Aanvullend protocol zou kwestie met Bonn moeten oplossen Eichmann: „Ik zorgde alleen voor de trein" Houding van prof. Smits deed een moeilijke situatie ontstaan 1 HITTE1 ZATERDAG 1 JULI 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 8 Om A.K.U.-aandelen te redden Staatssecretaris Van Houten gaat 5 juli naar Duitsland (Van onze Haagse redactie) Nederland meent op grond van de indertijd met de Duitse onder handelaar dr. Lalir gevoerde besprekingen te mogen verwachten dat de Duitse regering bereid zal zijn tot een snel akkoord over een protocol dat de bodem zal inslaan aan de hoop van Duitsers, die met ongeldig verklaarde aandelen in Nederlandse maat schappijen liet in Duitsland liggend bezit van die maatschap pijen in de wacht willen slepen. Staatssecretaris Van Houten die op 5 juli de Duitse onderhandelaar Lahr zal ontmoeten, zal naar verwacht wordt aandringen op een aanvullend protocol bij het Nederlands-Duits verdrag, dat in Duitsland kracht van wet zal hebben, zodat de Duitse rechter niet naar eigen interpretatie de internationale verplichtingen van Duitsland ten aanzien van in beslag genomen vijandelijk vermogen zal kunnen uithollen. De Nederlandse eis die gebaseerd is op het door Duitsland bij het herstel van de Duitse soevereiniteit geteken de überleitungsvertrag moet e.en eind maken aan de actie van een groep houders van door de Nederlandse rechter ongeldig verklaarde A.K.U.- aandelen die een greep doen naar het A.K.U.-bezit in Duitsland ter waarde van meer dan 600 miljoen gulden. Bovendien moet daardoor de pas wor den afgesneden aan houders van on geldig verklaarde aandelen in een reeks van andere ondernemingen te gen het in Duitsland liggende bezit van die maatschappijen dat tezamen een nog veel grotere waarde heeft. Duits protest Verwacht wordt dat maandag in de vergadering van de aandeel houders van de dochtermaat schappij van A.K.U. in Duitsland, de Vereinigte Glanzstoff te Elber- feld enkele Duitsers die aan de ac tie tegen A.K.U. deelnemen omdat hun vroegere aandelen in A.K.U. onteigend zijn, zullen voorstellen geen decharge te verlenen aan de raad van bestuur van de Verei nigte Glanzstoff en in het bijzon der niet aan het Nederlandse lid van die raad, prof. Kamphuyzen. Dat protest zal worden gegrond op het feit dat de A.K.U. tegen hun actie tegen de A.K.U. be zwaar maakt Hol gebaar Intussen is hun protest gedoemd een hol gebaar te blijven omdat A.K.U. ruim 75 procent van de aandelen in de Glanzstoff in handen heeft, zodat KORTE PREDIKATIE U te beijveren de eenheid des Geest es lë bewaren Ephez. Jf S. Vandaag beginnen roe de tweede helft van het jaar 1961. Er is alle reden om zich bij dit begin ernstig te bezinnen, want de wereld politieke vooruitzichten zijn bepaald niet erg rooskleurig. De grote mo gendheden hebben dl aangekondigd, dat het in dit tweede halfjaar tot een uiterste krachtproef rondom Berlijn zal komen. De christenheid zal deze benauwende situatiewaarbij niet minder dan het voortbestaan van het leven op aarde op het spél staat, zeker niet als een noodlot over zich mogen laten komen. Integendeel, zij zal zich in dit tweede halfjaar sterker dan ooit tevoren inzetten voor eenheid en vrede. Zij zal krachtig en aanhou dend hebben te getuigen tegen de waanzin van een modemie oorlog en tegen de goddeloze bewapeningswed loop. Zij 'zal viel inspanning van al haar krach ten hebben te zoeken naar wegen, die de levensgevaarlijke span ningen kunnen verminderen. Zij zal met nog groter trouw en kracht bid denvoor de vrede en voor de over heden, die zo'n zware verantwoorde- li ikheid dragen. Maar dit alles zal hol gepraat blij ven, als de christenheid zelf niet met terdaad toont, dat eenheid tussen mensen van verschillend volk en ras. van totaal andere sociale en politieke achtergrond ook mogelijk is. Daar om is het uitermate verheugend, dat juist in dit tweede halfjaar van 1961 'in Nevj-Delhi de derde vergadering van de Wereldraad, van Kerken sa menkomt onder hel thema: Jezus Christus, het Licht, van dc Wereld. 