ZELANDICA
u
strecal
[fleXaJ
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
De groene hel
schilder zelf met
SPORT EN WEDSTRIJDEN
Een plezierige
vacantiëdag be
hoeft niet bedor
ven te worden
door hoofdpijn!
Neem direct Rheumin
Het blanke mysterie van de Matto Grosso
WOENSDAG 12 JULI 1961
PROVINCIALE- ZEEUWSE O O U RA. NT
16
"roen in 1945 voor de zuidelijke provincies
J voor een gedeelte reeds in het najaar van
1944 de besetting was opgeheven, ston
den de boeren en de overheid voor de gewéldige
taaie de vele duizenden hectaren bouw- en weiland
die door bezettingsmaatregelen en oorlogshande
lingen ernstig beschadigd waren, &o spoedig mo
gelijk weer voor de cultuur geschikt en prodük-
tief te maken".
Aldus de inleiding van liet pas verschenen ,.Dè inundaties gedu
rende 19441945 en hun gevolgen voor de landbouw Deel I
Herstelmaatregelen, onderzoek en voorlichting" in de reeks
'.Verslagen van landbouwkundige onderzoekingen". Wie uit-het deel
I zou opmaken dat dit het eerst verschenen deel over de gevolgen
van de inundaties voor de landbouw is, heeft het mis. Er zijn hier
aan reeds II dalen voorafgegaan, maar nu de Ryksdienst voor
i Landbouwherstel is opgeheven, „staat niets meer het verschijnen
van de geschiedschrijving, tevens het sluitstuk van de serie, in de
weg", aldus het voorwoord van ir. S. Herweijer, belast met de liqui
datie van „Landbouwherstel".
In het begin van 1953 waren de weerkzaamheden, verbonden aan de
regeling van de oorlogsschade, zo ver gevorderd dat aan liquidatie
van de dienst werd gedacht. Toen kwam de ramp. Reeds op 2 fe
bruari 1953 werd een regeringsverklaring afgegeven, waarbij'de
schaderegelingen werden opgedragen aan dezelfde diensten en or-
ganisaties belast met de regeling van de oorlogsschade.
„Landbouwherstel" stond voor een nieuwe en grote taak. Men kon
thans zijn winst doen met de vroeger gedane ervaringen. De heren
Van Beêkom, Westerhof en Van Zaltbommel hebben ons van dit alles
een zeer lezenswaardig verslag gedaan. Hoe belangrijk de voorlich
ting was kunnen we lezen bij Van Beekom.
Nog tijdens de bezetting stelde een landbouwkundig student vast dat
het structuurverval van de grond door het zout kan worden beperkt
door het gips tydig toe te dienen. De heilzame werking van gips
op de structuur van zoute grond werd dóór hem bevestigd.
Deze voor die tijd belangrijke resultaten werden door bemiddeling-
van de districtscommandant der Binnenlandse Strijdkrachten van
'Goeree-Overflakkeei doorgegeven aan de Nederlandse regering in
liet inmiddels bevrijde Noord-Brabant. Na de algehele capitulatie
was een intensieve voorlichting een eerste vereiste. Reeds in 1944
was door de wetenschappelijke ambtenaren van de Wieringermeer-
directie voor assistenten van de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst in
de betreffende gebieden een „zoutcursus" gehouden. Deze assisten
ten vormden de kern van het voorlichtingskader. Praatavonden wer
den vanaf 1945 gedurende drie jaren gehouden waarbij geen dorp
werd overgeslagen. „Op Walcheren zijn de praatavonden zelfs tot
ccn traditie geworden. Thans nog wordt iedere winter in zeventien
plaatsen op dit eiland een actueel onderwerp ingeleid en besproken".
Eén omstandigheid heeft tijdelijk afbreuk gedaan aan het ver
trouwen in de gegeven voorlichting. Op Tholen was in 1945
zomergerst ingezaaid, die aanvankelijk een matige ontwikke
ling met duidelijke verschijnselen van zoutbeschadiging vertoonde.
