Het „vloeiende goud van Hongarije" stroomt van de wijnbergen in de streek Hegyalja GIGANTISCH KELDERSYSTEEM BEVAT 22.000 LITER VAN DE EDELSTE WIJNSOORT KENNEDY KRIJGT PER DAG TIENTALLEN GESCHENKEN vandaag VERVOER BIJ VEERDIENSTEN OP ALLE LIJNEN GESTEGEN ut uk ETHER VRIJDAG 19 MEI 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT KONING VAN DE WIJNEN WIJN VAN KONINGEN In liet noordoosten van Hongarije, in de onmiddellijke omgeving van de Slowaakse grens, ligt het beroemdste wijngebied van de Donaulanden liet bergland van Hegyalja, de „geboortegrond" van de edele Tokayer wijnsoort. Als een imposante bergketen steken de rotsachtige wijnbergen tegen de horizon af, als men na een urenlange rit door de eindeloze Hongaarse laagvlakte, de velden, heidelandschappen en pusta's de landstreek van Tokay nadert. En toch meet de hoogste van deze bergen slechts 515 meter boven zeeniveau hier echter, in deze oneindige, vlakke verte beheerst hij het landschapsbeeld. Het kleine stadje Tokay aan de samenstrommg van Theisz en Bordog, omgeven door wijnterrassen en wijngaarden, is slechts één van de 28 oorden die als aanplantgebied de wereldleuze verwierven „Ko ning der wijnen en wijn van koningen". Het gaf echter als enige centrum in de wijnhandel de hele omgeving zijn naam. Slechts weinigen onder de oudste ingezetenen van het pittoreske dorpje, rijke wijnhandelaarsfamilies voor het merendeel waren het joden die van hieruit het donkere, goudbruine kostbare „To kayer brouwsel", de zoete of droge Szamorodner over de gehele wereld verkochten, hebben de oorlogstijd en de naoorlogse tijd overleefd. KELDERGEWELVEN Directeur Bakony is een typische Hongaar, met vrolijke, wat schuin- geplaatste zwarte ogen en een klein zwart snorretje. Als hii over Tokayer spreekt klinkt zijn stem feestelijk. Samen met hem wandelden wij door dit meer dan anderhalve kilometer lange labyrint van de kelders, waar in meer dan 22.000 liter Tokayer is opgeslagen. Zoetig en versuffend ruikt het hier beneden, een gevolg van een dichtwoekerende schimmel laag, die het plafond en de kelder wanden als met een witte, grauwe, pels bedekt. Deze Hegyaljar-kelderrijping is een van de garanties, die de To kayer door het jarenlange, lang zame rijpen in dc kelders zijn bij zondere smaak verschaft. Men heeft in de loop der jaren her haaldelijk geprobeerd ook anclero soorten dan Tokayer te telen. Voor jonge wijnstokken uit- To- kaye zijn grote sommen gelds be taald. Ze werden 's nachts over de grens gesmokkeld, of men overhandigde ze als bijzonder waardevol beleefdheidsgeschenk aan buitenlandse koningen en - vorsten. Toch is-liet nooit gelukt deze wijn in een andere omge ving te telen. Hij heeft de vul kanische, met verweerd steen gruis gemengde Löszgrond en het zonnige klimaat van Hegyalja met zijn lange, droge, warme herfst nodig. Op 24 oktober begint in Tokaye de wijnoogst. Die duurt tot diep in de cember. De eerste vorst geeft de wijndruiven het speciale aroma en garandeert een buitengewoon suiker gehalte. in de most. De afwisseling van vorst en warmte doet de vloei stof in de wijndruiven verdampen zodat ze er tenslotte uitzien als ro zijnen. Daarom wordt de opbrengst zo klein er is in Tokaye gemid deld 20 tot 25 hectoliter wijn per hectare wijnplant, de helft minder dan In andere Hongaarse wijngebie den maar, de uiteindelijke kwali teit overtreft de kwantiteit volko men. Om deze kwaliteit te verzekeren, ver biedt een strenge