Britse vorstin inviteert Gagarin
voor lunch in Buckingham Palace
Kamer akkoord met vestiging
van derde t.h. in Enschede
Radiotoestellen bij
leger radioactief
West-Berlijn heeft
voor 1 jaar kolen
Ramp met „Save" vergt 257 doden
DOODSTRAF
VOOR SALAN
EN JOUHAUD
WOENSDAG 12 JULI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Klimaat in Twente het gunstigst
Nog geen juridische faculteit
in Rotterdam en Tilburg
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer verkeerde gisteren min of meer in een dwang
positie. Zij moest haar mening uitspreken over de eventuele
oprichting van een derde technische hogeschool en over de
plaats van vestiging daarvan. De regering had echter al uitge
maakt dat een nieuwe t.h. zijn plaats zou krijgen in Enschede
en dit in een wetsontwerp tot wijziging van de wet op het weten
schappelijk onderwijs vastgelegd. Bovendien zijn de voorberei
dingen voor de vestiging van de derde t.h. in Nederland reeds
in volle gang en denkt men aan de opening van de nieuwe onder
wijsinstelling in 1962 of uiterlijk 1963.
brciding wetenschappelijk onder
wijs".
Minister Cals zwichtte voor deze
aandrang, hij diende een nota van
wijziging in, die de desbetreffende
artikelen uit het wetsontwerp
schrapte.
Hij hoopte echter dat de nota „uit
breiding wetenschappelijk onderwijs"
spoedig in bespreking zal komen, op
dat volgend jaar september de stich
ting van een juridische faculteit aan
de economische hogescholen een feit
zal zijn. Hij behield zich het recht
voor eventueel met een apart wets
ontwerp te komen. Alleen mevrouw
Kuiper-Struyk voelde zich teleurge
steld.
De Kamer nam het wetsontwerp zon
der hoofdelijke sterr/ming aan.
Dwangpositie
Dr. Tans van de P.v.d.A. gewaagde
openlijk van deze dwangpositie en dr.
Tilanus van de C.H.U. liet duidelijk
blijken dat hij het in dit opzicht met
de socialistische afgevaardigde eens
was door zijn mededeling dat hij per
soonlijk de voorkeur gaf aan Deven
ter als plaats van vestiging, maar
dat hij zich gezien de beslissing van
de minister en de in gang zijnde
voorbereidingen bij diens keus, neer
legde.
Overigens zat er weinig tragisch in
deze dwangpositie, want de Kamer
toonde zich bijna unaniem met de
stichting van een derde t.h. en met
de vestiging ervan in Enschede ak
koord. Deventer, dat na Enschede de
meest serieuze kandidaat was, ,,za'
alle hope moeten laten varen.
Onjuist noemde dr. Tans de opvat
ting van minister Cals dat de derde
ingenieursopleiding zo spoedig moge
lijk moet worden geschapen, maar
dat later wel kan worden uitgemaakt
in hoeverre deze opleiding zal ver
schillen van de bestaande in Delft en
Eindhoven. Het karakter van de
nieuwe opleiding moet van tevoren
worden bepaald.
K.V.P. akkoord
Dr. Albering van de K.V.P. liet er
geen twijfel over bestaan. Zijn frac-_
tie is vóór de uitbreiding van het
technisch hoger onderwijs, voor de
spreiding ervan en voor de vestiging
van een nieuwe t.h. in Enschede.
Ook mevrouw Kuiper-Struyk van de
V.V.D. en prof. Versteeg van de
A.R.P. stonden positief tegenover de
oprichting van een derde t.h. in' het
oosten van het land en met name in
Enschede. Mevrouw Kuiper-Struyk
informeerde voorts naar het inzicht
van minister Cals" over de kans van
Rotterdam voor de verkrijging van
een universiteit. Zullen we met jaren
.of met decennia moeten rekenen? in
formeerde zij. „Laten we zeggen een
decennium", antwoordde de bewinds
man.
„Oppositie'
Het enige Kamerlid, dat tegen de
voorstellen opponeerde, was prof.
Korteweg van de V.V.D, Hij vond het
niet juist de instellingen van weten
schappelijk onderwijs te brengen
naar plaatsen waar de studenten te
vinden zijn.
Het omgekeerde is wel veel be
ter: de studenten moeten van huis en
de maatschappij in. Zo nodig dienen
daarvoor de beurzen of de studietoe
lagen verhoogd te worden. Prof. Kor
teweg voelde niets voor decentralisa
tie. Hij voorzag trouwens dat Eind
hoven nog jaren lang verscheidene
studenten kan opnemen.