Door-een overvloedige regenval werd een aanzienlijke ontzilting ver
kregen. Het zout vormde geen beletsel meer voor een onvoorzien
bare, zeer krachtige stikstofreactie van de gewassen. Alom in den
lande werd gesproken over „het wonder van Tholen" en het ver
schijnsel kreeg in de wetenschappelijke literatuur de naam van Tlio-
leneffect. Het vertrouwen in de voorlichting „keerde spoedig weer
toen het verloop van het herstel van het bouwland zich verder in
grote lijnen in overeenstemming met de gegeven adviezen bleek te
ontwikkelen". „Landbouwherstel" is een dienst geweest die in de
meest letterlijke zin de vruchten van het werk gezien heeft. Dat de
geschiedenis hiervan is vastgelegd, waarvan we helaas niet verder
kunnen verhalen, stemt tot dankbaarheid.
HOOG EN LAAG WATER
13 Juli
Vlissingen
Tcrncuzen
Hansweert
Zjerikzee
Wemeldinge
-t- nap
uur meter
2.21 2.13
2.50 2.27
3.29 2.41
3.51 1.61
na£
uur meter
14.36 2.07
15.06 2.21
15.44 2.34
15.59 1.51
4.10 1.91 16.28 1.78
nap
uur meter
8.40 1.84
9.09 2.01
9.34 2.14
9.26 1.47
nap
uur meter
21.08 2.06
21.37 2.23
22.11 2.36
21.44 1.6
9.45 1.65 22.09 1.91
DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST
EEN PRODUKTVAN DESIKKENS-GROEP
LEZERS SCHRIJVEN
Het geld ligt op straat...
Het geld ligt op straat en in de vuil
nisbak.
In dit stukje doe ik een beroep op
iedereen, maar vooral op de horeca
bedrijven. Er worden zo enorm veel
dingen, die waarde hebben, wegge
gooid: capsules, doppen van melk
en bierflessen enz. Lege tubes van
tandpasta en crème, zilverpapier van
sigaretten enz., en ook gebruikte
postzegels. Deze dingen zijn voor U
afval, maar voor hét Rode Kruis
hebben ze waarde. Zoudt U dus de
moeite willen nemen ze te bewaren?
Van de opbrengst wordt aan jonge
invaliden een heerlijke vakantieweek
in het „Henry Dunant-huis" aange
boden. Heeft U daar als gezond mens
niet do moeite voor over?
De firma Janse-Thoma. Poortugaal-
straat 26 te Oost-' cn West-Souburg,
telefoon 01183-282, wil zich belasten
met het ophalen van de capsules enz.,
als U do firma tijdig ervan op de
hoogte stelt, dat er een paar dozen
klaar staan.
Tineke de Jong,
Middenhofsingel 32,
Oost- en West-Souburg.
Junioren Zierikzee wonnen
van Kapelle mei 3-2
De junlórenelftallen van Zierikzee cn
Kapelle die in de afgelopen competi
tie resp. als eerst een tweede zijn ge
ëindigd, speelden zaterdagmiddag op
het gemeentelijk sportterrein te Ka
pelle een vriendschappelijke wed-
stryd. Het gelukte de thuisclub ook
nu niet de Schouwse ploeg er onder
te krygen. Hoewel Kapelle eerst de
leiding nam,- moest het tenslotte de
overwinning (32) aan Zierikzee la
ten. De wedstrijd moest vanwege het
slechte weer vroegtijdig beëindigd
worden.
Walhout van Feijenoord
op de transferlijst
Op verzoek van de vereniging Feyen-
oord is J. A. Walhout op do transfer-
lijst geplaatst. Op deze lijst staan
verder op verzoek van de speler:
D.F.C.: W. de Kreek; D.O.S. C. Lui
ten en W. Visser; Elinkwijk: J. Sia-
liaye, B. Zweers, C. J. van de Schil
den; G.A.V.V.: P. Fransen en B. Kui
per; Sparta: J. J. de Koning. Op ver
zoek van dè vereniging: Elinkwijk:
H. Mijnals, H. J. Lans, G. H. M.
Velthuis en D. Theuwis; Heracles: D.
Dhlotno.
