WOLHARIGE NEUSHOORN IN
DE PUT VAN WISSENKERKE
BATAVUS
Stil
R.C.S. WON MET 5-3 VAN
ZEEUWS AMBONEZENELFTAL
REEDS FRAMBOZEN EN BESSEN
OP ZEEUWSE VEILINGEN
WOENSDAG 21 JUNI 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Z.Z. 8 HAD BEET..
Oosterschelde
geeft IJstijd-
geheimen prijs
ZWARTE, schier vormloze
klompen waren het, die de
vier korren van de ZZ 8 dins
dag van de bodem van de
Oosterschelde op het dek van
het mosselvaartuig brachten.,
Met pokken overdekte steen
klompen, die een leek onmid
dellijk als waardeloos zou te-
rugsmijten. Maar drs. G. Kor-
tenbout van der Sluys zag e1*
iets in. Nog maar nauwelijks,
nadat zo'n stuk op het dek
van de Zierikzeese mosselkot-
ter was terechtgekomen, ter
wijl de krabben zich nog over
het hout weghaastten, schud
de hij het uit de mouw:
„Aheen groot bot. De
neushoorn weer. Opperarm
been". En weinig later, als
hij op de "^iporplecht het bot
wat had ontdaan van pokken
en wieren: „Van een wolha
rige neushoorn. Ja, dat is een
flinke soort
Zo ring het keer op keer. De
ZZ 8 van schipper B. W. Schot
was „ter bottenvangst" en nog
wel met veel succes. Want er
belandden deze dag verschil
lende fossiele beenderen op
het dek van het mosselvaar
tuig. Men viste ditmaal in
de „put" van VVissenkerke, een
diepe plaats onder de noord
kust van Noord-Beveland
naar de botten van de reusach
tige dieren, die in de IJstijd het
Deltagebied in zuidwestelijk
Nederland moeten hebben be
volkt.
Dat is zo'n miljoen jaar tot tien
duizend jaar geleden. Een frisse
tijd en een tijd met kolossen. Gis
teren manipuleerde er iemand wat
onhandig met een rugwerveltje
van een walvis uit die (koude) da
gen. Hij kreeg het op z'n tenen en
vond toen aanleiding, het rugwer
veltje maar eens te wegen, yijf
kilo.
En zo kwam het ene fossiele
bot na het andere uit de kor
ren. Drs. Kortenbout had aan
het begin van de tocht gezegd:
„Soms is één stukje meer
waard dan een heleboel". Maar
hij was toch zichtbaar verge
noegd, toen het door hem mee
gebrachte „determineertrom-
meltje", een houten kist, te
klein bleek.
Tegen het einde van de dag rijm
de liij: „Dat werveltje mag er ook
zijn. Maar het kistje wordf te
klein
Het was verbazend te zien, hoe
snel deze Leidse conservator het
„ruwe materiaal", die zwarte
steenklompen determineerde. Als
de korren de bodem van de zesen
veertig meter diepe put van Wis-
senkerke hadden afgestroopt en
aan dek de botten nog tussen de
verdere inhoud van de korren la
gen bakstenen, basalt, zeester
ren, vis, krabben en een enkele
kreeft wist hij „de aard van het
beestje" al vast te stellen.
„Een stuk schedel van een wal
vis, en dit is een walvistand, een
mooie vondst". Even later komt
een stuk hertengewei naar boven,
tegelijk met dc wervel van een
mammoet.
Dan blijkt welk een vergaarbak
van fossiele beenderen de Ooster
schelde is geworden. Het herten
gewei dateert uit het begin van
de IJstyd, de wervel moet hebben
toebehoort aan een mammoet, die
aan het eind van de IJstijd leefde.
Wolharig....
Bij een volgende trek met de kor
ren komt weer een stuk naar bo
ven. Zwart, niets aan te zien.
„Neushoorn", zegt de man uit
Leiden gedecideerd, „land- en zee
dieren bij elkaar". Enkele uren la
ter behoort de wolharige IJstijd-
neushoorn tot de alledaagse zaken.
