PtKON
Klanken uit de ether
Cultuurspreiding
door televisie
flmtotw
VANDAAG
MORGEN
gratis
,DE GEBROEDERS KARAMAZ0W'
STUK BAROKKE FILMKUNST
Sleeswijk's Nationale Revue
16
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 10 MEI 1961
Verenigde Staten
als voorbeeld
Bij alle bezwaren die men te
gen de commercialiteit van
de Amerikaanse televisie
kan aanvoeren zij heeft
ook een enorme cultuur
spreiding ten gevolge. Als
we alleen al eens kijken naar
de prestaties die de Ameri
kaanse televisiestations op
toneelgebied leveren, dan
blijkt de lichtzijde van de
schaduwrijke Amerikaanse
t.v. toch niet gering te zijn.
Van de ongeveer 75 uur per
week, die de drie grote „net
works" (ABC, CBS en NBC) ge
zamenlijk uitzenden, wordt niet
minder dan 10 procent aan seri
eus toneel gewijd. Hierbij zijn
dus de „westerns" en soortgelijke
produkties niet inbegrepen. De
selectief kijkende Amerikaan kan
dus per dag gemiddeld ruim een
uur toneel van culturele waarde
aanschouwen. De meeste Ameri
kaanse dramatische produkties
zijn korte werkjes van een half
tot een heel uur. Maar ook klas
sieke werken van anderhalf tot
twee uur komen geregeld op het
scherm.'
Het medium heeft hierdoor ook
een hele nieuwe generatie van
schrijvers, regisseurs, spelleiders
en acteurs in staat gesteld' tot
volle ontplooiing te komen. Velen
hebben zelfs de weg van televisie
schrijver naar toneelschrijver
gevonden. Op het ogenblik heeft
het toneelstuk „The Miracle Wor.
ker" van William Gibson op
Broadway groot succes. Het stuk
werd echter het eerst als televi
siespel op het scherm gebracht,
waarmee dus de theorie, dat een
stuk dat eenmaal voor de televi
sie is geweest dus voor het the
ater verloren is, wat wankel
komt te staan.
Nu is „The Miracle Worker" wel
een bijzonder indringend stuk,
want het behelst de levensge
schiedenis van Helen Keiler, de
beroemde Amerikaanse schrijf
ster en geleerde die haar blind
heid en doofstomheid overwon.
Ook in Amerika is de semi-docu-
mentaire buitengewoon populair.
In een typische televisieopvatting
behandelt men problemen van de
hedendaagse Amerikaanse sa
menleving. De bekendste pro
grammaserie in dit kader is
„Armstrong Circle Theater", een
veertiendaagse uitzending,
bij een bekende nieuwslez
presentator optreedt om de kij
kers in de waan te brengen dat
zij met een reportage te doen
hebben. De laatste tijd heeft men
op deze wijze onderwerpen als
kinderadoptie, zelfmoord en
jeugdcriminaliteit voor de came,
ra's behandeld.
Er is op deze plaats al eens eer
der op het wijdverbreide gebruik
van Video-tape recorders bij de
Amerikaanse televisie gewezen.
Deze recorders nemen beeld en
geluid tegelijk op en knnnen on
middellijk na opname worden uit
gezonden. Er komen dus geen
films ontwikkelen of soortgelijke
tijdrovende bewerkingen aan te
pas.
Het gebruikvan deze recorders
heeft in de Verenigde Staten zo'n
enorme vlucht genomen, dat
praktisch geen enkel toneelstuk
meer rechtstreeks wordt uitge
zonden. Het is opmerkelijk, dat
de vele Nederlandse televisiere
gisseurs, die wij naar hun mening
over de Video-tape recorders vroe
gen, er stuk voor stuk afwijzend
tegenover stonden. Hun menin
gen waren opvallend gelijklui
dend, zij vreesden een .achteruit
gang van de acteursprestaties,
omdat de spanning bij een opna
me geringer zou zijn dan bij een
rechtstreekse uitzending. Daar
staat de mening van een der oud
ste Nederlandse hoorspelacteurs
tegenover, die ons eens verklaar,
de: Iedere keer weer als het rode
lampje gaat branden, komt er
een enorme spanning in je en je
bent elke keer weer even zenuw
achtig" en alle hoorspelen
worden op de band opgenomen.
