Kerk en Israël-dag trok weer honderden PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer De groene hel Kerk moet adverteren Het blanke mysterie van de Matto Grosso 10 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT ZATERDAG 22 JULI 1961 VERZOENING AAN DE ORDE Plaatsbekleding in de joodse theologie Ook dit jaar was er grote be langstelling tussen vijf- en zeshonderd mensen voor de door de hervormde Raad voor de verhouding van Kerk en Israël belegde Kerk en Israëldag. Deze is, evenals vorige jaren weer gehouden op liet landgoed „Ter Veken" te Wassenaar. Wegens de weersgesteldheid moest men ditmaal zijn toevlucht nemen tot de tent, waar de deelne mers met veel aandacht heb ben geluisterd en in wissel zang gezongen. De leiding van de dag berustte bij ds. H. Dekker uit Amsterdam, voorzitter van de Raad voor de verhouding van Kerk en Israël. Aan het begin deelde hij mee, dat in deze bijeenkomst de verzoening aan de orde gesteld zou worden. Verzoening zowel in de verticale als in de horizontale richting: ver zoening met God en verzoening met de volken en Israël. Ds. P. F. Th. Aalders uit Amster dam hield de liturgische openings- dienst, waarna dr. L. A. Snijders uit Zwolle ,,Het plaatsbekledend offer in het Oude Testament" be handelde. Deze spreker bracht met nadruk naar voren, dat dit plaats- Moet de kerk adverteren? John Davis geeft een bevestigend ant woord in Church of England Newspaper. Davis fungeert in de anglicaanse diocees van St. Alban als „Christian Stewardship Advi ser" (adviseur hy het in praktijk brengen van liet „christelijk rent meesterschap", de gedachte dat elke christen zijn persoonlijke be zit, gaven en talenten, als uit Gods hand ontvangen, heeft te beheren, respectievelijk aan te. wenden in dienst van God en van zjjn mede mensen). Davis vertelt hoe hij ongeveer vyf jaar geleden onder de indruk van Amerikaanse activiteiten als christelijk publiciteitsman is be gonnen met een reeks vruchteloze pogingen om mensen van de kerk in Engeland te interesseren voor een mogelijke advertentie-cam pagne; in de laatste maanden meent hij evenv/el iets meer dan lauwe belangstelling te hebben be speurd. Over de landelijke advertentie campagne in de Verenigde Staten die jaarlijks plaatsvindt en door alle christelijke gezindten en de ioden wordt gefinancierd, schrijft nil onder meer: „Toen ik déze advertentie-campagne, georgani seerd door de Religion in Ameri can Life Committee (RIAL), be studeerde, was ik diep onder de indruk van de omvang en van het feit dat alle christelijke kerken en de joden in deze actie samenwer ken. Het leek me iets prachtigs als we iets dergelijks in ons eigen land konden doen. Vrijz. zondagsscholen tellen 40.000 kinderen Oulangs had in het Oolgaardthuis te Arnhem de 51ste jaarvergade ring plaats van de Nederlandse Vereniging van Vrijzinnige Zon dagsscholen. Van de 500 aangesloten afdelin gen. die samen 40.000 kinderen bereiken waren 180 oudere en jon gere leiders en leidsters aanwezig op jaarvergadering en cursus. Het geheel stond onder leiding van ds. A. Schouten uit Schagen. de waar nemend voorzitter. Ds. F. Oort uit Assen moest zijn voorzitterschap om gezondheidsredenen neerleg gen. In zijn plaats werd benoemd ds. M. W. S. Cramer uit Hoog woud. bekledend offer in het Oude Testa ment er wel degelijk was. Hij il- lustreerd dit met voorbeelden uit de cultus, de profetiën enz. Wij doen mee Buiten het programma om sprak een „zoon van Israël", de heer Seijes uit Amsterdam, die de ac tie „Wij