Als het beest zich weer althans
fossiel laat zien zegt drs. Kor
tenbout met een intonatie, die
hem, zo hij Engels sprak, tot
Oxford-man zou stempelen:
„Neushoorn. Scheenbeen dit keer".
Een ideale Oxford-figuur zou drs.
Kortenbout niet zijn. Daarvoor
wordt hij tegen het eind van de
dag te enthousiast. Uitlatingen
als „Je krijgt een hele neushoorn
bij elkaar als je hier doorvist"
en „De walvis" wordt hoe langer
hoe dikker", zouden eenvoudig on
vergeeflijk zijn.
Meer inzicht
De Leidse conservator toonde
daarvoor te veel enthousiasme
over deze tweede dag van de
speurtocht naar fossiele beende
ren in de Zeeuwse wateren, die
in totaal een maand zal duren.
Doel is: meer inzicht te krijgen
in de verschillende fauna's, die
hier in de Ijstijden hebben geleefd
en waar men nog maar bitter wei
nig van weet. Een inventarisatie,
die vóór de afsluiting van de Oos
terschelde moet gescnieden, omdat
daarna de kans bestaat, dat de
thans op de bodem liggende fos
sielen door het wegvallen van de
stroom onder het zand of slib ko
men te zitten.
Bij dit onderzoek werken drie
instellingen samen: het Rijks
museum voor Geologie en Mi
neralogie te Leiden, de Geo
logische Dienst te Haarlem en
het Rijksmuseum voor Na
tuurlijke Historie te Leiden.
Zo was gisteren, behalve drs.
Kortenbout, aan boord drs. C.
J. Overweel, evenals drs. Kor
tenbout conservator van liet
eerstgenoemde museum. Drs.
Kortenbout houdt zich bezig
met het determineren; drs.
Overweel bepaalt de ouderdom
van de vondsten.
Van de Geologische Dienst is bij
het onderzoek tegenwoordig de
heer F. Willemsen, die het op de
foraminïferen heeft voorzien, het
onderzoek naar zowel fossiele als
levende eencelligen. Van het Rijks
museum voor Natuurlijke Historie
was de heer J. A. G. Delfos aan
boord, die recente biologische fa
cetten onderzoekt, waarbij hij zich
voornamelijk bepaalt tot de le
vende schaaldieren, die in de Oos
terschelde voorkomen. Maar de
Z.Z.8 zal in de eerstkomende vier
weken toch in hoofdzaak uitva
ren voor de jacht op fossiele been
deren.
Een luxe
oogst van gisteren...
(Foto P.Z.C.)
Een onderzoek, dat in zekere zin
„een luxe" is. Hoewel dergelijke
speurtochten voor de wetenschap
van onschatbaar belang zijn, heb
ben zij strik^ materieel gezien
geen enkele 'waarde. Daarom is
het bijzonder moeilijk hiervoor
geld vrij te krijgen. Het thans be
gonnen onderzoek werd echter
mogelijk door de pry's van f 10.000,
die de Koninklijke Shell ieder jaar
beschikbaar stelt voor weten
schappelijk onderzoek en welke
prijs door de Hollandse Maat
schappij der Wetenschappen wordt
toegewezen.
Dit jaar dus voor een onderzoek
naar de IJstijd-fauna in het zuid
westelijk deel van Nederland, die
veel gevarieerder moet zijn ge
weest dan de hedendaagse fauna,
die in Nederland nog zo'n 150
soorten wilde zoogdieren omvat.
Na twee dagen reeds volop op
merkelijke vondsten, waarvan op
óLL V- 'ut,
Drs. G. Kortenbout
....scheenbeen dit keer....
Foto P.Z.C.)
de eerste dag het bot van een
holenbeer en gisteren de botten
van de wolharige neushoorn. Na
afloop van het onderzoek gaat
een groot deel van de vondsten
naar Leiden, een ander deel zal
worden geschonken aan het
streekmuseum te Zierikzee.
