Twee ministeries in duel om 100
hectare van het „Gelders Eiland"
Taart van twee ton voor Kennedy
Nieuwe ontwikkeling
in zaak Adèle Paul
Eerste liefhebbers vóór.
K0NG0-C0NFERENTIE BIJNA
IN HANDGEMEEN GEËINDIGD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG li mua Xtfol
TOLKAMER KAN NIET BOUWEN
Streekontwikkeling of het behoud
van een uniek natuurreservaat
(Van onze correspondent.)
„Duel rond een eiland". Het zou de titel kunnen zijn van het
duel dat gevoerd wordt rond het „Gelders eiland" tussen twee
overheidsdiensten, met als resultaat het volslagen lamleggen
van de activiteiten in dit toch al veel te lang geïsoleerde gebied.
En dat alles om een stuk grond van 100 ha. Een uitzonderlijk
stuk grond, inderdaad, maar de vraag rijst, of men de flora en
fauna van deze oude Rijndelta tot iedere prijs moet sparen,
ten nadele van de streekontwikkeling.
„Uniek" noemt staatsbosbeheer dit
botanisch gebied, een stukje onver
valst en ongerept natuurschoon, met
een rijke plantengroei en een kost
bare vogelwereld. Daar draait alles
om. Dien kan er de roerdomp en de
blauwborst vinden en in trektijden
zelfs kraanvogels. Daarom: afblij
ven van dit natuurreservaat, dat
uniek in Nederland is, meent Staats
bosbeheer.
„Uniek", zei ook de minister van
landbouw, toen hij met kennersblik
stukken grond aankocht op de be
langrijkste „sleutelstellingen" in het
terrein, op de grens van de genieen
ten Zevenaar en Herwen en Aerdt.
Schaakmat
Wie de plannen van de tegenpartij
in dit duel het ministerie van ver
keer en waterstaat thans ziet,
kan alleen maar de grootste bewon
dering hebben voor de wijze waarop
staatsbosbeheer zijn pionnen in dit
grote schaakspel naar voren heeft
geschoven, ter verdediging van dit
natuurreservaat. Men zou zelfs ge
neigd zijn te zeggen, dat minister
Korthals reeds schaakmat is gezet,
want voor verkeer en waterstaat
staan de stukken er wel zeer moei
lijk voor.
Dat valt slechts te betreuren, voor
al omdat de streekontwikkeling hier
mede niet gediend is. Waar het „Gel
ders Eiland" mee gebaat is, zijn ver
bindingen. Goede, aansluitende ver
bindingen, die het gebied uit zijn iso
lement verlossen. Een isolement,
waarin het voor 1949 tientallen ja
ren gevangen zat en waarin het thans
weer dreigt terug te vallen, nu El-
ten aan het begin van dit jaar weer
bij Duitsland gevoegd wordt.
Altijd al
Eigenlijk zijn Herwen en Aerdt en
Pannerden altijd al liet kind van de
rekening geweest. Voor de dichting
van de Spijkse Overlaat stond een
groot deel van de gemeente elk jaar
een paar maanden blank en kon
men de gemeente slechts via grote
omwegen bereiken. Soms zelfs hele
maal niet. Het is nog niet zo lang
geleden, dat burgemeester Daalderop
bijna geen gebruik van zijn auto kon
maken, omdat zijn garagevloer 30
cm water en meer droeg.
Theoretisch zit er nog een kans
in, dat Lobïth en Tolkamer bij hoog
water zoals in 1926 toch nog
overlast kunnen krijgen, maar dit
is een theoretische mogelijkheid. In
tussen houden rijkswaterstaat en de
gemeente hier toch nog rekening
mee.
Zo mag en zal voorlopig niet ge
bouw kunnen worden in Tolkamer,
terwijl daar grote behoefte aan wo
ningen bestaat. Eerst als ook de
Oude Rijnarm bij Kandia gesloten is,
zal Tolkomer kunnen bouwen.
Daar zitten we dan midden in het
probleem; in het duel tussen twee mi
nisteries. Rijkswaterstaat en de pro
vinciale waterstaat en Herwen en
Aerdt helpen waar mogelijk bij de
ontsluiting van het gebied, dus bij
de verdere aanleg van rijksweg 15
en van het Betuwse Valburg naar
het Liemerse Babberich.