Vertegenwoordigers voetbalden
Zuidbevelanders namen in
Goes geen revanche
De Zuidbevelandse voetballende ver
tegenwoordigers hebben hun revan
che op hun Walcherse collega's niet
gekregen. Na de 1—2-nederlaag in
Vlissingen moest men ditmaal met
een puntenverdeling (22) genoegen
nemen, zodat de door de heer J. Luyk
beschikbaar gestelde wisselbeker
door hem aan de Walcherse aanvoer
der, de heer J. de Vin, werd uitge
reikt. Het is in Goes een spannend en
aantrekkelijk partijtje voetbal ge
worden, waarin Walcheren na een
kwartier door een doelpunt van M.
Kor,ver een 01-voorsprong nam.
Vrij 'spoedig na de hervatting maakte
J. Foudraine gelijk (11) maar Jos.
de Buck hielp Walcheren opnieuw
aan een voorsprong (12). Kort
voor het einde strafte Zwartepoorte
een fout van de Walcherse invaller-
doelman Schinkel met de gelijkma
ker af (22) waarmee ook het einde
kwam. Op één onderdeel staken de
Bevclandse vertegenwoordigers hun
collega's wél de loef af, want hun
bijdrage aan Sport Steunt Zonneveld
overtrof die van hen aanmerkelijk en
niet minder dan 1000,75 kon worden
afgedragen. De heer Westerweel
bracht de organisatoren en alle me
dewerkers hiervoor hartelijk dank en
overhandigde de heren C. Munnikhof
en Th. Fokke als dank voor hun
werk in de afgelopen drie jaar een
Zonneveldtegel. Rest nog te vermel
den, dat vooraf een tocht door de
stad werd gemaakt vanaf de Markt,
waarbij Euphonia en het pijperkorps
voor muzikale begeleiding zorgden.
Zaterdagvoetbal begint
op 9 september
De competitie voor het zaterdagvoel-
bal zullen aanvangen op zaterdag
9 september 1961. De competitielei-
ders zullen, in gevallen «aar zulks
nodig is, bepaalde wedstrijden kunnen
vaststellen op zaterdag 3 september
1961.
Maak van vermageren
t
geen (mode) spelletje
Dt beprotjde en serieuze voeding voor
gewichtsiermindcring. Vervangt op zer-
antwootde ziijzt uw gewone maaltijden
zonder dal u honger hijgt. Binnen één
weekJrappanlegewichlsvermindering. Ver
krijgbaar in poeder en in vloeibare vorm.
Kies uit 3 smaken! Vanille, chocolade
sinaasappel.
volg do veilige weg...
sa
Edward Dalton wetenschappelijk* voedingsprodukten Voor Nederland: Datra N.V. Diemtn
AtlvertpyiTle)
Nijmeegse vierdaagse met
13.551 wandelaars
Voor de 45e internationale Vierdaag
se van Nijmegen, die van dinsdag 25
tot en mét vrijdag 38 juli a.s. wordt
gehouden, hebben zich 13.551 wande
laars aangemeld. Dat is 235 meer
dan vorig jaar. Een record Is het
evenwel niet, want voor de vierdaag
se van 1959 ontving het secretariaat
van de K.X.B.V.L.O. 14.537 inschrij
vingen.
Het „legioen" van majoor Breunese
dankt zijn winst ten opzichte van vo
rig jaar aan de nog grotere belang
stelling van de burgers. Meldden zich
in 1960 5.189 burgers aan, dit jaar
schreven er 5.596 ln. Het aantal mili
tairen liep iets terug, namelijk van
8.127 naar 7.955. Het aantal vrouwe
lijke wandelaars daarentegen steeg,
en wel van 1.509 tot 1.590.
Er komen dit jaar 2.859 buitenlan
ders naar Nijmegen, zij vertegen
woordigen 17 landen, een record voor
de Nynieegse vierdaagse. Ook dit jaar
vormen de Engelse militairen het
grootste contingent buitenlanders,
ongeveer 1.900 Britten zullen aan de
marsen deelnemen. Zwitserland
stuurt ook dit jaar een kleine 500
militairen. De groep Israëli is groter
dan ooit. Behalve de militaire groe
pen, die der traditie getrouw deelne
men, komen er nog drie burger-deta
chementen. In totaal bedraagt het
aantal vertegenwoordigers van Is
raël 70;
Behalve Nederland nemen wande
laars uit de volgende '17 landen deel:
Australië, België, Canada, West-
Duitsland, Engeland, Frankrijk, Is
raël, Italië, Luxemburg, Nieuw-Zee-
land, Noorwegen. Pakistan, Sierra,
Leone, Spanje, Verenigde Staten en
Zwitserland.
