PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
STAATSGREEP IN BULGARIJE DOOR
VERRAAD MISLUKT
Kritiek van directie
N.A.M. op verwijten
Slechte economische
toestand drijfveer
Minister Luns onwel
tijdens Kamerdebat
Rijkspolitie: meer veiligheid op
de Zeeuwse wegen
Vand
aag...
KENNEDY'S PERSCHEF KREEG
MEDISCHE ENCYCLOPEDIE
Pessimisme
204e jaargang - no. 139
Dagblad, uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W. Leertouwer en O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS BS cent per
week, 7,00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per kw. Losse nummer» 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 15 juni '61
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent p»r
m.m. Minim, p. advertentie 4.—
Ing.mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels»
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no. 3S930O P.Z.C.. Middelburg.
Bureaus: Vliasingen Walstr. 58-60, tel. 2355 (b.g.g. red. 1508/3545, adv. 3647/3643); Middelburg, Markt 51, tel. 3841 (b.g.g.red. 2078/3169, adv. 2376)Goea Gr. Markt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. 7853, adv. 5213); Oostburg, tel. 2393; Ter neuzen tel. 2116; Zierikzee, red. tel. 2425, adm. tel. 2094.
PARTIJLEIDER TSJIWKOW MOEST WORDEN AFGEZET
Volgens berichten die woensdag van verschillende zijden radio
Vrij Europa te Wenen hebben bereikt, is een revolte in de krin
gen van de communistische partij in Bulgarije mislukt. De op
stand zou ten doel hebben gehad de huidige leiders uit de macht
te ontzetten. Volgens deze berichten zouden tenminste vier Bul
gaarse generaals als gevolg van het oproer zijn ontslagen.
Geruchten over een ophanden zijnde staatsgreep zouden reeds
sedert april de ronde hebben gedaan in Soi'ia. Volgens de onbe
vestigde berichten zouden de samenzweerders hebben besloten
om partijleider Todor Tsjiwkow af te zetten, omdat er in het
gehele land ongenoegen bestond over de slechte economische
toestand.
Volgens de berichten die in Wenen
werden ontvangen, zouden de samen
zweerders hebben besloten een nieu
we regering te vormen, die hoewel
communistisch, toch onafhankelijker
zou zijn van Moskou, Zij zouden ook
een verandering van de economische
politiek hebben voorgestaan.
Dubbelhartig
De samenzweerders, die hadden
gehoopt hun staatsgreep geweld
loos te kunnen uitvoeren, zouden
echter in de val zijn gelopen door
de dubbelhartigheid van een hun
ner.
Een aantal arrestaties zou hebben
plaatsgehad, doch de aanstichters, de
generaals, zouden naar afgelegen
posten in de provincie zijn verban
nen, in afwachting van de bestraf
fing.
De vier ontslagen generaals onder
hielden in 1957 nauwe betrekkingen
met twee generaals én voormalige
helden uit het verzet, die in dat jaar
uit het centraal comité van de partij
werden gestoten.
Het waren Jonko Panow en Dobri
Terpesjevv. Zij werden in dat jaar
beschuldigd van „adviesgeven'' aan
een oppositiegroep in de communisti
sche partij.
Deze groep zou onder leiding heb
ben gestaan van Nikola Koefardziew,
één van de leiders van de vakbond.
Andere functionarissen uit deze bond,
onder voorzitterschap van Todor
Prajow werden aan het begin van
dit jaar uit hun functie ontzet.
Kennedy om voortzetting
van kernproeven gevraagd
Voorzitter Chet Holifield van de se
naatscommissie voor atoomenergie
heeft woensdag meegedeeld, dat hij
aan president Kennedy heeft ver
zocht om opdracht te geven de proef
nemingen met ondergrondse kernont-
ploffingen voort te zetten.
Hij hoopt, dat het Amerikaanse
staatshoofd „binnen enige weken"
hiertoe zal besluiten.
