PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
AMERIKA HOUDT DE DEUR VOOR K.L.M.
STEVIG GESLOTEN
V.S. willen nog steeds
vervoerscijfers zien
NAVO-macht in staat
Europa te verdedigen
Kanaalverbreding bij Terneuzen
is in volle gang
ws
Gagarin zat ge vangen
in Londense Tower
KREMLIN WIL
GEEN OORLOG
Vand
aag...
Verlegenheid
204e jaargang - no. 164
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 56 cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 14 juli 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.m. Mlnim. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max, 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van J 1.25. ,3rieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureaus: Vlissingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 3508/3546, adv. 3647/3643; Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g. red. 2078/3169, adv. 2375); Goes Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg, tel. 2395Terneuzen tel. 2116; Zierikzee red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
ONDERHANDELINGEN OP NIETS UITGELOPEN
Dit was liet teleurstellende nieuws, dat de staatssecretaris uit
Amerika meebracht voor de directeur-generaal van de rijks
luchtvaartdienst, de heer J. W. F. Backer, de president-directeur
van de K.L.M., drs. E. H. van der Beugel en de directeur van de
N.V. luchthaven Schiphol, de heer S. de Mul, die hem bij de trap
van het uit New York aangekomen K.LJVI.-toestel opwachtten.
Samen met de andere leden van de delegatie begaf het gezel
schap zich met journalisten naar een ontvangkamer, waar de
heer Stijkel mededeelde, dat er geen uitzicht bestaat op het
verkrijgen van landingsrechten in Los Angeles, „zolang zich
geen nieuwe feiten in dit kader voordoen en zolang de lucht-
vaartpolitiek van de V.S. niet wordt gewijzigd".
Hij liet in zijn lange verhandeling
slechts één keer een optimistisch ge
luid horen. Dat was toen hij zei:
„Maar het is bijna onvermijdelijk, dat
die luchtvaartpolitiek op den duur
gewijzigd zal worden, want naast de
onderhandelingen die wij hebben ge
voerd, zijn er nog zeven onderhande
lingen in Amerika geweest met an
dere landen, die allemaal op niets
zijn uitgelopen, juist als de onze. Ook
in de V.S. zal men tot de conclusie
komen, dat men op deze basis niet
steeds zal kunnen doorgaan. Er zijn
tekenen die er op wijzen, dat men tot
een herziening wil komen, maar in
welk opzicht zal moeten worden af
gewacht en er is geen garantie, dat
bij zo'n wijziging de zaak veel ge
makkelijker zal worden".
Cijfers noemen!
Onze Haagse redactie verneemt na
der van zeer bevoogde zijde dat van
Amerikaanse zijde steeds is aange
drongen op hel noemen van cijfers
betreffende het totale vervoer van de
K.L.M. en van het zgn. derde-landen-
vervoer in het bijzonder. Talrijke ma
len heeft de Amerikaanse onderhan
delingsdelegatie de Nederlandse dele
gatieleider, staatssecretaris Stijkel, te
verstaan gegeven, dat zij een over
zicht van het vervoer van de K.L.M.
uit de Europese landen en de staten
van het Nabije- en Midden-Oosten
naar Amsterdam wilde zien.
Van Nederlandse zijde is evenwel
nooit een enkel vervoerscijfer bui
ten het aan de Amerikanen be
kende cijfer van het vervoer van
Schiphol naar New York gege
ven. Een inzicht in de samenstel
ling van het personenvervoer op
deze lijn hebben de Amerikanen,
die hier steeds weer op hamerden,
derhalve niet gekregen.
Onaanvaard baar
Algemeen kan worden gesteld, aldus
onze zegsman, dat de Nederlandse
delegatie er nooit twijfel over heeft
laten bestaan, waar de kardinale pun
ten lagen. Het voornaamste punt
was de opheffing van een discrimi
natie-situatie die voor Nederland ten
opzichte van andere Europese landen
ten aanzien van landingsrechten in
de V.S. bestaat. De Amerikanen wil
den de positie van de K.L.M. slechts
veranderen, indien hiervoor een prijs
in de vorm van nieuwe regelingen
werd betaald. Deze regelingen zouden
vooral liggen in het vlak van het
vervoer van passagiers uit zgn. der
de-landen. Deze prijs, in welke nuan
cering die tijdens de twee-en-een-hal
ve maand durende onderhandelingen
ook door de Amerikanen werd ge
bracht, was voor Nederland evenwel
onaanvaardbaar.
