PAGIffl Keukenkruiden verdwijnen van de markt „Vrouw en vrijetijdsbesteding": Iaat het geen dwang worden! ontharing depilan ZATERDAG 15 JULI 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT EXPOSITIE „NUTTIGE UREN" IN BREDA Nederlandse vrouwenorganisaties bekeken probleem van alle kanten (Van onze redactrice) Niet alleen de begrippen „arbeidstijdverkorting" en „vijfdaagse werkweek" zijn in ongelooflijk snelle tijd gemeengoed in de dagelijkse spreektaal geworden, ook de term „vrijetijdsbeste ding" heeft zich inmiddels bij deze begrippen aangesloten en zelfs wordt aan dit laatste onderwerp op het ogenblik in Breda een complete nationale manifestatie gewijd. Dat is de tentoon stelling NU-Breda 1961 en die letters N.U. zijn géén tijdsaan duiding, maar betekenen „nuttige uren". Vrijetijdsbesteding het is een aangelegenheid, die ook (en vooral) voor de vrouw van concrete betekenis is geworden, want in vele gevallen zal zij de figuur zijn, om wie de vrijetijds besteding van het lange weekend draait. Het „probleem" van de vrije tijd, zoals het dikwijls wordt aangeduid, is niet voor iedereen een probleem en er zijn gezinnen genoeg, waar men liet arbeidsloze weekend blijkbaar zonder moeite in het rhytme van het dage lijks leven heeft ingepast. Maar daarnaast zijn er ongetwijfeld ook grote groepen, voor wie een en ander wél problemen meebrengt; gezinnen, waar men niet zal kunnen ontkomen aan de, op den duur vervalkkende in vloed van televisie en radio, en waar men niet bij machte is om de vrije tyd op een zinvolle manier te vullen. Dat de rol van de vrouw in dit vrije- tijdsvraagstuk de volle aandacht heeft van de Nederlandse vrouwenor ganisaties, is dezer dagen weer ge bleken tijdens een congres, dat het Nederlandse Vrouwencomité in het kader van de Breda'se tentoonstelling had georganiseerd. Daar zijn, namens allerlei Nederlandse vrouwenorgani saties, diverse pittige dingen gezegd over het „probleem" van de vrijetijds besteding, en daar is ook nog eens gebleken dat lang niet iedereen de zaak als een levensgroot probleem ziet. Enkele van die „pittige dingen" die er gezegd zijn? Er werd onder meer be toogd dat het er af en toe op lijkt, dat we zó geschrokken zijn van al die vrije tijd, dat we als een haas erop uitgaan, om die tijd te doden, waar- °?r .we t0' Pen soort „gedwongen vrijetijdsbesteding" geraken. Dat ge voel bekruipt trouwens toch de bezoe ker van „Nuttige Uren" af en toe, wanneer liij ronddwaalt temidden van de veelheid van vrijetijds-resultaten, die luer bijeen zijn gebrachtDie „dwang" zou inderdaad wel eens een probleem-op-zichzelf kunnen wor den! Er is ook gesproken over de plicht die de Nederlandse huisvrouw heeft: de plicht (en dus niet het „recht" of de „gunst") om vrije tijd voor zichzelf te nemen. Want vele huisvrouwen klagen over een tekort aan vrije tijd, juist tenge volge van de meerdere vrije tijd, die haar gezinsleden toegemeten krygen. En met dat tekort hangt dan weer de behoefte aan een spe ciale koop-avond samen; die koop avond. zo bleek wel tijdens het congres, is toch wel een wens van vele vrouwen. Doe eens niets... Wat de Nederlandse vrouw en moe der kan doen, om te voorkomen dat voor haar gezin de toenemende vriie tijd inderdaad tot een probleem zou kunnen uitgroeien? in de eerste plaats en die suggestie is al eens eerder naar voren gekomen, tijdens een onlangs gehouden enquête over het onderwerp „vrouw en vijfdaagse werkweek" zich bezinnen op een „Hygiëne in de huishouding" fleurige brochure Waarom „poetst" de Nederlandse huisvrouw haar woning zo nauw gezet? Omdat ze de boel graag ziet glanzen en glimmen, óf omdat ze voortdurend het wachtwoord hygiëne in haar achterhoofd heeft? Het zou de moeite waard zijn, om het eens te onderzoeken, maar on getwijfeld is er een flinke catego rie, die dat glimmen en glanzen wel erg belangrijk vindt! Het is echter niet de voornaamste bedoeling van onze huishoudelijke schoonmaakgewoonten; die voor naamste bedoeling is immers, dat de gezondheidstoestand tegen ziek teverwekkers wordt beschermd en dal is iets. waarbij niet iedere huisvrouw