Verdronken dorpen
Er werden niet alleen fossielen
opgehaald.
In de korren zitten vaak stenen,
die afkomstig moeten zijn van
verdronken dorpen, kloosters of
kastelen. Door het water rondge-
Lyceiimmelsje9 uit Voorburg
gelukkig met stenen....
Foto P.Z.C.)
slepen weinig zeggende klooster
moppen.
Dat soort zaken gaat als regel
weer overboord. Maar gisteren
waren er twee meisjes aan boord,
leerlingen van het Huygens-
lyceum te Voorburg, die wèg wa
ren van kloostermoppen. Elly Bax-
meïer uit Zoetermeer en Marian
ne Muller uit Ryswyk,.die dankzy
een bezoekje aan het Zierikzeese
streekmuseum in contact kwamen
met de conservator en een tochtje
mochten meemaken.
Teiwijl ze ijverig allerlei stenen
in kartonnen dozen deden, vertel
den ze: „We zijn alle twee dol op
die ouwe dingen. Dit is een unie
ke kans; die krijgen we nooit
weer". Even later kwam Elly op
draven met een grote steenklomp.
Enthousiast vertelde ze; „Dit is
nu een echte kloostermop. Die
neem ik mee. En dit kan een tegel
uit de vloer van een oud klooster
zijn. Tenminste dat kan ik thuis
zeggen". En dit leert dan, dat er
altijd nog twintigste-eeuwse tie-
nertjes gelukkig te maken zijn
met een paar oude stenen. Even
gelukkig als de wetenschapsmen
sen bij het ophalen van een zwar-
te, vormloze klomp, waaruit zij
lezen, wat er voor duizenden jaren
in Zeeland's koude dreven rond
zwierf: holenberen en wolharige
neushoorns, waarvan men de res
ten vond onder de Noordbeve-
landse wal, in de Put van Wissen-
kerkei
Eerste paal voor bedrijf
fa. Maljers in de grond
In totaal 200 palen van
rond 20 meter lang
Mevrouw L. Maljers-Koole heeft dins
dag meegeholpen met het heien van
de eerste paal voor het nieuwe be
drijf van de groothandel in levens
middelen F. Maljers Zn. op het
voormalige terrein van Alberts aan
Achter de Houttuinen te Middelburg.
Die medewerking van mevrouw Mal
jers had, zo wil de traditie, gepaard
moeten gaan met een daverende klap
Maar toen zij het enorme heiblok de
laatste slag op de 17 meter lange hei
paal waarop vandaag nog een be
tonnen opzetstuk van S meier gezet
wordt liet toebrengen, bleef de da
verende klap achterwege. De „ont
steking" weigerdeMaar de paal
zat stevig in de grond, al rcas het
mantelpakje van mevrouw Maljers
zwart geworden van de hei-installa
tie, wel aan een reinigingsbeurt in de
stomerij toe
Zo werd dus dinsdag een begin ge
maakt met de werkzaamheden, die
dit deel van Middelburg in de toe
komst een geheel ander aanzien zul
len geven. Want behalve het nieuwe
bedrijf van de firma Maljers is op
dit terrein ook de bouw geprojec
teerd van het nieuwe politiebureau
en van de nieuwe brandweerkazerne.
De paal, waai'op mevrouw Maljers de
laatste „klap" liet vallen, was de
eerste van een serie van tweehonderd
palen van 16 tot. 20 meter lang. Er
moet hier flink en met bijzonder lan
ge palen geheid worden, omdat de
eerste laag grond bijzonder zacht is.
Het nieuwe oedrijfspand van de fir
ma Maljers, dat ontworpen is door
de adjunct-directeur van gemeente
werken Middelburg, de heer H. Mooi-
broek. zal bestaan uit een magazijn
van 2500 vierkante meter en een kan
toor aan de voorzijde met een
breedte van 46 meter en een opper
vlakte van 560 vierkante meter. Aan
de zij- en achterkant van het terrein
wordt het stratenplan geheel ver
nieuwd.