De minister van o., k. en w., mr.
Cals, had met de verdediging van het
wetsontwerp niet veel moeite. Hij
constateerde dat sommige Kamerle
den geen haast hebben met de stich
ting van een nieuwe t.h. Als we nu
niet starten, zo voerde hij hiertegen
over aan. dan zullen we in de verste
verte niet kunnen voldoen aan de
vraag naar technische academici.
Nodig is de activering tan talenten.
Adviseurs
Mr. Cals deelde mee, dat hij dr. G.
Berkhof van de Staatsmijnen heeft
aangetrokken als adviseur voor de
voorbereiding van de derde t.h. Er
zullen nog enkele personen worden
aangezocht voor bepaalde afdelingen.
Een soortgelijke gang van zaken is
indertijd gevolgd voor de t.h. in
Eindhoven. Uit deze- adviseurs kun
nen eventueel de eerste leden van de
wetenschappelijke staf gerekruteerd
worden.
Het wetsontwerp bedoelde ook de op
richting van een juridische faculteit
aan de economische hogescholen in
Rotterdam en in Tilburg mogelijk te
maken. Een aantal leden van ver
schillende fracties drong echter aan
op uitstel van de beslissing hierover
tot de behandeling van de „nota uit-
CIII DE COUPS. Onlangs uitte een
medewerkster van het veelgelezen
weekblad The Observer in een arti
kel de klacht, dat de mode-ontwer
pers van deze tijd alleen maar den
ken aan de dames die met een wes
pentaille gezegend zijn. Een lezeres,
die zich kennelijk eveneens 'n slacht
offer van deze situatie voelde reageer
de daar dezer dagen in positieve zin
op. Zij vond voldoening, zo schreef
ze aan de redactie, in het bezoeken
van de National Gallery, een van
Londens musea, waar zij dan aan
dacht besteedde aan de schilderijen
van Rubens. „De vrouwen op deze
schilderijen zijn de enige, die nog
dikker zijn dan ik en zij hebben de
oplossing voor hun kledingvraagstuk
gevonden: ze dragen geen kleding".
Alle pogingen om opvarenden van het Portugese schip „Sa ue"
dat troepen en ammunitie vervoerdete redden zijn gestaakt.
Deze luchtfoto toont, het brandende schipwaarvan het wrak
nu ligt te smeulen in ondiep water.
Het Wereldgebeuren
Witte verf bron van gevaar
Apparatuur is
uit België
afkomstig
(Van onze Haagse redactie)
In een depot van de verbindings
dienst van de Koninklijke Land
macht te Delft heeft de arbeids
inspectie dezer dagen ontdekt,
dut de lichtgevende verf op eni
ge autoradio's radio-actief was.
Onmiddellijk is een diepgaand
medisch onderzoek ingesteld,
waarvan de resultaten vermoe
delijk reeds vanmiddag bekend
zullen zijn.
legervoorlichtingsdienst deelde
ons desgevraagd mee, dat men de in
druk heeft dat de situatie niet alar
merend is. De radio's zijn afkomstig
van een Belgische fabriek, die de toe
stellen op grond van een uitbeste
dingscontract met Philips vervaar
digde. Ook de verf is uit België af
komstig. Zij is inmiddels van de ra
dio's verwijderd.
In een van de zalen van het de
pot, waar enkele militiaren met de
dosismeter een apparaat dat
dient om radio-actieve stralen te
meten experimenteerden, gaf
de meter een wat de L.V.D. noem
de abnormaal hoge uitslag. De mi
litairen, die bij het experiment be
trokken waren, stelden onmiddel
lijk een onderzoek in, doch slaag
den er niet in de oorzaak op te
sporen. Zij stelden zich daarop in
verbinding met de arbeidsinspec
tie, die al gauw vaststelde dat de
lichtgevende verf op enige knop
pen van een radio-ontvang- en
zendinstallatie, die in bepaal
de wagens van de verbindings
dienst worden gebruikt, de bron
van de radio-activiteit waren. De
inspectie van de verbindingsdienst
en de geneeskundige dienst van de
landmacht werden daarop van de
ze bevindingen op de hoogte ge
steld.
Ook de gebruikers van deze toestel
len. waarvan er enkele tientallen in
omloop zijn, werden onmiddellijk ge
waarschuwd. Iedereen, die met de
toestellen in contact is geweest, werd
aan een medisch onderzoek onder
worpen.
Order stopgezet
De miljoenenorder aan de Belgische
fabriek is voorlopig stopgezet. De
rijksverdedigingsorganisatie en de
andere bij het onderzoek betrokken
nstanties achten op het ogenblik
geen termen aanwezig oni verder
strekkende maatregelen te nemen.
