Duitsers wilden geld
voor Hongaarse Joden
Zuidafrikaanse staking werd
een grote mislukking
ONZE WOENSDAG-TIP
Kreymborg
STEM VAN CONSUMENT NOG
TE ZWAK MEENT DR. STROBEL
OPBLAZEN TELEFOONTORENS
WERK VAN DESKUNDIGE(N)
DINSDAG 30 MEI 1961
PROVINCIALE ZE EU W S E COURANT
7
SLECHTS ÉÉN OP DE TIEN BLEEF THUIS
Machtsvertoon van politie
bleek overbodig
Alleen in Johannesburg heeft de sta-
kingsoproep van de Afrikaanse na
tionalisten maandag effect gesor
teerd; 10 tot 50 percent van de in
landse werkkrachten bleef, al naar
gelang de bedrijven, thuis doch
overal elders in de unie van Zuid-
Afrika verschenen de werknemers
als gewoonlijk. De politie, die vele
patrouilles in actie had gebracht,
kon overal toezien, behalve in Dur
ban waar bij een negerdorp barrica
den werden opgericht.
In Durban werden bij de ingangen
van de Sliantytown (krottenstad)
Cato Manor barricaden opgericht.
Van achter deze wegversperringen
werden langsrijdende autobussen
waarin inlanders onderweg waren
naar hun werk, met stenen en over
rijp fruit bekogeld. De politie ver
scheen en ruimde de barricaden op,
maar had nauwelijks de hielen ge
licht, toen er alweer nieuwe werden
opgeworpen.
Terwijl in het parlementsgebouw
te Kaapstad de portretten van ge
neraties van Engelse vorsten en
vorstinnen werden weggenomen,
sprak premier Verwoerd in Pre
toria over de „eenheid van de na
tie aan de vooravond van het gro
te feest". Aan het begin van zijn
republikeins bestaan, zei hij,
Studenten tegen
apartheid
De Nederlandse Studentenraad waar
in alle erkende Nederlandse studen-
tencorpora vertegenwoordigd zijn,
heeft gistermiddag een motie aange
boden aan de secretaris van de am
bassade van Zuid-Afrika, waarin tot
premier Verwoerd een protest wordt
gericht over de apartheidspolitiek.
De Studentenraad stelde deze motie
op op vrijdag 26 mei tijdens een bij
eenkomst in het clubgebouw van de
Wageningse vrouwelijke studenten
vereniging. De motie overweegt dat
de politiek van apartheid in de Unie
van Zuid-Afrika als discriminatore
politiek een schending van de funda
mentele rechten van de mens inhoudt.
De studentenraad, zo gaat de motie
verder, heeft op zijn nationaal con
gres in 1960 te Woudschoten ver
klaard als deel van de internationale
studentengemeenschap zich verant
woordelijk te voelen voor de concrete
verwezenlijking van deze rechten van
de mens. De politiek van apartheid
manifesteert zich o.m. in wetgeving,
die de vrije grondslag van het univer
sitaire onderwijs aantast en de afkon
diging van de republiek op 31 mei a.s.
dreigt de huidige gespannen situatie
nog in ernstige mate te verscherpen.
Een scène uit het televisieprogram
ma. Van de grote naar de icleine K"
dat maandagavond onder regie van
Gerard Rekers door de N.C.R.V. is
uitgezonden: Albert Mol en Sigrid
Koetse voeren een dansje uit.
toonde Zuid-Afrika een groter
eenheid dan ooit tevoren in zijn
geschiedenis.
Zijn regering heeft de eerste slag
gewonnen. De bewapening van de
blanken, de vele noodmaatregelen
die het parlement waar de oppo
sitie sterk in de minderheid is
heeft aangenomen en het machts
vertoon van de politie waren maan
dag overbodig. Zelfs in Johannes
burg, de enige stad waar werd ge
staakt, verscheen bijna 90 percent
van de inlandse werknemers op tijd
en even bereidwillig als altijd.
Ook de extremistische elementen in
de Afrikaanse bevolking, de aanhan
gers en leiders van het verboden
„Panafrikaans congres", hadden ge
waarschuwd tegen de staking. Zij
hebben aangekondigd over enige tijd
met andere acties te komen.