Die weg is nodig voor de openleg
ging van het eiland, dat straks een
belangrijke verbinding verliest, n.l.
die over Elten.
„Natuurlijk", zegt burgemeester
Daalderop, „de Duitsers hebben toe
gezegd rekening te zullen houden
met de belangen van Herwen en
Aerdt, nadat wij bij herhaling bij
binnen- en buitenlandse zaken aan de
bel getrokken hebben. Maar dat
neemt niet weg, dat onze mensen
straks elke dag toch vier grenspos
ten moeten passeren. Dat zal vermoe
delijk wel gemakkelijk gaan. maar
je kunt nooit weten. Een snelle door
trekking van de Rijksweg 15 is een
levenszaak voor Herwen en Aerdt,
evenals een goede verkeersweg
dwars over het eiland naar de nieu
we autobaan".
Maar die plannen stagneren nu
door de aankopen van staatsbos
beheer. Tien ha hier, vijftien daar
en ergens anders ook weer eens
70 ha. Precies op de kardinale
punten heeft staatsbosbeheer zijn
slag geslagen. Rijkswaterstaat
kan daardoor de dode Rijnarm
niet sluiten, omdat staatsbosbe
heer het pas verworven stuk na
tuurreservaat beschermt als een
dier zijn jong. De Rijnarm bij
Kandia kan dus niet dicht zonder
het fiat van staatsbosbeheer en
dat betekent, dat de mannen van
waterstaat voor de aanleg van
rijksweg 15 een totale nieuwe dijk
moeten leggen achter het natuur
reservaat, met daaroverheen de
weg. Op die manier kan het na
tuurreservaat een open en vrije
verbinding met de Rijn houden,
hetgeen volgens de botanici van
eminent belang is voor het be
houd van dit kostbare kleinood.
Het aanleggen van een dergelijke
nieuwe dijk landinwaarts dus
en de plaatsing van het gemaal
ook ver landinwaarts kost kapi
talen. Kapitalen, die rijkswaterstaat
niet wil investeren, omdat er ook
een goedkopere oplossing mogelijk
is, als staatsbosbeheer bereid is mee
te werken. Maar staatsbosbeheer
heeft tenslotte doelbewust het bota
nisch gebied aangekocht om een vin
ger in de pap te hebben.
Afwegen
Met dit probleem zit de gemeente
Herwen en Aerdt nu. Er kan geen
verbindingsweg komen, zolang de
beide ministeries niet tot elkaar ko
men. Er kan geen ruilverkaveling
doorgevoerd worden, zolang het ge
bied van de Oude Rijn niet watervrij
gehouden wordt via het nog te stich
ten gemaal bij Kandia en in Tolka
mer kan geen woningbouw komen,
zolang het theoretisch gevaar van
een overstroming nog dreigt.
Terecht vraagt men zich dan ook
af, wat in deze kwestie het
zwaarst weegt. Het tot iedere
prijs beschermen van de bijzon
dere plantengroei in dit reservaat
of het mogelijk maken van een
ruilverkaveling, wegaanleg en
woningbouw, waarmee het gehele
gebied gediend is. Het wordt tijd
dat de regering de knoop gaat
doorhakken.
CHAOS WORDT STEEDS GROTER
Dayal komt
niet terug
De vijfde week van de conferen
tie van de Kongolese politieke
leiders in Coquilhatstad is in
grote verwarring geëindigd.
Gisteren hebben de deelnemers
zich meer beziggehouden met
het spuien van hun persoonlijke
grieven dan met conferentieza
ken.
Bomboko, de minister van buiten
landse zaken, beschuldigde vice-pre
mier Bolikange ervan de conferentie
Twee jaar voor
wurgpoging
Tot twee jaar gevangenisstraf met
aftrek van voorarrest en voorwaar
delijke terbeschikkingstelling van de
regering met een proeftijd van drie
jaar veroordeelde de rechtbank in
Utrecht gistermorgen de 28-jarige
slagersknecht Gerrit Jolian V. uit
Zeist, wegens poging tot doodslag on
zijn ex-verloofde. Geëist was Sy2
jaar en eveneens voorwaardelijke
terbeschikkingstelling.
