PAGIJm Nederlandse ouders: te weinig aandacht voor mondverzorging ~Öan ozóuto C tot OZOtiW MAÏZENA DURYEA VRIJDAG 9 JUNI 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT CIJFERS DIE VERONTRUSTENDE TAAL SPREKEN Zestig procent der kinderen verzorgt het gebit onvoldoende (Van onze redactrice) ,Wie uit een gezin stamt, waar hem van jongsafaan met de pap lepel de stelregel is ingegoten dat tandenpoetsen na elke maal tijd, bij het opstaan én voor het naar bed gaan een hoogst be langrijke zaak is, vindt het vanzelfsprekend om deze gewoonte in te passen in zijn dagpatroon, en later die gewoonten ook door te geven aan zijn kinderen. Hij vindt dit alles waarschijnlijk nor maal, dat hij wellicht vreemd zal opkijken van de volgende cij fers: 1 op de 10 kinderen poetst nooit zijn tanden; 1 op de 20 kinderen heeft nog nooit tandpasta ge proefd; 5 van de 10 kinderen poetsen zo nu en dan hun tanden; 60 pet. van de Nederlandse kinderen verzorgen hun tanden niet goed. Dit zijn enkele van de voornaamste gegevens, die resulteerden uit liet onderzoek over mondhygiëne, gehouden onder zestigduizend leerlingen van lagere scholen in Nederland. Het werd in 1959 opgezet om een indruk te krygen van de mondhygiëne by de Nederlandse schooljeugd en van een aantal factoren die deze kunnen beïnvloeden, zoals leeftijd van de kinderen, geslacht en milieu. De enquête werd schriftelijk gehouden door formulieren met vragen te verzenden aan een groot aantal onderwijzers (ruim twee duizend), dank zij wier medewerking de onderzoekers gegevens kregen over ongeveer zestigduizend kindereu van 6 tot 14 jaar. Bij wie thuis poetst vader elke dag zijn tanden; bij wie thuis moeder? Wie krijgt bij het naar bed gaan wel eens een snoepje of een koekje? Hoe vaak per jaar ga je naar de (school- of privé-) tandarts? De toestand op het gebied der mondhygiëne in Nederland, die nog lang niet rooskleurig blijkt te zyn, kan misschien het best geïllustreerd worden door deze conclusie: Zestig procent van de Nederlandse kinderen verzorgen hun tanden niet goed. Een percen- De belangrijkste vragen waren: Wie heeft nog nooit tandpasta ge proefd? Wie poetst nooit tanden? wie poetst zo nu en dan tanden? Wie poetst dagelijks? Wie poetst meer dan eenmaal per dag? Bij wie is op het ogenblik thuis geen tube tandpasta aanwezig? Wie moet er van thuis tanden poetsen? Wie ge bruikt een tandenborstel samen met broertjes, zusjes, vader of moeder? (Advertentie) Miljoenen moderne vrouwen voelen zich met o.b. tampon» •veilig - altijd en overal! Want de o.b.-methode is beter om de volgende redenen: o.b. geeft Onmerkbare Bescherming: ®.b. tampons, inwendig gedragen, voelt men niet, merkt men niet. ziet men niet. Gemakkelijke toepassing: Bii o.b.tampons heeft men geen schuif- koker nodig. Men kan ze meenemen ia het kleinste tasje en na gebruik onge merkt wegdoen. Volkomen bewegingsvrijheid: Niet langer gehinderd door gordel, zwachtel of spelden, kunt u gewoon alles blijven doen: sport, fietsen, dan sen, uitgaan, baden enz. Onopvallend: ®.b. tampons kunnen zichniel aftekenen onder dunne, nauwsluitende kleding of badpak. Absoluut safe: Men voelt zich overal en onder alle om standigheden veilig beschermd. Medisch verantwoord: Wetenschappelijk onderzoek in Ame rika en vele Europese landen heeft aan getoond. dat de o.b. methode aan alle eisen van de moderne hygiëne voldoet. tampons de moderne hygiëne Par pakje van J0 tampons voldoende voor maandelijks gebruik.. Normaal f 1.