Eichmann: ,Ik zou mijn vader als
verrader kunnen vermoorden'
De apartheidspolitiek en de
Kerken in Zuid-Afrika
ALFRED ROSENBERG ZOU DE
JODENMOORD HEBBEN GELEID
ZATERDAG 22 APRIL 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE C 00 RANT
KERKVERVOLGING AAN DE ORDE
Tijdens de zitting van vrijdag in het proces-Eichniann, kreeg
het hof te horen dat Adolf Eichmann tijdens zijn verhoor door
de politie had toegegeven dat zijn bureau voortdurend op de
hoogte werd gehouden van de deportatie van joden naar de
vernietigingskampen. Tijdens zijn verhoor door de politie, was
Eichmann een afschrift getoond van een brief die door het
hoofdkwartier van de geheime politie in Parijs naar zijn kan
toor in Brelijn was gestuurd. In die brief werd mededeling ge
daan van het vertrek van een trein met joden, waarbij de broer
van wijlen de Franse premier Leon Blum, naar een concentra
tiekamp. Bij het zien van het afschrift, beaamde Eichmann dat
zijn kantoor in Berlijn steeds over zulke treintransporten werd
ingelicht. De verklaring die Eichmann tegenover de politie heeft
afgelegd, is volledig op de band opgenomen en het hof zette de
behandeling van die bandopname voort.
Eichmann zei. dat hij bij dne ge
legenheden een Luthers predikant
had verhoord wegens ongehoorzaam
heid aan het bevel van Himmler, dat
de geestelijke zich buiten joodse za
ken moet houden. „Ik herinner me
zijn naam niet, maar hij droeg een
geitebaardje". De predikant moest
worden „opgesloten". De gehele
Evangelische Kerkeraad, met bis-
Rotterdamse haven
in rep en roer
ontploffingsgevaar
Grote consternatie ontstond gister
morgen in Rotterdam rond zestien
Elofbare samenstelling moesten heh-
ussen met verfstoffen die een ont-
ben. Ze waren afkomstig Aan de
Duitse fabriek Wïederholt in Kil
den, waar 's nachts brand was uit
gebroken door ontplofte stoffen.
Men ontdekte dat er ook bussen met
deze samenstelling onderweg waren
naar Rotterdam. Een telexbood
schapje met deze mededeling ver
oorzaakte uiteraard wel enige sen
satie. Toen de Duitse vrachtwagen
op zijn plaats van bestemming, op
het terrein van Pakhuismeesteren
aan de Rijnhaven, arriveerde, wer
den de grootste voorzorgsmaatrege
len getroffen. Het Russische zee
schip, waar de bussen in moesten,
werd verhaald. De omgeving zette
men in een straal van honderd me
ter af. Het verkeer op de Hillelaan
werd stopgezet. Eerst toen konden
politie en brandweer hun gang gaan.
Het was niet moeilijk er de zestien
bussen uit te halen die de gevaarlijke
stoffen moesten bevatten. Ze waren
namelijk al warm...
Eerst nadat de bussen waren ge
opend, was het gevaar geweken. De
brandweer heeft voor de vernietiginr
van de stoffen zorg gedragen.
De Finse president Kekkonen brengt
met zijn echtgenote van 8 tot 13 mei een
officieel bezoek van vijf dagen aan
geland en wordt daarbij o.a. door de mi
nister van buitenlandse zaken Toerngren
vergezeld,
KORTE PREDIKATIE
.Nadat Hij aan de apostelen
- door den Heiligen Geest zijn
hevelen had gegeven veertig
dagen lang hun verschijnende".
Hand. 1:2,3.
Het getal 1,0 is in de hele bijbel be
langrijk. Het is hel getal van een
generatie, maar oulc het getal van
het Iqnge vasten, door Moses en
Elia en de Heer Jezus volbracht.
Daartegenover staan, als vervulling:
de J/0 dagen van verschijningen en
opdrachten. Deze geschieden door de
Heilige Geest! Lukas' opvatting hier
van klopt met die van Pauhts: de
Heer is de Geest. De lichamelijk ver
rezen Heiland spreekt, geestelijk. Hij
inspireert nog, de kerk ten'leven.'