Van de zijde van het verfinstituut
T.N.O. werd de veronderstelling uit
gesproken, dat de lichtgevende verf
e dik op de knoppen van de toestel
len zou zijn aangebracht. Daardoor
zou zich een zo grote dosis radium
op de betrekkelijkkleine apparaten
bevinden, dat zij een voor de mens
gevaarlijke straling opleverde. Daar
comt volgens het verfinstituut nog
bij, dat op de toestellen een groot
aantal knoppen zit, wat de hoeveel
heid radium nog opvoerde.
Goedgekeurd
Voordat zij naar Nederland kwamen,
waren de toestellen door de aanschaf-
fingsdienst van het Belgische leger,
ingevolge een overeenkomst met de
Koninklijke Landmacht, gekeurd en
goed bevonden. Zij waren dan ook
voorzien van een certificaat, waar
mee zij de gebruikelijke controle aan
de grens konden passeren.
Zenuwarts te Maastricht
in vrijheid gesteld
Het Bossche gerechtshof heeft gis
termorgen besloten tot opheffing van
de gevangenishouding van de Haagse
zenuwarts dr. F. H., die verdacht
wordt van meineed tijdens een getui
genverhoor in een echtscheidingspro
cedure.
Dit besluit werd genomen naar aan
leiding van het beroep tegen het be
vel tot gevangenhouding, ingesteld
door mr. M. Moskowic (Maastricht),
de raadsman van de zenuwarts. De
procureur-generaal bij het hof had de
handhaving van de gevangenhouding
van dr. H. gevorderd. Het hof heeft
de zenuwarts onmiddellijke invrij-
heidsstelling verleend.
9 De leden van de familie Trujillo
Rafael jr., zijn zuster Angelita en Leoni-
dashebben een liefdadigheidsfonds 'ge-
stiëht. Generaal Rafael Trujillo jr. heeft
ruim 3 miljoen gulden gegeven.
Geen blokkade verwacht
Senator is
optimistisch
„Wij geloven niet in een nieuwe
blokkade van West-Berlijn.
Maar wel nemen we uiteraard
de gebruikelijke maatregelen.
Men mag zijn tegenstander nu
eenmaal geen aanleiding geven
om domheden te begaan. Zeker
niet door eigen zorgeloosheid".
Met deze woorden, fel en scherp uit
gesproken, commentarieerde gister
middag de senator voor economische
aangelegenheden van West-Berlijn,
dr. Paul Hertz met zijn 73 jaar
het oudste lid van het stadsbestuur
de toegenomen spanning rondom
de vroegere Duitse hoofdstad. Hij
deed dat aan boord van het vlagge-
schip van de Holland-Amerika Lijn,
JlilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilililIB
Vandaag warme lucht
(Van onze weerkundige M
medewerker)
H Aan de voorzijde van een de-
pressie bij Zuid-Engeland voert
een zuidenwind vandaag war-
H mere lucht uit Frankrijk aan
met temperaturen in de buurt
van 25 gr. Deze lucht is voch- m
tig, zodat het weer een druk-
kend karakter heeft. Onweers-
H storingen uit Frankrijk zullen m
deze namiddag en avond ons
land kunnen bereiken, waar-
M na de wind weer naar
M zuidwest ruimt en later weer
wat koelere lucht aanvoert.
s Hieruit blijkt wel, dat juli nog
niet erg scheutig is met warme
zomerdagen. Het blijft de eer-
ste dagen wat wisselvallig
doordat, genoemde depressie ge-
leidelijk verder naar de Noord-
Er zee zal doordringen.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Een speciale militaire rechtbank
te Parijs heeft gisteren de oud-
generaals Salan, Jouliaud en
Gardy en vijf oud-kolonels bij
verstek ter dood veroordeeld
wegens hun rol in de putch van
de generaals in april in Algiers.
De aanklager had de doodstraf voor
zeven van de acht beklaagden geëist.
Hij achtte ex-generaal Gardy's ver
antwoordelijkheid minder groot. De
rechtbank ?ag echter gfeen verzach
tende omstandigheden voor generaal
Gardy en veroordeelde alle acht ter
dood.
De ter dood veroordeelde oud-kolo
nels zijn: Argoud, Broizat, Gardes,
Godard en Lacheroy.
