Clandestiene zenders
zijn levensgevaarlijk
je ziet de
vooruitgang
oren, yen en
scAvijvcn
VANDAAG
je proeft de ontwikkeling
STERK SPEL IN „U SPREEKT
MET UW MOORDENAAR"
WOENSDAG 21 JUNI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
IN PROBLEEMGEBIEDEN
Wimbledon dertien maal
voor de radio
Ook dit Jaar zullen A.V.R.O., K.
R.O. en N.C.R.V. in rechtstreekse
radio-uitzendingen van 26 juni tot
en met 8 juli verslag geven van
de internationale tenniskampioen
schappen te Wimbledon. De ver
slaggever is Leo Pagano.
De twaalf reportages worden uit
gezonden op de volgende data en
uren:
Etheronrust
neemt toe
(Van onze radio-t.v.-redacteur)
Enige weken geleden toonde
dr. L. de Jong in zijn serie
over de bezettingstijd een
kaart van Nederland, waarop
men kon zien waar de sym
pathie voor Duitsland vóór de
oorlog het meeste wortel had
geschoten. Wie nu een kaart
zou tekenen van Nederland
met een overzicht van de
clandestiene zenders zou tot
de verrassende ontdekking
komen, dat beide kaarten
vrijwel identiek zijn.
Een ontdekking, die sociologen
niet blijkt te verbazen, omdat ve
len van hen menen dat de grond
oorzaak voor beide verschijnselen
dezelfde is. Men vindt de clande
stiene zenders in de zogenaamde
probleemgebieden, in de gebieden
die er economisch en sociaal rela
tief slecht voorstaan. Zoals in het
achterland van Twente en de
Drentse veenkoloniën. De ether-
piratenplaag druppelt langzaam
van het oosten door naar Gronin
gen, slaat de goede landbouwgron
den over en manifesteert zich
sprongsgewijs in de Friese wou
den, de streken rond Grotegast
waar schrale gronden zijn. Ook
in de omgeving van Zwolle (Hat-
tum, Wezep, Doornspijk) treft
men een concentratie van illegale
zenders aan. Hknd in hand met
de slechte economische toestand
gaat het gebrek aan gerichte
vrijetijdsbesteding als oorzaak
voor het ontstaan van clandestie
ne zenders.
Hoeveel
Het is niet bij benadering te zeg
gen hoeveel van die zenders op
het ogenblik hun illegale praktij
ken uitoefenen. Het enige exacte
cijfer wordt gevormd door het
aantal clandestiene zenders, dat
sinds de bevrijding in beslag is
genomen: 770. Jaarlijks worden
gemiddeld negentig zenders opge
spoord en in beslag genomen, voor
de overgrote meerderheid in de
zojuist genoemde gebieden. Het is
duidelijk, dat ze alleen kunnen be
staan bij de gratie van het pu
bliek. In de begintijd van de ille
gale zenders was dit zenden zelfs
een lucratieve bezigheid. Via tus
senpersonen konden winkeliers re
clame laten omroepen en particu
lieren konden voor een gulden
een verzoekplaat laten draaien.
De intensieve opsporingsdienst
van de P.T.T., die in deze nauw
samenwerkt met de rijks- en ge
meentepolitie, heeft de illegale
zenders gedwongen slechts kor
te tijd achter elkaar in de ether
te blijven, omdat ze anders wor
den gepeild. Voor reclame en ver
zoekplaten is er dus weinig tijd
meer. Er zijn dan ook maar wei
nig zenders overgebleven, die fi
nancieel een succes zijn. Deson
danks blijft een grote groep ge
fascineerd met de ethergolven
spelen. Zij spelen grammofoonpla
ten voor elkaar, wisselen techni
sche gegevens uit en duiken op en
weg, bewust van de altijd luiste
rende zoekers. De straffen voor
de gepakten zijn steeds opgevoerd
cn een half jaar gevangenisstraf
is geen uitzondering. Vroeger was
het illegale zenden vaak de lief
hebberij van avontuurlijke leerlin
gen van middelbare scholen. Maar
naarmate de straffen hoger zijn
geworden is deze categorie van
overtreders afgevallen; de hard-
nekkigen waarmee de opsporings
dienst nu te kampen heeft, zijn
voor het overgrote deel te vinden
in meer asociale milieus. Toch
blijft het publiek iets van sympa
thie voor de clandestiene zenders
tonen, zelfs als hun eigen radio-
en televisie-ontvangst er vaak
door wordt gestoord. Vaak weten
de omwonenden heel wel, wie de
illegale zender bedient.
