Commissie radio en t.v. over
jaar gereed met werkzaamheden
„Planta-patiënten"
vragen ca. 2 miljoen
Na Pasen ontmoeten hervormde
predikanten elkaar in Utrecht
POLITIE VERLAAT SCHIETEND
ARNHEMS CAFETARIA
ZATERDAG 15 APRIL 1961
PROVINCIALE Z B B W 8 B COURANT
8
Mr. Scholten hoopt bij installatie
Vijftien vragen voorgelegd
Staatssecretaris Scholten hoopt, dat de „commissie radio- en
televisiewetgeving" haar werkzaamheden over een jaar zal heb
ben voltooid. Mogelijk zal hij de commissie een interim rapport
vragen over de financiering van de wereldomroep.
De staatssecretaris heeft deze mededelingen gisteren gedaan
in de rede, waarmee hij de commissie ten departemente instal
leerde.
„Ieder die zich in de ontwikkeling
van de televisie in ons land heeft
verdiept, zal moeten toegeven, dat
de vraag of het thans, in 1961, nog
mogelijk is de geluïdsomroep wet
telijk definitief dat wil zeggen
voor de eerstvolgende 20 a 30 jaar
te regelen zonder daarbij acht te
slaan op de beeldomroep en op een
eventuele wettelijke regeling daar
van, een zeer legitieme vraag is",
aldus mr. Scholten.
„Op zichzelf dwingt een dergelijke
vraag nog niet tot het instellen van
een commissie, hoewel de zwaarte
van de vraag, het feit, dat er over
zaken van radio en televisie zo ver
schillend wordt gedacht en de histo
rie, die ons leert, dat omstreden za
ken juist door het bijeenbrengen van
vooraanstaande Nederlanders met
verschillend standpunt tot oplossing
kunnen worden gebracht, reeds ïn de
richting wijzen van een commissori
aal rapport".
Techniek
De doorslag heeft voor de staats
secretaris gegeven, dat er tegelij
kertijd nog andere vragen waren,
die in het recente verleden zijn
opgekomen, eveneens niet een
voudig van aard, die het
zelfde terrein van wetgeving be
treffen. De ontwikkeling beperkt
zich niet tot het terrein van de te
levisie. Het is een ontwikkeling
der techniek, die bet mogelijk
lieeft gemaakt, dat de televisie
haar terreinwinst boekte.
De techniek gaat echter eveneens
voort bij de radio. De staatssecreta
ris dacht hierbij aan de technische
ontwikkeling van de FM-zenders en
in verband daarmede de toekomstige
mogelijkheden van meer dan twee
radioprogramma's.
Wat er met een dergelijk program
ma moet geschieden, dient thans
eveneens onder ogen worden gezien.
Een wettelijke regeling, die hierme
de niet rekening houdt, is bij voor
baat reeds inadequaat.
V.P.R.O.-plan
In zijn rede vroeg mr. Scholten
speciale aandacht voor de erken
ning van omroeporganisaties en
de zcndtijdverdeling, alsmede
voor de rechten en verplichtingen
verbonden aan deze erkenning.
Daarbij moet z.i. als uitgangspunt
worden aanvaard het bestaan van
omroepverenigingen en dus niet
het V.P.R.O.-plan voor een na
tionale omroep.
De regering heeft na zorgvuldige
overweging besloten, zo Zgï mr.
Scholten, geen bestuursleden, direc
teuren of vertegenwoordigers van
KORTE PREDIKATIE
JEZUS IN UET MIDDEN!
En Jezu-s kwamen stond in
liet ml Men
(Johannes 20:26)
Het is een loeek na Pasen. De elve
vieren de opstandingsdag van hun
verrezen Meester. Ook Thomas is er
ditmaal bij. Thomas, de ongelovige
toch zozeer aan zijn Meester ver
knochte, heeft zich laten overhalen,
trouw te blijven aan het gezelschap
dergenen die Cod vrezen en Christus
volgden. Donkere, roetzwarte twijfel
walmde nog na in zijn binnenste.