118 kerken ran beide zijden der po litieke gordijnen komen er samen om zich te beijveren voor de een heid des Geestes! Maar ook dit alles hoe belangrijk het oolc moge zijn voor de kerk èn voor de wereld blijft in de ijle lucht, der topfiguren hangen, als het zoeken, naar de eenheid niet even ijverio plaatsvindt op het grondvlak van dorpen en steden. Want daar is het, dat de Kerk in de eerste plaats leeft. Daar wil de Heilige Geest de eenheid van allen, die van Christus zijn, vooral aan de dag doen treden. Het tweede halfjaar van 1961 vraagt er om. dat, wij juist gezien de grote dingen, die zich in de wereld 'en Kerk gaan voltrekken ons ter plaatse, waar ivij leven, beijveren d,e ecuheicl in Christus te bewaren en duidelijk aan het licht brengen. Dat kan concreet door samen met ■mensen uit andere kerken of, als die er ter plaatse niet zijn met eigen gemeenteledenhet voorbereidings- boelcie voor New-Delhi „Het Licht van de Wereld"*) te lezen en te be spreken. Dat. doen tienduizenden mensen over de hele wereld in dit tweede halfjaar. Doet U mee? Goes F. N. M. NIJSSEN. Verkrijgbaar in de boekhandel of bi j de Oecumenische Raad, Janskerk- hóf 15, Utrecht. Kosten 1.75. de decharge zeker zal worden ver leend. Ons is gebleken dat van de 110 miljoen nominaal die aan A.K.U.- aandelen uitstonden aan het eind van de oorlog er na 1945 voor ruim 60 miljoen gulden door de Nederlandse regering als vijandelijk vermogen is onteigend, ten nadele van Duitsers die stukken in handen hadden. Daar uit blijkt dat het aantal aandelen dat zich in handen van Duitsers bevond tijdens de oorlog is toegenomen van twintig tot bijna 55 procent. Hoewel daartoe allerminst ver plicht heeft de Vereinigte Glanz stoff de houders van ongeldig ver klaarde aandelen al verscheidene jaren geleden een niet onbelang rijke schadeloosstelling gegeven, terwijl ze bovendien rn staat wer den gesteld tegen uitgiftewaarde een aandeel in de Vereinigte Glanzstoff te nemen, toen A.K.U. een deel van haarNbezït in dat be drijf aan particulieren verkocht. Gealarmeerd De Duitse actie tegen het Nederland se bedrijf heeft ook de regeringen van Frankrijk, België en enkele an dere geallieerde landen gealarmeerd omdat het gevaar wat A.K.U. be dreigt, op overeenkomstige wijze op ondernemingen in die landen van toepassing is. Er schijnt reden voor de verwachting dat de regeringen van de betrokken landen tot gezamenlijke stappen bij Duitsland zullen besluiten, indien de Duitse regering niet onmiddellijk be reid zou zijn in de besprekingen met Nederland iedere twijfel voor de Duitse rechter uit de weg te ruimen. DE DEPORTATIES UIT NEDERLAND „Schuldigen zijn Himmler en Seyss-Inquart" Adolf Eichmann heeft gisteren voor zijn rechters alle verant woordelijkheid afgewezen voor de dood van naar schatting 120.000 Nederlandse joden, die naar concentratiekampen waren afgevoerd. Voor de negende achtereenvolgende dag heeft Eichmann geprobeerd ie dereen behalve zichzelf verantwoor delijk te stellen voor de moord op zes miljoen joden in de tweede wereld oorlog. Vragen beantwoordend van zijn ver dediger dr. Robert Servatius, beves tigde Eichmann dat hij in november 1943 een reis naar Nederland had ge maakt,'om een onderzoek in te stel len naar een geschil over de deporta tie van bekwame joodse diamant- en bontwerkers uit Amsterdam. Maar hij ontkende enig aandeel te hebben gehad in de uitroeiing van het Ne derlandse jodendom, waarvan slechts ongeveer vijfduizend