stilstaat. Maar geluk kig heeft Nederland een „Stichting tot bevordering van hygiënische gewoonten die al heel wat nutti ge en op plezierige wijze samenge stelde brochures over het onder werp hygiëne heeft uitgegeven. Een van die publikaties heet „Hy giëne in de huishouding", een fleu rige brochure, die nog eens de aandacht vestigt op het grote be lang van de „huishoudelijk slag" tegen de ziekteverwekkers. Wie al les wiL weten over de punten, die m het belang van de hygiëne in het gezin in acht moeten worden ge nomen, kan de brochure voor een kwartje bestellen bij het bureau van de Stichting. Schcveningsewe°- 62 te Den Haag. 'eventuele herindeling van haar weke lijkse huishoudelijke taak. Of man en kinderen op de vrjje zaterdag zullen moeten worden ingeschakeld bij die taak, zal iedere vrouw het best zelf kunnen beoordelen. Want wat in het ene gezin voor die echtgenoot en die kinderen 'n vanzelfsprekende zaak is kan ergens anders juist spanningen te voorschijn roepen en dan blijft er van het plezier van al die vrije tijd ook niet zoveel over! „Doe eens niets" was ook een van de suggesties, en na het zien van alle bedrijvigheid op de expositie zullen veel vrouwen ongetwijfeld deze suggestie in overweging heb ben genomen! Immers, ook de kunst van het verrukkelijk-niets- doen kan voor sommige mensen een ontspanning betekenen. En misschien is het voor menige vrouw een goed idee, om de vrije tijd eens een keertje alleen te be steden, er alleen op uit te trekken en zo die vrije uren als „echte ei gen tijd" te leren beschouwen. En dan zijn er tijdens het congres nog diverse goedbedoelde adviezen verstrekt, die dé vrouw kunnen hel pen bij het scheppen en handhaven van een harmonische sfeer in het ge zin: het „durf eens niets te doen" dus in de eerste plaats, maar ook de ver maning om toch vooral de hang naar materiële zaken, die zich in deze tijd zo overduidelijk manifesteert, te be teugelen en in verstandige banen te leiden. En meer dan ooit is het nu ook nodig, om de jeugd oog te laten krijgen voor werkelijk goede vormen van ontspanning en amusement, en het smaakbederf op dit gebied tegen te gaan. Wie, na het in de praktyk brengen van al deze adviezen, toch nog het gevoel heeft dat ze eens serieus aan vrijetijdsbesteding moet beginnen, kan op de tentoonstelling in Breda ongetwijfeld inspiratie opdoen. Er zijn namelijk heel originele en aan trekkelijke produkten van vrijetijds besteding te zien, er is daarnaast (uiteraard) ook zo het een en ander, dat verbijsterend van wansmaak is, en waarvan men inderdaad sterk de indruk krijgt, dat de makers (of Een recept, waarin restjes verwerkt kunnen worden onder meer oud brood, dat eerst geroosterd wordt is het volgende: Roer een half ons bo ter zacht, meng er een half ons fijn gesneden ham, een half ons geraspte kaas, een eidooier, een halve eetlepel peterselie en wat zout en peper door, verdeel dit mengsel over sneetjes ge roosterd brood en garneer ze met hal ve walnoten. Deze „versierde boter hammetjes" kunnen als voorgereoht of als koffietafel-liapje dienen. Waar schuimrubber al niet goed voor is... Van een enthousiast bergbeklim- ster komt déze tip: wie de vakantie gaat doorbrengen in een bergachtig of heuvelig gebied en voornemens is, op zeker ogenblik zo'n berg of heu vel te beklimmen, moet bij de afda ling eens een stukje schuimrubber in de punt van kous of sok doen. Men houdt dan van zo'n afdaling, waarbij de voeten altijd enigszins in de schoe nen naar voren schuiven, geen pijn lijke tenen over. O Veel huisvrouwen menen, dat groen ten uit blik of glas tóch weinig of geen vitaminen-C meer bevatten en dat het er daarom niet op aan komt, of zulke groenten kort of lang verhit worden. Dat laatste komt er echter wel degelijk op aan, want ook aan ingeblikte of geweckte groenten valt nog wel wat vitamine-C te verliezen! Om zoveel mogelijk van die vitamine te behouden, dient de inhoud van blik of glas dan ook zo snel mogelijk verwarmd te worden. Voor fabriekscon- serven is enkele minuten opwarmen al voldoende: huishoudelijke inmaak daar entegen dient men