Storen
Is het clandestiene zenden wel
echt gevaarlyk? Het is levensge
vaarlijk, volgens bevoegde des
kundigen. De clandestiene zenders
hebben, in tegenstelling tot de ge-
licenseerde zendamateurs, door
gaans geen enkele werkelijke
technische begaafdheid. De mees
ten zijn uitermate ondeskundig en
werken met volstrekt ondeugdelij
ke zendertjes. Zij opereren bij
voorkeur in de banden tussen 180
en 150 meter, net buiten het of
ficiële omroepgebied, maar zyn
toch ook weer net binnen het
veld dat door gewone toestellen is
op te vangen. Dat zijn echter net
de banden waarin om te begin
nen de reddingsdienst, de loods-
dienst, de kustwacht en de dok-
tersdienst zitten.
De clandestiene zenders veroorza
ken juist door hun slechte appa
ratuur zo'n enorme storing op de
ze banden, dat meer dan eens
noodzakelijke verbindingen met
zeevarenden worden verbroken,
wat dan onmiddellijk levensge
vaar kan veroorzaken. Dat is
slechts één van de gevolgen. Om
dat de zenders zo simpel en slecht
zijn geconstrueerd, storen ze ook
op de zgn. harmonische en para
sitaire golflengten, dat wil zeg
gen dat ze ook storen op golf
lengten, die de helft, een derde,
een vierde enz. van de gebruikte
golflengte bedragen, een effect
dat doorwerkt zelfs tot de in
grootte van enkele meters toe. Dit
laatste betekent, dat ook televisie
ontvangst en wat veel erger is
de verbinding tussen straal
jagers en de grond worden ge
stoord. De heer D. Neuteboom,
chef van de opsporing bij de bij
zondere radiodienst van d'e P.T.T.,
26 juni N.V.R.V.,
27 juni K.R.O.
28 juni N.C.R.V.
29 juqi A.V.R.O,
30 juni N.C.R.V.,
1 juli K.R.O.,
3 juli A.V.R.O.,
4 'juli A.V.R.O.,
5 juli N.C.R.V.,
6 juli A.V.R.O.,
7 juli K.R.O.
8 juli K.R.O.,
17.30—17.40 uur;
18.10—18.20 uur;
17.50—18.00 uur;
18.50—19.00 uur;
17.50—18.00 uur;
18.00—18.10 uur;
18.50—19.00 uur;
17.30—17.40 uur:
17.30—17.40 uur;
19.00—19.10 uur;
18.10—18.20 uur;
17.20—17.30 uur.
Nieuwe voorzitter K.R.O.
vanavond voor T.V.
In de K.R.O.-t.v.-rubriek „In
woord en beeld" van vanavond, 21
juni a.s. zal de onlangs benoemde
voorzitter van de K.R.O., mr. H.
W. van Doorn, zich met enkele
woorden tot de kijkers richten.
„In woord en beeld" volgt onmid
dellijk op het Journaal en Weer-
overzicht.
zegt er dit van: „Er wordt vaak
gevraagd: is er nu echt wel eens
een toestel verongelukt tengevol
ge van dergelijke storingen." Ik
antwoord dan altijd: „wenst U
dan een vliegtuig voor uw voe
ten te zien neerstorten, waarna
een piloot uit het wrak kruipt,
die zegt: het was een clandestie
ne zender, en die vervolgens zijn
laatste adem uitblaast". Maar feit
is dat er toestellen verongeluk
ken zonder dat men enig idee van
de oorzaak heeft en feit is ook,
dat een gestoorde communicatie
voor deze vliegtuigen dodelijk kan
zijn. Feit is tenslotte, dat clande
stien zenden effecten op andere
golven van de vliegtuigen heftig
storen. Vele van de houders van
clandestiene zenders die voor de
rechter worden geleid, zijn recidi
visten. Sommigen verschijnen voor
de zesde keer voor de rechter, an
deren blijken meermalen zijdelings
opnieuw bij deze zendactiviteiten
te zijn betrokken.