Als Nederland over een paar
maanden over ampexapparatuur
beschikt, zullen ook steeds meer
televisiespelen op de band worden
vastgelegd en naar ons gevoel zal
de kijker dan weinig verschil
merken in de acteursprestaties.
Ongeveer 80 procent van wat de
drie grote omroepmaatschappijen
in de avonduren uitzenden be
staat uit films, die uit de film
archieven van Hollywood te voor
schijn zijn gehaald. Zij bewegen
zich meestal in het populaire
genre, zoals westerns, detective-
en avonturenverhalen, politie
films en kluchten.
Van de 600 Amerikaanse televi
siestations zijn er „slechts" vijf
tig die niets met commerciële
ondernemingen te maken hebben.
(Lees goed vijftig). Bij de overi
ge 550 zijn praktisch alle pro
gramma's „gesponsored", ook de
toneelstukken. Omdat de spon
sors bang zijn eventuele klanten
voor het hoofd te stoten is het
aantal taboe's in de televisiespe
len tamelijk groot. Er zijn nu
echter twee maatschappijen, die
deze dwangbuis trachten te door
breken. In de eerste plaats de
Standard Oil Company of New
Yersey, die liet programma „The
De „Snip- en Snap-revue 1960-61"
welke enige tijd geleden in
Utrecht op telerecording is opge
nomen zal, zoals reeds gemeld,
op 13 mei a.s. door de AVRO-
televisie worden uitgezonden. De
televisieregie heeft Ger Roos.
Op de foto v.l.n.r. bij een televisie
camera: Ger Lugtenburg, Willy
Walden, Karei Prior, Piet Muyse-
laar en regisseur Ger Roos.
MOEDERDAG
Onder de huisgenoten die moeder
op zondag a.s. al vroeg willen
verrassen, kan ook de VARA ge
rekend worden. De VARA eert
moeder op moederdag met het
cabaret „Dag Moeder". De pro-
duktie is in handen van Suze van
der Steeg, terwijl Joop Söhne
zich met de regie zal belasten. De
tekst werd geschreven door Har
riet Freezer en Jelle de Vries. Zij
maakten er een speels en relati
verend portret van. Een portret
dat moeder niet eenzijdig ophe
melt, maar dat haar op moeder
dag toont, zoals wij haar op alle
andere en vooral gewone dagen
leerden kennen. Conny Stuart
Maya Bouma, Corrie van der
Linden, Ton Lutz en Jos Brink
geven „hun stem" aan deze caba
retuitzending.
play of the week" betaalt. Deze
oliemaatschappij heeft contractu
eel laten vastleggen, dat de pro-
ducktiestaf volledige vrijheid van
handelen heeft voor de opvoerin
gen, die in het kader van deze
programmareeks worden uitge
zonden. Er hebben in „The play
of the week" al opmerkelijke te
levisiegebeurtenissen plaats ge
had. Er worden stukken van twee
uur met bekende acteurs van
Broadway op het scherm ge
bracht.
Een andere onderneming heeft
vorig jaar voor het eerst een in
ternationale competitie voor het
schrijven van t.v.-spelen uitge
schreven. De deelnemers moesten
een stuk van auderhalf uur
schrijven. De hoofdprijs bedroeg
5000 dollars (bijna f20.000,
/WWSWW
oren, yen en
sc/mjveu
T elevisie
Het V.P.R.O.-programma wordt
om tien voor half negen geopend
met de vijfde inleiding tot "de dans,
waarin deze keer Jaap Flier van
het Nederlands Danstheater een
inleiding geeft over de dans ont
springen.
Om tien minuten voor negen is er
een programma rondom de mam
moetwet, waarin een discussie zal
worden gehouden onder leiding
van prof. dr. Ph. J. Idenburg. Om
vijf over half tien komt Hetty Blok
op het scherm, nadat zij daar ge
ruime tijd is weggebleven, in een
programma met Cor Lemaire,
waarin zij liedjes zal zingen van
Annie Schmidt. Regie van dit pro
gramma heeft Lies Westenburg.