In de ochtend van 29 augustus van
het vorig jaar hield de verdachte
zijn ex-verloofde aan op de Amster-
damsebovenweg in Zeist om te trach
ten hun enige maanden tevoren ver
broken verkering te herstellen. Toen
het meisje dit weigerde greep hij
haar met beide handen bij de keel
en trachtte haar te wurgen. Door de
komst van voorbijgangers werd hij
verhinderd het meisje verder letsel
te berokkenen.
te saboteren. Het kwam bijna tot
een handgemeen en president Kasa-
voeboe moest onder groot tumult de
vergadering schorsen, aldus meldde
het Kongolese persbureau.
Voordat het zover was gekomen, be
sloot de conferentie dat tot hoofd
stad van de federale republiek een
„neutrale" stad zal worden gekozen,
die niet onder het gezag van de
staat waarin zij gelegen is, doch on
der dat van de federale regering zal
komen te staan.
Dag Hammarskjöld heeft gisteren
aangekondigd dat de Indiër Rajesj-
war Dajal op eigen verzoek niet zal
terugkeren naar Kongo.
Intussen zijn er berichten binnenge
komen, dat er een aanval op Noord
Katanga wordt) voorbereid door de
leider van Kongolese communisten,
•Joemba. Troepen van deze leider
zouden reeds zijn samengetrokken
in het zuiden van de provincie Kivoe.
De N.C.R.V.-t.v. gaf vrijdagavond de
ruimte aan de zanger Herman Em-
minlc in het programma Herman,
joh, daar ga je!". Op de foto: Her
man Emminlc te midden van de
bloemenmeisjes.
Peter Kraus op
Schiphol in de bloemetjes
Gistermiddag is de 21-jarige Duitse
rock-and-roll zanger, Peter
Kraus, uit Miinclien op Schiphol
aangekomen. Hij zal vanavond in
Zuid-Laren in Groningen optreden
in een songfestival.
Peter had in München niets gemerkt
van de aldaar gehouden Holland
se week. „Daar had ik geen tijd
voor. Ik ben gisteren teruggeko
men uit Florence, waar opnamen
werden gemaakt voor mijn nieuw
ste film, samen met Barbara Frey
en Willy Fritsch. Ik speel daar
in de rol van een Duitse coureur
die in de „duizend mijl-race"
rijdt", aldus Peter.
Het is zijn elfde film. Bovendien zijn
er van hem ruim 50 grammofoon
platen opgenomen, waarvan er
per jaar meer dan 2 miljoen ver
kocht worden. Na het beëindigen
van de film gaat Peter terug naar
Duitsland om te gaan werken aan
zijn eigen t.v.-show.
Hij heeft het plan om, als de tijd
het toelaat, naar Amerika ,'te
gaan om contacten te leggen voor
een eventueel optreden in de V.S.
Op Schiphol werd hij door een tien
tal leden van zijn Nederlandse
fan-club in de bloemen gezet.
Kort geding om baby
Minister zou
commissie
willen horen
(Van onze Haagse redactie)
Het ziet er naar uit, dat ook
wanneer minister Beerman in
de zaak van de uitwijzing van
de Oostenrijkse baby Adele
Paul door de president van de
Haagse rechtbank in het gelijk
zou worden gesteld, deze zaak
daarmee niet is afgelopen. De
minister van justitie schijnt
aan een lid van de Tweede Ka
mer te hebben medegedeeld,
dat hij voornemens is, de per
manente vreemdelingenadvifs-
commissie (PVAC) in te scha
kelen.
Deze commissie heeft als voorzitter
de heer J. Schilthuis. Lid zijn
jkvr. mr. C. W. I. Wttewaal van
Stoetwegen, H. M. J. Dassen, C.\ J.
van Lienden, prof. mr. F. J. F. BVI.
Een verjaardagstaart van
twee ton is gisteren iu
twee gepantserde vracht
auto's uit Hartford in Con-
necticutt naar Washing
ton gezonden om als piece
de resistance te dienen op
de verjaardag van presi
dent Kennedy.