Winnend totoformulier van
Amsterdammer is zoek
(Van een onzer verslaggevers)
De 31-jarige Amsterdammer J. Y.
Oud ziet hoogstwaarschijnlijk ze
ventienduizend gulden, die hij meent
gewonnen te hebben in de voetbalto
to van Tweede Pinksterdag, zijn
neus voorbijgaan. Zijn formulier,
waarop hij veertien wedstrijden goed
had aangekruist, in onvindbaar. Het
duplicaat, volgens voorschrift geze
geld, heeft hij naar de sporttoto in
Den Haag gezonden, waar het ook is
aangekomen. Eerder, kort na Pink
steren, heeft de heer Oud de K.N.V.
B. al telefonisch medegedeeld, dat
hij veertien wedstrijden goed had.
Direct daarna bleek, dat zijn formu
lier niet in Den Haag was.
De heer Oud is geregistreerd bij de
Amsterdamse club Zeeburgia. Zijn
totoformulier pleegt hij in te leve.
ren bij een sigarenhandelaar in Am.
sterdam-Oost, de heer Scliultze. Na
een uitgebreid onderzoek bij de voet
balclub Zeeburgia en bij de sport
toto in Den Haag is het volgende ko
men vast te staan: de heer Oud heeft
een duplicaatformulier aan de K.N.
V.B. gezonden met contrazegels, die
blijkens de nummers afkomstig zijn
van de heer Schultze. Het originele
formulier is niet door Zeeburgia ont
vangen. Dit is notarieel vastgesteld
kunnen worden. Er ontbreken acht
zegels in de administratie van de
heer Schultze, die de acht zegels
van de heer Oud zouden kunnen zijn.
Te bewijzen valt dit echter niet.
De notaris die belast is met de toe
wijzing van de prijzen heeft de heer
Oud niet als prijswinnaar aangewe
zen. Formeel staat de heer Oud
zwak, zo niet buiten spel; het .toto-
reglement erkent alleen het originele
totoformulier als bewijsstuk.
Nicht van mevr, Kennedy
in Frankrijk verongelukt
De 19-jarige Danielle Bouvier, een
nicht van mevrouw Jacqueline Ken
nedy, die op weg was naar Parijs,
waar zij mevrouw Kennedy hoopte
te ontmoeten, is bij een auto-ongeluk
in de buurt van Lyon om het leven
gekomen.
De vader van Danielle werd ernstig
gewond. De familie Bouvier is af
komstig uit Pont-Saint-Esprit.
Dagvaarding in
Socrates-zaak
Bedrieglijke bankbreuk en in ver
eniging met de ex-onderdirecteur van
de Amsterdamse Bank Th. H., een
geval van oplichting van de rem
bours- en ïndustriebanh te Amster
dam, zijn de misdrijven die de Am
sterdamse officier van justitie, nir.
J. F. Hartsuiker, ten laste heeft ge
legd aan de president-directeur van
de N.V. Socrates, Nic. den B., die
zich op 20 en 22 juni voor de Am-
sterdamsche rechtbank moet verant
woorden.
De dagvaarding tegen de heer H.
vermeldt voorts verduistering in
dienstbetrekking. De dagvaardingen
tegen Den B. zijn gistermiddag ge
tekend. De heer Hartsuiker zal ne
gen getuigen a charge dagvaarden.
Geen U.N.O.-functionaris
naar Kongo
De secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties heeft te New York
meegedeeld dat de algehele leiding
van het optreden van de U.N.O.
in Kongo vanaf maandag zal worden
geleid vanuit het U.N.O.-hoofdkwar-
tier in New York en dat géén hoge
vertegenwoordiger voor Kongo meer
zal worden aangewezen.
Een hoge functionaris van het Ierse
ministerie van buitenlandse zaken,
dr. Conor Cruise OBrien, zal wor
den belast met de coördinatie van
de U.N.O.-projecten in Kongo. Zijn
standplaats is New York.
Hammarskjöld maakte OBriëns be
noeming officieel bekend.