Hij is voor ons, oude Adams en
Eva's, een levend makende Geest ge
worden... Niet, dut Hij verandert,
maar wij, door het geloof in Hem.
De 1,0 dagen van verschijning, waar
in Jezus nog niet is opgevaren, wer
pen hun licht vooruit, op de tijd,
waarin wij leven. Onze tijd is die
heilsbedéling, waarin Hij nog niet is
teruggekomen. De eerste leerlingen
begonnen de leegte te voelen, waarin
wij NU welbewust leven.
Zo leerden zij het geestelijk contact
met de Heer kennen waar wij thans
niet meer buiten kunnenals wij het
geloof niet willen verliezen. Deze in
spirerende hulp komt op het gebed.
Dat heeft Jezus toen beloofd, na
Pinksteren is het algemeen gewor
den.
Deze liulp beslaat nog steeds voor
een deel uit opdrachten. Een ge
meente. die alleen heilsbeloften 'wil
en opdrachten afschudt, wordt onge
lukkig en onzeker in haar houding
in de wereld. Als gelovige mensen
in of naast hun dagelijks werk geen
opdracht van de Heer meer zien,
gaan zij twijfelen of zelfs (af-) val
len.
Hoe diep zit het routine-christendom
in de put.' Gelukkig, dat de kerken
weer besef krijgen van haar apos
tolaat. van haar dienst- en zendings
opdracht die steeds nieuwe instel
ling en aanpassing vraagt;geleid
door de Geest, dat is: geïnspireerd.
De Herv. Kerk collecteert er voor in
het collecteplan. In de belijdenis-
geloften van meer dan één kerk
wordt het de „jonge" christenen
hoofd voor hoofd op het hart ge
drukt.' Wij leven immers in de „tus
sentijd" tussen Jezus' geregelde ver
schijningen en Zijn wederkomst. Wat
zouden wij dan anders doen dan
onder opdracht staan?
Waterlandkerkje) W. B. Bergsma.
schop Münch aan het hoofd, was la
ter bij hem (Eichmann) gekomen,
om over deze zaak te spreken en hij
had uitgelegd, waarom de predikant
gearresteerd moest worden. „Ik moet
toegeven dat ik niet veel over ker
ken wist. Ik had nooit veel met de
ze kwesties uitstaande".
Eichmann zei, dat hij de predi
kant alleen maar had verteld dat
de staatspolitie zijn arrestatie
had bevolen. „Ik vertelde hem
ook dat ik het bijzonder onpret
tig vond een geestelijke te moe
ten arresteren". Eichmann zei,
dat hij er de predikant aan her
innerde dat deze drie waarschu
wingen had ontvangen en dat hij
hem thans onder ..beschermings
arrest" stelde.
Op een ander punt van zijn verhoor,
zei Eichmann, dat hij zich vaak had
afgevraagd, wie het eerst had bevo
len de joden te vergassen inplaats
van hen dood te schieten. „Daar
moet één of andere drijfkracht ach
ter hebben gezeten".
Kichniann geloofde niet dat het ie
mand in de Gestapo was geweest.
Misschien was het iemand in het
ministerie van Alfred Rosenberg
voor de bezette Oosteuropese gebie
den. „Begrijp alstublieft dat het. naar
ik veronderstel, de enige manier is
waarop het kan gebeurd zijn. Ze
moeten op het ministerie voor de
oostelijke zaken hebben gezegd, dat
dit op eleganter manier moest ge
beuren. Dat wil zeggen: zij wensten
geen schietpartijen meer".
De ondervrager vroeg aan Eichmann
of hij geloofde dat het voortbestaan
van Duitsland de vernietiging van
het gehele Europese jodendom eiste.
Rust
„Als mij toen verteld was: uw va
der is een verrader, dat wil zeg
gen, dat mijn eigen vader een ver
rader was en dat ik hem moest do
den, zou ik dat hebben gedaan", al
dus Eichmann.
Hij vervolgde: „Ik volgde mijn be
velen blindelings op en gehoorzaam
de mijn bevelen blindelings en op
die manier hoe. zal ik het zeggen
vond ik mijn voldoening en mijn
.rust in wat ons werd verteld en wat
we ons op geen enkele andere wijze
konden voorstellen dat de beslissen
de strijd van het Duitse volk was,
ongeacht de soort taak die men mij
misschien zou geven".