exponenten zijn overgebleven, volgens de documenten waarover de prosecutie beschikt. Eichmann gaf de verantwoorde lijkheid in deze geheel aan Hein- ricli Himmler, Hitiers rijkscom missaris-rijksminister voor bezet Nederland, dr. Artur Seyss-In quart, en zijn eigen onmiddellijke chef, Heinrich Mueller. Eichmann zei dat hij naar Nederland was ge gaan op last van zijn meerderen. ,.Ik kon er geen besluiten op ei gen gezag nemen", zei hij. Men ondervroeg de beklaagde over een document waaruit bleek dat hij de opheffing beval van een joodse in stelling voor geesteszieken in Neder land, omdat de SS het pand nodig had. De inwoners werden ter uit roeiing uitgeleverd. Eichmann verzekerde dat het bevel hiertoe was uitgegaan van Seyss- Inquart, en van de generaal der SS en politiechef voor Nederland, Hans Rauter. „Hierna was een trein het enige dat zij nodig hadden, en mijn taak was het om in samenwerking met het ministerie van verkeer hier voor te zorgen. Op dit punt alleen ben ik bij de jodendeportaties uit Nederland betrokken geweest", aldus Eichmann. £lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliHII I Zeer warm weekeinde (Van onze weerkundige M medewerker) Op de weerkaart tekent zich een hogedrukgebied af dat zich van Italië tot Noorwegen uit- s strekt. In dit grote hogedruk- gebied komt vrijwel overal p volop zonnig weer voor zodat als gevolg van instraling de temperatuur elke dag nog iets hoger wordt. Vrijdagmiddag kwam het in Zeeland tot 27 en in Zuid-Limburg tot 30 graden n Celsius. Het is waarschijnlijk dat vandaag en ook zondag het n kwik nog iets hoger komt met een zwakke tot matige zuid- oosten wind. De lucht is tot op grote hoogte droog, zodat de kans op de ontwikkeling van een warmte-onweer tot maan- ee dag nog zeer klein blijft. Ook n aan het gehele strand zal het een bijzonder mooi weekeinde worden. e| iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil Eichmaim verklaarde dat aan een zekere professor Mayer een vergun ning voor emigratie uit Nederland werd geweigerd ofschoon deze had aangeboden 150.000 Zwitserse frank te betalen inplaats van de gebruike lijke 100.000 omdat hij een intel lectueel was. Op de vragen van rech ter Halevï ontweek Eichmann een rechtstreeks antwoord. Hij zei alleen te veronderstellen dat de autoriteiten bang waren dat deze professor in het buitenland gebruikt zou kunnen wor den voor actie tegen Duitsland. Illlllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllilllljül Londense advocaten zetten pruiken af j De traditie heeft het in een rechtbank te Londen af moeten ee leggen tegen de hitte. j§ Op voorstel van de president van de rechtbank zetten de ar M vocaten hun zware pruiken af. je De juryleden weigerden echter m op het voorstel in te gaan hun jasjes uit te trekken. lllllllllllllllllllllllllllM Tweeling-satelliet in de ruimte De Amerikaanse marine heeft mee gedeeld, dat men uit bepaalde aan wijzingen heeft kunnen opmaken dat twee van de drie kunstmanen, die donderdagmorgen vroeg zijn gelan ceerd, niet los van elkaar zijn geko men. Gevangene in Maastricht in hongerstaking In liet huis van bewaring te Maastricht is de 41-jarige Duit ser R. W. Arndt vanaf donder dag m volledige liongerstakiu; gegaan. Deze hongerstaking, die hij vooraf aan zijn raadsman nir. F. Duïjnstee uit Maastricht had aangekondigd, is een pro test tegen het ministerie van justitie in Nederland. Op 25 april ging de voor de Maas trichtse rechtbank de geruchtmaken de zaak rond deze oud-medewerker van de Duitse oorlogsspion Canaris en tot voor zijn arrestatie rond Pa sen in een Maastrichts hotel, de rech terhand van Ferhat Abbas. Arndt werd verdacht van een moord op de wapenleverancier Marcel Leopold. M. Leopold werd op 19 september '57 in een warenhuis te Gënève vermoord omdat hij de Algerijnse verzetsbewe ging F.L.N. voor een miljoen Zwit serse francs had opgelicht. De offi cier van justitie, mr. W. Moors raad de aan afwijzend te adviseren aan de minister van justitie over uitlevering van verdachte op verzoek van de Zwitserse regering. Binnen de ge stelde termijn van veertien dagen had de Maastrichtse rechtbank dit verzoek aan de minister van justitie overgebracht. Vanaf negen mei tot vandaag de dag heeft het ministerie van justitie nog geen beslissing geno men. Al bijna twee maanden wacht de verdachte op uitsluitsel. Zolang geen beslissing wordt genomen moet verdachte opbeperkte tijd in het huis van bewaring te Maastricht blijven zitten. Zenuwarts in arrest wegens meineed (Van onze correspondent) Tegen mr. dr. F. M. H. Havermans, zenuwarts te Den Haag is door de rechtercommissaris een bevel tot in bewarïngstelling afgegeven op be schuldiging van meineed in een civie le procedure voor de Maastrichtse rechtbank terzake scheiding van ta fel en bed. Dr. Havermans verblijft sinds don derdag in het huis van bewaring in Maastricht. De rechtbank zal dezer dagen beslissen over een bevel tot gevangenhouding. Bij opgravingen in Aardenburg zijn resten blootgelegd van een Romeinse villa of een deel van een Romeinse legerplaats achter de grote St. Baafs- kerlc. Het ondei-zoek wordt geleid door de loetenschappelijk ambtenaar van de rijksdienst voor oudheidkundig bo demonderzoek, ir. JA. Trimpè Bur ger, die men hier bezig ziet met het onderzoek van de grote put met de funderingen van het gebouw. Vrijzinnig Hervormden waardigheid der kerk in het geding Het hoofdbestuur van dc Vereniging van Vrijzinnige Hervormden heeft 'n verklaring uitgegeven naar aanlei ding van het besluit van liet breed moderamen van de Generale Synode om aan prof. dr. P. Smits met ingang van 21 juni 1961 de bevoegdheden als van een emeritus-predikant te ontne men. Het breed moderamen heeft het nï' in strijd met de waardigheid van de kerk geoordeeld, aldus de verklaring, om aan zijn besluit argumenten ten grondslag te leggen, die in een aan tal opzichten strijdig zijn met voor heen genomen beslissingen. Het hoofdbestuur wijst met name o de tegenstelling tussen "t thans geno men besluit en dat van enige maai den geleden. Blijkens de verklariü: van de Generale Synode van 7 febr. ri 1961 had het breed moderamen toen besloten om, na een aantal met prof. Smits gevoerde gesprekken, niet over te gaan tot het hem ontnemen van de bevoegdheid als van een ênF- ritus-predikant. Het thans genomen besluit wil het echter doen voorko men alsof de beslissing van februari sleciils een voorlopig karakter had. Het hoofdbestuur spreekt de hoop uit dat het breed moderamen naar wegen zal zoeken om het effect V; dit onjuiste besluit weg te nemen, zulks ter wille van de waardigheid en de belangen van de kerk. De verklaring is namens het hoofd bestuur ondertekend door prof. mr. A. Mulder, voorzitter, en ds. D. Miedema, secretaris. Fusie Phoenix-Fongers In de jaarvergadering van de Gronin ger rijwielenfabriek Fongers N.V. is het bod vanl55 pet uitgebracht door de N.V. Phoenïx-rijwielfabriek te Leeuwarden op de aandelen Fongers besproken. Dit bod werd door de president commissaris, mr. A. M. de Lange, erg gunstig genoemd. Ook vanuit de vergadering noemde men dit een goe de oplossing. De onderneming kan hierdoor haar plaats als f abri kante van Fongers rijwielen behouden. STEMMEN UIT DE KERKEN Geen mogelijkheid om op deze wijze iets op te bouwen De vorige weck hebben we kunnen lezen dat aan prof. dr. 1'. .Smits dc bevoegdheden als van een emeritus-predikant zijn ontnomen. Dit is ge schied door liet breed moderamen van de generale synode, nadat deze instantie