Omstreeks september zal de eerste
steen voor het nieuHve pand gemet
seld kunnen worden.
Belgische matroos pleegde
inbraak in Hansweert
De inbraak aan boord van het Bel
gische m.s. „Monique" in de haven
van Hansweert, waarbij schipper
Tramper praktisch al zyn bezittingen
kwijtraakte, is opgelost. De Belgi
sche rijkswacht heeft een twintigja
rige Belgische matroos van het mo
tortankschip „Archimont" gearres
teerd.
te water waren sporen gevonden,
Bij het onderzoek van de rijkspolitie
die erop wezen, dat deze inbraak
door een schepeling moest zijn ge
pleegd. Daar op het tijdstip, dat de
inbraak werd ontdekt, enkele vaar
tuigen, die in de nabijheid van de
„Monique" hadden gelegen, naar Bel
gië waren vertrokken, werd de Bel*
gische rijkswacht van dit misdrijf in
kennis gesteld. Bij hun onderzoek
vonden zij aan boord van de „Archi
mont" alle ontvreemde goederen. De
matroos werd gearresteerd en inge
sloten. Reeds maandagavond kreeg
de rechtmatige eigenaar zijn bezit
tingen terug.
DE SOUBURGSE SPORTWEEK
Marathon-volleybalsters
verloren van Zuidwesters
In het kader van de Souburgse sport
week werd dinsdagavond een voet
balwedstrijd gespeeld tussen RCS en
het Zeeuws Ambonezenelftal RCS
won deze wedstrijd verdiend met 5-3.
Op een bijveld werd tevens een vol
leybalwedstrijd gespeeld tussen de
damesploeg van de Zuidwesters en
die van het Vlissingse Marathon.
Deze wedstrijd eindigde in een 3-2
overwinning voor de Zuidwesters.
De twee voetbalelftallen, die in het
veld kwamen, hadden twee geheel
verschillende spelopvattingen. De
Souburgers zetten met lange trappen
hun voorhoede aan het werk en door
dat de vleugelspelers vaak in het snel
werden betrokken leverden deze aan
vallen veel gevaar op. In de verde
diging grepen de Souburgers stevig
in en werkten dan zonder talmen de
bal weg.
In het Ambonese elftal ging dit
geheel anders. Zij verdedigden
minder resoluut en als zij een aan
val hadden onderschept, werd het
leer met korte tikjes naar voren
gespeeld, waarbij vaak onzuiver
werd geplaatst. Hierdoor kwam
de bal dikwijls weer in het bezit
van RCS, hetgeen veel gevaarlijke
situaties voor het Ambonese doel
opleverde. Ook in de aanval speel
den de Ambonezen veel te kort.
Technisch waren zij wel iets beter
dan hun Souburgse tegenstanders,
maar dit leverde geen rendement
op. Ook werden de aanvallen te
vaak door het midden geleid,
waardoor de Souburgse verdedi
ging steeds tijdig kon ingrijpen.
De eerste aanvallen waren voor het
Ambozenelftal. Na 10 minuten schoot
Johny Lillipaly (Vlissingen) na goed
doorgebroken te zijn, buiten bereik
van doelman Oranje tegen de paal.
Het spel verplaatste zich geleidelijk
en Souburg kwam steeds meer in de
aanval. Na 20 minuten kopte J. Kar-
reman uit een voorzet van rechts het
eerste Souburgse doelpunt in het
doel. Na dit doelpunt gingen de Am
bonezen het accent teveel op de ver
dediging leggen; zonder succes ove
rigens. Want even later scoorde A.
van den Berge uit een scrimmage via
de onderkant van de lat het tweede
Souburgse doelpunt. De Ambonezen
kwamen nu iets in de meerderheid
en in deze fase was het Lillipaly die
zijn medespelers van uitstekende pas
ses voorzag. De aanvallen hadden
echter geen succes en met 2-0 kwam
de rust. Reeds direct r.a de hervat
ting slaagde B. Roseveldt erin met
een boogbal de doelman van het Am
bonezen elftal, Cor Sanderse te pas
seren. Ongeveer een kwartier na rust
scoorde Lopulalan (Goes) met een
uitstekend schot het eerste tegenpunt
Maar even later bracht Van de Berge
de stand op 4-1. Na 30 minuten kreeg
Van de Berge de bal voor het doel
in zijn bezit, passeerde een tegen
stander en schoot onhoudbaar in: 5-1.