-, Speciaal f 1.25 GRATIS v 5 Aen Drogerijen Mij., Mijdrecht Gelieve mij In discrete blanco envelop te 5 zenden gratis en franco, uw uitvoerige, I geïllustreerde brochure met proefpakje I o.b. tampons. I Naam Straat Woonplaats tage dat in kleinere plaatsen en bij jongere kinderen nog hoger kan worden geschat. Een dergelijke enquête, gehouden on der de schooljeugd, kan ongetwijfeld weer iets bijdragen tot een verbete ring van deze toestand. Want een goed onderhoud van het gebit tijdens de jeugd is immers zo belangrijk; het melkgebit bepaalt immers of er een goed blijvend gebit kan worden gevormd. En dat blijvende gebit vele ouders blijken het zich niet te realiseren! moet een heel leven dienst doen, want als er schade aan ontstaat, kan deze niet op natuur lijke wijze worden hersteld. De enquête was gesplitst in twee categorieën, n.l. mondhygiënisch-ne- gatieve, en mondhygiënisch-positieve antwoorden, waarbij een bevestigend antwoord ongunstig, respectievelijk gunstig is. Bij de negatieve vragen konden de volgende (voor zichzelf sprekende) gegevens worden opge tekend: Eén op de twintig kinderen heeft nog nooit tandpasta geproefd; in sommige streken is dit aantal zelfs 1 op elke zes kinderen. Dat houdt in dat deze kinderen hoogstwaar schijnlijk nog nooit hun tanden heb ben gepoetst, want tandpasta mag tegenwoordig toch wel geacht wor den, een algemeen verbreid en he leend hulpmiddel bij de tandhygiëne te zijn. De vermelde cijfers zijn ge middelden: in de grote plaatsen is het ongeveer twee procent, in de kleinere op het platteland 17 pro cent. Er is ook verschil tussen jon gere en oudere kinderen; de laatsten poetsen beter, en voorts poetsen de jongens over het algemeen slechter dan de meisjes. Eén op de tien kinderen poetst nooit zijn tanden. En dat is nog niet alles, want dit cijfer wil nog niet zeggen dat de overige negen wel goed poet sen. De onderzoekers nemen aan dat bij deze vraag (door een bepaalde schaamte) wel flink zal zijn gesmok keld, en bovendien volgen deze an dere negen de „wetten van de tand hygiëne" waarschijnlijk ook niet op de voet. In kleinere plaatsen trof men Een „jumper-kostuum" noemde de (Engelse) ontwerpster van dit toilet haar creatiedie niet uitgesproken-zomers aan doet maar in onze koele contreien een niet te versmaden on derdeel van de zomer-garderobe zou zijn. Het kostuum is gemaakt van grijze jersey, doariveven met zilverkleurig lurexdraad, en dat zilverachtige maakt het pakje bij uitstek geschikt voor avondlijke feestelijkheden VVVVVVVVVVVVVVVVVVAA^VVVVVVVVWVVVWAWVVVNVV Voorlichting mondhygiëne nog altijd onvoldoende Op gezette tijden wordt in Ne- |f derland de alarmklok geluid s over een bepaald facet van de H volksgezondheid: de mondhv- giëne. De voorlichting op dit p gebied is en blyft een groot H belang, maar hoezeer die voor- H lichting ook geïntensiveerd H wordt: ze blykt nog altijd niet voldoende. Dat wordt weer eens bewezen door de resultaten van s een enquête, door het research laboratorium van een der Ne- derlandse tandpasta-indus- H trieën gehouden onder zestig- H duizend leerlingen van lagere scholen in Nederland. Twee- duizend onderwijzeressen en H onderwijzers werkten aan deze enquête mee. De resultaten waarvan een aantal in bij- li staand artikel wordt gepubli- H ceerd, spreken duidelijke taal over de stand van zaken op H mondhygiënïsch gebied in Ne- derland; 'n gebied waarop nog heel veel zal moeten worden gedaan. ÉIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM getallen als 1 op 4 jongens en 1 op 5 meisjes die nooit hun tanden poet sen vooral bij de jongere garde, voor wie het juist zo belangrijk is. Vijf van de tien kinderen poetsen hun tanden zo nu en dan, waaruit men kan concluderen dat van elke tien Nederlandse kinderen er ge middeld vijf totaal onvoldoende poetsen. Uit deze conclusie heeft men dan het cijfer van de zestig procent berekend: dit percentage van de Nederlandse kinderen ver zorgt hun tanden dus niet goed. Een op vier kinderen hoeft van thuis niet te poetsen (de meisjes geven hier over het algemeen gunstiger ant woorden dan de jongens); 1 op elke twee kinderen krijgt een snoepje mee naar bed. Blijkbaar denken dus maar weinig ouders na over het ver- keerdé van deze gewoonte: onder in vloed van bacteriën bij de ontleding van de kleverige resten van zo'n snoepje ontstaat weer melkzuur, dat het