Toeslag bij export
van boter
vensmiddelen zal de Wcslberlijner I Het produktschap voor zuivel, dat
zich eventueel lange tijd geen beper-vorige week besloot de toeslag bij ex-
kingen behoeven op te leggen. „De port van boter op 1,13 per kg te
huisvrouwen kunnen zo nodig een stellen, heeft het bedrag van die toe
keuze doen uit 49 verschillende soor- i slag nu nader vastgesteld op 1,26
ten voeding. In 1948 waren het er per kg. Eerder bedroeg de toeslag
slechts negen". 98 cent per kg.
het ms. „Rotterdam", waarop hij met
zijn echtgenote naar New York reist.
„De Westberlijncr is ook onder de
nieuwe situatie nuchter gebleven",
aldus dr. Hertz. „Juist mijn lange
afwezigheid twee maanden
doet hen begrijpen, dat er geen
onrust is bij het stadsbestuur".
Er zijn op het ogenblik, zo zei dr.
Hertz, zeer grote reservevoorraden
kolen en levensmiddelen in West-Ber
lijn. Vooral sedert het ultimatum van
Kroösjtsjew in 1958 zijn de hoeveel
heden sterk uitgebreid. De voorraad
kolen is voldoende voor tenminste
één jaar. „Wij zullen dus voor de
energievoorziening niet meer aange
wezen zijn op een luchtbrug.'zoals in
1948. Toen was 90 procent van het
totale tonnage kolen". Ook met le-
Ruimtevaarder hartelijk onthaald
Olifantshuid
De Duitse nazi-minister van bui
tenlandse zaken en ex-reiziger
in gedistilleerd. Joachim von
Ribbentrop, mocht in 1940 met zijn
Führcr mee het verslagen Frankrijk
bezoeken. Samen met andere partij
bonzen en S.S.-moordenaars nam Von
Ribbentrop wee de man die het
majesteitelijke „von" wegliet een
kijkje in de Lichtstad, die onder' de
dreunende Duitse laarzen in de duis
ternis zat.
Von Ribbentrop wilde de triomf nog
groter maken. De andere door Duits
land bezette landen, zoals Denemar
ken en Nederland, moesten als vijan
delijke staten worden beschouwd.
Maar met Frankrijk zou de zegevie
rende Führer een vredesverdrag slui
ten. De overwinning zou dan volko
men zijn. Terug in zijn protserige
kamer van het ministerie van bui
tenlandse zaken, wees de excellente
oud-champagneverkoper twee van
j zijn hoogste ambtenaren aan om dat
'vredesverdrag voor te bereiden: dr.
Stuckart en dr. Hans Globke. Stuc-
kart zou zich bezighouden met de
provincies die Frankrijk moest af
staan aan het derde rijk en Globke
kreeg als opdracht ervoor te zorgen,
dat Frankrijk van „bastaarden en
joden" zou worden gezuiverd. Van
dat hele vredesverdrag is niets te
rechtgekomen, maar dat was meer
aan Churchill dan aan Von Ribben
trop te danken. De Führer kreeg in
de loop der jaren andere zorgen dan
Frankrijk.
De medewerkers aan dit „vredes:-
verdrag" hebben een vrij oveiv
eenkomstig einde gevonden. De
Führer ging met zijn maitresse sa
men het leven uit, de wijnverkoper
verging met andere Neurenbergse
misdadigers tot as. die ergens op zee
werd verspreid, Pétain, de slaafse
Franse maarschalk, zou levenslang
boeten voor zijn collaboratie en stierf
in ballingschap en dr. Stuckart is in
het niet verdwenen, maar zal waar
schijnlijk zijn gesneuveld. Alleen dr.
Hans Globke leeft nog, .niet als le
venslang gestrafte, niet als houthak
ker of als werkloze hoofdarbeider,
nee, Globke is na de oorlog, met het
geluid van de S.S.-liederen nog in
zijn oren, op de hoge zetel van
staatssecretaris geklommen. De man,
die in 1942 nog openlijk de j'oden
smaadde, is nu de rechterhand in de
bondskanselarij van Adenauer. Nog
maar kort geleden werd Globke er
van beschuldigd de pogroms admi
nistratief te hebben voorbereid en nu
komt daar de Franse affaire bij, juist
in de periode dat beide van eeuwen
her felle rivalen niet elkaar vriend
schap hebben gesloten.
Voor zijn medewerking aan de
Neurenberger-wetten. die de
uitroeüng van het gehele jood
se volk beoogden, had Globke het
excuus dat hij op het departement
was gebleven in opdracht van hoge
j geestelijken in Berlijn. Daar is tot
dusver nog geen enkel bewijs voor
geleverd, maar het tegendeel kan
evenmin worden aangetoond. Voor
zijn handtekening onder de Franse
paperassen heeft de staatssecretaris
nog een heel andere verklaring. De
handtekening is vals, zo beweert hij.