Tenslotte, om vijf voor tien, pre
senteert Simon van Collem zijn
oude draaidoos, waarin we van
avond fragmenten uit de film „Dr.
Jekyll en mr. Hyde" zullen zien.
Deze fragmenten hadden al eerder
op het scherm zullen verschijnen,
maar moesten toen worden uitge
steld omdat al te jeugdige kijkers
er niet tegen zouden kunnen.
De Vlaamse televisie brengt om
half negen het t.v.-feuilleton
..Schipper naast Mathilde". Om
tien minuten over negen hoogte,
punten uit de stomme film onder
de titel „Beelden spraken". Ten
slotte om vijf over half tien een
magazine-programma „Mensen
en beelden", waarin men aandacht
aan een film, aan een schilderstuk
en aan een tentoonstelling van af
fiches zal wijden.
Radio
Via Hilversum I kunt. u om vijf
minuten voor elf 's avonds in het
N.C.R.V.-programma luisteren
naar het Columbia Symphony Or
chestra o.l.v. van Bruno Walter,
dat de vijfde symfonie van Van
Beethoven zal uitvoeren.
Over de andere zender, via Hilver
sum II kan men in het V.P.R.O.-
programma om half acht naar
Pierre Janssen luisteren, die een
fesprek heeft met de journaliste
ibeb over haar portret, dat de
Haagse portretschilder Paul Ci
troen heeft gemaakt. Om tien mi
nuten voor half elf de laatste uit
zending in de serie „Zestig jaar
levenservaring" door dr. W. Diees.
SAMENWERKING IN DE SPORT
De interlandvoetbalreportage van de wedstrijd Oost-Duitsland tegen
Nederland wordt op 14 mei tussen 16.00 en 17.55 uur uitgezonden
in het programma van A.V.R.O. en VARA. Deze twee omroepver
enigingen zenden de reportage uit in samenwerking met de K.R.O.
en deze coördinatie op het terrein van de sportuitzending verdient
wel enige toelichting. In het algemeen worden de Interlandreporta
ges bij toerbeurt door de omroepcomponenten verzorgd. Ditmaal
was het de beurt van de K.R.O. Aangezien de ontmoeting in Leipzig
echter pas om 16.00 uur begint en de K.R.O. maar tot 17.00 uur
zendtijd heeft, zou alleen de eerste speelhelft door de K.R.O. kunnen
worden uitgezonden. De VARA zou dus de reportage van de tweede
helft in het programma moeten opnemen. Bij deze samenwerking
zouden de Nederlandse luisteraars echter bij het begin van de tweede
helft van zender moeten wisselen. De omroepverenigingen achtten
het in het belang van de luisteraars wanneer het directe verslag
over één zender zou kunnen worden uitgezonden. De A.V.R.O. ver
klaarde zich bereid de eerste helft te plaatsen en de reportage van
de tweede helft is dus via dezelfde zender te beluisteren in het
VARA-programma..
Het wordt nu een uitzending die A.VR.O., KR.O. een VARA in
samenwerking brengen. Als verslaggevers fungeren Dick van Rijn
en Leo Pagano.
T elevisie
In het VARA-programma van van
avond kan men naar het derde
deel kijken van de zesde etage, een
spel van Alfred Gehri. Daaraan
vooraf gaat de rubriek „De wereld
van vandaag" door dr. L. de Jong
en een tweetal filmpjes over fabels
van De Lafontaine.
Tenslotte kan men om half elf in
een extra uitzending van de N.T.S.
kijken naar Sport in Beeld, waarin
de wedstrijden die deze Hemel
vaartsdag zijn gespeeld op het
scherm zullen verschijnen.
De Vlaaamse televisie brengt om
half negen een film „Mensen in
nood", een rooms-katholieke rol
prent met een sociale inslag. Om
tien uur de rubriek „Gezinskro
niek".
Radio
De N.C.R.V. komt om vier uur via
Hilversum I met hoogtepunten uit
Verdi's opera „Un ballo m Masche-
ra" met als uitvoerenden het koor
en orkest van de scala te Milaan,
's Avondsom tien minuten voor
half negen speelt Adam Harasie-
wicz een fantasie, een mazurka,
een polonaise en een scherzo van
Chopin.