minstens vijftien mi nuten te laten doorkoken. maaksters) zó met hun vrije tijd overhoop zaten, dat ze in wanhoop maar iets zijn gaan makenDaar naast zijn er gelukkig ook heel mooie dingen; „things of beauty" die de makers niet alleen de vreugde van het vervaardigen, maar ook van het bezit-daarna kuhnen geven. Merkwaardig is eigenlijk wel, dat ln deze liele vrijetijdsbestedings-affaire zo weinig aandacht wordt geschon ken aan sport-voor-de-vrouw. Er is wel aandacht voor de vormende waarde, die voor de jeugd van aller lei takken van sport kan uitgaan, maar het zou misschien niet overbo dig zijn geweest, als in het kader van deze manifestatie de vrouw ook eens op het idee werd gebracht om in haar vrije tijd wat sportieve prestaties te verrichten. Immers, de meeste vrou wen komen na haar huwelijk nog maar weinig of helemaal niet aan sportbeoefening toe, zelfs al deden ze voordien aan een of meer takken van sport mee. En sport, met mate bedre ven, lykt ons toch voor iedere huis vrouw een wel bijzonder gezonde vrijetijdsbesteding. In deze zomerse dagen kan men ze weer zien fladderen: de motten, die het op onze garderobe voorzien heb ben en met name op. de wollen kle ding, die „op non-aktief" in de kast hangt. Die insekten kunnen 't best be streden worden door (in de eerste plaats!) ervoor te zorgen, dat de wol len kleding schoon is en op gezette tijden gelucht wordt, maar die zich daarnaast toch nog bezorgd maakt over de toestand van haar garderobe kan de motten bovendien nog bestrij den met een chemisch middeltje. Heel handig hiervoor zijn de speciale anti mot papierstroken, die zonder meer tussen de kleding kunnen worden ge hangen. Ze worden door de drogist verkocht, de geur is niet onaange naam en het produkt is bovendien goedgekeurd door de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. Advertentie Modem, snel en mild, veilig en reukloos: van Hamol uit Zwitserland tube 1.50-2.95 Culinair experiment met vis en kaas Vis en kaas: het lijkt een wat vreem de combinatie, maar zulke ongebrui kelijke combinaties kunnen soms bij zonder lekkere resultaten opleveren! Daarom zal iemand die graag wat in de keuken experimenteert, waar schijnlijk niet terugschrikken voor een recept, waarin beide ingediënten zijn verwerkt en dat als resultaat een „Tivoli-schotel" oplevert. Dit is het recept: Van een kwart liter melk, dertig gram bloem en dertig gram boter wordt een dikke saus ge maakt, die smaak krijgt door toevoe ging van wat zout en peper en boven dien nog vermengd wordt met twee losgeklopte eidooiers en een half ons in dobbelsteentjes gesneden belegen kaas. Voor de vis nemen we schol; acht scholfilets worden gezouten en vier ervan gaan op de (beboterde) bodem van een vuurvaste, schotel. Ze worden bedekt met de kaasragout, hierop ko men weer vier scholfilets, wat toma tenketchup op tomatensap wordt er over gesprenkeld en tenslotte gaat over het geheel nog een laagje ge raspte kaas. De schotel moet nu een klein half uurtje in een matig hete over, tot de vis gaar en aan de bo venzijde goudbruin is. Wat paprika poeder vormt de garnering van deze niet-alledaagse visschotel. Wit is altijd een uitgesproken zomer- modekleur geweest en het feit dat we tegenwoordig zóveel gemakkelijk- wasbare synthetische materialen ken nen, heeft de populariteit van deze tint- nog in de hand gewerkt. De „be smettelijkheid" van witte kledim/ is tegenwoordig geen bezwaar meer Hierboven drie modellen waarvan wit de basis vormt: ideale kleding voor warme en zeer warme zomen-dagen. Links een pakje waarvan de (gedessi neerde) blouse een gedrapeerde kraag heeft; in het midden een ge nopt jurkje dat in de taille een door geregen ceintuurtje heeft, en rechts een zijden japon waarvan de genopte ceintuur losjes om de heupen is ge knoopt. Van deze modellen is dè gar nering marineblauw. MEN NEME WAT THIJM MAAR WAAR VANDAAN? De oplossing: zelf kweken! De moderne kookboeken, de recepten in de krant, maar ook de degelyke. ouderwetse kookboeken van vroeger („men neme 18 verse eieren"), ver wijzen alle naar hel: gebruik van keu