Op het moment van de dagtekening
twee december 1942, was hij, naar
zijn zeggen, met vakantie. Ongeluk
kig voor de jodenvijand van 1942
hebben de vlammen in de onder-
gangsmaand van de voormalige Duit
se rijkshoofdstad op het ministerie
van buitenlandse zaken weinig pa
pieren gespaard, maar juist wel de
verloflijsten. Globke was tot midden
september op zijn bureau. Is het won
der dat het Duitse tijdschrift Der
Spiegel zegt dat Globke „niet meer
uit de puree komt". Onlangs vond
men een Duits oor logs journaal, waar
in een zekere ambtenaar dr. Globke
met het S.S.-opperhoofd Himmler een
kijkje in Praag kwam nemen. Ook is
er een brief met de handtekening
van Globke. waarin wordt bevolen
dat Duitsers die met niet-Duitse
vrouwen willen trouwen, een naakt
foto van de adspirant-echtgenote
naar Globke moesten sturen. Die zou
dan wel uitmaken of ze „raszuiver"
was.
Deze misdadiger, op wie Eichmann
zich vele malen bij zijn verdedi
ging beroept, heeft een olifants
huid. Hij weet van geen wijken. Zijn
politieke vrienden zeggen dat het
ageren tegen het optreden van Glob
ke in wezen een aanval od Adenauer
betekent. Dat kan wel zijn. Het kan
bij velen zelfs het hoofdmotief zijn.
Maar zolane de Bonner kanselier er
prijs op stelt dagelijks met een der
gelijke figuur om tè gaan. dan ligt
het beslist niet aan de politieke om
standigheden dat men dr. Globke,
de man van „de Duitse eer en Duits
bloed" scherp veroordeelt. Is het zo
verwonderlijk dat Franse politici wat
argwanend kijken als Adenauer de
Franse president bezoekt. Want ach
ter Adenauer staat de schaduw van
Globke, wiens persoon wordt gevolgd
door de schimmen van zes miljoen
mensen, die niet „raszuiver" waren
en daar met een vroegtijdige dood
voor moesten boeten.
Ook nog naar
Cuba en Polen
Yoeri Gagarin, de Russische
ruimtevaarder is gisteren ter
gelegenheid van zijn bezoek aan
de Russische industrie-tentoon
stelling in Londen hartelijk in
de Britse hoofdstad ontvangen
en door koningin Elizabeth uit
genodigd voor een lunch in het
paleis van Buckingham, vrijdag
aanstaande, met haar en prins
Philip.
Later op de dag gaf Gagarin een
persconferentie, waarop hij zei dat
Rusland van plan was op grootse
wijze en grote schaal de ruimte in te
gaan.
In antwoord op vragen zei hij o.a. dat
er niets tegen was dat vrouwen ruim
tereizen maken. Een fysiek goed ge
trainde vrouw zou een dergelijke reis
best kunnen doorstaan.
Hij was niet speciaal voor een be
zoek aan de V.S. uitgenodigd maar
was wel van plan Cuba en Polen in
de nabije toekomst te bezoeken.
Gagarin verscheen voor de zes
honderd journalisten op de ten
toonstelling met een groot boeket
bloemen in de arm en toen men
ter zijner verwelkoming applaudi-
seerde klapte ook hij. volgens Rus
sische gewoonte, in de handen.
Hij zei iedereen, die er benieuwd naar
was, aan' te raden zelf een ruimte
reis te maken om te ondervinden hoe
men zich dan voelde.
Gagarin vertelde verder dat hij aan
boord van het ruimteschip weer naar
de aarde was afgedaald. Hij had zich
echter desgewenst ook uit het ruim
teschip weg kunnen laten schieten
om dan per valscherm neer te komen.
Toen men hein vroeg hoe hij zich nu
als beroemdheid voelde, wees Gaga
rin naar de medailles op zijn borst.
Z\jn „gouden ster", held van de Sow-
jet-Unie, had het nummer 11.175. Dat
betekent, aldus Gagarin, dat reeds
voor mij 11.174 mensen iets belang
rijks hebben verricht. Premier
Kroesjtsjew heeft drie gouden sterren
en op diens energie konden vele jon
geren jaloers zijn, voegde hij er ag,n
toe.
HANS GLOBKE
....juist met vakantie...
0 Ten gevolge van voedselvergiftiging zijn
een honderdtal werknemers van drie in
dustriële bedrijven in Stockholm die aten
in een gemeenschappelijke kantine in zie
kenhuizen opgenomen, van geen hunner
is de toestand ernstig.