doen mee" propageert. Hij gaf een uiteenzetting van het doel van deze actie (State of Js- raël-Bonds) na te zijn ingeleid door ds. Dekker, die zei dat we met deze actie ons vertrouwen in de staat Israël kunnen uitspreken. In de middagvergadering sprak ds. S. P. Tabaksblatt uit Den Haag over „Het plaatsbekledend offer bij het volk Israël"; hij zette uit een, dat die plaatsbekleding ook in de rabbinistische theologie een rol heeft gespeeld. Met enige voorbeel den maakte ds. Tabaksblatt dit duidelijk. Dr. K. H. E. Graveiueyer te Was senaar ook dit jaar weer de gastheer van de Kerk en Israël dag sprak een slotwoord over Het plaatsbekledend offer van Christus. Deze spreker waar schuwde tegen antisemitische tendensen in de kerk. Tenslotte gaf hij een persoonlijk getuigenis over de gerechtigheid Gods en over de verzoening in Jezus Christus. Een brief van zuster A. S. Steller, waarin zij mededelingen deed over het werk in Tiberias, werd voorge lezen door ds. J. II. Grolle. Grote belangstelling voor Filmcentrum Verschenen is het jaarverslag over I960 van de (oecumenische) Stich ting Filmcentrum, gevestigd te Hilversum. In het verslagjaar zijn in totaal 3114 filmvoorstellingen door de filmdienst verzorgd (in 1959 was het aantal 2.850). In het afgelopen decennium is de film dienst uitgegroeid tot een van de grootste niét-commerciële film diensten in Nederland. De meest gevraagde films waren in 1960 de beide nieuwe films: „Het teken van de valk" en „Waarom zijn ze tegen ons?" Het grootste aantal aanvragen kwam uit de kring van hervormde kerkeraden en jeugdraden. Ook in andere kringen van ons volksleven wordt echter van de films een druk gebruik gemaakt. Het cursuswerk van Filmcentrum heeft in 1960 niet de omvang van 1959 bereikt. Als oorzaak ziet men, dat het financieel niet mogelijk was tot aanstelling van een vor mingsleider voor volle dagen over te gaan. Het bovenstaande is maar een be scheiden greep uit een opsomming van de werkzaamheden van Film centrum (onder meer van periodie ken; van de Nederlandse Filmkro niek, een periodiek filmjournaal; bioscoopvoorstellingen; cursussen en conferenties in het kader van de z.g. filmvorming, enz.). Bulgaars blad over Mohammedaanse rite Het Bulgaarse communistische blad Otetsjestven Glas, schrijft naar aanleiding van het Moham medaanse ritueel dat de vele voor geschreven buigingen bij het bid den een belemmering betekenen voor de economische vooruitgang, omdat de gelovigen lichamelijk worden verzwakt. De mohammedanen, aldus het blad, worden veronderstelt op 108 dagen per jaar onder meer vijf gebeden per dag te zeggen, het geen betekent dat men 120 maal moet buigen. 80 maal zo laag, dat het voorhoofd de grond raakt. „Ons volk bestrijdt actief deze godsdienstige vooroordelen daar zij een belemmering vormen voor de snelle economische ontwikke ling, de snelle opbouw van de so cialistische maatschappij en de overgang naar het communisme", aldus het blad. Dezer dagen zijn de drie klokken voor de Vieringtorenvan de Nieuwe Kerlc op dé Dam te Am sterdam op him plaats gehesen De klokken zijn gegoten bij Eys- bouts in Asten en door mr. Romlce de Waard afgestemd op het caril lon van hét koninklijk paleis. Op de foto zien we hoe de kleinste van de drie klokken 100 kg zwaar op zijn plaats wordt ge bracht. Stipendium Bernardinum bestaat twee eeuwen Dit jaar wordt liet 200-jarig be staan gevierd van het Stipendium Bernardinum, een fonds, dat Duit se en Honguarsc. studenten in staat stelt aan de rijksuniversiteit