Hoofdaanklager Gideon Hausner
maakte vervolgens bekend, dat dit
alles was Aan het op de band opge
nomen A'erhoor Aan Eichmann dat
in dit stadium van het proces zou
worden afgedraaid. Hij zeide dat dit
met andere uittreksels later nog zou
gebeuren, daar Avaar ze op zékere
punten betrekkingen zouden hebben.
Hausner verklaarde dat hij alle 76
banden van de verklaring van Eich
mann aan het hof voorlegde als be
wijsmateriaal. Ook deponeerde hij
een 77ste band met een serie A-ragen
op 2 februari 1961 namens de staats.
procureur gesteld betreffende bezit
van Hongaarse joden en de antwoor
den van Eichmann daarop.
Film van Bergman bekroond
De door het internationaal interker
kelijk filmcentrum „Interfilm" inge
stelde prys voor de speelfilm van liet
jaar is a-oor de eerste maal toege
kend aan de Zweed Ingmar Bergman
voor diens film Witce Aardbeien".
De algemeen secretaris a-an Inter
film, wika J. A. I-Ies, heeft dit mee
gedeeld tijdens de openingsplechtig
heid in de Michaël-kapel in de dom
toren te Utrecht, Aan de driedaagse
oecumenische filmconferentie 1961.
De oecumenische filmprijs, die louter
als onderscheiding is bedoeld en geen
geldprijs inhoudt, is het resultaat
van de keuze uit vier films, die uit
een voorselectie overbleven. De drie
andere films zijn: „De ballade \'an
een soldaat" van Gregori Tsjoechrai,
,,Dc Maagdenbron", eveneens van de
prijswinnaar Bergman en „De zwarte
sergeant" van John Ford.
P.v.d.A.-vrouwen niet
in consumentenbond
Met een meerderheid Aan een stem
253 tegen 252) verwierp het congres
van de Vrouwenbond Aan de P.wd.A.
in de Haagse dierentuin een a'oorstel
om de bond bij de Ned. Consumenten
bond aan te sluiten. Veertig blanco-
stemmen markeerden deze krappe
weigering.
Na de verkiezing van de nieuwe se-
jycretaris-generaal van de N.A.V.O.,
onze landgenoot mr. D. U. Stikker:
de nieuwe functionaris in gesprek
met de speciale adviseur van presi
dent Kennedy, Dean Acheson.
ill!lllllllllll[|||l!ll!lllllllllllll!!!ll!llllllllllllllllllll!llllllllllll!lllllllllll|l
Incident (je) bij bezoek
koningin aan Friesland
Het bezoek A-an de koningin 1
H heeft gisteren in de gemeente
Achterkarspelen nog tot een ii
li klein incident aanleiding gege-
ven. Enkele inwoners waren n
nogal gegriefd over het feit, 1
dat één van de meisjes, die M
in Buitenpost bloemen aan de
H koningin had aangeboden, een
kleindochter van de burge-
m meester, maar wonend in Rijs- m
H wijk was. „Dat had een me'ïs- 1=
je uit de eigen gemeente moe-
ten zijn", zo zeiden de bewo-
ee ners van Achterkarspelen. Zij
plaatsten daarom in alle vroeg- m
H te 's morgens bij het bord
„welkom" aan de grens van de
H gemeente, een bordje met de
ee naam „Rijswijk". De politie
H verwijderde het bordje echter te
tijdig, voordat de koningin de
p gemeente binnenkwam.
NAVO BENOEMT
MR. STIKKER
De voormalige Nederlandse mi-1
nister van buitenlandse zaken j
mr. D. U. Stikker is gisteren!
secretaris-generaal van de N.A. j
V.O. geworden. Hij werd met
algemene stemmen gekozen op
een speciale bijeenkomst van de
permanente raad in Parijs.
Mr. Stikker heeft na zijn verkiezing
tegenover verslaggevers gezegd,
„niet pessimistisch" te zijn over de
mogelijkheid, dat de NAVO de vier
de kernmacht wordt. „Er zijn reeds
besprekingen aan de gang over deze
kwestie en niemand kan zeggen wat
het resultaat zal zijn. Wij zullen
nieuwe openhartige gesprekken heb
ben en ik ben niet pessimistisch over
de kansen, dat een stelsel zal wor
den uitgewerkt, dat voor allen aan
vaardbaar is".