De reusachtige taart werd met
een schepwagen uit de bakke
rij van Mayron in Hartford in
de vrachtauto's geladen voor
een reis van meer dan 600 km
naar het Witte Huis in Wash
ington.
„Hij werd gebouwd als een
huis, zei Martin Levine, vice-
president van Mayrons Baker
Shop. vol trots. Het „bouwen"
vergde vijf dagen, bakken en
versieren inbegrepen.
De technische aspecten van het
„construeren" van het bouw
werk van suiker, meel, boter
en andere ingrediënten zouden
een ingenieur eer aandoen.
Het onderstuk van de taart is
ongeveer 1,52 meter hoog,
waarbij inbegrepen een model
van het Witte Huis in suiker
met een breedte van 1,52 meter
en een lengte van 2,13 meter.
De taart heeft twee verdiepin
gen van elk vijftien lagen, die
elk weer bestaan uit 12 lagen
koek. Het geheel wordt bij elk
aar gehouden door abrikozen
jam, boter en cognac, erg veel
cognac. De taart werd gemaakt
van 500 dozijn eieren, 362 kg
suiker. 362 kg suikerglazuur,
136 kg abrikozenjam, 680 kg
boter, enkele honderden suiker
rozen, vlaggetjes, papieren ver
siersels en ruim honderd meter
lint en ongeveer twee kisten
cognac.
De taart is geplaatst op een
speciaal gebouwde sokkel van
hardboard.
John Zenker, die internationale
faam geniet als taartendecora
teur, werd uit Chicago ontbo
den om het glazuurwerk te
doen en het Witte Huis van
suiker te maken.
Machinist van Noors schip
maakt amok: 2 doden
De eerste machinist en een kajuits
jongen van het in Osaka liggende
vrachtschip „Anna I'rethus" zijn om
het leven gekomen, en de eerste
stuurman werd ernstig gewond, toen
een 40-,jarige machinist aan boord
amok maakte.
Het vrachtschip, dat onder Noorse
vlag vaart, lag gereed voor vertrek
naar Australië. De afvaart is uitge
steld en de bemanning mag het
schip niet verlaten.
Van de tien officieren aan boord is
één Nederlander, de anderen zijn
Noren. De equipage, 30 man in to
taal, bestaat uit Chinezen.
Communisten zoeken
wanorde en machtswellust
De Britse minister van buitenlandse
zaken, lord Home, die titans in Por
tugal vertoeft, heeft op een banket
verklaard dat „het bijzonder in de
mode zijnde veroordelen van de kolo
niale mogendheden volkomen mis
plaatst en onrechtvaardig is.
Lord en lady Home waren de gasten
op een banket, dat hun werd aange
boden door de Portugese minister
van buitenlandse zaken, Alberto
Franco Nogueira.
„In de vijf uur, dat ik in Lissabon
ben, heb ik 500 jaar geschiedenis
kunnen overzien, waarop U met
recht trots kunt zijn. Mijn bezoek
aan Portugal, dat samenvalt met een
tijd van snanning voor uw land, maak
il: in vriendschap.
Ik doe U in elk geval deze belofte:
niets van wat ik in het openbaar zal
zeggen, zal kunnen worden gebruikt
door hen die slechts verwijdering
willen veroorzaken tussen vrienden.
Ook zal ik geen jota bijdragen tot
de communistische plannen met Afri
ka, die slechts zijn gemaakt om
wanorde en machtswellust te veroor
zaken, die alleen maar dienen om de
invloed van de communisten in dit
gebied te vestigen.
Mocht iemand belangstelling hebben
voor het prototype van communisti
sche invloed in 'Afrika, dan behoeven
zij slechts te kijken naar Oost-Euro
pa en naar Tibet.
Vrijdagochtend 26 mei: de Hollandse
Nieuvie zijn er weer. En rekent U
maar dat de liefhebbers ze zich lie
ten smaken, al waren de prijzen ook
nog wat stijf....