Zon Jezus echt opgestaan zijnZon
dat kunnen/ O, zonder Hem'leélc al
les zo somber, donker en zonder eni
ge zin en toekomst.
'ja, Jezus kwamen begaf Zich, niet
tegenstaande de gesloten deuren, in
het midden. Als de Gekruisigde hing
Hij tussen twee moordenaars. Als de
Opgestane wil Hij nu het Midden
vormen van de Zijnen, aller oog en
hart op Hem gericht doen zijn, zodat
er geen sprake meer overblijft van
enige twijfel of ongeloof betreffende
Zijn verrijzenis uit dood en graf.
Hij is de Levende, Die dood en hel
satan en zonde overwon, en Hij is
gisteren en heden Dezelfde, tot in
eeuwigheid. Het kan alleen echt Pa
sen geweest zijn voor U en mij,
wanneer Hij in het midden
van ons hart en leven, in
het midden van de verkondiging en
eredienst der kerk gestaan heeft
Maar zo niet? Dan kan het nog een-
zalig na-Pasen worden. Denk aan
Thomas, en Christus' neerbuigende-
goedheid, aan hem so'n tobberd,
zo'ii aartstwijfelaar! betoond. Ze
ker, Jezus komt enHij gaat ook
weer weg, maar bij wie Hij eenmaal
gestalte aannam, door een waar, ge
schonken geloof in het. hart, daar
blijft Hij wonen, door Zijn Woord en
door Zijn Geest. Daar is Hij liet Mid
delpunt van hun leven gewordenen
de Middelaar tussen God en hun ziel,
h-un hemelse Voorbidder en Voor
spraak bij de Vader. Arme, verslagen
zondaar, die dit leest: zucht om Chris
tus' nabijheid, roep om Zijn verwor
ven Pinkster-Geest. Hij kan en wil
nog komen. Onverwachts. Uw deuren
gesloten? Van uw kant een onmoge
lijkheid, Jezus binnen te laten? Geen
nood! Want Hem is gegeven alle
macht ook op aarde! Leg alle wapens
neer aan Zijn voetenbuig U in het
stof, belijd en ervaar het zalig: Hij
is ook mijn Vrede, de Vredevorst, Die
eenwig in én over mij regeert! Amen.
St.-Maartensdijk (Z.)
ds. J. van der Haar
omroepverenigingen, van de Wereld
omroep of van anderen, aan wie
zendtijd is toegewezen, in de com
missie op te nemen. De regering acht
het juister, dat de commissie zoda
nig is samengesteld, dat haar leden
niet qualitate qua, maar als persoon
hun mening geven over de te behan
delen materie.
Namens de commissie beantwoord
de haar voorzitter, prof. mr. L. W.
G. Scholten de rede van de staats-
secrétaris.
15 vragen
Vijftien vragen worden gesteld aan
de commissie. Allereerst zal men
moeten antwoorden op de vraag of
het wenselijk en mogelijk is de tele
visie niet langer bij algemene maat
regel van bestuur te regelen, maar
in een radio- en televisiewet.
Voorts wordt gevraagd of N.T.S. en
X.R.U. naast elkaar moeten blijven
bestaan, of dat naar fusie of een an
dere vorm van nauwe samenwerking
Vice-admiraal
C. H. Brouwer overleden
Op woensdag 12 april is in het zie
kenhuis te Wassenaar op 70-jarige
leeftijd overleden vice-admiraal C.
II. Brouwer, laatstelijk in functie als
lid van het hoog militair gerechts
hof in Den Haag.
Vice-admiraal Brouwer was de oud
ste actief dienende vlagofficier van
de koninklijke marine. De vice-admi
raal, die op 4 september 1908 als
adelborst bij de koninklijke marine
in dienst kwam en op 23 augustus
1911 tot zeeofficier werd benoemd,
was in 1940 in de rang van kapitein
ter zee belast met het bevel over
Hr. Ms. kruiser „Sumatra". Als zo
danig heeft hij prinses Juliana en
de prinsessen Beatrix en Irene aan
boord van deze oorlogsbodem in juni
van dat jaar uit Engeland naar Ca
nada gebracht. Vice-admiraal Brou
wer was onder meer ridder in de
Orde van de Nederlandse Leeuw en
officier in de Orde van Oranje Nas
sau. Hij was voorts begiftigd met de
ere-medaille in zilver voor voortva
rendheid en vernuft van de Huisorde
van Oranje.