wijnwet welke an dere wijn dan ook in het Tokayer heuvelland in te voeren. Zelfs het transport van andere wijn door dit gebied is ten strengste verboden, op dat geen enkele wijnboer in verzoe king komt de Tokayerwijn met min dere wijn te - mengen. VLOEIEND GOUD Op dezelfde grond, om de waaide van het „vloeiende goud van Honga rije" te behouden, en daarmee de Hongaarse staat een belangrijke dc- viezenbron te verzekeren, hebben de communisten in het gebied van To kaye zelfs bepaalde politieke con cessies gedaan. Zij hebben moeten inzien, en uit kwade ervaringen tijdens de eerste jaren na de oorlog moeten leren, dat de wijnbouwers hun harde en moei zame arbeid op de steile, rotsige wijnterrassen alleen dan met de noodzakelijke nauwgezetheid ver richten als de wijngaarden hun zelf toebehoren; wanneer ze zich verant woordelijk voelen en de arbeid ook materieel loont. De communistische regering heeft daarom, ondanks de in de laatste jaren abrubt en gewe tenloze collectivering van de Hon gaarse landbouw, tot nu toe geac cepteerd, dat zeventiende van de vijfduizend hectare wijngaarden van Tokaye door 4500 privé-wïjnboerc.n worden bewerkt. Slechts drie procent van de wijnaanplant bevindt zich in handen van de collective landbouw; de rest behoort tot twee staats wijn gebieden die van de vroegere bezit ters, oude Hongaarse adellijke famï- lie's zijn afgenomen. Zo is het wijn- land van Tokaye tot de dag van van daag een eiland van vrije wijnboeren in de meer dan tachtig proeent ..ge socialiseerde" landbouw van Hon garije gebleven. RADIO- EN T.V.-RUBRIEK In het communistische maatschappe lijk bestel is ook de handel met dc Tokayers een staatsaangelegendheid geworden. Alle wijnboeren moeten tegenwoordig hun wijn uitslui tend aan de (staats)firma Mo- nimpex verkopen. Bijna vijfhon-, derd jaar telt dé oudste, bewaard gebleven oorkonde, die de smaak van de Tokayer wijnen prijst. Haar, door geen enkele andere wijnsoort bereik te zoetheid, natuurlijke zoetheid en pittige aroma brachten gedurende vele generaties de wijnkenners in verrukking. Goethe. Voltaire, Ana- lole France maakten lofdichten op de Tokayer wijnsoort. Haar roem heeft de stormen des tijds, alle po litieke verwikkelingen en regimes overleeft, haar smaak heeft de mach- ligsten in de geschiedenis, en- zelfs dé in de Hongaarse geschiedenis wrede bezettingslegers in haar ban gebracht. Hierin is tegenwoordig nog niets veranderd. SOLDATEN.. Een blik op een grote kaart met het onderaards keldersysteem van Mad, waar in talloze kleine vaten de Tokayer wijn tot aan het "rijp zijn wordt opgeslagen, bewijst dit zwart op wit. Verschillende kruisingen in de gangen zijn op de kaart zwart gemaakt. „Zij zijn gedurende de laatste wereldoorlog ingestort, en het zou veel geld kosten ze open te leggen, luidt dc toelichting van di recteur Bakony van het staatsteelt- gebied. „Soldaten hebben op zoek naar nog meer wijn een kelder laten springen. Waarschijnlijk dachten ze dat we hele gangen vol wijn dichtgemetseld hadden en wil den ze op deze wijze nog meer wijn onder hun bereik krijgen". Toen wij hem vroegen, van wel ke nationaliteit die soldaten wa ren, haalde hij de schouders op: „wij hebben soldaten van velerlei nationaliteiten meegemaakt. On ze eigen legerafdelingen, de Rus sen en de Duitsers. Als het om wijn gaat, zijn alle soldaten het zelfde''. MEESTE CADEAUS GAAN TERUG President Kennedy, van huis uit miljonair, moge dan het ïdclale voorbeeld