Ook in Duitsland
I)e illegale etherziekte is uit Ne
derland de grens overgewaaid. Er
bestaan vermoedens dat de vele
clandestiene zenders vlak over on
ze oostgrens op zyn minst ge
ïnspireerd zijn op de Nederlandse
voorbeelden. Gedeeltelijk kan dit
worden verklaard door dezelfde
bevolkingsstructüur aan beide
kanten van de grens. Dat de om
vang in het westen van West-
Duitsland ook al onrustbarende
vormen heeft aangenomen, blijkt
uit het feit, dat de Westduitse
rechtbanken op het ogenblik by-
zonder strenge straffen geven aan
de ether pi raten.
RADIOEN T.V.-RUBRIEK
IWWWMVWWWMWVSAM
Sinds kort zendt de N.C.R.V.
het radioprogramma Man en
Paard" uitdat wordt verzorgd
door een ploeg reporters, die
met een als reportagewagen
ingerichte woonwagen door
Nederland trekt. De luisteraars
moeten telkens raden, vanuit
welke plaats een bepaalde uit
zending wordt gegeven.
Foto: Het inspannen van de
paarden. Van links naar
rechts: Goos Kamphuys, koet
sier J. v. d. Weerd en techni
cus J. S. Pielcet Weeserik.
TELEVISIE. De K.R.O. brengt tot
kwart over iyegen een programma
rond Israël. Eerst wordt iets verteld
over moderne Hebreeuwse liederen
daarna wordt een filmdocumentaire
over Jeruzalem vertoond.
Om kwart over negen gaan we naar
de eerste aflevering kijken van een
serie' zomerse amusementsprogram
ma's, die aan de Italiaanse Rivièra
zijn gefilmd. Het is een muzikaal
programma van Max Bygraven,
waaraan a.o. de zere jeugdige La Pie-
cola Pupa meewerkt. Wie denkt dat
dan de epiloog het programma afsluit
heeft het mis, want er na komt
een aflevering van onze arme rijke
taal.
De Vlaamse televisie zet haar einde
loze serie „Schipper naast Mathilde"
om half negen voort en brengt om
tien over negen de vijfde aflevering in
de serie „Beelden spraken", waarin
hoogtepunten uit de geschiedenis van
de stomme film worden getoond.
RADIO. De N.C.R.V. zendt 's middags
via Hilversum I om tien over half
twee het tweede bedrijf uit van de
opera „Tristan und Isolde" van Wag
ner. Het derde bedrijf wordt 28 juni
op dezelfde tijd uitgezonden.
De VARA brengt 's avonds via de
andere zender om tien over half negen
„De dubelgangsters", een hoorspel
van Michael Brett voor de microfoon
met oa. Constant van Kerkhoven.
Om vijf over half tien kan men naar
een gesproken portret luisteren van
Willy Brandt, de burgemeester van
West-Berlijn.
Piet Nortier verslaat
voor 25e maal de T.T.
Voor de 25e r aal zal Piet Nortier
op 24 juni a.s. voor de K.R.O. de
reportages verzorgen van de inter
nationale motorraces op het circuit
van Assen. In 1931 besloot de pro
grammaleiding vau de Iv.R.Ö. in de
radio aandaent te besteden aan de
reeks in 1926 aangevangen reeks
van jaarlijkse motorraces op het
Drentse circuit.
Piet Nortier de altijd enthousiaste
kenner van de motorwereld heeft
met zijn jaarlijkse radio-uitzen
dingen veel bijgedragen tot de gro
te populariteit van de Asser-T.T.