Over de andere zender kan men
's middags om twee uur luisteren
naar „lm weissen RössT' de be
kende operette van Ralph Benatz-
-ky. Deze operette wordt uitgevoerd
op de A.V.R.O.-landdag te Apel
doorn.
Gemakkelijker en beter hebt U nog
nooit gewassen
automatische inweekwerking -
vooraf weken overbodig
nieuwe wonderbaarlijke waskracht
7 emmers sop in plaats van 6 uit een
dubbelgroot pak, per groot pak een
halve emmer sop meer
Al Uw wensen zijn vervuld de witte was - witter
kan niet de bonte was - helder en fris. defijne
was - luchtig en zacht. En alles zo gemakkelijk:
zonder apart inweken.zonder lang koken .zonder
warm spoelen.
ter kennismaking:
nog korte tijd
bij aankoop van 2 f0
Vraagt U naar het geheel nieuwe wasmiddel
kin rood pak
FILMS IN ZEELAND
Conny Froboess
weer present
Bovenaan het programma van
deze week prijkt de film „De
gebroeders Karamazaw", Ri
chard Brooks verfilming van
Tolstoi's gelijknamige roman
over een episode uit het Russi
sche leven in de Tsaristische
tijd. Brooks zette een zeer ro
mantisch decor op en plaatste
daartegen de markante hoofdfi
guur uit liet beroemde verhaal:
Dmitri Karamazow, de stoere
en overmoedige jonge Rus en
zijn broers, de stille monnik
Alexej en de handige Ivan.
Naast deze drie figuren kregen
vooral de vader en de bediende
Smerdjakow zeer sterke con
touren dank zij de sublieme uit
beelding door Respectievelijk
Lee J. Cobb en Albert Salmi.
Ook verder zijn het allemaal beroem
de namen: Yul Brynner als Dmitri,
Maria Schell als Grushenka, Claire
Bloom als de trotse Katja. Richard
Basehart als Ivan en William Shat-
ner als Alexej. De film, even barok
als de tijd, waarin ze speelt, is te
zien in City (Middelburg).
Electro (Middelburg) draait een oor
logsfilm, „Zij vochten als helden"
met Robert Taylor in de belangrijk
ste heldenrol. De strijd speelt zich af
in de Stille Oceaan, waar een hevig
gevecht geleverd wordt met de Jap-
panners om het schiereiland Bataan.
Omdat hij actie alleen niet voldoen
de vond verwerkte regisseur Garnett
in zijn oorlogsrolprent ook nog een
verhaaltje, een niemendalletje over
een moordenaar, die aan het front
zijn misdaad bekent. Ondanks de
realistische entourage is het een wei
nig indrukwekkend werkstuk gewor
den.
Zesjarig meisje in
Marknesse verdronken
Het 6-jarig meisje L. Munster uit
Marknesse (N.O.P.) is maandag
avond in de Zwolsevaart in Mark
nesse verdronken. Men vond het kind
toen het al een half uur in het water
had gelegen. Vermoedelijk is het
meisje bij het spelen in de vaart ge
vallen.
Stormschade op strand
van Bloemendaal
De storm van maandagnacht heeft
veel schade aangericht aan de zo
merhuisjes aan het strand van Bloe
mendaal. Verscheidene huisjes zijn
vernield en andere, staan op instor
ten.
Peter van Eyck bevindt zich in
Grand (Goes) in het prettige ge
zelschap van Dawn Adams, maar
dat neemt niet weg dat de situa
ties, waarin hij het grootste deel
van de film „Verraad op bevel"
geheten komt te verkeren nu
en dan uiterst benard zijn. „Ver
raad op bevel" is een boeiende ac
tiefilm, gebaseerd op de riskante
bezigheden van geheime agenten.
Een actueel onderwerp dus.
Luxor (Vlissingen) vertoont van
avond nog „De held van Marathon",
een spectaculair produkt met Steve
Reeves in de hoofdrol.