te Utrecht theologie te studeren. Ter gelegenheid van dit jubileum zal van 11 tot 14 september op Woudsclioten een conferentie wor den gehouden, waarop vroegere stipendiaten cn hoogleraren van de Utrechtse theologische facul teit zullen spreken over „de leer van de Heilige Geest". AMSTERDAMSE BEURS Koersdaling zet zich voort BEURSOVERZICHT Het Damrak «loot gistermiddag deze betirsweek af in een mineurstemming. Alle internationale waarden noteerden bij de opening niet onbelangrijk beneden de vorige slotkoersen. Gezien de geringe animo om de aangeboden stukken op het sierk verlaagde niveau op te nemen moet worden gezegd, dat van een flauwe stem ming sprake was. Van enige nervositeit was echter geen sprake. Hoewel er iets meer omging dan de vorige dagen het geval is geweest, bleef de handel zich in kalme banen bewegen. Het was hoofd zakelijk het publiek dat tot verkopen overging. Dit aanbod kon alleen tegen veel lagere koersen worden verwerkt. De stemming in West-Duits land waar de koersen met grote sprongen fluctueerden, bracht Amsterdam er toe tot verkopen over te gaan- Wallstreet liet het gisteren afweten. Londen was prijshoudend zonder meer. De technische martkposïtie aandelen is, volgens de beurs, als gevolg van de forse koersdalingen van de laat ste tijd sterker geworden. Het rende ment ligt hoger dan enige tijd geleden het geval was. De Nederlandse hoofdfond sen lagen vrijdag op de Newyorkse beurs aangeboden, hetgeen voor Amsterdam niet bepaald bemoedigend was- De lagere openingskoersen van vrijdag bleken ach teraf nog te hoog te zijn geweest. Al naar gelang de beursduur vorderde daal den de koersen. AKÜ viel terug van 305 tot 358, tegen donderdag als slotprijs 377% Unilever daalde van 717',a tot 710 (728'/2). Philips zakte in van 950 tot 947 (964) en hoogovens van 920 tot 917 (938). Konin klijke Olie bijna twee gulden lager op 112. Het niveau waarop de koersen van alle internationals zich vrijdag bevon den, ligt beneden dat van vóór 1960. Te gen het slot trad een licht herstel in. Vergeleken met de slotkoers van vorige week vrijdag verloor Philips deze beurs- week circa twintig punten. Unileve twintig punten lager. Hoogovens daalde ruim dertig punten en AKU'S circa der tig punten. Koninklijke Olie min drie gulden. In de overige afdelingen van de beurs bleef de handel uiterst rustig. De scheep vaarten hielden zich vrij goed met koers verliezen van twee tot drie punten. Cul tures over de gehele linie een weinig la ger en de staatsfondsen praktisch onver anderd. In de lokale afdelingen werden de koer sen merendeels lager geadviseerd. Ook hier was de affaire gering. 20-jull 21 juli Nederland 1959 (4%) 102% 102'/a Nederland 1951 (3%) 98%gb. 99 }VeeMe*Si r BINNENVERINGBED i het beste bed coit gemaakt Jjoodwill SCHUIMRUBBERBED met versterkte middensector Fffiibet fabrieken Zevenbergen i 1846. Piloot Storm en de zijnen waren niet weinig nieuwsgierig naar „die ver rassing" van Thorwald en daarom volgden zij hem met grote bereidwilligheid bui ten de koepelstad. Het had natuurlijk met het vervoer van de tijdmachines uit staande en daar de oude man gezegd had, dat de stratocars veel te klein en ongeschikt waren voor die zware taak, verwachtten zij eigenlijk dat Thorwald met een groter en forser model wagen voor den dag zou ko men. Hun gastheer wilde echter niets verklappen en deed nogal geheim zinnig. Daarom sjokte het viertal gedwee achter hem aan door de diepe sneeuw, die de ruïnes van het oude Chicago grotendeels aan het oog