Wat het overleg binnen het bondge
nootschap betreft, zei de nieuwe se
cretaris-generaal. dat het overleg in
de NAVO veel beter geschiedt dan de
mensen denken. In Oslo, waar de
ministers van buitenlandse zaken
van de NAVO-landen volgende
maand bijeenkomen, zullen wij spre
ken over plannen op lange termijn
en opnieuw de kwestie van nauwer
politiek overleg behandelen.
het Veerse Gat geschaard stonden,
trokken de Rotterdamse sleepboten
de vierde caisson in-het sluitgat.
(Foto P.Z.C.)
STEMMEN VIT DE KERKEN
OVERBODIGE FUNCTIE
IN APELDOORN
Ik ben tot overtuiging gekomen, dat
deze functie in Apeldoorn eigenlijk
niet nodig is", zo deelde ir. If. II.
Tusenius, een jaar geleden mee,
nadat hij ontslag had gevraagd uit
zijn functie Aan „directeur niet bij
zondere opdrachten", welke posi
tie hij op dat moment ongeveer
een half jaar lang had bekleed. In
de vacature die door liet vertrek
Aan ir. Tusenius ontstond, is tot
dusverre niet a oorzien. En het ziet
er naar uit dat dit ook in de toe
komst niet zal gebeuren.
De commissie die b. en w. van Apel
doorn in mei 1960 benoemden om
een onderzoek in te stellen naar de
behoefte aan coördinatie tussen
en/of reorganisatie van de diensten
der landelijke eigendommen de
dienst der bad- en zweminrichtin
gen en natuurbaden en de centrale
administratie, is namelijk tot de
conclusie gekomen, dat er voor de
ze drie diensten geen behoefte be
staat aan een voorziening in de
door het vertrek van ir. Tusenius
ontstane vacature van directeur
M.B.O. De commissie grondt haar
conclusie op een in haar rapport
genoemde bevinding en op de om
standigheid dat de sportzaken in
Apeldoorn zullen worden toever-,
trouwd aan een aparte functiona
ris.
Kolonel Casado, clief-stai' van de repu
blikeinse troepen In het taatst van de
Spaanse burgeroorlog en leider van de
Madrileense junta de defensa die in
maart 1939 werd gevormd, heeft van de
Spaanse autoriteiten toestemming gekre
gen naar Spanje terug te keren.
Twee Kerken traden uit Wereldraad
Een simpel berichtje vonden we de vorige week in de krant, ivaarin ons
Averd verteld dat de Nederduits Gereformeerde Kerk van Transvaal op
10 april besloten heeft onmiddellijk uit de Wereldraad der Kerken te tre
den. Dat is dan de tweede kerk van Zuid-Afrika, die dit besluit genomen
heeft. Ruim een maand geleden hebben we hetzelfde kunnen lezen Aan de
Nederduits Hervormde Kerk vau Zuid-Afrika. Beide kerken hebben dit
besluit genomen naar aanleiding van de resoluties, welke in december
van het vorige jaar te Johannesburg werden aanvaard en waarin de
apartheidspolitiek van de regering wel niet helemaal werd aeroordeeld,
maar dan toch zeer kritisch werd beoordeeld. Die besprekingen waren
belegd na een uitnodiging van de Wereldraad der Kerken aan de acht
kerken uit. Zuid-Afrika, die bij haar waren aangesloten. Het is een klein
en ogenschijnlijk simpel berichtje, maar het heeft brede achtergronden
en dat niet alleen kerkelijke, maar eA-eneens politieke, zoals \-oldoende
blijkt uit dat woord „apartheidspolitiek
Zoals die acht kerken verbonden wa
ren aan de Oecumene, zo was Zuid-
Afrika politiek gebonden aan het
Blitse Gemenebest. Daarmee zijn de
banden verbroken, ook al door de
apartheidspolitiek. Dit land is nog lid
van de Verenigde Naties, maar ook
hier zijn moeilijkheden. Het ligt in de
lijn dat ook deze banden wel onhoud
baar zullen blijken vanwege dezelfde
ooi-zaak. Wc hebben hier een sprekend
voorbeeld hoe kerk en politiek met
elkaar te maken hebben en hoe de
leus, dat ieder zich moet houden op
zijn eigen terrein niet deugt. Het
Evangelie, dat de kerk moet A'erkon-
digen, heeft te maken met heel de
samenleving en de kerken van Zuid-
Afrika. evenals alle kerken van deze
onze aarde, staan voor de A-raag of die
apartheidspolitiek op grond A-an de H.