Gerechtelijk onderzoek heeft uitgewe
zen. dat de 83-jarige Gerald Snutts, een
gepensioneerd ingenieur die in een te
huis van het Leger des Heïls van zijn
oude dag genoot, een plotselinge dood
vond doordat zijn baard in brand vloog.
Iliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I Bier voor de
brandweer
Do politie van Seaside Park
§1 (New Jersey) heeft de vol-
maakte oplossing gevonden om n
H zich te ontdoen van een grote
hoeveelheid bier die in het be-
zit was van tieners en in het
weekeinde in beslag werd ge- n
nomen. H
Daar de politicmannen het bier
niet mogen drinken of verko-
p pen. geven zij het aan de plaat-
selijke brandweer. Hun stad-
genoten merken echter bitter m
op dat de meeste politieman-
s ncn toevallig tot dc afdeling
vrijwilligers van de brandweer
behoren.
lllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
De gemeentepolitie van Vallcens-
waard heeft als eerste korps in
Nederland de beschikking gekre
gen over de veranderde uniformen
in de nieuwe stijl. Woensdagoch
tend stond het korps voor het
stadhuis van Valkenswaard aan
getreden om door burgemeester
A. J. J. M. van Hellenburg Hub ar
en inspecteur J. P. H. Koerner te
worden geïnspecteerd.
Westelyke waarnemers beschouw
den de geruchten over een mislukte
opstand in partijkringen als een
nieuw bewijs van de stelling, dat de
Bulgaarse partij voor een nieuwe
crisis staat.
Zij wijzen erop, dat de vier generaals
die zouden zijn verbannen, allen par- i
tisanenleider zijn geweest in de j
tweede wereldoorlog, en dat de leger-
aanvoerders zich konden verheugen
in de goede gezindheid van de bevol
king.
De economie van Bulgarije is in de
afgelopen jaren hardhollend achter
uit gegaan door de nietsontziende
collectivisering van de boerenbedrij
ven.
1... verricht de commissaris van
ie koningin in Zeeland, jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot, de S
officiële opening van de nieu- S
we technische school aan de
Bergweg te Goes.
Nederlands-Duits gesprek
in begin van juli
GEEN HARTAANVAL
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken heeft woens
dag in antwoord op een vraag mee
gedeeld, dat het Nederlands-Duitse
gesprek over de A.K.U. en de conces
sies in de Eemsmonding begin juli
zal worden gehouden. Deze kwesties
houden, zoals bekend, verband met
het vorig jaar getekende Nederlands-
Duitse verdrag.
Het is nog niet bekend welke Neder
landers de staatssecretaris van bui
tenlandse zaken, dr. H. R. van Hou
ten, bij dit gesprek zullen bijstaan.
Van Duitse zijde zal, naar wordt aan
genomen, dr. R. Lahr de voornaamste
vertegenwoordiger zijn.
De plaats van het gesprek is nog
niet vastgesteld.
CONFLICT OM GASBEL
„Brigitta" en N.A.M. zijn
zustermaatschappijen
(Van onze Haagse redactie)
Drie dagen nadat het volle licht Is
gevallen op ernstige leemten die het
Nederlands-Duits „General-Bereinï-
gungsvertrag" vertoont, tekent zich
'n duidelijk verschil in standpunt tus
sen de Nederlandse regering en de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
af over de betekenis van Duitse voor-
bereidigen om een deel van het aard
gas uit de. gasbel onder oostelijk Gro
ningen weg te zuigen. Wat aanvan
kelijk een regeringsmterventie bij de
Duitse regering ten gunste van de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
leek, wordt door de N.A.M. kennelijk
allerminst als zodanig gewaardeerd.
In scherpe bewoordingen heeft de di
recteur van de N.A.M. in 'n interview
kritiek geoefend op de opwinding in
Nederland over de mogelijkheid dat
Duitse maatschappijen in 't betwiste
Eemsgebied van de gasbel zouden
gaan tappen. De N.A.M.-directeur gaf
te kennen deze opwinding te betreu
ren in een tijd van groeiende eenheid
in Europa, insiders kunnen in deze
verklaring niet anders zien dan kri
tiek op de Nederlandse regering zelf,
die immers een formele nota aan de
Duitse regering heeft gezonden over
het voornemen van de Duitse over
heid om voor dat betwiste gebied een
concessie te verlenen.