onttrok. Het vooruitzicht misschien weer die hele moeilijke tocht terug te moeten maken naar de oostkust, lokte niemand bij zonder aan. Maar het was toch het minste wat zij voor die arme Charley en Titia konden doen en dus werd die verplichting als vanzelfspre kend aanvaard. Eindelijk bleef Thorwald staan en wees tussen enkele afgebrokkende muren door naar een soort hangar zonder dak. Hij gend van het moeizame lopen, doch met tri omfantelijk glinsterende ogen, stootte hij uit: „Déar! Daar ligt ie! Dat is nog eens wat an ders dan die karretjes van jullie, wat!?" Amsterdamse wisselmarkt CONTANTE PRIJZEN Londen 10.00 10.00%: Montreal 3.48—3.48.1Brussel 7.217/8—7.22%; Stockholm 69-61 Vj—69.66%; Milaan 57.88'/;—57.93%: Oslo 50.06%-50.11'/i Lissabon 12.48—12.49%; New Vork 3.59/—3.59 f,; Parijs 73.30%—'73.35% Frankfort 90.28—90.33: Zürich 83-25183.30'/:Kopenhagen 01.7 51.S4; Wenen 13.92%—13.93'-'*. WVWVWVrWVVVVVVVVY*** Nederland 1943 (3%) 92% 92% Nederland 1955 (31*) 93& 93% Nederland 1947 (3% 95% 94%gb- Nederland 1937 3 94% Dollarlening 1947 3 89 VJ 90gl. Invetseringscert. 3 49:4gl. 99% Nederland 1962-64 3 lOOft 100,', Ned. Indië 1937 3 99% 6 pet. Woningbouwlening 1957 110% 110, Grootboek 1946 3 94j« 94 i. Ned. Handelmij. 312 309 Alg. Kunstzijde Unie 376'/:gl 360% Berghs' en Jurgens 299 297 Calvé-Delft 714 685 Hoogovens n.r. 937 915 Ned. Kabelfabriek 560 541 Philips 962 943 Unilever 730 705gb. Wilton-Feijenoord 261 255 Billiton 558 Kon. Petroleum Mij. 113.50gb. 111-öOgb. Amsterdam Rubber 103% 106 Vi Holland Amerika Lijn 150% 145% Kon. Faketvaart 142% 142 Rotterdamsche Lloyd 141 142 Scheepvaart Unie 150% 148"-/. Stv. Mij. Nederland 130 177gb. K.N.S.M. 180% 179% Ver. H.V.A. Mij. N-V. 122 121 Deli Mij. 141.50 140 Bank voor Ned. eGm 4% 101 Bank voor Ned. Gem. 5-1958 104'/. 105 Van Berkels Patent 309 308 Albert Heijn 603'/j 596 Bronswerk 159 153 Centrale Suiker 355 Kon, Mij. De Schelde N.B. 310 308 Intern. Nickel 80% 80% American Motors 16ft 16% Anaconda 53 53% Baltimore en Ohio 29 %1. Bethlehem Stet-l 40'/. 40% General Motors 44% 45 Kennecott 85 84% Pennsylvania 11% 12 Republic Steel 58 60'/. Shell Oil Comp- 40% 41% U.S. Steel 79% Nat. Can. Corp. 362 PREMIELENINGEN Amsterdam 1951 89% 83% Breda 1954 85 V* «5% Eindhoven 1954 84 84% Enschede 1954 851. 83 Den Haag 1952 I 94% Den Haag 1952 II 95 Rotterdam 1952 I 93 93% Rotterdam 1952 II 94% 94% Rotterdam 1957 97% Utrecht 1952 94% 94 Amsterdam 1956 r 8ÖV. 64 Amsterdam 1956 II 96 94*41. Amsterdam 1956 III 95% 94% Amsterdam '33 (C. en A.) 105 105% Dordrecht 1956 82% Alkmaar 1956 83% 83% Zuid-Holland 1957 93% 95% ANP-CBS UEURSIND1CES 19-7 20-7 21-7 Intern, concerns Industrie Scheepvaart Banken Handel enz. Algemeen Dividend Emba 10 procent Er was donderdagmorgen in de jaar vergadering van de N.V. Emballage fabrieken en Houthandel Emba te Rotterdam van de aandeelhouders veel waardering voor het bestuur, dat met een winstsaldo van ruim 570.000 gulden over I960 de resulta ten van het voorgaande jaar aan merkelijk had overtroffen. Men ging akkoord met het voorstel het divi- vend te verhogen van 8 procent tot 10 procent. 