Schrift kan worden A-erdedigd. De We
reldraad der Kerken zegt: nee. Bis
schop Reeves van de Anglicaanse
Kerk A'an Zuid-Afrika, die onlangs in
ons land was en wiens bock over het
„Bloedbad in Sharpeville" van een
jaar geleden onlangs in Nederlandse
vertaling is verschenen, zegt: nee. De
bovengenoemde kerken, welke met de
N.H. Kerk en met de Gereformeerde
Kerken in ons land, goede betrekkin
gen onderhouden, zeggen:ja.
De deelnemers
Op die bespreking in Johannesburg in
december 1960, moeten we nog wel te
rug komen. Allerlei verwande berich
ten kon men in het hegiri lezen, be
richten die soms waren scheef getrok
ken. door een wens van hem, die het
bericht had opgesteld. Een paar maan
den geleden zijn de officiële stukken
en resoluties volledig bekendgemaakt
en afzonderlijk gepubliceerd. In Jo
hannesburg waren dan vertegenwoor
digd één Bantoe-kerk, A'ier Engels
sprekende kerken en drie Afrikaans
sprekende. De Bantoe-kerk bestaat
enkel uit kleurlingen. De Engels
sprekende kerken kennen de apart
heid niet en zijn dus gemengd. De drie
andere genoemde kerken zijn kerken
waarvan alleen blanken lid kunnen
zijn. Behalve deze zijn er in Zuid-Afri
ka nog drie kerken voor de Afri
kaans sprekende blanke bevolking, nl.
de Nederduits Gereformeerde Kerken
van Oranje Vrijstaat en van Natal en
Die Gereformeerde Kerk van Suid
Africa, de z.g.n. „Doppers". Deze
drie zijn niet bij de Wereldraad aan
gesloten en waren dan ook in Johan
nesburg niet uitgenodigd. Er zijn dus
in Zuid-Afrika vier Nederduits Ger.
Kerken, al naar de streek waarin hun
gemeenten liggen. Zij zijn zelfstandig
en hebben ieder een eigen synode.
Twee van deze, die van de Kaap en
van Transvaal waren wel aangesloten
bij de Wereldraad. Naar het ledental
vertegenwoordigden de drie wel aan
gesloten kerken ongeveer de helft van
de Afrikaans sprekende blanke bevol
king.
Resolutie
In Johannesburg hadden de acht aan
gesloten kerken een tachtig afgevaar
digden gestuurd. De Wereldraad was
door een delegatie van zes personen
vertegenwoordigd. Met 80 van de
(Zie slot pag. 4 kol. 4) j
Nadenken
Het verhaal gaat dat de Franse
dichter Chateaubriand in zijn
jeugd op reis van Parijs naar
de kust werd gedwongen in een
dorpje tc overnachten. In de herberg
bevond zich een meisje om welks
gunst de gehele mannelijke dorps
jeugd dong. Men waarschuwde Cha
teaubriand geen avances tc wagen,
want van een vreemdeling zou zo
iets zeker niet worden genomen. De
auteur probeerde toch toenadering
te zoeken, maar het verging hem
slecht, 's Avonds op bed kon hij zijn
blauwe plekken tellen. De andere
morgen vroeg de waardin, vol zorg
over'haar gast. hoe hij zich na dc
rumoerige en pijnlijke avond voelde.
„Ik ben blij", zo zei Chateaubriand,
„dat ik de mensen hier aan het den
ken heb gezet". Hij veinsde geen en
kel prestigeverlies te hebben geleden
en vervolgde zijn tocht alsof hij een
bijzondere missie in het dorpsleven
had vervuld.