President Kennedy heeft woensdag,
zijn perséhef, Pierre Salinger, voor
zijn verjaardag een goedkope medi
sche encyclopedie gegeven.
Salinger moet sinds een week iedere
dag talrijke vragen beantwoorden
over de toestand van de president,
'die aan een verrekking in de rug
lijdt. Hoewel hij naar beste vermo
gen tracht in te gaan op de vaak In
gewikkelde medische vragen, be
klaagden dinsdag persvertegenwoor
digers zich dat zij niet voldoende
werden ingelicht. Zij verzochten om
een onderhoud met de lijfarts van
de president, dr. Janet Traveil.
Intussen heeft Salinger meegedeeld,
dat mevrouw Kennedy pas in Grie
kenland, waar zij na haar bezoeken
met de president aan Parijs, Wenen
en Londen een korte vakantie door
brengt, uit de kranten had verno
men van de ongesteldheid van baar
echtgenoot. Donderdag wordt zij ln
Washington terugverwacht. De pre
sident, .die nog met krukken loopt,
zal haar van het vliegveldafhalen.
Geen bezwaar
Bij informatie is ons inmiddels geble
ken, dat het inderdaad bepaald niet
op instignatie van de N.A.M. die
de voor de hand liggende „uitbater"
van de gasbel van Slochteren zal zijn
was dat de regering in Bonn pro
testeerde.
De uitlatingen van de heer Stheeman
maken zelfs de indruk, dat de N.A.M.
er bepaald geen bezwaar tegen had
dat de concessie aan de Duitse aan
vrager zou worden verleend.
Deze nogal verrassende ontwikkeling
van de zaak, moet vermoedelijk wor
den gezocht in het feit, dat de voor
naamste Duitse concessie-aanvrager,
de aardolie maatschappij Brigitta te
Hannover, in feite een zuster van de
Nederlandse Aardolie Maatschappij
blijkt te zijn.
(Van onze parlementaire redacteur).
Een half uur na liet begin van
de Kamervergadering van
woensdag, is de minister van
buitenlandse zaken mr. J. Luns,
die met dc ministers De Pous
en Marijnen achter de rege
ringstafel zat, plotseling onwel
geworden.
Minister Luns gleed tijdens een re
devoering van de K.V.P.-afgevaardig
de, mr. Schuyt, uit zijn stoel. De
naast hem zittende ministers scho
ten onmiddellijk te hulp en legden de
minister achter de regeringstafel op
de grond. Er was geen arts in de
Kamer aanwezig, maar het Kamer
lid dr.-Lammerts werd onmiddellijk
gealarmeerd. Alle verschijnselen we
zen erop, dat de minister van bui
tenlandse zaken het slachtoffer was
van een hartaanval.
Omstreeks tien voor twee werd mi
nister Luns in een ijlings gealarmeer
de ziekenauto overgebracht naar het
ziekenhuis Sint Johannes de Deo.
Twee artsen, een mannelijke en een
vrouwelijke, en het Eerste Kamerlid
pater Beaufort vergezelden hem.
'Kort tevoren was mevrouw Luns, die
door minister Cals was gewaar
schuwd. in gezelschap van deze laat
ste in de Kamer aangekomen.
Ook de staatssecretaris van buiten
landse zaken had zich onmiddellijk
naar de Kamer begeven.
Bevredigend
De toestand van minister Luns-was
gisteravond bevredigend. De bewinds
man werd in het Haagse ziekenhuis
St. Johannes de Deo door twee art
sen onderzocht. Het bleek dat de mi
nister door oververmoeidheid een
flauwte had gekregen. Er was geen
sprake van een hartaanval, zo deelde
een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken mee. Voor
lopig is de bewindsman absolute rust
voorgeschreven.
