal
zo zijn
Waadering
In die waardering deelde de A.M.Z.:
niet alleen om haar selectie bij de
personëelswervlng, maar ook om
haar materiaal. Van de Bevelandse
maatschappij had uiteraard niemand
ooit gehoord en bovendien was de
bus met de naam van het reisbureau
gesierd. Maar men was het er over
eens, dat het bureau voor een góede
bus had gezorgd.
Van een maatschappij, die er zelfs
in slaagde Russen en Amerikanen
nader tot elkaar te brengen.
Daarover vertelde mrs. Beherns.
Hoe zij eens met een gezelschap
Amerikanen door de ruïnes van
Pompei dwaalde, toen tussen de
overblijfselen van deze Romeinse
stad een groep Russische toeristen
naderde. „Russenwerd er
bedenkelijk gemompeld.
Maar over de resten vau Pompei
heen begon men elkaar te naderen.
Er werden foto's gemaakt; verschil
lende van deze mensen correspon
deren nu met elkaar.
Adrie Vermaire is nu ergens onder
weg in Europa. Misschien is hy, on
danks het uitputtende programma op
weg naar een plaats waar het kan
zyn als toen op de resten van
Pompei.
"Links boven: het gezelschap Amerikaanse toeristen bij de autobus,
waarmee Adrie Vermaire uit Wemeldinge hen op een 5500 km lange
tocht Europa laat zien. Rechts boven: mr. J. Haley, gepensioneerd
brandweercommandant uit Boston, links onder: miss Joe Ann Blunt
uit Washington, die het Vredespaleis „onder schot" neemt, links
midden: Volendammers die geen Volendammer zijn en rechts onder:
de fotograferende dr. M. Palmer uit Texas.
(Foto's P.Z.C*)