Op zeer vele punten is men geduren
de de besprekingen dichter tot elkaar
gekomen, maar een basis van verder
gesprek kou maar niet worden ge
vormd. Tot het laatste moment heeft
men gehoopt, dat de Amerikanen
tenminste een redelyk stuk van hun
voor Nederland onaanvaardbare eisen
zouden laten vallen. Ook het laatste
gesprek dat staatssecretaris Stykel
met onderminister Edwin M. Martin
had, bood dit uitzicht nog in zekere
mate. Maar ook dit laatste gesprek
is vruchteloos gebleken.
Amerikaanse visie
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft naar aan
leiding van het afbreken van de
luchtvaartonderhandelingen met Ne
derland de volgende verklaring uit
gegeven:
„Luchtvaartdelegaties van de Ver
enigde Staten en Nederland hebben
hun besprekingen betreffende de Ne
derlandse wens, een route op de
Amerikaanse westkust te openen en
het Amerikaanse verlangen naar een
oplossing van bepaalde problemen,
betreffende de interpretatie van de
Amerikaans-Nederlandse lucht
vaartovereenkomst en de toepassing
van de bepalingen van deze over
eenkomst op de vluchten van dt
onderscheiden toestellen besloten.
De delegaties hebben in een vriend
schappelijke en hartelijke sfeer vol
ledig en vrij van gedachten gewis
seld. Hoewel voortgang is gemaakt
bij het beperken van de geschilpun
ten bleek het onmogelijk tot over
eenstemming te komen in alle be
staande kwesties. De Nederlandse
delegatie is naar Nederland terugge
keerd".
Drs. L. G. Stijlcel, staatssecretaris
van verkeer en waterstaat, is don
derdag op Schiphol teruggekeerd uit
Washington, waar hij besprekingen
heeft gevoerd over de landingsrechten
van de K.L.M. op de Amerikaanse
westkust.
Foto v.l.n.r.: een dochtertje van drs.
Stijkel, mevrouw Stijkel en drs. Stij
kel in gesprek met de lieer Van den
Beugel, president-directeur van de
K.L.M.
Senator Humphrey
De Amerikaanse democratische sena
tor Hubert H. Humphrey, die zojuist
is teruggekeerd van een bezoek aan
Berlijn, heeft te Washington op een
persconferentie gezegd, dat het
Kremlin, beladen als liet is met inter
ne problemen, niet gereed is voor oor
log. Een van die problemen, ablus
Humphrey, wordt gevormd door
„voedsel-tekorten van ontstellende
omvang".
De senator, die ondervoorzitter is van
de democratische fractie in de senaat,
verklaarde voorts: „Het belangrijkste
dat het westen moet begrijpen, is de
werkelijke omvang van zijn eigen
kracht en die is ontzaglijk".
Hij meende, dat Kroesjtsjew „de si
tuatie rond Berlijn op de spits drijft,
omdat hij een bliksemafleider zoekt
voor de problemen, waarmee zijn nog
al wankel bewind heeft te kampen".
Nederlands schip stuurloos
Scheveningenradio heeft hedenmor
gen via een Engels kuststation be
richt ontvangen van het 348 ton me
tende Nederlandse schip „Maartje"
uit Hellevoetsluis, dat het op de kust
aandrijft en sleepboothulp behoeft.
De „Maartje" seinde dat de machine
kamer geheel onder water was ge
lopen, en dat het schip op eigen
kracht niet meer kon manoeuvreren.
De positie van de „Maartje" werd
gegeven als 5 mijl zuid bij west van
Hookhead naar Waterford.