zijn van „de man die alles heeft", het Witte Huis moet bijna dagelijks een stroom van geschenken voor hem in ontvangst nemen. Sedert zijn ambtsaanvaarding in januari worden er da gelijks gemiddeld 37 geschenken aan de be zoekersingang afgele verd. Daarvan wordt slechts een deel aanvaard. El ke week worden er honderden geschenken naar de gevers terug gezonden. Een lid van het secretariaat van de president. David F. Powers, zegt, dat voor elk cadeautje, dat aan vaard wordt er ten minste drie worden ge retourneerd. Men heeft een systeem om poten tie! geschenkengeveis tc ontmoedigen. Ieder een. die de president iets wil aanbieden, moet dat eerst schrif telijk aankondigen, zo dat men, indien nodig, het geschenk kan la ten aannemen door ie mand van de perma nente staf op het Wit te Huis. Briefje Wanneer het geschenk geschat wordt op meer dan vijftien dollar, dan schrijft dc heer Po wers' een heel beleefd briefje, waarin hij uit eenzet, dat de presi dent ernaar streeft geen kostbare geschen ken aan te nemen. Op deze manier heeft pre sident Kennedy kun nen vermijden, dat het Wille Huis letterlijk bedolven wordt onder de schommelstoelen. Ettelijke, mensen heb ben hem zo'n meubel willen geven, maar de president ontdekte al spoedig, dat hij nooit in meer dan één schommelstoel tegelijk kan zitten. Geschen ken, die ook afgewe zen worden, zijn kost bare antieke stukken, waarmee men de fa milie Kennedy wil ver blijden. Andere ge schenken kan de pre sident echter onmoge lijk weigeren. Daartoe behoren gcluksmedail- lons, die hij dikwijls van veteranen uit de oorlog krijgt. Zij gaan meestal vergezeld van een briefje, waarin de schrijver vertelt, hoe het medaillon heni „geluk op het slagveld heeft gebracht". Dan zijn er de schilders, die portretten van de pre sident fabriceren en die op het Witte Huis komen aanbieden. Schrijvers, die willen, dat de president hun manuscripten leest. En lezers, die hebben ge hoord, dat ook de pre sident een verwoed boekenlezer is. Boeken Zij zenden hem boe ken, die zij de presi dent willen laten lezen, omdat zij ze zelf zo mooi hebben gevonden. Tenslotte wordt het se cretariaat overstroomd 'met cadeautjes voor mevrouw Kennedy, voor de driejarige Ca roline en baby John junior, die pas vijf maanden oud is. Die cadeautjes gaan meest al naar weeshuizen. Alle geschenken, die aanvaard worden krijgt de president zelf te zien. Ook krijgt hij een lijst van de boe ken, die hem worden toegezonden. Die welke die hij niet heeft gele zen, gaan in de biblio theek van het Witte Huis en de andere gaan naar ziekenhui zen voor oorlogsvete ranen. IMen denkt erover om een „Kennedy-mu seum" in te richten voor de ongewone ge schenken, die niet ge weigerd kunnen wor den. T elevisie TELEVISIE. De A.V.K.O. neemt ons vanavond een „avondje uit" mee naar hotel Souwens in Zandvoort, waar onder regie van (icr de Roos 'n aantal binnen- en buitenlandse caba ret- en variétéartiesten voor ons op treden (21.15). De avond begint met bet weekover zicht van het N.T.S.-journaal (20.00) een half uur later bespreekt mr. Hil- terman „De toestand in de wereld" en om'20.45 uur leidt Nico van Vliet ..Flits", dc maandelijkse televisie- kroniek van Gerard Trebert bij ons in. De A.V.R.O. besluit dit vrijdag- avondprogramma met Jan Brusse, die Parijsc belevenissen vertelt. Daarna nog een extra N.T.S.