kennis had genomen van een brief van prof. Smits aan de Raad voor de zaken van Kerk en Theologie, waarin fcjj als zijn laatste woord meedeelt niet bereid te zijn tot een gesprek over het belijden der kerk met deze raad. In opdracht van de generale synode had de raad hem lot dit gesprek uitgenodigd. Het breed moderamen heeft „na ampele overweging" het besluit genomen hem deze bevoegdheden te ontnemen. Wanneer een predikant eervol zijn emeritaat krijgt, mag hij alle amb telijk werk blijven verrichten, uitge zonderd het leiden van ambtelijke vergaderingen, wanneer hij door enige kerkeraad daartoe wordt ge vraagd. Indien een predikant tot een andere staat des levens overgaat, vraagt hij ontheffing uit het ambt. Wil hij dan de bevoegdheden als emeritus-predi kant hebben, dan moet hij 'n verzoek daartoe indienen bij het breed mode ramen van de generale synode, die hem deze geeft „wanneer dit in het belang van de kerk wordt geacht". Indertijd heeft prof. Smits deze be voegdheden aangevraagd en nu zijn ze hem weer ontnomen. De leden van het breed moderamen hebben dit ge daan „na ampele overweging". Ze hebben er breedvoerig over gespro ken. Hiermee is dus voorlopig een einde gekomen aan deze zaak, die nu al ruim twee jaar de gemoederen min of meer heeft bezig gehouden. Voor lopig. want we geloven namelijk niet, dat hiermee de zaak helemaal van de baan is. Belijdend karakter Wanneer er in en ook buiten de Ne derlands Hervormde Kerk zoveel aan dacht aan deze zaak geschonken is. gebeurde dit niet om formele rede nen, maar omdat het belijdende ka rakter van dc kerk door prof. Smits in het geding was gebracht. We heb ben dezer dagen het artikel dat hij op Goede Vrijdag 1959 in Kerk en Wereld, het blad van de Ver. van Vrijzinnig Hervormden, waarvan hij hoofdredacteur was. schreef, er nog eens weer op nagelezen. Hierin ging het over dc betekenis van het lijden van Christus. Dat arti kel was op een irriterende wijze ge schreven, wat op zichzelf het ergste niet is, hoewel het natuurlijk nooit verstandig is dat te doen. Het punt waar het in dit artikel op aan kwam was een volkomen afwijzing van de verzoening door het lijden en sterven van Christus. We treffen daarin bijv. een uitdrukking aan als: ..maar dat is onzin", terwijl hij schrijft over de zondeloosheid van Christus. Dan is er niet meer over te praten zelf. Daar mee is overboord geworpen wat de kerk door de eeuwen heen beleden heeft. Wanneer hij spreekt over de verzoening, gaat 'het niet om een bijkomstige zaak, maar om datgene wat wij voor ons kennen als het nart der belijdenis. Smits ziet dit als een constructie van Paulus, die we vin den in Romeinen 5. Volgens hem ligt deze constructie „in diggelen". Op de vraag waarvoor Jezus stierf, geeft hij als antwoord: Het Rijk van God (Zie slot pag4 kot. 4) Het Wereldgebeuren Mis-miss-mistig Leopoldstad, de hoofdstad van de Belgische Kongo, gisteren één jaar onafhankelijk, zag er aan dc vooravond van het srrote „onafhanke- lijkheidsfeest", volgens een Ameri kaans journalist, uit als een failliete winkel van feestartikelen, waarin de overgebleven mombakkesen en ze venklappers klaar liggen om de schuldeisers zo goed mogelijk te ont vangen. Langs de straten, waar in het afgelopen jaar de fluitende ko gels en ontploffende handgranaten groepen mensen of argeloze voorbij gangers wegmaaiden, stralen nu de sterren op de blauwe achtergrond van de Konaolese vlag. De gazons waar nauwelijks elf maanden geleden mannen zich ingroeven, zijn gescho ren en de gaten zijn gedicht. De stoepranden van de boulevards, waar tot voor kort donkere plekken het gevloeide mensenbloed in herinnering brachten, zijn nu keurig wit geverfd. - Donderdagmiddag werden de banken, de winkels en dc regeringsgebouwen