MR. STIKKER IN LONDEN
Door de cutterzuiger „Westersclielde"
worden op het ogenblik bouwputten
gegraven ten behoeve van de kanaal
verbreding bij Terneuzen.
Spanje (nog) geen lid van
Atlantisch pact
De secretaris-generaal van de N.A.
V.O., onze landgenoot mr. D. U. Stik
ker, heeft gisteren in Londen gezegd,
dat de westelijke strijdkrachten in
staat zijn elke Russische dreiging
rond Berlijn het hoofd te bieden.
„Wij zullen er zijn", aldus mr. Stik
ker, „indien er een militaire actie
van Rusland in Berlijn komt".
Mr. Stikker herinnerde er aan, dat
generaal Lauris Norstad van mening
is, dat de N.A.V.O.-strijdkrachten
voldoende sterk zijn om Europa te
verdedigen.
Mr. Stikker verklaarde, dat de eerste
taak van de N.A.V.O. nog altijd was:
het voorkomen van strijd. „Dit", zo
zei hij, „kan men het best doen, door
het aan premier Kroesjtsjew duide
lijk te maken, dat wij verenigd en
vastbesloten zijn".
De secretaris-generaal van de N.A.
V.O. merkte op, dat de defensiepro
blemen van de N.A.V.O. voortdurend
aan studie zijn onderworpen om her
zieningen tijdig in te voeren.
Spanje
Mr. Stikker verklaarde, dat het wes
ten heeft te maken met „vakkundi
ge" Russische pogingen, de westelijke
posities in de wereld aan te tasten.
Hij zei ook, dat er geen plannen wa
ren om het aantal leden van de N.A.
V.O. uit te breiden en dat het even
tuele lidmaatschap van Spanje in de
N.A.V.O. op het ogenblik niet werd
overwogen.
NA BEZOEK AAN DE SCHATKAMER
Regen bluste Londense
geestdrift niet
In de Tower of Londen, waar
eens koninginnen, koningen en
Rudolf Hess hebben gevangen
gezeten, zat gisteren de Russi
sche ruimtevaarder Gagarin op
gesloten.
Doch zijn gevangenbewaarders vorm
den een juichende menigte, die vol
ledig de uitgang blokkeerde toen Ga-
...is het 250 jaar geleden, dat
Jan Willem Friso vorst van
Nassau-Dietz, erfstadhouder
H van Friesland en stadhouder
van Groningen, door het om-
slaan van een veerboot bij M
H Moerdijk verdronk. rT
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllilil
garin de schatkamer van de Tower
bezocht. Tien minuten lang moesten
gemeentelijke autoriteiten en functio
narissen van de Sowjet-ambassade
met de ruimteman in de Tower blij
ven, voor him auto's erin waren ge
slaagd zich een weg door de menigte
te banen om hen af te voeren.
De regen kon het enthousiasme van
Londen voor de ruimtevaarder niet
blussen op de derde dag van zijn be
zoek aan Engeland. Toen hij de Rus
sische ambassade 's morgens verliet
om een tochtje van een uur door de
stad te maken, rende een kletsnatte
menigte op hem toe. Zij werd door de
politie opgevangen. Gagarin zag
Buckingham Palace waar hij van
daag met de koningin zal lunchen
Big Ben, Trafalgar Square en het
Albert Memorial, maar de mensen
langs zijn route schreeuwden „It's
Joeri" en hadden alleen maar oog
voor hem.
Voor Mansion House, waar hij of
ficieel In de City of London werd
verwelkomd door burgemeester
Sir Bernard Waley-Colien, ver
brak het publiek de politieafzet-
ting. De burgemeester verwelkom
de Gagarin als „een van de grote
pioniers van de mensheid".
GROTE BEDRIJVIGHEID
Eerste fase: het graven
van enorme bouwputten
In bet westen van Terneuzen
vanaf het „wandelpark" tot aan
de buurtschap „Zevenhuisjes"
een afstand van enkele kilo
meters gonst het de laatste
maanden van grote bedrijvig
heid. Met zwaar materiaal is de
Utrechtse Aannemingsmaat-
scliappij Jae. G. van Oord N.V.
daar begonnen aan de eerste
fase van de kanaalverbreding:
bet graven van twee enorme
bouwputten voor nieuwe sluizen
en de daarbij behorende neven
werkzaamheden.