-jour naal (het staatsbezoek van president Seharf) en een extra sportjournaal met de Ronde van Nederland. De Vlaamse televisie brengt als hoofdschotel om half negen het to neelstuk „Hay Fever" (hooikoorts) Caslro wil gevangenen voor tractors ruilen Premier Fidel Castro heeft aange boden om 1000 gevangenen te ruilen tegen 500 Amerikaanse landbouw trekkers, een aanbod dat associa ties wekt aan Eichmanns pogingen om joodse gijzelaars te, ruilen tegen geallieerde vrachtauto's. De aanbieding van Castro had be trekking op dc tijdens de invasie op Cuba gevangen genomen soldaten. Castro gaf in de radiotoespraak voor radio Havanna de schuld voor de invasie aan president Kennedy en aan Allan Dulles, de leider van de centrale inlichtingendienst. Hij zei: „laat ze ons maar iets betalen, in dien ze de vrijlating wensen". Blake zou door Duits spion verraden zijn Chapman Pincher, een van de top- verslaggevers van de Loudense Dailv Express, heeftgisteren gemeld, dat een collega-spion, de agent van de Russen, Blake, aan de Britten heelt uitgeleverd. De naam van de verra der van Blake zou Horst Eitner lui den. Eitner, een Duitser die met Blake in Berlijn heeft gewerkt, bevindt zich thans in Westduitse gevangenschap in afwachting van cèn proces we- geiis verraad. Hij zou de agenten van de Britse geheime c enst zes maanden geleden op het spoor van Blake hebben ge zet. De 38-jarige Blake werd aan bet begin van deze maand schuldig be vonden aan spionage voor de Russen en tot 42 jaar gevangenisstraf ver oordeeld. Hongaar die duim afhakte vrijgesproken Nadat vorige week reeds een van de heide Hongaren, die voor het ge rechtshof in 's-Hertogcnbosch in ho ger beroep terechtstonden wegens oplichting van een verzekeringsmaat schappij. door het hof op vrije voeten was gesteld, is thans ook de andere, de 26-jarige V. U. vrijgesprokeu. Ze stond en beiden terecht onder ver denking van het feit, dat een duim van U. afgehakt zou zijn om daar door een bedrag van f 60.000 aan verzekeringsgelden te kunnen incas seren. Tegen U. had de advocaat- generaal, dr. De Vries, een gevan genisstraf van een jaar en acht maanden met aftrek van voorarrest geëist, nadat hij door dc rechtbank in Maastricht tot twee en een half jaar gevangenisstraf veroordeeld was. Ook de andere Hongaar M. B. is door het hof overeenkomstig de eis van de advocaat-generaal vrijgespro ken. /VVWVVVVVNVVVVVVVWvVVV* orew, en.... scArr jvevi van Noel Coward, geregisseerd door Ben Royaards. Om tien uur weer het gebruikelijke filmnieuws. Radio RADIO. Dc N.C.R.V. brengt weer het vrijdagavondprogramma „Pris ma" mot ondermeer „Vreemd maar officieel" (een „schets uit de bureau cratische werkelijkheid"), muziek uit Zuid-Amerika en een klankbeeld over de Europese atoombewapening on der de titel „Het zwaard in de sche de". Om tien uur spreken prof. dr. W. J. Kooiman en de beeldhouwer Geurt Brinkgreve over de thans be dreigde ronde Lutherse kerk in Am sterdam. Dc VARA komt o.a. met de eerste uitzending over Spaanse zigeuner- muzick „Flamencokunst". Apeldoorns ambtenaar van knoeierij verdacht (Van onze correspondent) Onder verdenking van knoeierij bij de afgifte van onder meer rijbewijzen is in het huis van bewaring te Zut- fen ingesloten de 23-jarige Apel- doornse secretarie-ambtenaar J. H. van der B. Van der B., die belast was met de af gifte van onder meer rijbewijzen en paspoorten, zou in de période decem ber 1960 april 1961 een bedrag van ruim 1000 gulden aan ontvangen le- gesgelden in eigen zak hebben gesto ken. Opname uit het toneelstuk „Zwarte