Advertentie
Alleen geldig woensdag 31 mei
Katoenen pakje
in diverse vrolijke dessins. iffft
Sanfor. Opgestikte zakken, pf
ook op het broekje. 11ɧ
2 jaar nó 5.^®
25 zaken in Nederland.
Voor Zeeland
Lange Delft 60-62 - Middelburg,
YValstraat 84 - Vlissingen.
Op aanvrage bezoeken wij U gaarne.
Communistische leiders
naar Bratislava
i Wenen verwacht men, dat
Kroesjtsjew in Bratislava met ande
re Oosteuropese communistische lei
ders van gedachten zal wisselen.
Dit leidt men ook af uit het feit, dat
president Soekarno al maandag in
Boedapest is aangekomen, terwijl hij
aanvankelijk pas woensdag zou ko
men. De Hongaarse partijleider Ka-
dar zou hierdoor de gelegenheid
hebben in het midden van de week
naar Bratislava te gaan.
De vorige bijeenkomst van Oost
europese communistische leiders had
in maart van het vorige jaar in
Moskou plaats.
(Advertentie)
Maak de pot maar open,
pssst... vers! vacuüm!
Voor een fijne boterham:
Sandwichspreadvan Ca!vé:
lekker smeuïg, gezond en
fris: 't Lekkerste wat er is,
Proef!
HAAKT ER MÉÉR
VAN MET CALVÉ!
LEZING VOOR VROUWENCONTACTGROEP
Zo goedkoop mogelijke
produktie van landbouw
Achtentwintig Nederlandse vrouwen
organisaties van alle gezindten en
politieke richtingen zyn aangesloten
bij de ruim tien jaar bestaande com
missie contactgroep voor wouwen in
de Europese Beweging, een commis
sie, die zich, in liet kort gezegd, tot
doel stelt de Nederlandse vrouw „po
litiek bewust" te maken en haar ver
trouwd en bekend te maken met de
Europese eenheidsgedachte. Op de
maandag in bet Haagse S.E.R.-ge-
bouw gehouden jaarvergadering had
men daartoe als spreekster een vrou
welijk lid van liet Europese parle
ment uitgenodigd: mevrouw dr.
Kathe Strobel uit Bonn, deskundige
in agrarische en consumenten-aange
legenheden en dus, zoals de voorzit
ster het in haar welkomstwoord zei,
„een vertegenwoordigster van de con
sumentenbelangen op een vooruitge
schoven internationale post".
„De consumentenbelangen in 't Eu
ropese landbouwbeleid", was het on
derwerp van de lezing, die mevrouw
Strobel voor een aandachtig luiste
rend publiek hield. Zij zette uitvoerig
nog eens de opbouw van de econo
mische éénwording in Europa uiteen,
besprak de problemen die hiermee
samenhangen en de richtlijnen vol
gens welke de overeenkomst tussen
de betreffende staten dient te verlo
pen.
Vervolgens schetste zij de plaats die
het Europese landbouwbeleid in dit
geheel inneemt en de omschakeling
die in de landbouwpolitiek zal moeten
plaatshebben. De consument heeft
het recht ook van de landbouw te ver
wachten dat men zo goedkoop moge
lijk produceeert, zo meende spreek
ster.
De Europese consument verheft zijn
stem nog lang niet sterk genoeg
om zich een behoorlijke medezeg
gingschap op dit terrein te verwer
ven. Meer interesse van de consu
ment in dc Europese éénwordings-
politiek zag zij als een eerste ver-
eistei
Om een sterkere stem in het geheel
te krijgen, moet hij zich allereerst
veel meer kennis verwerven over het
geen er op dit gebied op het ogen
blik in Europa gaande is. Dan pas
kan hij aanspraak maken op de
plaats die hem in dit geheel toe
komt, zo meende dit vrouwelijk
lid van het Europese parlement.
HET PROCES-EICHMANN
In Neurenberg sprak men
al veel over Eichmann
Twee belangrijke getuigen hebben
maandag in het proces tegen Eich
mann belastende verklaringen afge
legd de Amerikaanse professor
Gustave M. Gilbert, die gevangenis-
psycholoog was voor de oorlogsmis
dadigers die in Neurenberg terecht
stonden, en Joel Brandt, voormalig
lid van de Joodse Raad in Hongarije,
met wie Eichmann de beruchte ruil
handel van joden tegen legerwagens
heeft willen opzetten.