President Kennedy kan. nu het
Cubaanse avontuur achter de
rug is, beginnen met de blau
we plekken te tellen die hijzelf en
Amerika in de strijd hebben opgelo
pen. En dat zijn er heel veel en heel
pijnlijke. Chateaubriand was nog
jong toen hij op zijn kop kreeg,
maar een letterkundige kan zich zo
iets permitteren, zonder dat de we
reld er van onderstehoven raakt. En
hij was nog vele malen gewaar
schuwd. Kennedy is ook nog jong.
Zijn houding in de Cubaanse kwestie
zal wel zijn bepaald door zijn raad
gevers. Maar de president zal niet
kunnen volstaan met te zeggen dat
hij ..zijn dorpelingen" aan het na
denken he'eft gezet. Dat heeft hij
wel, maar die overpeinzingen moe
ten de president wel bijzonder hard
A'allen. Want van alle zijden zijn de
commentaren allesbehalve mals. De
Daily Herald schreef gistermorgen
dat hetgeen Kennedy over de Cu
baanse kwestie te berde heeft ge
bracht, zijn liberale bewonderaars
wel met ontzetting zal vervullen.
Volgens dit blad zijn de woorden
\Tan Kennedy evenzoveel herinnerin
gen aan het" tijdvak dat Foster Dul
les minister van buitenlandse zaken
was. Een intelligente buitenlandse
politiek verwacht de Daily Herald
niet,
De Times, één der invloedrijkste
dagbladen van Amerika,
schrijft dat het neerslaan van N
de revolutie tegen Castro, een zwa
re slag voor de regering-Kennedy be
tekent. Als excuus kan natuurlijk
worden aangevoerd dat deze rege
ring een verwarde toestand heeft ge-
erfd, maar een jonge en krachtige
regering mag zich niet verschuilen
achter verontschuldigingen. Het lijkt
wel. zo schrijft het blad. of de presi
dent "t slachtoffer \*an slechte voor
lichting is geworden. Een van de di
recte gevolgen van deze misreke
ning moet zijn dat men dc beA*oegd-
hedén en de organisatie van de cen
trale inlichtingendienst eens kri
tisch gaat bekijken.
D3 New York Times schrijft daar
entegen dat Kennedy krachtige
en duidelijke taal heeft gespro
ken. Het blad meent dat de over
grote meerderheid van de Amerika
nen het met hem eens is. Zij moe
ten zich geen illusie maken over de
prijs die zal moeten worden be
taald. Zweedse bladen zeggen dat
het verloop van de gebeurtenissen op
Cuba een ver strekkende politieke
nederlaag voor de Verenigde Staten
betekent. Vooral is dit blad bevreesd
voor de sympathie voor Castro cn
zijn ideeën in de Zuidamerikaanse
en Afrikaanse landen. De Dagens
Nyheter schrijft dat nog meer mil
joenen in Fidel Castro een heldenfi
guur zullen gaan zien en een groot
sociaal hervormer. Dc Prawda haalt
er West-Duitsland bij. Adenauer is
op bezoek in Washington en Kenne
dy zal wel door hem en „de Duitse
militaristen" zijn geraden.
Kennedy komt er dus. over het
geheel genomen, niet zo best
af. De eerste maal dat Ameri
ka onder Kennedy bij een conflict
werd betrokken heter gezegd:
zich met een conflict bemoeide is
op een duidelijk fiasco uitgelopen.
De tijd is. zoals wc deze week voor
spelden. een machtige bondgenoot
voor Castro geworden. Terwijl Ame
rika aarzelde èn zich toch ook weer
achter de rebellen van Cardona stel
de. heeft Rusland ongetwijfeld nieer
gedaan. Via allerlei kanalen zullen
de wapens uit het communistische
blok wel tijdig in Havanna zijn aan
gekomen. Precies op tijd. Men zegt
dat de president dacht dat er dui
zenden aanhangers van Cardona
aan land waren gegaan. Dan is hij
wel wonderlijk dwaas ingelicht. En
men heeft zich ook verkeken op de
gezindheid van de Cubanen. De over
winnaar uit deze strijd is Castro;
uiteindelijk zijn het de communis
tische machthebbers. Daarover kan
Kennedy nu nadenken.
PRESIDENT KENNEDY
..„prestigeverlies