kant" van Lesley Storm. Regie Frits Butzelaar, decors Cor Hermeier. FotoLoudi Nijhoff, Anne Marie Heyligers, Adolf Rijkens en Hans Croiset. Het- werd gisteravond op het. scherm gebracht door de K.R.O. Zowel liet passagiersvervoer als het autovervoer is in de maand april op alle lijnen van de Provinciale Stoombootdiensten in Zeeland, vergeleken bij voorgaande jaren, weer sterk toegenomen. Dit blijkt uit het vcr- voersoverzieht' per 30 april. In de maand april moesten in Vlissingen 399 auto's achterblijven. In Breskens waren dat er 1193, in Terneuzen 37, in Hoedekenskerke geen, in Ivruiningeii 1690, in PerUpoIder 1014, in Zierikzee 45. Het vervoersoverziclit over de periode I januari tot en niet 30 april ziet er als volgt uit: Aantal vervoerde passagiers. 1938 1957 1958 1959 1960 1961 Op een eilandje fiet plaatsje Trosa-, in het zuiden van dc Stockholmse Ar chipel wordt een laboratorium voor ocea- nografisch onderzoek gebouwd waar de onderzoekers zullen verblijven onder om standigheden als waaraan expedities naar dc Noordpool en andere verafgelegen plaatsen blootstaan. t Het centraal orgaan van de Westduitse filmindustrie heeft bekendgemaakt, dat Asta Nielsen ter gelegenheid van haar tachtigste verjaardag op 11 september zal worden gehuldigd wegens de belangrijke rol. die zij in de geschiedenis van de Duitse film heeft gespeeld. Vliss.Breskens 63.320 477.393 480.533 375.897 420.373 479.165 Tern.—Hoedek. 24.074 S4.253 98.884 71.853 75.738 81.416 Kruin.Perkp. 23.805 390.730 361.241 232.812 289.251 304.613 Z'zeeK'vecr .12.801 54.665 47.574 48.805 48.756 55.273 VeereK'land 5.771 16.438 16.657 16.775 20.035 20.778 Totaal 129.7711.023.479 1.004.889 746.142 854.153 941.245 Aantal vervoerde auto's. Vliss.Breskens 11.557 106.093 104.876 89.499 102.947 119.149 Tern.Hoedek. 2.022 7.727 7.679 8.934 8.995 9.447 Kruin.Perkp. 1.831 114.747 116.014 97.356 118.920 126.829 Z'zeeK'vecr 1.395 11.719 10.725 12.889 13.179 15/(55 Totaal 19.805 240.2S6 239.294 208.678 244.041 271.180 Hieronder een overzicht over de maand april 1961 alleen Aantal vervoerde passagiers. Vliss.Bresk. 22.015 172.415 163.011 114.667 156.708 170.300 Tern.Hoedek 7.122 29.195 29.572 19.076 23.422 25.092 Kruin.Pcrkpolder 7.247 110.219 98.085 66.624 85.387 89.933 Z'zeeK'veer 3.583 16.843 15.498 13.354 15.458 16.965 VeercKamperland 1.739 5.177 4.542 4.502 5.435 5.993 Totaal 41.706 33.849 310.708 218.223 286.410 308.283 Aantal vervoerde auto's. Vliss.Breskens 3.482 33.121 32.405 26.512 33.768 37.544 Tern.Hoedek. 552 2.208 2.048 2.368 2.389 2.632 Kruin.Perkp. 1.267 29.665 31.939 26.733 31.86-1 33.318 Z'zeeK'vecr 352 3.041 3.108 3.499 3.509 4.314 Totaal 5.653 68.035 69.500 59.112 71.530 77.808 Jaar voor bij betoging schietende Belg Dc Brusselse rechtbank heeft de 29- jarïge Pierre Lerat, die tijdens een stakingsrel op 30 december in Brus- sel door revolverschoten een dertig- jarige schilderskneeht doodde en een §f tweede omstander met een kogel f| raakte, tot één jaar voorwaardelijke gevangenisstraf v eroordeeld met een proeftijd van vijf jaar. Lerat voerde tot zijn verdediging aan, dat hij alleen had geschoten om een door betogers in het nauw ge dreven politieman te ontzetten. „On danks de maand hechtenis en de moeilijkheden, die dit drama voor mij en mijn gezin heeft meegebracht, zou ik onder dezelfde omstandighe den weer precies hetzelfde doen", verklaarde hij bij het verhoor. DURE STIER sê Tijdens een op de Winthrop Rockefeller boerderij bij Mor- he ril ton in de Amerikaanse staat Arkansas gehouden markt, is een Santa Gertrudis stier van eigenaar verwisseld voor de H wereldrecordprïjs van 59.000 dollar. n Het bedrag dat voor „133/1". M enige naam van het dier. werd neergeteld overtreft het bedrag m van 40.000 dollar dat in 1952 voor een Amerikaanse stier werd betaald, belangrijk. De markt trok ruim tweedui- s zend mensen uit vijftien Ame- rikaanse staten. Canada, Gua- temala, Engeland en Argen- tinie. Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiniiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiii ZATERDAG 20 MEI. 746 kc-s. 7.00— KRO. 7.00 Nws. 7.15 Gewijde muz. 7.30 V. d. jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgenge bed en overweging. 8.00 Nws. 8.13 Gram. 3.30 V. d. huisvr. 10.00 V. d. kleuters. 10.15 Kamermuz. 10.45 Klavecimbel-reci tal. 11.00 V. d. zieken. 11.45 Gram. 12.00 Middagklok-noodklok. 12.04 Metropole ork. en solist (12.30—12.33 land- en tuir.b. meded 12.50 Act. 13.00 Nws. 1315 Zon newijzer. 13.20 Lichte muz. 13.30 V. d. jeugd. 14.00 V. d. jeugd. lö'.OO Ronde van Nederland. 15.10 Franse les. '15.30 Amateursprogr, 16.00 Gregoriaanse zang. 16.30 Instrum. octet. 16.50 Amateurs progr. 17.15 Gram. 17.20 Sportperiscoop. 17,30 Lichte muz. 18 00 Kunstkron. 18.30 Gram. 18.45 Van klanten en wanten we ten. vragenbeantw. 19.00 Nws. 19.10 Ne derlandse Missieweek 1961. lezing. 19.15 Act. 19.25 Memojandum. 19.30 Lichte muz. 19.50 Lichtbaken, lezing. 20.00 Re sidentie-orkest en solist. 21.00 U bent toch ook van de partij? lezing. 21.10 Gevar. progr. 22.25 Er is wat aan te doen. lezing. 22.30 Nws. 22.40 Wij luiden de zondag in. 2300 Muzik. lezing. 23.55 —24.00 Nws. HILVERSUM II. 2.98 m. 1007 kc-s. 7.00 VARA, 10.00 VPRO. 10.20 VARA. 19.30 VARA. 20.00—24.00 VARA. VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 3.50 Voor U en uw gezin, praatje. 9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 Gram. VPRO: 10.00 Samen thuis, praatje. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Cabaret. 10.50 Geknipt voor herha ling. 12.30 Land- en luinb. meded. 12.33 Hammondorgelspel. 13.00 Nws. 13.15 VARA-varia. 13.20 V d. jeugd. 14.10 Idem. 14.45 Van de wieg tot het graf. lezing. 15.00 Gram- 16.40 Boekenwijsheid. 17.00 Jazzclub. 17.30 Act. 18.00 Nws. en comm. 18.20 Ook het schipperskind heeft recht op onderwijs, lezing. 18.30 Lichte muz. 18,50 Voetbal uilsl, 19.05 Artistieke Staalkaart. VPRO: 19.30 Passepartout, praatje. 19.40 Tussen Pasen en Pinkste ren, lezing. 19,55 Deze week, praatje. VARA: 20.00 Nws. 20.05 Marinierskapel. 20.35 Voetbal uitsl.' 20.50 Lichte muz. 21.15 Soc. comm. 21.30 Gevar. muz. 22.00 Sportnws. 22.30 Nws. 22 40 Lichte muz. 23.00 Gram. 23.55—24.00 Nws. TELEVISIEPROGRAMMA'S. NCRV: 17.00—17.30 V. d. kind. NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. NCRV: 20.20 Memo 20.30 Cabaret. 20.55 TV-film. 21.20 Lichte muz. 21.50 Morgen is het Pinksteren, ge sprek. VLAAMS BELG. TV-PROGR. 15.15 Eurovisie: Atleiiekrcp. 17.0013.00 V. d. jeugd. 19.00 Kathol, uitz. 19.30 Weekoverz, 20.00 Nws. 20.30 TV-feuili. 20.55 Film. 21.40 Arnus. progr. 22.25 Nws. FRANS BELG. TV-PROGR. 14.50 Eurovisie: Atletiekrep. "15.29 V. d. vrouw. 16.25 De la Poudre et des Balles. 17.10—1S.10 V. d. Jeugd. Ih.30 Film 20.00 Journ 20.30 Film v. d. jeugd. 20 45 Broadway express. 21.20 Uw vedette Daarna: journ.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1961 | | pagina 15