Gilbert verklaarde dat de oorlogs
misdadigers in Neurenberg zonder
uitzondering en zonder dat daarvoor
druk op hen was uitgeoefend, hadden
gezegd, dat Eichmann de grote man
van de jodenvervolging was geweest.
Joel Brandt herkende in de man die
in de verdachtenbank zat de S.S.-
officier die hem op zijn bureau in
hotel Majestic te Boedapest had ont
boden, en een bespreking was begon
nen met de woorden: „Goed tegen
geld, geld tegen joden". Hij wilde de
levens van een miljoen joden in ruil
geven voor 10.000 vrachtwagens.
Joel Brandt was wel de belangrijkste
van de twee getuigen. Uitvoerig ver
telde hij over wat hij in de zomer van
1944 had meegemaakt.
Te dik om te zitten
Brandt, die was belast met reddings
acties voor Oosteuropese joden, was
direct na de Duitse inval gearres
teerd, maar werd na drie dagen weer
vrijgelaten. Samen met dr. Rudolf
Kastner wist hij in contact te komen
met Eiehmanns plaatsvervanger in
Boedapest, Dieter Wislicency. „Hij
was zo dik dat hij moeite had met
zitten", merkte Brandt op. Ook zei
hij, dat hij en Kastner 23.000 dollar
aan steekpenningen hadden moeten
betalen, eer zij tot Wislicency konden
doordringen.
Brandt en Kastner verzochten
Wislicency ervoor te zorgen dat
geen Hongaarse joden in getto's
zouden worden ondergebracht, dat
er geen deportaties zouden plaats
hebben, en dat de emigratie van
joden naar Palestina onvermin
derd voortgang zou vinden. Zij
waren bereid Wislicency hiervoor
in tien maandelïjke stortingen to
taal 2 miljoen dollar te betalen.
Wislicency hield een lange uiteenzet
ting, die neerkwam op een lange te
rechtwijzing, maar vroeg ook om
een lijst van de mensen die in de al
lereerste plaats niet gedeporteerd
zouden moeten worden.
,,U kunt geen Hongaarse joden uit
Hongarije verkopen", had Wisli-
FEDERALE RECHERCHE MEENT
Verscherpte bewaking voor
overige torens
Dé federale recherche en de staats
politie van de staat Utah hebben
vastgesteld dat de bomaanslagen,
waardoor zondag drie stalen torens
met relayeerzenders buiten werking
zijn gesteld, zijn gepleegd door men
sen met kennis van springstoffen en
demolitietechniek. De politie acht de
mogelijkheid, dat „zo maar iemand"
de bommen heeft geplaatst,- zeer
klein. „Het is vakwerk geweest", zei
een hoge politiefunctionaris.
De „radiotorens" twee met auto
matisch werkende straalzenders er
op, de derde met een uitgebreider
installatie werden bewaakt door
wachtsmannen. De nationale garde
van de staat Utah, aangevuld met
eenheden uit omliggende staten,
heeft de bewaking van de torens
thans overgenomen.
Volgens kolonel Hyatt, chef van de
staatspolitie in Utah, zijn de aansla
gen vakwerk. „De aanslagen waren
te goed voorbereid, te goed gecoör
dineerd en gericht tegen te belang
rijke verbindingsschakels, om het
.werk van amateurs te kunnen zijn",
zei hij maandag. Ovei'igens is men
reeds begonnen de militairen weer
door wachtsleden te vervangen. De
politie van Utah, gemeentepolitie en
andere officiële instanties hebben
echter' een verscherpt toezicht inge
steld.
Ook in de staten Californië, Michi
gan, Arkansas, Illinois, Arizona,
Missouri en Kansas zijn de daar
aanwezige „radiotorens" onder ver
scherpte bewaking gesteld.
Buitenlandse agenten
De torens maken in sommige geval
len deel uit van bijzondere telefoon-
en radioverbindingen, die worden
gebruikt door de Amerikaanse
strijdkrachten.