De verdeling over de afstanden is als
volgt:
55 km: 1.193 deelnemers: 50 km 1.428
deelnemers; 40: km: 10.311 deelne
mers; 30 km: 619 deelnemers.
1837. „Thorwald staarde
wat dromerig voor zich uit.
„Ja, mijn vader", mompelde
hij. „Die heeft mijn leven
een geheel andere wending
gegeven. Ik weet nog, hoe
opgewonden is was, toen ik
voor het eerst de koepelstad
aan het meer zag liggen, te
midden van het puin der
voormalige huizenblokken.
Daar, in de stilte der labo
ratoria zou ik de arbeid en
de toekomst vinden, die
myn vader voor mij verko
zen had. En tot op dé huidi
ge dag ben ik hem er dank
baar voor, want ik zou toch
nimmer zo'n gelukkig be
staan gevonden hebben temidden van dat sim
pele doelloze gedoe der neonmensen in ons
dorp. Aan de hand van de ontelbare
boeken en manuscripten die wij overal
aantroffen, maakte myn vader mij vertrouwt
met bijna iedere tak van wetenschap en hel
duurde niet lang of ilc volvoerde reeds op ei
gen-houtje allerlei experimenten en scheikun
dige proeven. Op zekere noodlottige dag stuit
ten wij bij de jacht op een grizzlybeer en hoe
wel wij 'erin slaagden het monster te doden,
overleed mijn vader toch kort daarop aan de
bekomen verwondingen. Het duurde lange, lan
ge tijd voor ik mij over dat zware verlies had
heengezet
Vlissingen en Middelburg
spelen tegen Lintfort
De voetbalclub Vlissingen speelt za
terdagavond 7 uur op het tweede veld
aan de Baskenburgse weg tegen de
Duitse amateurclub Lintfort uit Nie-
derrhein. Vorig jaar is deze sterke
amateurclub kampioen van zijn af
deling geworden. De Duitsers verblij
ven met vakantie in Nederland en
kamperen het a.s. weekeinde op het
kampeerterrein bij Dishoek. Inmid
dels heeft ook Middelburg stappen
ondernomen om tegen deze Duitse
ploeg te spelen.
Zeeuws-Vlaamse arbiters
wonnen voetbaltoernooi
Het scheidsrechterselftal van Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft tijdens
het weekeinde in Axel het Zeeuwse
voetbaltoernooi voor scheidsrechters
gewonnen. In de eindronde zegevier
de het met 20 over de Walcherse
scheidsrechters. De verdere uitslag
van dit toernooi is als volgt:
WalcherenSchouwen-Duiveland 2-
0; Oost Zeeuwsch-VlaanderenZuid-
Beveland 10.
Verliezersronde: Schouwen-Duive
landZuid-Beveland 20.
De heer A. Mos, arbiter te Terneu-
zen, reikte in het clublokaal van de
voetbalvereniging „Axel" de prijzen
uit.
Lid voetbalvereniging
vóór vijf jaar geschorst
Wegens liet overtreden van de pool-
voorscliriften in h*et seizoen 1960/61
heeft het K.X.V.B.-bestuur een lid
van de vereniging Haren ingaande
30 juni 1961 tot 30 juni 1966, dus
voor een periode van rijf jaren, ge
schorst.
Tevens werd hem voorgoed het recht
ontzegd een functie te bekleden in de
K.N.V.B., een van zijn afdelingen of
een aangesloten vereniging.
Rheumin-tabletten helpen sneT,
zeker en bovendien veilig! Ook
doorde gevoelige maag uitstekend
te verdragen. 20 tabletten 63 ct.
Een Brocades-product, dus:
vertrouw er op f
HENRI VAN WERMESKERKEN
27
Even laat ik de motor stil staan, om
die beter in orde te maken. Achter
my' en overal in het oerwoud hoor ik
de trom van de Parintintins, dat ge
heime telegraafsignaal dat alle stam
men ten oorlog roept.