„De laatste reis", Alhambra (Vlis
singen) is eveneens een spannende
rolprent vol actie. Robert Stack en
Dorothy Malone vervullen de hoofd
rollen.
Op Hemelvaartsdag vertonen Al
hambra (Vlissingen) en Grand
(Goes) een vrolijke zij het wat zoe
tige film van Conny Froboess. Be
halve Duitslands populairste teen
agersterretje kan men in „Conny,
een meisje van zestien" ook Rex Gil-
do, in Nederland evenmin een onbe
kende zien optreden.
In Luxor (Vlissingen) draait een
film, gewijd aan de Tarzan-cultus.
„Tarzans verbanning" is een fraai
filmwerk, dat voornamelijk steunt op
de brede schouders van Johnny Weis-
müller. Maureen O'Sullivan zorgt
voor het vrouwelijke element in deze
jungle-creatie.
In City (Middelburg) een humoristi
sche film, namelijk het bekende
.Schots en scheef".
Kunstmest voor Kamerplanten 65°/o - 100 grs. 65 ets.
.^DONDERDAG 11 MEI
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 8.00 KRO.
9.30 NCRV. 10.00 1KOR. 12.00 NCRV. 12.15
KRO. 14.00—24.00 NCRV.
KRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.25 Plech
tige hoogmis. NCRV: 9.30 Nws. en wa-
terst. 9.45 Gram. 1KOR: 10.00 Opgevaren
ten hemel, lezing. 10.30 Kerkd. 11.30 Ber.
11.35 Waar moet dat heen?, praatje. 11.45
Schoolkoor. NCRV: 12.00 Gram. KRO:
12.15 Gram. 13.00 Nws. 13.15 Zonnewijzer.
13.20 Gram. 13.30 Mil. ork. NCRV: 14.00
Bondsdag v. d. Ned. Bond v. Gerefor
meerde Jongelingsverenigingen. 14.45
Gram. 15.00 Ned. Herv. Jeugdbonden.
15.45 Instr. kwart. 16.00 Gram. 16.30 Mer
rie England, zangspel. 17.30 Niet thuis!,
rep. 18.19 Sport. 18,35 Lichte muz. 19.00
Nws. en weerber. 19.10 Op de man af.
praatje. 19.15 Gram. 19.30 Radiokrant.
19.50 Pol. Lezing. 20.00 Vocaal ens.
20.20 Gram. 20.55 Gram. 21.50 Gram. 22.00
Orgelconc. 22.30 Nws. en S.O.S.-ber. 22.40
Avondoverd. 22.55 Wel thuis! rep. 23.10
Gram. 23.40 Gram. 23.5524.00 Nws.
HILVERSUM II. 298 ni. 1007 kc/s. 8.00—
24.00 AVRO.
AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 9.00 Kavner-
ork. 9.40 Morgenwijding. 10.00 Grain.
10.50 v. d. kleuters. 11.00 Kinderkoor.
11.20 Kamerork. 12.00 Rep. Apeldoorn.
12.05 Gram. 12.20 Nws. en land- en tuinb.
meded. 12.30 AVRO-Landdag. 13.00 Lich
te muz. 14.00 lm weissen Rössl, operette.
16.15 v. d. jeugd. 16.45 Amus. muz. 17.30
Sportrevue. 18.00 Nws. 18.15 AVRO-
Landdag. 19.00 Gevar. progr. 20.00 Nws.
20.30 Amusement muziek, 22.00 Nieuws.
22.10 Beursber. v. New York en meded.
22.15 Symf. ork. v. d. Ital. Zwitserse omr.
en solist, (i.d. pauze: 22.59 Act.) 23.55
24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NTS: 20.00 Journ. VARA: 20.20 Achter
het nieuws. 20.30 De wereld van van
daag, polit. lezing. 20.40 Twee tekenfilms.
21.00 De zesde etage, t.v.-spel. NTS: 22.30
-23.00 Sportact.
Nü een ARISTONA kopen en op 13 mei ongestoord genieten van
iedereen ziet méér in 'n
IN ÉÉN WOORD: FANTASTISCH!
VLAAMS BELG. TV-PROGR.