Duynstee, mr. dr. P. J. de Kanter en
mr. F. B. Verveen. Het is echter niet
aannemelijk, dat de minister tot in
schakeling van de P.V.A.C. zal over
gaan voor de president van de
Haagse rechtbank uitspraak heeft
gedaan in het kort geding, dat de
pleegvader van de Oostenrijkse baby
aangespannen heeft tegen de minis
ter van justitie. Zou dit vonnis ten
gunste van de eisende partij uitval
len, dan kan er van uitwijzing geen
sprake meer zijn. Wordt daaren
tegen de minister in het gelijk ge
steld, dan behoeft dit dus niet te be
tekenen, dat de uitwijzing van de
baby ook inderdaad ten uitvoer wordt
gebracht.
Verschillende leden van de
P.V.A.C. hebben reeds eerder bij
de minister erop aangedrongen,
deze commissie in te schakelen.
Dat dit nog niet is geschied
schijnt zijn oorzaak te vinden in
het feit, dat de minister deze
commissie in eerste instantie niet
voldoende deskundig achtte om
een uitspraak te doen in een pro
bleem dat veeleer ligt op het ge
bied van de kinderbescherming
dan op dat van het vreemdelin
genrecht.
De beslissing van minister Beerman
om de baby te doen uitwijzen in
ambtelijke kring beseft men, dat
„uitwijzen" in dit verband een wat
vreemde term is is. zoals bekend,
gegrond op het feit, dat hij het ge
zin De Leeuw tc Oestgeêst onge
schikt achtte het kindje te adopte
ren. Rond de adoptatie is een net
werk van waarborgen opgebouwd.
De beslissing of een gezin in aan
merking kan komen voor het adop
teren van een kind, wordt na gron
dig onderzoek genomen door specia
listen op het gebied van de kinder
bescherming. Volgens goed ingelichte
zegslieden wilde minister Beerman
daarom het laatste woord liever la
ten aan de kinderbescherming.
Wordt de baby niet uitgewezen, dan
behoeft dit intussen niet te beteke
nen hoe de beslissing van de pre
sident in het kort geding ook uit
valt dat zij ook in het pleeggezin
De Leeuw zal blijven.
Chemische industrie had
heel gunstig jaar
Volgens het jaarverslag over I960
van de Vereniging van de Neder
landse Chemische Industrie zal men
later waarschijnlijk I960 aanduiden
als het jaar rond hetwelk de chemi
sche industrie in Nederland zich
van een belangrijke tot een zeer be
langrijke industrietak ontwikkelde.
Zeer belangrijk in nationaal zowel
als in internationaal opzicht. De be
dragen van omzet en export over
1960 van 3,4 en van 1,7 miljard gul
den en hun stijging ten opzichte van
1959 met 400 en 164 miljoen gulden,
de in de loop van het jaar gepubli
ceerde uitbreidingen en vestigingen
gevoegd bij de vondst in eigen bo
dem van een nieuwe, belangrijke
grondstof, geven grond aan genoem
de veronderstelling.
De belangrijkheid van deze tak van
industrie voor ons land gemeten
naar omzet en toegevoegde waarde,
zeker niet naar de mate van werk
verschaffing is groter dan zijn
rangorde volgens de bestaande in
dustrie-indeling doet vermoeden. Qua
omzet komt deze industrie daarbij op
de derde plaats, na de metaalindus
trie en die van de voedings- en ge
notmiddelen. Een zuiverder indeling
echter gebaseerd op de produktie-
techniek zou volgens bet verslag tot
splitsingen in de beide laatstgenoem
de takken leiden, waardoor de che
mische industrie misschien wel op de
tweede plaats zou komen.
Wat de internationale positie van de
Nederlandse chemische industrie be
treft, wordt erop gewezen dat de in
het verslagjaar aangekondigde plan
nen omtrent uitbreiding en vestiging
indrukwekkend zijn. Eenmaal ver
wezenlijkt, zullen zij tot gevolg heb
ben, dat ons land in chemisch-mdus-
trieel opzicht qua omzet per hoofd
van de bevolking zich zal scharen in
de rij van grote landen met de oud
ste chemische industrie: Engeland,
Duitsland en Frankrijk.