Midden in de Vlooswykpolder ligt
momenteel een 300-toiix cutterzui
ger, die dag-en-nacht onophoudelijk
enorme hoeveelheden klei uit de pol
der wegtrekt. Door het gehele ge
bied slingert zich verder een kilo
meters lang buizenstelsel om de op
gezogen grondmassa's af te voeren
naar de Westerschelde. De uitvoe
ring van dit miljoenenwerk vergt
verder dat onder meer een kanaal
tje voor afvalwater en diverse we
gen moeten worden omgeleid. Daar
naast gaat de afbraak gestadig door,
van boerderijen en huiz.cn, van
sportterreinen en kruitmagazijnen en
helaas ook van de mooiste Terneu-
zense plekjes, het wandelpark en
de „Gentse Poort".
Zoals bekend is het graven der
bouwputten op 22 maart aanbesteed.
Sindsdien is met grote spoed me
de door een gedurige aandrang daar
toe van Belgische zijde aan de
uitvoering begonnen. Eén van de
meest spectaculaire karweitjes werd
verricht op 25 mei en de daarop vol
gende dagen, toen men de 300-tons
zuiger „Westerschelde" met hijskra
nen en sleeën over de rijksweg trans
porteerde. naar een voorlopig bassin
in de Vlooswykpolder. Op 28 juni
kon de zuiger proefdraaien in een
wat groter en dieper gelegen bassin
en de dag daarop werd de eerste
klei uit de polder via het buizen
stelsel afgevoerd naar de Schelde.
De zuiger „Westerschelde" maakt
bq de afvoer van deze vrijgekomen
gronden gebruik van een zgn. „tus
senstation". Als zodanig fungeert de
zuiger „Waddenzee". Met ande e
woorden, de „Westerschelde" zuigt
de grond op en drukt -die naar de
föaHtlijn
Voordat de Tweede Kamer op
reces is gegaan heeft voorzitter
Kortenhorst woensdag een rede
uitgesproken, waarin hij onder meer
herinnerde aan het „incident" in de
kamer op de eenentwintigste juni,
toen het lid Berkhouwer hoofdelijke
stemming vroeg over een amende
ment waarbij evenwel kwam vast te
staan, dat het door de grondwet ver
eiste quorum van tenminste zesen
zeventig leden niet in de zaal aan
wezig was. Van vele zijden is daarop
ernstige kritiek uitgeoefend en voor
zitter Kortenhorst heeft nu de gele
genheid te baat genomen hierop van
repliek te dienen. Daarbij stelde hg
vast, dat de toewijding, het plichts
besef en de verdienste van een Ka
merlid niet alleen en zeker niet in de
eerste plaats mogen worden beoor
deeld naar het aantal dagen en uren,
dat hij in de vergaderzaal aanwezig
is. Zijn aanwezigheid elders immers
kan in een aantal gevallen nodiger
zijn. Met behulp van enkele statisti
sche gegevens wees de heer Korten
horst voorts het verwijt van de hand,
dat er in de Kamer sprake zou zijn
van een niet te tolereren absenteïsme.
En tenslotte betoogde hij, dat het Ka
merlidschap géén beroep is: „Het is
normaal, dat leden der Kamer naast
hun lidmaatschap nog andere func
ties bekleden en zodoende niet ge
ïsoleerd staan tegenover hun mede
burgers".
Dit betoog van de heer Korten
horst is juist. Men vergeet wel
eens, dat de werkmethode van
de Tweede Kamer een geheel andere
is dan die bijvoorbeeld van een ge
meenteraad, waar tgdens een verga
dering vrijwel alle leden zoveel mo
gelijk in de raadzaal aanwezig zijn.