0 Volgens de Russische sterrenkundige V- M. Sobolow is deze week een zon- explosie geregistreerd die tienmaal meer straling veroorzaakte dan gewoon lijk op de gehele zon-oppervlakte in zijn normale staat wordt waargenomen. Wol ken maakten sommige van de voorgeno men waarnemingen tijdens de explosie onmogelijk, maar na het hoogtepunt en in de laatste fasen konden foto's ge maakt worden, aldus de astronoom. HENRI VAN WERMESKERKEN 36 Zijn rust is opmerkelijk, ook al laat zijn waakzaamheid geen ogenblik na. Dat is de echte groene hel... de hemel is al niet zichtbaar meer, of schoon daarboven fel de zon moet branden. Er hangt een wazig groene schemering, een lucht van schimmel en van rottend hout. Soms van een lijk. Maar dat is hier snel vergaan. Er heerst een windstilte, die opmer kelijk is. De lucht schijnt dik en lauw, als ging men steeds in dc adem van een mens. Soms zijn de kreten van apen en pa pegaaien ver. Dan ineens heel nabij. Stilte heerst er nooit. Maar een chaos van geluiden, die versmolten zijn tot een soms hels, dan weer ver dreigend geraas. Nu en dan lijkt het een wild lied, als in een koortsdroom. Taipeke gaat voor mij uit in plaats van als vroeger achter mij. Pancho is direct aan mijn benen. Ik zie ineens dat Taipeke heel scherp poogt te luisteren. Eerst links dan rechts, nu achter ons. En meteen zegt hij het. „Daar Indios... daar Indios, daar In- dios". Hij heeft naar links en rechts en achter geknikt met het hoofd, bijna onmerkbaar. Wij zijn dus weer ingesloten. En vreemd... ik voel er nu geen angst meer voor. Ik weet dat, indien deze mensen, die dus ons spoor volgen, ons overal begeleiden, ons wilden doden, dan konden zij dat dadelijk doen of het pad bestrooien met gif tige doorns. Wij zouden er zeker in trappen. Ze hebben voorlopig dus een reden, waarom ze ons niet aan vallen. Als het op het heetst van de dag is, bij een moerassige wat meer open plek, slaat Taipeke tegen een rots de tent op en duwt mij naar binnen. Hij doet het niet beleefd, hij doet het imperatief, brengt mij na enige tijd water, veel water, cn komt zelf in de tent het gedroogde vlees, dat we nog hebben, weken. Vuur schijnt hij dus niet te willen maken. Om meer lucht door te laten, opent hij ook aan de achterzijde tegen de rots de tent. Het is moeilijk te ademen, maar de vochtige rotsmuur slaat toch koelte af. In de rug zijn wij nu gedekt. Als ik even daarna naar buiten wil gaan, staat hij zacht op en voor mij. „Niet buiten, Dom Franco... gevaar! Niet buiten, bij rots blijven". En hij wijst mij naar achteren. Indios! Ik voel mij op dat ogenblik gelijk een kind. Aan hem moet ik alles overlaten, van hem hangt niet alleen mijn leven, maar ook het slagen van al mijn plannen af. Als wij hier uit geblust worden door een enkele pijl, dan is alle moeite doelloos geweest. En ik begin steeds meer zijn supe rioriteit te erkennen. Indien hij met mij in Europa was. dan zou hij zich angstig tegen mij aandrukken. In radeloze angst voor dreunende sta tionshallen, de felle schreeuw van claxons, de hel van reclamelichten, de verpestende benzinegeuren en de stofwalmen. Daar zijn wij, Europea nen. thuis en vrezen het niet meer. Hier in de eenzaamheid is hij thuis. Ik moet hém laten handelen. Hij Hij zegt niet veel, maar hij handelt rustig zonder vrees. Met een grote ernst die mij vertrouwen inboezemt. INGESLOTEN De middag gaat voorbij. Telkens luistert Taipeke en dan zie ik aan zijn gezicht, dat hij iets hoort, wat ik niet hoor. Ja toch, nu en dan een signaal, dat zich links en rechts her haalt op zekere tijden. Het lijkt de kreet van een dier, maar mijn oren zijn al te zeer aan de wil dernis gewend dat ik niet zou weten dat dit geen dier is. Het is een kla gelijke schreeuw, die zich telkens herhaalt. Taipeke is blijkbaar niet van plan vandaag verder te gaan. Ook niet in de avond. Hij maakt alles klaar voor de nacht. Hij wil schijnbaar