tandglazuur zal aantasten. En 1 per 7 kinderen moet een tanden borstel met anderen delen; ook al weer een weinig opwekkende ontdek king. Bij de positieve vragen bleek weer eens, dat goed voorbeeld nog altijd goed volgen doet: waar de ouders dagelijks poetsen, blijken de kinderen het meestal ook te doen. De samenvatting van de resultaten zouden eigenlyk in elk huisgezin waar men het niet zo nauw neemt met de tandverzorging, moeten wor den uitgeknipt en bewaard: Vyf procent van de kinderen heeft nog nooit tandpasta geproefd, zes procent heeft thuis geen tandpas ta, tien procent gaat nooit naai de tandarts, ruim dertien procent heeft geen eigen tandenborstel, doet samen met anderen, vijfen twintig procent hoeft van thuis geen tanden te poetsen, vijfen veertig procent krijgt bij het naar bed gaan snoep of koek, vijftig procent poetst zo nu en dan, ruim drieënzestig procent poetst niet Als U een bij uitstek bemoediger bezigheid zoekt, kan ik U het ruimen van oude kranten, aanl Een zomers hoedje uit Londen, ont worpen door modiste Gina Davies; als materiaal gebruikte ze zwart stro, voor de brede rand werd witte zijde I genomen. Een enorme margriet siert dit hoofddeksel, dat de naam ,Jüady Day" draagt. M' Zo gaat de lippenstift langer mee Een goede lippenstift is niet goed koop en daarom is het verspilling om het laatste restje dat in de huls zit en niet meer „gewoon" kan worden gebruikt, weg te gooien. Het weg gooien betekent een verlies van on geveer een gulden, zo heeft de altijd- ijverige Consumentenbond voor de Nederlandse vrouw berekend, en zij vestigt in dit verband de aandacht op penseeltjes in plastic houder met dop. die voor weinig meer dan een gulden in de handel zijn en waarmee men een lippenstift tot het einde toe kan opgebruiken. Een penseel gaat lan ger dan twee stiften mee en betekent dus een besparing en bovendien krijgt men met een penseel vaak een mooier resultaat. In dat geval zijn beurs én uiterlijk met deze werkwijze gebaat Advertentie maakt Uw groenten zo lekker. dagelyks. De antwoorden die be wezen, dat de ouders niet dage- lijks poetsen, varieerden van 45 tót 55 procent. De leeftijd tenslotte bleek zeer zeker van invloed te zijn (hoe jonger, hoe slechter de poetsgewoonten), evenals het milieu: op het platteland en in kleine plaatsen wordt minder ge poetst, en beter gesitueerden poetsen over het algemeen geregelder. In alle leeftijdsgroepen poetsen jongens slechter dan meisjes: een kwestie van vrouwelijke ijdelheid? Misschien zou bij de propaganda voor een goede mondverzorging op die ijdelheid nog meer de nadruk moeten worden ge legd (de tandpasta-advertenties doen dit in zekere zin dus al!), want elke ouder ziet zijn kind immers graag als een zo goed mogelijke verschij ning Maar blijkbaar denkt men wei nig of helemaal niet na over het be lang van een goed gebit voor dat uiterlijk Het rapport concludeert dat het in de praktijk niet eenvoudig blijkt, om de mondhygiënisclie gewoonten van kinderen te veranderen. Volgens een Engels onderzoek is het beste middel, ervoor te zorgen dat elk kind be schikt over een tandenborstel en tandpasta. Goedkoper én nuttiger dan het duurste stuk speelgoed! V^ccepfcu uit oude .(Qronmqse) l oos „éjzijse tzzaai tegen hooföfsijn..." De Plattelandsvrouwhet maandblad van de Neder landse Bond van Platte landsvrouwen, signaleert in haar laatstverschenen nummer een re ceptenboekje, getiteld „Culinaria der Groninger-Borgen", en uitge geven ter gelegenheid van de ten toonstelling „De Groninger Bor gen". Het zijn oude Groningse recepten, verzameld in de loop der eeuwen, die door de wouw des huizes nauwkeurig werden geno teerd in een speciaal daarvoor ge kocht blanco boekje, nadat ze eerst waren beproefd. Recepten van logés werden ook in het boek je genoteerd, met bronvermelding en datum van inkomst. Een paar van de recepten nemen wij hier over; misschien zijn er ondernemende kooksters die ze