Was de minister per ambulance naar
liet ziekenhuis vervoerd, hij kon de
inrichting verlaten in de auto van
zijn staatssecretaris, dr. H. R. van
Houten. Minister Luns liep naar de
auto.
Door zijn plotselinge ongesteldheid
zal de minister moeten afzien van be
sprekingen met de Britse onderminis
ter van buitenlandse zaken, Heath.
De heer Heath is woensdagavond,
donderdag en vrijdag in Den Haag.
Zeker ook aan de E.E.G.-ministerraad
van 3 en 4 juli zal minister Luns nog
niet kunnen deelnemen.
Minister Luns zou op 17 juni voor
een korte vakatie naar Genève, waar
zijn dochter studeert, vertrekken.
Gedurende de ziekte van minister
Luns zal de ministèr-presidént, prof.
De Quay, als minister van buitenland
se zaken ad interim optreden.
ER RIJDEN VEEL GEVAARLIJKE AUTO'S
Technische patrouillewagens
voorzien in behoefte
VEILIGHEID EN NOG eens
veiligheid, alles in en op de T.P.
W. de nieuwe technische pa
trouillewagen van de Zeeuwse
rijkspolitie is daarop geba
seerd. De T.P.W.'s zijn er nog
maar kort, maar ze vormen
reeds een vertrouwd beeld op
de Zeeuwse wegen. De rijkspo
litiemannen en hun in grijs
blauwe banen geverfde patrouil
lewagen werden de eerste we
ken met open monden bekeken,
maar thans wordt er al uit min
stens acht van de tien passeren
de auto's naar hen gezwaaid...
De Zeeuwse rijkspolitie heeft
momenteel vier T.P.W.'s op de
weg rijden: twee in midden-
Zeeland en twee in Zeeuwsch-
Vlaanderen. Ze worden gebruikt
om assistentie te verlenen bij
verkeersongevallen, als contro
lewagens en als observerïngs-
wagens bij druk verkeer. En
ui tegenstelling tot de gewone
patrouillewagens, die alleen
maar de grote rijkswegen in de
gaten houden, patrouilleren de
T.P.W.'s ook op de „zijgraat
jes" van de rijks- of provinciale
weg.
Met de komst van de TPW heeft ook
een nieuwe verkeersfiguur zijn intre
de gedaan in de rijkspolitiekringen.
Het is de technisch assistent (de
TA), een monteur met een volledig
monteursdiploma, die evenwel politie-
bevoegheid heeft bij het opmaken van
een proces-verbaal en bij het regelen
van net verkeer. De TA is kenbaar
aan grijze uniformjas en pet, terwijl
voor hem tevens een speciaal em
bleem vervaardigd is.
We zijn dezer dagen in de gelegenheid
gesteld om een patrouilletocht met een
TPW mee te maken. Met de TPW7
988, als gasten van wachtmeester le
klas A. G. v. d. Poel en technisch as
sistent C. L. Gelok. En tijdens deze rit
kregen we alle gelegenheid om te er
varen dat de bewering van wacht
meester Van der Poel: De hele zaak
draait om de veiligheid, beslist geen
holle frase is. Inderdaad wordt met
de TPW de grootst mogelijke veilig
heid op de Zeeuwse wegen nage
streefd. De noodzakelijkheid daarvan
zal niemand willen ontkennen, maar
hoe hodig het is ontdekken we tijdens
de patronilletoeht
Het begon al nadat de „bemanning"
(Zie slot pag. 2 kol. 4)
m
In Sint-Maartensdijk zijn vorige
week bij een zangconcours pessi
mistische woorden gesproken,
want men ziet de toekomst van de
koorzang in Zeeland somber in. De
koren tellen hoegenaamd geen jonge
leden meer en het ledental van de
bonden overkoepelende organisa
ties loopt eveneens terug. In een
plaats als Hoek is het ledental van
een zangvereniging in tien jaar ge
daald van zestig tot achttien, zó
werd medegedeeld.