Jarenlang heeft hij zijn radio-re-
i populariteit van de Asser-T.T.
arenlang heeft hij zijn
portages voor de K.R.O. gecombi
neerd met de verslaggeving voor de
toeschouwers op het circuit. Om de
radioluisteraars een nog beter in
zicht in het wedstrijdverloop te
geven werd een "-weetal jaren ge
leden besloten P. Nortier geduren
de de T.T.-races geheel voor radio
reportages vrij tc maken. Met een
onderbreking gedurende de vijf
oorlogsjaren heeft Piet Nortier op
eminente wijze 24 maal de Asser-
T.T. voor de KR.O. verslagen. On
danks zijn 60 jaren en zijn vele be
langrijke functies in de internatio
nale motor- en autosportorganisa
ties vertrouwt de K.R.O. nog vele
jaren op deze bekwame medewer
ker te mogen rekenen.
StoomvdoeipW» uit 1879
Vooruitgang ia rijplezier bracht het „secotertijdperk".
Ontwikkeling in rookgenoegen bracht .Gulden Eeuvr".
Proef hoe een Senoritas van deze tijd kan
en moet smaken. Geniet van een Senoritas,
gemaakt op de smaak van een moderne man.
Vraag daarom Senator Gulden Eeuw!
Hef rooksignaal van de20ste eeuw!
14 et.
ook tn blikjes van 20 st.
WIt 4 WHChiUtnde advertentie» uit deze serfs opstuurt
SB]SrOR.XTlA.S -
Q
t
ir N.V, Senator Sigarenfabrieken, Eindhoven, ontving? een'plezierige Gulden-Eeuw virranlngl
FILMS IN ZEELAND
Een ideale vrouw, die in
het geheim getrouwd is
„U spreekt met Uw moorde
naar" (Dial M for murder), de
film, die deze week in ELEC
TRO (Middelburg) speelt, heeft
destijds als toneelstuk, door de
opvoering van de Nederlandse
Comedie, in Nederland veel suc
ces geboekt. De filmregie van
deze thriller was vanzelfspre
kend in handen van Alfred
Hitchcock. En hij heeft dat ge
daan met gevoel voor de adem
benemende situaties, die een
thriller moet bezitten en een
haarfijne kenschetsing van de
betrokken personen. Het is het
verhaal van de met een rijke
Wendice, die een aan lager wal
geraakte schoolvriend weet te
pressen zijn vrouw om het leven
te brengen en dan denkt een
waterdicht alibi voor zichzelf te
hebben opgebouwd.
Maar zijn vrouw doodt de school
vriend uit zelfverweer voordat deze
zijn lugubere opdracht kon volvoeren.
In een aantal zorgvuldig opgebouw
de scènes leidt de film dan naar een
climax waarin de koelbloedige mr.
Wendice een foutje begaat en zijn
„perfecte misdaad" als een kaarten
huis ineenstort. De hoofdrolspelers,
Grace Kelly en Ray Milland, leveren
sterk spel.
CITY (Middelburg) vertoont een
Renard: federalistisch
stelsel in België
De Waalse socialistische leider André
Renard, bekend door zijn leidende
rol tijdens de stakingen in België in
het begin van dit jaar tegen de
„eenheidswet", heeft in een redevoe
ring iu Brussel opnieuw een federa
listisch stelsel voor België geëist.
Op de oprichtingsvergadering van de
Brusselse afdeling van zijn „Waalse
Volksbeweging" verklaarde Renard
maandagavond, dat hij geen afschei
ding van Wallonië nastreeft. „Indien
men erkent, dat er verschillen zijn
tussen Walen en Vlamingen, dan
moeten daarvan ook de consequenties
worden aanvaard wat het bestuur be
treft", zeide hij.