Een woordvoerder van de recherche
zei dat er drie mogelijkheden zijn:
de aanslagen kunnen het werk zijn
van iemand die een grief had tegen
een telefoonmaatschappij, door ie
mand die „zo maar" een aanslag wil
de plegen, of door agenten van een
buitenlandse mogendheid. De woord
voerder zei met énige nadruk dat tot
dusver aan geen van deze drie mo
gelijkheden meer aandacht is ge
schonken dan de overige.
cency gezegd, maar het zou wel
licht mogelijk zijn enkele honder
den joden naar Duits gebied over
te brengen en ze vandaar, via de
Roemeense Zwarte Zee-haven Con
stanta als „Duitse goederen"
naar elders te verzenden. „Dit
klonk ons ontmoedigend in de
oren", merkte Brandt op. Van
daag zal deze getuige z'n relaas
vervolgen.
Schoolstaking in
Oostenrijk
In Oostenrijk is gisteren een staking
van een week begonnen door studen
ten en middelbare scholieren, uit pro
test tegen de voorgenomen beperking
van de culturele begroting van. het
land.
Eerder deze maand had het kabinet
besloten de culturele begroting 1961
te besnoeien met 100 miljoen schil
ling geld bestemd voor de bouw
van scholen om salarisverhoging
te kunnen geven aan 300.000 ambte
naren en personeel van de spoorwe-
gen en posterijen. Ook de professo
ren nemen aan de staking deel.
Studenten gingen posten voor de.
Weense universiteit. Men droeg bor
den met opschriften als „Universi
teiten de armenhuizen van heden",
en „Oostenrijk een cultuurland
Slangen in Engeland,
meisje overleden
De Britse politie heeft een waarschu
wing gegeven aan toeristen om voor
al goed uit te kijken voor slangen.
In de laatste paar dagen zijn. vier
mensen door een adder gebeten. Een
van de slachtoffers, een meisje, over
leed ten gevolge van de vergiftiging.
Het grote aantal slangen is een ge
volg van de natte zomer van verleden
jaar, aldus menen deskundigen.
Prins Sihanoek wil Laos
op Weense agenda
Het staatshoofd van Cambodja, prins
Norodom Sihanoek, heeft zondag
avond in Nice aan de Franse Rivièra
meegedeeld, dat hij boodschappen zal
sturen aan president Kennedy en
premier Kroesjtsjew, waarin hij hun
zal vragen op hun ontmoeting in We
nen een oplossin f te zoeken voor het
Laotiaanse vraagstuk.
In gestolen auto
verongelukt
Zondagnacht omstreeks kwart voor
vier is een kleine buitenlandse perso
nenauto tegen een der peilers van het
viaduct vau rijksweg no. twee onder
Ouderkerk a./d. Amstel gereden en
daarbij in brand gevlogen.
De besuurder werd uit de wagen ge
slingerd en was op slag dood. Toen
het ongeval gebeurde passeerde juist
de Amsterdamse substituut-officier
van justitie, mr. H. Bouma.
De wagen, die nog geen 14 dagen oud
was, behoorde toe aan een Mexicaan
en was uit de Beursstraat in Amster
dam gestolen.
Het slachtoffer was de 20-jarige Am
sterdamse elektro-monteur R. P. Hij
was bij de politie „ambtshalve" be
kend.
Weer miljonair in
Singapore ontvoerd
Zondag laat hebben drie mannen een
Chinese miljonair ontvoerd. Het
slachtoffer was Taj-Kie-Tai de direc
teur van de Kïe-Hoclc scheepvaart-
onderneming.
Kleuter verdronken
Zondagmiddag is de tweejarige Ar
thur Dekeling uit Amsterdam ver
dronken in een sloot bij het tuin
complex achter het industrieterrein
bij de Amstel.
Met zijn broertje was de kleuter met
een bal aan het spelen, die in de
sloot rolde. Het' broertje ging hun
vader waarschuwen en 'liet de'kleu
ter bij de sloot achter.
Bejaarde fietser gedood
De 68-jarige J. van Kluijve te Stol
wijk is maandag op de Goudse weg
door een trekker met twee aanhan-
gers overreden en gedood. Het
slachtoffer reed per fiets van een
bruggetje af en stak, zonder op het
verkeer te Jetten* de weg over.