Wanneer men van deze feiten
kennis neemt, dan vraagt men
zich af hoe het mogelijk is,
dat sommigen nog steeds spreken
over een Zeeland, dat pas na de
aanleg van de grote Deltadammen
zal veranderen. Uit allerlei sympto
men blijkt namelijk, dat die toekomst
rèeds is begonnen en niet wacht op
het gereedkomen van afsluitdammen.
Hier heeft men er
een typisch voor
beeld van: plaatse
lijke koren lijden
een bloedarm be
staan, terwijl tien
jaar geleden om het geval Hoek
te nemen het totaal anders was.
In een kleine gemeenschap beteken
de tot voor kort een zangvereniging
een uiterst belangrijk element: in de
eerste plaats vormde voor een vaste
groep een dergelijke vereniging een
vrijetijdsbesteding, maar bovendien
bewees het koor een of twee keer
per jaar via een uitvoering vaak
gecombineerd met een toneelvoor
stelling de gehele plaatselijke ge
meenschap een grote dienst.
Er zijn in deze sector en het
ziet er naar uit, dat het bij het
amateurtoneel niet zo heel erg
anders is ontbindende factoren
aan het werk, en het kost niet veel
moeite ze op te sommen: het ge
makkelijke vervoer (bromfiets*,
waardoor met name jongeren op een
eenvoudige manier naar een cen
trumplaats kunnen om daar aan
het „vermaaksleven" deel te nemen;
voorts de televisie, die in de stad en
op het platteland de mensen weet
thuis te houden, een verschijnsel
waarvan vele verenigingen de keer
zijde kennen, namelijk avonden voor
halfvolle zalen; verder zijn er de
niet te verwaarlozen eisen van scho
ling en ontwikkeling, die velen no
pen via avondcursussen e.d. te stu
deren: tenslotte is er ook in Zee
land het vrij duidelijke verschijnsel
van de plattelandsontvolking. Glo
baal aangeduid dus twee hoofdoorza
ken: andere ontspanningsgewoonten,
daarnaast de ontvolking.
Ten aanzien van het eerste punt
moet er volledigheidshalve nog
op worden gewezen, dat in de
grotere gemeenschappen eenzelfde
verschijnsel is waar te nemen. Oók
daar hebben zangkoren te maken
met een gebrek aan leden, vooral he
renleden, terwijl men er ten gevol
ge van bepaalde eisen aan repertoire
en uitvoering bovendien nog vaak
worstelt met een zodanig geldgebrek,
dat besturen zich wel eens afvragen
of handhaving van de vereniging nog
wel verantwoord is. Met een concert
voor een behoorlijk bezet koor met
beroepsversterking (orkest, solisten)
zijn duizenden guldens gemoeid...
Het is nog onduidelijk hoe en in
in welke richting dit alles in
de toekomst zal gaan. Af en
toe zijn er berichten, die er op zou
den wijzen dat behalve op sombere
verschijnselen toch ook kan worden
gewezen op gunstige symptomen.
Er schijnt weer meer belangstelling
te bestaan voor harmonie- en fan
farekorpsen (mede dank zij het uni
form), er is voorts het optreden van
jeugdorkesten in muziekschoolver-
band, er is ook een toenemende kri
tische gezindheid bij het publiek, het
geen aan radio en t.v. zou zijn te
danken.
Alles is in beweging en veel dat
tot dusver een hechte functie had,
verdwijnt. Gelukkig echter dat dit
verdwijnen niet altijd een vacuum ten
gevolge heeft. Maar wel wijzen deze
snelle veranderingen er op, dat het
goed is ons te realiseren, dat de
toekomst inderdaad is begonnen. Een
toekomst, waarin veel nieuws een
uitdaging betekent voor gemeen
schap en individu. En er zal moeten
blijken of op deze uitdagingen een
bevredigend antwoord kan worden
gegeven. Pas als dit niet meer het
geval zou zijn, is er met recht reden
tot pessimisme.
Het bonboekje van wachtmeester A.
G. v. d. Poel moest er aan te pas
komen, toen bij de controle met de
rijkspolitie-T.P.W. een gevaarlijk
mankement aan de auto ontdekt
werd. (Foto P.Z.C.y