kenkruiden. Tym, kervel, bieslook, marjolein, bonenkruid, dille, dragon, tuinkers, venkel enzovoort worden in de recepten genoemd, alsof het geu rig kruid dagelijkse kost is, alsof de groenteboer het op zyn kar heeft en alsof liet rondom en overal te koop is. Dat is het niet, en het is daarmede in de loop der jaren ook slechter ge steld geworden. Toen in de ooi-log de import van ge droogde kruiden stagneerde, ontstond er in Nederland weer belangstelling voor inheemse kruiden, een belang stelling, die zich na de oorlog nog voorzette, maar die toch hoofdzake lijk tot uiting kwam in het zelf telen. In de meeste adviesboekjes over tui nieren staat wel iets over het zelf kweken van keukenkruiden. Restau rants, die geregeld kruiden bij de hand moet hebben, kennen ook hun kruidenhoekjes. Het gebruik van de ze keukenkruiden in de restaurants is namelijk sterk toegenomen met de verfijning, die het bereiden van spij zen in Nederland de laatste tientallen jaren heeft ondergaan. Honderd jaar geleden wist men er al het een en ander van. Hier is een recept uit die tijd voor saus, .sauce aux fines herbes": men ne me verschillende kruiden als pie terselie, dragon, thijm, marjolein, basilicum, biesloop. pimpernel en zuring. Ze worden zeer fijn gehakt met gelijke hoeveelheid tarwemeel vermengd, met lauw water ge roerd en gekookt. Een stuk boter en op het allerlaatste wat zout". Dit recept is geheel samengesteld uit inheemse kruiden. Deze kruiden worden in Nederland niet meer op de veilingen aangevoerd. Sporadisch is er nog eens kervel. Wel is er bij iedere kist tuinbonen een bosje bonenkruid, maar dat is meer een serviceartikel. Ook zijn er uiter aard de rode en de groene paprika, doch daarmee zit men niet meer in de specifieke kruidensfeer. Reden voor het verdwijnen van de kruiden: de vervanging door specerijen. De mensen kunnen op een andere manier goedkoper terecht; gedroogde krui- den zijn hier en daar nog wel eens te krijgen, terwijl peterselie en selde rij vrij algemeen de plaats van de an dere kruiden hebben ingenomen. By een speurtocht langs enkele za ken, die wel eens iets speciaals in de handel hebben, kan er achter uit een stelling nog wel een flesje dragon met een Frans opschrift te voorschijn komen. Er is geen vraag meer naar, merkt een winkelier op. Wie in Nederland verse kruiden wil gebruiken is aangewezen op z'n eigen tuintje of op een bakje op het balkon. Wie zich in de teelt van kruiden wil verdiepen, kan zich na de eerste mis lukkingen wenden tot de onvermijde lijke Kromdyk, die ook over dit on derwerp zijn gedachten op papier heeft gezet. Wie zich met de kruiden teelt s;aat bemoeien, verzeilt overi gens in een wereldje, dat nauw ver want is aan hekserij en bijgeloof, want aan vele kruiden werden won dere. krachten toegeschreven, die de lekkerbekken van vroeger waar schijnlijk nodig hadden om liet ge bruik nog een andere basis te geven dan alleen de streling der tong. En in het boekje van dr. M. de Waal „Keu kenkruid en specerijen" staat boven dien nog: „Op naar het keukenkruid en naar het groene voer. Dit houdt bij oude lieden, de benen van de vloer". ~üan ozctiiv C tOt VZOUH) -n eiwijl ik met het papier op de knie doelbewust lui zit te we- 1 zen, vraag ik mij in een denk- pauze af waar Barbara nu op het ogenblik zou voortstappen. Want Barbara interesseert mij bovenmate. Allereerst omdat zij een consequent wezen is, die haar theorieën nauwge zet en onvermoeibaar tracht te be wijzen. Maar vooral omdat zij tot het vrouwenras behoort dat hopeloos ongeschikt is voor enige redelijke gedachtenwisseling, daar zij haar starre blik onveranderlijk gevestigd houdt op een ver en buitengewoon twijfelachtig ideaal. Welk ideaal als altijd neerkomt op: Verbetering van het Mensdom. Mag dat dan niet? zult U mij tegen werpen. Is het mensdom dan al zo ver gevorderd, dat het geen verbete ring nodig heeft? Of zijn wij daar nu misschien juist meer dan ooit aan toe Van mij, laat ik dat vooropstellen, mag alles wat iemand privé, wil uit halen zonder zichzelf of anderen let sel of schade toe te brengen. Vrouwen die een of ander ideaal pro