in de praktijk willen proberen.' Zo niet, dan is het toch altijd inte ressant om recepten van vorige generaties te vergelijken met de hedendaagse, die zo sterk het stempel van het begrip verant woorde en gezonde voeding" dra gen. pruttelentot ze gaar ware... Een recept voor „Choes" luidt als volgt: „Op V> lbs putwater doet men VJ lbs boter en laat dit op het vuur al roerende erin smel ten, neem dan een y2 lbs weite meel en roer er dat ook op het vuur in en als dat gaar is neemt men het af; een weinig verslagen zijnde roert men er 2 eieren een voor een in. hoe meer het geklopt wordt hoe beter het is. Dan zet men de taartenpah op het vuur om heet te worden, doet in de vormpjes een weinig boter en maar een lepel beslag, taant die moeten pas half vol zijn, het kan in een kicartier gebakken wor den, maar er moet niet na gezien worden...." /ia „abrikozen op brandewijn" y en een drankje dat .JSint Christoffél" wordt tfenoemd, komt. men tot het beslaan van rose koek", waarvoor weiten meel met zoete melk beslagen werd en vermengd met eieren. Door een trechten moest het beslag in een koekenpan met gesmolten boter lopen en dan als sprits gebakken worden. Kookboeken uit vroeger tijden be vatten in de meeste gevallen ook recepten «oor huismiddeltjes tegen diverse ziekten, en deze „Culina- BiJ het lezen dan deze recep- ria" maakt hierop geen uitzonde- ten moet men wel weten, wat ring. Tegen „kinderhoest" icas er tie rffiwM hr,e*.eeihein~ee~. hef volgende drankje: vier eier- de diverse hoeveelheidsaan duidingen betekenen. Met een oort wordt een kwart liter bedoeld, met een lood ongeveer tien gram, met 1 lbs 458,6 gram. Het is geen wonder dat tussen al deze recep ten er ook eentje voorkomt „om oude patrijzen te stoven", want, de ingrediënten waren allemaal af komstig uit kas, moes- of krui dentuin, uit de boomgaard of.... uit het bos. Die oude patrijzen moes ten worden schoongewassen, gin gen 2.) uur in azijn en werden daarna „op de borst leggende" in een pot gedaan. Er ging een kom metje vers kalfsnat of water over met wat zout, wat hele peper, wat beschuit, gesneden sjalotten, kruidnagels en foelie en daarna moesten de patrijzen „mitonnèren" dooiers, vier loot kanariesuiker, *4 lbs witte honing, een achtste looi safteraan, enig brandewijn: te gebruiken driemaal daags een mosterdlepel vol). Een remedie als men zich verrekt heeft": C~ een bouteltje jenever doet men een lepel fijn zout en een gewreven nootmuscaat en laat het zo staan, en als men het wil gebruiken, zo moet men het wat schudden, en het op dat gedeelte leggen dat verrekt is. En tenslotte een receptje om van te griezelen: tegen hoofdpijn neme men „een grijze kraai levendig gevild, en het vel op het hoofd leggenHet moderne aspirien tje is een gemakkelijker én aan- frrkkeli iker remedie.' digende op- janbe velen. Het is een karwei waartoe ik van tijd tot tijd genoodzaakt ben, wil ik niet reddeloos in de panierlawine omkomen. Weliswaar bestaat er een methode om dit te vermijden, die even eenvoudig als afdoende is. namelijk elk stuk bedrukt papier na lezing in het vuilnisvat deponeren. Maar dat heeft ook zijn onvermoede bezwaren. Elke krant, ieder weekblad bevat, ten minste voor mij. een schat aan we tenswaardigheden. belangrijke gege vens of eigenaardige berichten die. te zijner tijd, hun nut kunnen hebben. Het is zaak daar niet zo nonchalant mee om te springen door zich er na oppervlakkige lezing meteen maar van te ontdoen. aar afgezien van allerlei nuttige en praktische zaken maakt het opruimen van oude kranten U iets duidelijk dat U niet licht moet onderschatten: de opzienbarende be trekkelijkheid der dingen. Wat een jaar, een nalf jaar, een maand geleden zelfs nog frontpagina nieuws was, met dikke koppen en levensgrote portretten, is nu al terug gebracht tot de proporties van: och ja, dat is waar ook, de oveolste sisser na de zoveelste angstaanjagende vuurpijl. Wat heeft de wereld