Renard keerde zich fel tegen het
Vlaamse overwicht in de regering-
Lefèvre en betoogde, dat „men Wal
lonië wil laten sterven ten bate van
Vlaanderen, alleen omdat Wallonië
rood 1»".
film met de veelbelovende titel „De
ideale vrouw''. Die ideale vrouw is
dan Ruth Leuwerik, die in deze film
de rol speelt van een vrouwelijke
burgemeester van een kleine stad,
die in het geheim getrouwd is met
de leider van de oppositiepartij. Dat
leidt uiteraard tot vele verwikkelin
gen, vooral omdat er in het stadje
een strijd gaande is over de bestem
ming van een oud slot. Het in het
geheim getrouwde echtpaar wordt
ziek, gaat daarna op huwelijksreis
en besluit tenslotte te scheiden. Maar
natuurlijk komt alles weer in orde.
„Liefde en begeerte", de film, die
deze week in ALHAMBRA (Vlis-
sïngen) wordt vertoond behelst
het verhaal van een jong meisje,
dat onder de invloed komt van
een niet meer zo jonge veroveraar.
Zij wordt echter vanzelfspre
kenddoor hem teleurgesteld en
maakt daarop kennis met een jon
ge componist,/ die niet alleen ro
mantisch van aard is, maar ook
hoe kan het anders een
grote liefde voor het bedrogen
wicht heeft opgevat. Op vakantie
ontmoet ze de veroveraar echter
weer en ze kan ten tweede male
geen weerstand bieden aan zijn
charmes. Ze raakt in verwachting
Aan de verleider en verlaat haar
echtgenoot om een nieuw bestaan
op te bouwen.
Hetzelfde theater vertoont deze week
ook nog een film van heel wat hoger
gehalte: „Voor wie de klok luidt".
De onlangs overleden acteur Gary
Cooper en Ingrid Bergman vertolken
de hoofdrollen in deze sublieme film,
die werd gemaakt naar een roman
van Ernest Hemmingway.
Het gaat er crimineel toe op het ei
land uit de film „Misdaad* op het
eiland", waarvan de hoofdrollen wor
den vervult door Mickey Rooney en
Terry Moore. „Misdaad op het ei
land" is deze week te zien in LUXOR
(Vlissingen).
In „De legioenen van de Nijl", die in
GRAND (Goes) speelt, wordt men
teruggevoerd naar vroeger tijden,
toen het oude Egyptische rijk op
haar grondvesten wankelde. In dit
verhaal, dat vrij bloedig is. worden
koningin Cleopatra, keizer Augustus
en Marcus Antonius ten tonele ge
voerd.
Ook Curridius. een schone jongeling,
is van de party. Hij is verliefd op
Marianne, een mooi slavinnetje, hoe
wel hij bemind wordt door de ver
wende en grillige Cleopatra. Tenslot
te breekt de dag aan van de beslis
sende slag tussen de Egyptische le
gers en de legioenen van Augustus.
Marcus Aü*onïus pleegt zelfmoord
ook Cleopatra leueenit zicli van
het leven, Curridiu.* heef' echter zyn
;eluk gevonden bij 'n slavinnetje.
Grace Kelly, die een van de hoofd
rollen vertolkt in Hitchcock's „U
spreekt met uw moordenaar".
Proef maar eens zo'n zachte
Edelcaramel
Fijne romige
smaak. Smeltend
op de tong.
37 ct per 100 gr.
Op écht
lekkers staat Lonka
Amerikaanse psychiater
verdacht van spionage
De Amerikaanse psychiater, dr. Ro
bert Solde is voor de rechter ge
bracht op beschuldiging van dezelfde
activiteiten als die waarvoor zijn
broer, Jack Sohle terecht heeft ge
staan: spionage.
De broers zouden zich op dit punt
verdienstelijk hebben gemaakt voor
de Sowjet-Unie. Soble lijdt aan leu-
kaemie en heeft volgens zijn arts
hoogstens nog een jaar te leven. Als
hij echter schuldig bevonden wordt
aan het ten laste gelegde: spionage
in oorlogstijd en het verraad van
atoomgeheimen, zal hij wellicht die
p, iode niet halen, omdat hij tot de
doodstraf veroordeeld kan worden;
(Advertentie)
Mengmeststof voor kamerplanten 65°/o - 100 grs - 65 ets. Volop bloei en groei