Acht minuten voor het einde brak
Steef Sohilat over links door. Precies
op tijd zette hij de bal voor naar Pa-
rüsua, die deze kans wist te benut
ten: 52. Twee minuten voor het
einde bracht Frans Malawau de eind
stand op 53.
In de volleybalwedstrijd was er
slechts weinig krachtsverschil tus
sen de belde ploegen. De eerste set
leverde een 15-7 overwinning op
voor Marathon. In de tweede set
kwam Marathon op een bepaald mo
ment met 49 achter te staan. Een
time-out scheen redding te brengen:
de Vlissingse dames haalden op tot
1010, maar Zuidwesters won toch
met 15—13.
Ook in de derde set nam Zuidwesters
al direct een voorsprong, mede door
het goede smashen van mejuffrouw
Van Belzen. Via 1.0:14 eindigde deze
sèt in een 1015 overwinning voor
Zuidwesters. Marathon won de vier
de set na lang te hebben achter ge
staan met 1512. De vijfde set ein
digde tenslotte in een 1513 over
winning voor de dames van Zuid
westers, die hiermee ook de partij
op hun naam brachten.
/net
RDTERODN
mUMMIUTIttM TMMEX (jaOTEnji HILKKUH
BINNENKORT OMVANGRIJKE KWANTUMS
Maar belangrijkste aanvoer
toch van aardbeien
In de seizoendrukte op de Zeeuwse
veilingen hebben zich nu ook de
frambozen en rode bessen gemengd.
Al sinds een week is er dagelijks een
gering aanbod van deze produkten.
Deze week zijn de aanvoeren pas in
omvang" toegenomen. Vooral het rij
pingsproces van de frambozen vol
trekt zich nu in een versneld tempo,
nu de struiken van de regenbuien
van vorige weck geprofiteerd hebben
en het weer ook een zomerse houding
heeft aangenomen. De komende
veertien dagen zuilen er dan ook om
vangrijke kwantums frambozen ver
wacht mogen worden.
Ze zullen echter niet die van de laat
ste twee jaren evenaren, omdat daar
voor het gewas een te wisselend beeld
geeft. Maandag werd de eerste indu
strieveiling van frambozen gehou
den. De prijs bewoog zich op een ge
middeld niveau van rond 1.30 per
kg, maar dinsdag zakte dc markt
voor kwaliteit I terug naar f 1.18. De
kwaliteit II kon het niet verder bren
gen dan 0.92 volgens de noteringen
op de Kapelse veiling. Ten gevolge
van het stijgen van het aanbod liepen
ook de rode bessen op deze veiling
dinsdag in prijs sterk terug. Tot voor
gisteren wist de markthandel voor dit
produkt een prijs te besteden die
voor kwaliteit I geprijsd lag tussen
25 en 60 cent een doosje van 2Vz ons.
Dinsdag bedroeg zij slechts yan 13
tot 21 cent voor kwaliteit I en 10
tot 16 cent per doosje voor kwaliteit
n tegenover de dag daarvoor van 30
tot 45 cent.
Ook de komende veertien dagen
mogen er heel wat rode bessen
verwacht worden. De oogst is dit
jaar zeer goed, terwijl er tegen
over het totale aanbod van voor
gaande jaren een verhoogde aan
plant staat. Hoewel de industrie
aardbeien een aflopend karakter
zullen gaan krijgen omdat het
vooral met het ras Regina naar
het laatst begint te lopen vormen
de aardbeien toch nog de hoofd
moot in de veilingaanvoer.