Wij moeten dus voort. Minstens de
hele dag nog varen.
Mogelijk roept de tong-tong hen
overal naar .de rivier. Maar zij wonen
er allen een uur vandaan op de zijri
vieren.
Voort jagen we. Nergens toont zicli
eon Indiaan. Ja, achter ons schiet nog
een kano naar buiten. Maar te laat.
Niet eens de moeite om erop te schie
ten. Alleen moet de motor het hou
den. Benzine hebben wij nog genoeg
voor tweeduizend kilometer.
In do middag barst een onweer los.
Het water giet bij stromen. Taipelce
moet voortddurend hozen. Voort gaat
het. Ik mag nu geen benzine sparen.
De avond begint te vallen. Het wordt
donkerder op de rivier.
Ik hoor Yioe-Yioe ademen. Schok
kende korte ademstoten.
,lk voel dat het slecht met haar gaat.
Arm klein wezentje.
Nu is er een zijriviertje of een kreek
aan de veiliger noordelijke oever. Die
schiet ik binnen, terwyi de kano uit
loopt. Hier zullen we de nacht door
brengen en eindeiyk wat rust nemen.
DE NACHT
Maar de nacht brengt weinig rust.
Wij hebben alles uit de kano gehaald
en dat weer in onze grotere kano ge
laden. Ik heb Yioe-Yioe in de tent ge
legd opdat de muskieten haar niet
zo steken zullen.
Ze slaapt nu en dan. maar schrikt
daarna plotseling wakker. Het is een
wonder dat ze nog leeft.
Droomt ze van de vervolging? Of
s i dat de schokken die het gif te
weeg brengt. Door haar snel uitzui
gen en de behandeling is het nog niet
dodelijk geweest. Ze is jong en sterk.
Ze heeft me willen volgen,'en zal met
haar leven moeten betalen.
Pancho schijnt niet gerust. Hij is niet
gaan slapen, maar loert steeds naai
de overzyde van de rivier en geeft
soms een zachte snauw, als wilde hij
zelf niet gehoord worden, maar toch
zijn ergernis uiten.
Maar hij heeft geleerd te zwijgen en
pas op het goede ogenblik tot do aan
val over te gaan.
Nii cn dan, als ik bij Yioe-Yioe zil.
drukt hy waarschuwend zijn neus in
mijn hand. Ik ken dalHij ruikt
iets.
Maar onderwijl moei. ik t.och bij Yioe-
Yioe zijn. Het is nu weer slechter met
haar gesteld.
Ze ligt stil voor zich uit te staren in
de tentmaar ik voel dat het op
zijn einde loopt. Even heeft ze nog
geprobeerd met de fijne handen in-
seklen die zich op mijn voeten hadden
vastgezogen te verwyderen. maar de
hand valt moe terug, de verlamming
begint in te treden.
Dat zal het einde zijn.
Weer h,oeft ze zacht mompelend met
Taipékc gepraat cn hem iets uitge
legd.
Ik heb gezien, hoe ze met de liand
ooogde te wijzen.
Taipeke weet het. hy zegt niets, maar
heeft nu en dan naar haar geknikt.
En dan naar mij. Wat ze praten, weet
ik niet goed.
Ook houd ik mijn aandacht bij de
kano. wy hebben die zo hoog moge
lijk op de kant getrokken en nu Pan-,
cho erbij vastgelegd. Hy weet. dat hij
er blijven moet.
Ik ben waarschijnlijk even ingedom
meld. Ineens hoor ik weer een snauw
van Pancho en, als ik toeloop zie ik
een schaduw langs het maanlicht lo
pen. De Parintintins zijn cr dus weer.
Ze zijn gewaarschuwd door dg tong
tong.' Als het daglicht wordt, zullen
we omsingeld zijn. Even blijf ik met
het geweer in de hand dc wacht hou
den.