zich destijds druk gemaakt over dat feit, dat dreigende conflict, die onheilspel lende nota, die uiterst gewichtige con ferentie. Wij plachten elkaar vroeger, in onze malle jonge jaren, in wat wij hache lijke ogenblikken noemden (een ge vreesde repetitie, een overgangsexa men) te troosten met de plechtige uit spraak: Och, je moet maar zo denken: ook dit zal eenmaal verleden zijn. Wie zich in oude kranten verdiept kan het met de ironie van de rijpere jaren beamen. Kijk eens even aan wat er alles verleden is geworden. Nieuws dat ons schokte, opwond, ver bijsterde doet ons nu belachelijk over dreven aan: hoe is het mogelijk dat wij elkaar daarvoor 's avonds de krant uit de handen rukten. En de tijd blijkt eens te meer een onfeilbare keurmeester: wie niet werkelijk iets betekent wie geen waarde in zichzelf bezit, verdwijnt onherroepelijk en zon der een spoor na te laten. Een portret van koningin Astrid ontroert ons nu nog altijd, en wij vertellen onze dochters, die haar nooit gekend hebben, hoe lief, gracieus en onvervangbaar zij was. Onvergete lijk ondanks haar vroege dood „in het negenentwintigste jaar van haar stra lende leven" zoals het opschrift in de kleine herinneringskapel bi*' Küss- nacht zegt. Maar wie ter wereld windt zich nog op of verspilt één gedachte aan koningin Nariman, die weinige jaren geleden, breeduit de voorpagi na's versierde? Er zijn maar weinig werkelijk goede en belangrijke dingen op de wereld, die geen herinnering hebben achtergelaten. Maar wat uit al die oude verhalen en berichten, één dag belangrijk en dan hoogstens nog coed om er een bos wortels in te wikkelen, soms frappant duidelijk naar voren springt is de nooit genoeg te waarderen im portantie van de gewone, eenvoudige mens. Niet alleen in die kleine, onop vallende vermeldingen van zelfopoffe ring en heldenmoed: een kind uit een diepe schacht gered, een baby uit een brandend huis weggerukt, een uitge putte bemanning na urenlang worste len van een zinkend wrak gehaald, een kostbaar medicament belangeloos van hand tot hand gegeven om vooral op tijd te kunnen worden toegediend. Maar ook de eenvoudige plichtsbe trachting van enkelen, die enorme rampen voorkomt, het vanzelfspre kende verzet tegen onrechtmatige da den, zonder enige beloning of erken ning. Bij de laatste opstand in Alge rije hield iedereen de adem in, gewend als wij waren aan het spreekwoorde lijk succes van militairen, die naar de macht grijpen. Op zijn minst kan men een bijzonder bloedige burgeroorlog verwachten en wat is triester schouw spel dan jonge kerels van hetzelfde volk die met de allermodernste wa pens op elkaar losgelaten worden De opstand is geluidloos in elkaar gezakt als een doorgeprikte ballon, en nie mand interesseert zich meer voor de leiders: onbenullige burgermannetjes, wie niets anders meer overschiet dan op hun vonnis te wachten. Want. zei de oude krant, die ik eindelijk met 'n glimlach uit de handen legde: De op stand is vastgelopen op de onwil der dienstplichtigen. Distplichtigen nota bene: doodgewone jonge jongens van amper negentien, die nauwelijks een geweer hadden leren hanteren en stel lig door de oudere generatie voorlopig niet in staat geacht werden er een eigen mening op na te houden. Jonge jongens, die de gevreesde para's en de moorddadigste wapens tegenover zich hadden. Maqr die koppig bleven sabo teren: wij doen niet mee. wij willen er niks niemendal mee te maken hebben, jullie revolteren maar raak. maar zónder ons. De kastanjes zijn in het vuur blij ven liggen, en van dat hele vuur is al geen sprankje meer over. Eij mijn weten heeft niemand deze kna pen toegesproken, en nog veel minder gedecoreerd. Welnee het was im mers niet meer dan hun plicht? Maar zij hebben het hem dan toch maaj geleverd wie durft nog zeg gen dat de gewone man geen invloed heeft op het wereldgebeuren? MAj|)RICA PARELS BUOUX

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 9