In de Kamer daarentegen verdwgnen
diverse leden uit de vergaderzaal na
dat zij de presentielijst hebben gete
kend. Vooral bq de grotere fracties
hebben de leden zich sterk gespeciali
seerd. zodat bgvoorbeeld een land
bouwdeskundige rustig elders in het
gebouw bezig kan zijn wanneer on
derwijs wordt behandeld: de onder-
wijsspecialisten hebben dan immers
de banken in de zaal bezet. Dat el
ders bezig zijn is bovendien even hard
nodig als het bijwonen van de verga
dering, zoals men bij een bezoek aan
het Kamergebouw kan vaststellen.
In de fractieka
mers en in de gan
gen wordt gecon
fereerd met aller
lei mensen, die
voor bepaalde be
langen Kamerleden in de arm nemen.
Voorts is het voor hen vaak nood
zakelijk elders contacten te leggen
of bezig te zijn, zodat zij op grónd
daarvan niet in de Kamer aanwezig
kunnen zijn.
Dat wegblijven gaat overigens niet
naar eigen goeddunken. Over het al
gemeen is er in de meeste fracties
over het al dan niet aanwezig zijn in
het Kamergebouw overleg tussen de
betrokken leden en hun fractievoor
zitter. waarbij de agenda en de te
verwachten stemmingen beslissende
factoren vormen voor het vertrek uit
het Kamergebouw. Hier is wel dege
lijk sprake van een goede discipline.
Wanneer nu de heer Kortenhorst op
enkele van deze dingen nadrukkelijk
de aandacht vestigt, dan heeft hij
het gelijk aan zijn kant. Het gaat
niet aan lichtvaardige verwijten te
richten tot de volksvertegenwoordi
ging zonder daarbij de specifieke
werkmethode van het parlement en
de aard van het Kamerlidmaatschap
in aanmerking te nemen.
Dat is één kant van de zaak. De
andere kant echter is. dat de
Tweede Kamer er rekening mee
behoort te houden, dat een situatie
zoals die vorige maand voorkwam,
naar buiten een verkeerde indruk kan
wekken en allerlei nodeloos geschrijf
ten gevolge heeft. De voorzitter op
zijn beurt moet dan weer over de
hoofden van de Kamerleden heen de
critici te lijf, hetgeen alles bijeen
weinig fraai is. De Kamerleden moe
ten dunkt ons juist op dit stuk van
zaken rekening houden met de onge
schreven disciplinaire voorschriften
van de Kamer, opdat dergelijke
„stemmingsincidenten" uitblijven. Zij
werken naar buiten verkeerd en
brengen het parlementair stelsel in
diskrediet. Daarom moet met name
het Kamerlid Berkhouwer een ver
wijt worden gemaakt, dat hij tegen
beter weten in stemming doorzette,
terwijl de Kamervoorzitter al had
voorgesteld deze stemming tot de
volgende vergadering uit te stellen.
Bij liet Kamerlid speelden duidelijk
speculatieve overwegingen een rol:
het was al kwart voor vijf en de ver
gadering liep op een einde, zodat de
heer Berkhouwcr kon veronderstel
len dat reeds diverse leden weg wa
ren. De speculatie was nu hierin ge
legen. dat door dit vertrek het amen
dement misschien een kans had aan
genomen te worden. Maar aldus han
delend bracht de heer Berkhouwer de
Kamer nodeloos in verlegenheid. De
Kamervoorzitter heeft deze week niet
over dit aspect gesproken. Maar ho
pelijk heeft hij niet nagelaten intern
zijn mening over deze zaak duidelijk
te maken.
„Waddenzee", die op zgn beurt de
grond door „trekt" op weg naar het
2 km verder gelegen eindpunt nabij
de Oosthaven.
Na ruim 14 dagen zuigen heeft de
cutter nu een diepte bereikt van 5
meter min. NAP. De put-diepte
moet 13.50 meter min NAP worden
en de plaats waar de sluisdeuren
komen, zelfs 15.50 meter.
Vanaf het maaiveld gemeten bevat
de grond tot op 3 meter diepte al
leen maar klei. en het is deze klei
grond, die als vrijwel waardeloos de
Schelde ingaat. Onder de klei be-
Zie slot pag. 2 kol. 5)