Dan hoor ik Taipeke die mij zacht
nadert, en met de hand beduidt óm
naar de tent te komen. Tk zie het bij
het vage licht van de zaklantaarn. Ze
ligt krom van pijnen, er is schuim op
haar lippen. Nu ze-pijn lijdt zie ik tiet
duidelijk dat ze niet van vol India-
nenbloèd is. al uit ze ook geen kreet
en al lijdt ze stil voort op de manier
der Indianen. Op haar gelaat ligt een
vage schaduw van civilisatie
Even daarna werpt ze ineens het
hoofd achteroverDan komt de
schaduw van de dood.
Ze heeft met haar leven betaald, om
bij mij te zijn, om my te volgen.
Voor haar is alles voorbij. Ik sluit
haar ogen.
Maar ineens zie ik Taipeke onrustis
worden. Hij kijkt rond in het bos als
zag hij iets. Hij kan het niet zien,
maar hij voelt het.
Er is iets koortsachtig in hem als hij
mij beduidt, om snel het lichaam van
Yioe-Yioe op te nemen. Hij breekt de
tent haastig af. Aan de horizon heeft
hij een vaag licht gezien van de eer
ste dag.
„Dom Franco.'weg. weg vlug".
H.y schijnt eerst het lichaam te wil
len begraven. maar draagt de lichte
last snel naar de kano, nadat hij die
in het water geschoven heeft. De tent
is er ook in, de wapenen, de blikken
die wij eruit droegen. Hij stoot af.
„Moet voor dag wegDom Fran
co, voor dag, anders gevaar!"
Geruisloos pagaait hij de kano langs
de kreek, zoekt dan het midden van
de rivier. De maan is juist achter de
bomen gezonken.
Hij pagaait lang en zwijgend. Ik houd
mijn geweer in de handen. Aan mijn
voeten ligt het lichaam van Yioe-
YioeZij is bij haar vaderen
Zijn dat blanken of gekleurdén.:....
De dood vereent alles. Steeds lichter
wordt het.
Dan wijst Taipeke me snel naar de
aanhangmotor. maar pagaait steeds
door. de kano houdende in de don
kerste plekken van de rivier.
Wij komen nu bij een lichte plek en
tegelijk maakt bij een beweging van
draaien. Ik sla dé motor aan. op het
zelfde ogenblik, dat cr pijlen naast
ons in het water vallen.
Een blijft in de wand van de kano
steken.
Ze vallen geluidloos, nergens bewijst
een kreet, dat ze afgeschoten zijn.
In de heilige stilte van de vroege
ochtend, die roze over de rivier
gloort, begint de motor te donderen...
Dadelijk overal aan de kant kreten
van ontwakende apen en ander ge
dierteDe pylen houden even op.
Achter ons komt nu een kano uit het
donkere hout schieten, maar die
wordt direct teruggetrokken. Is het
vrees of is het schrik? Of weet men
hog- r op de rivier al van de gevaren
van de „sprekende stok" die doodt?
Er vallen nog pijlen verder achter
ons, dan wordt het eenzaam. Als wij
een minuut later waren opgebroken,
zouden wij hier zijn uitgeblust. Wij
zyn gedurende de nacht ingesloten
geweest, indien het instinct van Tai
peke en dat van Pancho niet gewerkt
hadden, dan zouden we zijn overval
len bij het krieken van de dag.
's Nachts vallen Indianen zelden aan.
Een paar uur daarna komen wij op
een gedeelte waar de rivier zeer wijd
is. Ook het landschap rondom staat
onder water. De regens van de vorige
dag. Maar hier zijn tenminste geen
Indianen meer. In de middag vinden
we een hoog eilandje midden in de
rivier. Ik heb doeken over Yioe-Yioe
gelegd om de vliegen van haar af te
houden, zoals zij dat altijd voor mij
deed; hier zullen we haar begraven.
Hier kunnen nooit dieren haar vin
den, hier is een waardige rustplaats
voor haar.
Maar Taipeke weigert. De Parintintin
begraéft geen doden. Er is een boom
en die onderzoekt hij. Daar hoog wil
hij haar lichaam voor de vogels han-
I gen, die haar ziel zullen meenemen.
Terwijl ik graaf.
Ze kan dan gedeeltelijk Parintintin
geweest zyn, ik heb ook in haar het
bloed herkend van ons eigen ras.
Volgens dat superieure ras zal zij
een laatste rustplaats vinden.
(Wordt vervolgd)