Het ras Talisman en Red Gauntlet
bevindt zich momenteel volop in
oogst, zodat deze samen met de Sen-
ga Sengana als consumptie-aardbei
en de komende dagen de markt nog
volop van voorraad kunnen voorzien.
Ook bij de aardbeien, waarvan de
veiling te Kapelle er dagelijks nog
een aanbod te verwerken krijgt van
tot 25
30 tot 35 ton, waarvan 20 t
25 ton
voor de industrie, liep dinsdag de
prijs terug. De oorzaak niervan moet
wel gezocht worden in het landelijk
toenemend aanbod. Zo noteerde de
Regina I 1.13 tegenover 1.32 tot
1.38 de dag daarvoor. Ook de leve
ringen in doosjes voor de verse con
sumptie daalden in prijs. Nochtans
kan er voor de aardbeien van dit sei
zoen gesproken worden van een goed
jaar. Tot nog toe zijn deze afgezet
kunnen worden tegen zeer bevredi
gende prijzen, terwijl ook de op
brengst der planten goed tot zeer
goed is geweest.
A. Francke Wzn. wethouder
van Grijpskerke
Als opvolger van de heer P. Ton
De gemeenteraad van Grijpskerke is
dinsdag onder voorzitterschap van
waarnemend burgemeester A. W. Ce-
vaal burgemeester H. U. Bouw
man is nog steeds met ziekteverlof
bijeengeweest voor het benoemen
van een wethouder in de plaats van
de heer P. Ton, die naar Souburg
verhuisd is. In de plaats van de heer
Ton (a.r.) werd met algemene stem
men zeven van de zeven be
noemd de heer A. Francke Wzn.
(a.r.).
Voordat de raad de heer Francke,
die door loco-burgemeester Cevaal
hartelijk welkom géheten werd. be
noemde, werd de heer A. Geschiere
Szn., die de lijstopvolger is van de
heer Ton, tot raadslid beëdigd.
Voorts stelde de raad een bedrag van
7,50 beschikbaar voor een medaille
die de'regelingscommissie van de ne
gende fokveedag voor Walcheren
mag aankopen.
Vrouwenbond N.V.V. hield in
Breskens gewestelijke dag
De Vrouwenbond van het N.V.V.
hield dinsdag in Breskens een ge
westelijke dag. De presidente, mevr.
Schipper uit Goes, sprak in haar
openingswoord haar voldoening uit
over de grote opkomst. De heer C.
Hoek uit Goes hield een causerie over
actuele problemen in de huidige sa
menleving, waarbij ook de vrouwen
een taak hebben. Hierna vertelde me
vrouw M. Dijk uit Biervliet over de
reis naar Denemarken, die zij samen
met mevrouw Bliek uit Vlissingen en
mevrouw Dierikx uit Terneuzen had
gemaakt. De dames hadden deze reis
gemaakt onder auspiciën van de
Unesco, om ondervinding en studie-
stof op te doen over het leven van
de vrouw in andere landen. Zij wer
den in Denemarken gastvrij ontvan-
fen door een vrouwenorganisatie,
[evrouw Dijk vertelde over de
vriendschap die zij in dat land had
den ontvangen. Na de pauze, waarin
de dames een bezoek brachten aan
het Breskense strand, droeg mevrouw
A. Slootweg, bondspenningmeesteres
van de N.V.V. Vrouwenbond, enkele
gedichten voor. Mevrouw Asperen
Van de Velde vertelde het verhaal
„Ons huis". Tot slot van de bijeen
komst zongen de aanwezigen nog
enkele liederen.
Overplaatsing
De assistent van 's rijks belastingen
W. B. J. Kuijs is bij beschikking van
de staatssecretaris va: financiën met
ingang van 16 juli 1961 overge
plaatst van Rotterdam invoerrech
ten en accijnzen) naar Heinkens-
zand.