11.0012.00 Reportage Rerum-Novarum-
optoeht. 15.10 Sprookje. 15.30—18.00 II
Barbiere di Seviglia, opera. 19.00v. d.
jeugd. 19.30 Sportprogr. 20.00 Nws. en
weeroverz. 20.30 Speelfilm. 22.00 Ge-
zinskron. 22.30 Nws.
VRIJDAG 12 MEI
HILVERSUM I. 402 m. 746 kc/s. 7j)0—
24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nws. 7.15 Gram. 7.30 v. d.
jeugd. 7.40 Gram. 7.45 Morgengebed en
overweging. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.50 v.
d. vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Schoolradio.
10.05 Gram. 10.30 Gram. 11.00 v. d. zieken.
11.40 Gram. 11.50 Als de ziele luistert,
lezing. 12.00" Middagklok noodklok.
12.04 Pianospel. 12.30 Land- en tuinb. me
ded. 12 33 Lichte muz. 12.50 Act. 13.00
Nws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20 Dansmuz.
13.45 v. d. vrouw. 14.00 Promenade-ork.
en soL 14.45 Koorzang. 15.00 Schoolradio.
15.30 v. d. zieken. 16.30 Studentenork.
17.00 Boekbespr. 17.15 Kinderkoor. 17.40
Beursber. 17.49 Amateursprogr. 18.20 Uit
het land van I-Iertog Jan, Brabants half
uur. 13.50 RegeringsuiLz.: Het emigratie
praatje v. H. A. van Luyk, 19.00 Nws.
19.10 Act. 19.25 Zang. 19.30 Pol. lezing
19.40 Verz. progr. 20.10 S.U.S.-taptoe
(Laatste ronde). 21.40 Gram. 22.00 Avond
college. 22.30 Nws. 22.40 Een levens
school, lezing. 2'.
Nws.
HILVERSUM II.
VARA. 10.00 VPRO.
AVRO. 16.00 VARA.
VARA. 22.40 VPRO. 21.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram.
en act. 8.00 Nws. 8.18 Gram. en act. 9.00
Gym v. d. vrouw. 9.10 Gram. 9.4Ö School
radio. VPRO: 10.00 Dit en het andere,
lezing 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20
v. d. vrouw. 11.00 v. d. kleuters. 11.15
Kamermuz. 11.35 Gram. AVRO. 12.00 Lich
te muz. 12.20 Regeringsuitz.: v. d. landb.
12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Sport
en prognose. 12.50 Pianospel. 13.00 Nws.,
meded. en beursber. 13.30 Litteraire quiz.
VARA: 16.00 Orgelspel en zang. 16.30 v. cl.
zieken. 17.00 v. d. teenagers, 17.53 Acl.
18.00 Nws. 18.15 Vlaamse notities. 18.20
Italiaanse muz. 18.50 De puntjes op de
i. lezing. 19.00 v. d. kind. 19.10 Jazzmuz.
VPRO: 19.30 Het platteland nu, gesprek,
19.45 VPRO-nws. 20.00 Nws. 20.05 Filmru
briek. 20.15 Kinderen van Europa, klankb
20.45 Honderd jaar Modernisme, lezing.
VARA: 21.00 Quiz. 21.45 Douane aan de
Friese grenzengedachten wisseling.
"".15 Buitenl. weekoverz. 22.30 Nws.
VPRO: 22.40^ Zorg om de mens. gesprek.
VARA: 23.00 Soc. nws. in Esperanto. 23.10
Muziek-revue. 23.95—24.00 Nws.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
NTS: 20.00 Weekjourn. en weerover.
KRO: 20.30 In woord en beeld 20.40 Het
gezicht van Azië. filmrep. 2120 Rep.
SUS-taptoe. 21.40 Avondcollege Neder
lands. 22.10 Epiloog.
VLAAMS BELG. TV-PROGR.
19.00 Vedetten uit de dierenwereld. 19.30
v. d, vrouw, 20.00 Nws. 20.30 Filmnieuws
en nieuwe films. 21.15 t.v.-speL 22.25 Nws.
Gram. 23.55—24.00
1007 kc/s. 7.00
10.20 VARA. 12.00
19.30 VPRO. 21.00