steeds de- tegenstander meer doordringen van het feit, dat wij van onze zijde geen vijandelijke bedoelingen heb ben. Goed hij moet maar doen. Na zoveel trekken en jagen is elke rust mij welkom. Ik onderzoek de rots achter ons. Het is, zodra ik er de mossen afruk die ertegen woekeren, rode steen. Maar toch hard. Ik hak er enige stukken uit... en staar verbaasd op enkele glinsterende deeltjes, die erin voor komen. Het laat 'geen twijfel... Goud! En meteen glimlach ik, wat heeft goud voor waarde hier in de wilder nis. En wie zal het ooit kunnen ex ploiteren zover van de wereld achter een grote woestijn. Maar ernaast weer heel ander gesteente, zachte... Er zijn schelpen in. Zeeschelpen, hier, duizenden kilometers weg van de zee. Het bevestigt de stelling van een aantal geleerden, dat Noord- en Zuid-Amerika in een vroegere perio de van de geschiedenis der aarde ge scheiden continenten waren en dat behalve de „Andes" een groot deel van Brazilië en Argentinië duizenden jaren lang door de zee waren bedekt, nadat er daarvóór weer land was ge weest. Hier heeft vroeger, voor de zee kwam, een hoge beschaving geheerst, een die wij ons niet kunnen inden ken, omdat die zo heel anders was dan de onze. Een beschaving die in een zondvloed over heel de wereld verloren ging, in een algemeen stij gen der zeeën of wegens een door erupties der vulkanen inzinken van de bodem. Dat was ook de theorie die mijn oom altijd aanhing, al lachte ieder hem er om uit. Hier in de Matto Grosso moest eenmaal de stad Atlantis gestaan hebben, mach tig en groot en rijk. Een stad die on derging, evenals vele delen van Azië en Europa, waar ook een vroegere beschaving had geheerst. Nu had de flora de rotsen met een grote klomp van groen ingepakt. Het moest hier wild toegegaan zijn op de zeebodem of bij het ontstaan van de aarde. Mijn oom zocht niet wetenschappe lijk, hij zocht alleen avontuurlijk. De wetenschap en het goud van de stad Atlantis lieten hem koud. Hij zocht het avontuur, het vreemde, het on bekende, en het blanke mysterie. En zoek ik iets anders? Zijn bloed is ook het mijne. Dat is in ons geboren. Alleen weten we niet wat het avontuurlijke brengen kan, als we aan een lessenaar van de wildernis dromen... De werkelijk heid is zoveel anders, en zo vol ont beringen. Misschien ben ik thans waar hij een maal was... of nog is. Misschien kampeerde hij ook hier. Want nog altijd voel ik die vreemde roep in mij. welke ik niet begrijp. Ontstaan in een droom. Zelfs nu ik de ontberingen ken. Verder voort! Ontzaglijk ver lijkt de bewoonde wereld nu van mij weg. Bijna alsof die niet meer bestaat. Die zou in een nieuwe zondvloed verdwenen kunnen zijn, zonder dat ik er iets van wist. In de nacht hoorde ik opnieuw tel kens en ver de klagelijke geluiden. Eenmaal zo nabij, dat ik een drang voelde naar buiten te zien. Maar daar heerst alleen een nacht zo diep als men die zich buiten oerwouden niet kan voorstellen. En de schemer kwam laat en traag, maar vond een volmaakt uitgerust mens. Vandaag zouden wij in de buurt van het hogere gebergte moe ten zijn. dat van de dode boom, en misschien van het blanke mysterie. Bij het vertrek deed Taipeke weer rustig. Maar zeer mysterieus. Hij liet me niet de tent uitgaan, voor hij die afbrak, hij kwam met een stuk muskietengaas dat nog overgebleven was en wilde het mij om het hoofd binden. Ik wees hem terug... hij hield aan en toen ik fi naal weigerde, begon hij de hut weer op te zetten. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 16