gesloten. De Kongolezen gingen naar huis om feest te vieren. De glim lachende mensen zagen eruit alsof zij vast van plan waren van deze onaf hankelijkheidsvakantie iets heel moois te maken. Od de Albert-boule vard waren nog enkele timmerlui be zig met het oprichten van een plat form, waarop de Kongolese excellen ties, oud-excellenties en af- en herge- zette excellenties een défilé zouden gadeslaan. In de tuin van het paleis van president Kasavoeboe. twintig kilometer buiten Leopoldstad, was donderdagavond ook nog een groep werkers bezig. Want hier zouden op de onafhankelijkheidsdag de presi denten en premiers van de Kongolese staten (een respectabel aantal in één jaar al) bijeenkomen voor een tuin feest. Verleden jaar is men de onaf hankelijkheid feestend begonnen, de eerste verjaardag zou de Kongelese autoriteiten niet zomaar voorbijgaan. Twee mannen waren niet op het tuinfeest van president Kasavoe boe. Twee regeringschefs die te genover elkaar staan als kat en hond: Gizenga en Tsjombe. Twee din gen hebben ze gemeen: hun weder zijdse haat en hun afkeer van Kasa voeboe c.s. Gizenga blijft in Stanley- stad en feest daar op z'n eentje. Tsjombe was begin van deze week nog poeslief tegen de mannen, van Leopoldstad, maar niet zodra was hij de Katangese grens over of hij be tichtte Mobotoe en de zijnen van alle mogelijke Jtwaad tijdens zijn gevan genschap. De feestvreugde in Leo poldstad werd door Tsjombe slechts luister bijgezet door het zenden van niet meer dan 75 soldaten, die aan dc parade voor Kasavoeboe deelnamen. Voor dc rest gelooft Tsjombe het wel. Temidden van die feestvreugde was daar één naar mannetje in Leo poldstad. een parlementslid nog wel. Die vroeg nota bene wanneer men nu eindelijk weer eens als parle ment zou samenkomen. Je bent ten slotte parlementslid of niet. De rege ring heeft hem gezegd: ..Laten we niet over minder belangrijke zaken praten tot de viering van de onafhan kelijkheid voorbij is". Eerst zou het parlement op 25 juni bijeenkomen, daarna is als datum 3 juli genoemd. Tsjombe die zich weer vrij man noemt (en op z'n vrijlating ook al feest) heeft zich wellicht bedacht. Hij zal z'n neus niet meer om de deur van het parlementsgebouw in Leo poldstad steken. Eén keer in de boeien is hem genoeg. Een vergade ring van het gehele Kongolese parle ment zal dus wel een droomwens blijven. Maar dat geeft niet. Er wordt feest gevierd. Nog nooit stond de economie er zo slecht voor als nu, maar dat deert niet. Er waren voet balwedstrijden, wielerraces en een schrandere minister heeft zelfs uit gedacht dat er toch ook een „Miss Leopoldstad" moet komen. Sinds vrij dag heeft de Kongo een echte „miss", die een jaar lang gefêteerd zal wor den. Van een mis jaar gaat Kongo nu een miss-jaar in. Maar 't blijft nog maar erg mistig in en rondom Leopoldstad. Ondanks gala-unifor men. sierdegens, grootkruisen en van regeringswege belegde bierfeestjes. AXTOINE GIZENGA ...op z'n eentje... Einde aan staking bij Ford Dogenham Op een rumoerige vergadering van 20.000 arbeiders, is gisteren besloten de wilde staking bü Ford in Dagen- ham, die nu vijf dugen duurt, a.s. maandag te beëindigen. Bij de staking waren 32.000 van de 42.000 arbeiders die Ford in Enge land heeft betrokken. De staking was begonnen toen de bedrijfsleiding wei gerde te praten over loonsverhoging en verkorting van de arbeidstijd. Het Britse Lagerhuis heeft een wets voorstel van de regering aangenomen om de Cunard Line een subsidie van 3.250.000 pond en een lening van 15 mil, joen pond te verstrekken voor de bouw van een passagiersschip van 70.000 ton. dat in 1965 de ..Queen Mary" zal ver vangen. De bouwkosten bedragen 30 mil joen pond.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 3