pageren, het mag de wereldvrede, een dieet van louter rauwkost of een synthese van de wereldgodsdiensten zijn, hebben mijn gulle sympathie zo lang haar praktijk consequent haar theorie volgt, en zij mij niet willen dwingen achter haar spandoek te gaan lopen. Een pacifiste die roddelt, een vegeta rische enthousiaste die haar huishou den verwaarloost of een dame die met traktaatjes van een gloednieuwe godsdienst leurt, maar geen hand voor een ander uitsteekt, hebben het pleit al bij voorbaat verloren. Het mensdom, dat zo nodig verbete ring behoeft, heeft misschien bij alle duizend-en-één slechte eigenschap pen deze goed: die van een bizonder scherpe blik. Er is een heel leven van onbaatzuchtigheid, toewijding, zelfkritiek en vooral humor voor no dig om een ideaal ook niaarieen stap je nader tot dat onwillige mensdom te brengen. Vandaar dat er van al die wereld- verbetering-op-korte-termijn zo weinig terechtkomt. En van daar ook dat ik met vorengenoemde Barbara zo innig te doen heb. Want zij getroost zich, al armen zwaaien de en kilometers verslindende een hoeveelheid volstrekt nutteloze moei te waarvoor niemand haar erkente lijk is. Of hebt U misschien al een persoon ontmoet die alle biefstukken en kop pen thee heeft afgezworen om zich liet schrale leven te rekken op gras en tomatensap Ik wil aantonen, zo luidt ongeveer haar leuze, dat men met mijn levens wijze volkomen fit en vitaal blijft en desnoods wel tweehonderd jaar kan worden. Tweehonderd jaar waarvóór, Bar bara Voor eindeloze lange-af- standsmarsen, bij voorkeur s' nachts, de hele aardbol rond Maar wat ter wereld is daar voor begeerlijks aan? Om te beginnen lijkt mij die twee honderdste verjaardag, zelfs in het ongestoorde bezit van al mijn geestelijke vermogens, een hoogst twijfelachtig genoegen. Ik kan al zo'n oprecht medelijden heb ben met al die weerloze honderdjari gen, die men een hele dag lang uit hun welverdiende schuilhoek haalt om ze tegen heug en meug in de bloemetjes te zetten. Maar wat staat ons nu te wachten als wij voor de tweede maal in ons leven dat traject hebben afgelegd, dank zij Barbara's gras en tomaten sap Moeten wij dan als nóg weer lozer jubilarissen te kijk zitten en ons misschien de luidruchtige inva sie van de hele wereldpers laten wel gevallen? Terwijl wij van de enor me verjaarstaart nog geen kersje of amandeltje, laat staan een slagroom rozetje mogen meepikken Doch afgezien daarvan: wat hebben wij in die twee eeuwen aan ons lieve leven gehad? Niet alleen hebben wij dan dag aan dag een hopeloos een tonig maal geslikt, maar bovendien zijn wij aan alle andere goede dingen des levens stelselmatig voorbijgelo pen, zoals Barbara niets ziet of hoort van het schoonste landschap, waardoor zij al armzwaaiende voort- beent Muziek, literatuur, toneel, weten schap, omgang met mensen, bloemen of dieren: ik heb er Barbara nooit over gehoord, en dat teiwijl zij met een beroemd beeldhouwer is ge trouwd. Maar nee: gras eten, toma tensap drinken en iopen dat is het enige wat de moeite waard is. Een schamele doelstelling, als U het mij vraagt: dan nog maar liever wat jaartjes minder mét biefstuk en flensjes. Wat evenwel niet wegneemt dat ik nóg van harte bereid zou zijn op een hek langs,de weg tc gaan zitten om Barbara toe të zwaaien, zo vaak zij voorbijkwam. Maar ook daartoe is mij na de laatste berichten de lust vergaan. Want Barbara blijkt één eigenschap te missen die bij haar levenswijze en prestaties een eerste voorwaarde is: sportiviteit. Zij duldt geen mede- wandelaars. die eerder aankomen dan zij. Barbara moet de eerste zijn. ook al omdat haar theorie het dan tegen de praktijk moet afleggen. Die lange-afstandstippelaars uit liefheb berij leven immers helemaal niet op gras en tomatensap. Zij zijn wel wij zer. En daarmee zijn wij. als altijd, wéér bij het begin terug. Wie het mens dom verbeteren wil met gras eten doet verstandig dat gras eerst uit haar eigen tuintje te wieden. Van ja loezie hebben wij, op wereldformaat vergroot, al meer last aan ons lief i3. SASKIA.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 17