De begrafenis, welke maandag te
Westerveld plaatsvindt, zal op ver
moet worden gestreefd en hoe de zoek van de overledene in stilte, dus
structuur dan zou moeten zijn. i zonder militaire eer, geschieden.
Van den Bergh en Jurgens N.V.
Thans is
770.858
uitbetaald
Van den Bergh en Jurgens N.V.
deelt mede, dat op het ogenblik
aan particulieren voor bij de in
augustus 1960 opgetreden huid
epidemie geleden schade, welke
epidemie werd toegeschreven
aan het gebruik van „Planta"-
margarine, totaal f 770.858,
is uitgekeerd. Het totaal der
•aangevraagde schadevergoedin
gen beloopt f 1.980.022,
Er zijn 6296 formulieren met een
aanvrage om schadeloosstelling bin
nengekomen. Aangezien, indien meer
leden van een zelfde gezin ziek wa
ren, hun aanvraag op één formulier
moést worden ingezonden, is het aan
tal personen, voor wie-een schade
loosstelling is aangevraagd, groter,
namelijk 8047 (dat is dus gemiddeld
1,28 personen per gezin).
Tot nu toe zijn de volgende be
dragen als schadevergoeding aan
de slachtoffers uitgekeerd: op
4402 aanvragen, welke Van den
Bergh en Jurgens N.V. geheel in
overeenstemming met de aanvra
gers zijn afgehandeld, 357.872,
op 1035 aanvragen, welke geheel
of gedeeltelijk door haai- naar de
commissie tot bindend advies zijn
doorgezonden en waarin door de
commissie inmiddels een uitspraak
is gedaan, is in totaal vergoed
326.086 (waarvan 80.304 reeds
bij de behandeling door Van den
Bergh en Jurgens zelf, terwijl
245.782 door de commissie
werd toegewezen).
Daarnaast zijn thans door de com
missie nog te behandelen 844 aan
vragen, waarop door Van den Bergh
en Jurgens zelf reeds is betaald
86.900, zodat het totaal der tot dus
ver uitbetaalde schadevergoedingen
thans bedraagt -ƒ 770. 858. Vijftien
formulieren zijn bij Van den Bergh
ep Jurgens zelf nog in behandeling.
Voor deze afwikkeling van de schade
moest een aparte afdeling in het le
ven worden geroepen. Daartoe werd
een beroep gedaan op gepensioneer
den. Gedurende ruim een half jaar
hebben 20 tot 25 man in een volle
dagtaak gewerkt aan een zo snel
mogelijke afwikkeling. Deze afdeling-
wordt nu opgeheven. Tot zover Van
den Bergh en Jurgens.
T Het justitieel onderzoek in de Plan-
ta-affaire zal, naar het zich laat aan-
j zien, nog geruime tijd ïn beslag nc-
men, zo vernemen wij van de zijde
i der justitie. De keuringsdienst van
I naren is er weliswaar ïn geslaagd
om de aanwezigheid van een cmulga-
tor in de margarine aan te tonen,
en ook is de politie vrijwel gereed
met haar onderzoek naar de verant
woordelijkheden maar het pro
bleem of de emulgator inderdaad
schadelijk ïs geweest voor de volks
gezondheid, is nog lang niet opgelost.
Het Wereldgebeuren
In het ministerie van onderwijs, kun
sten en wetenschappen in Den Haag
heeft staatssecretaris mr. Y. Schol-
ten vrijdagochtend de „Commissie
Radio- c-n Televisiewetgeving" ge
ïnstalleerd. De foto toont de staats
secretaris mr. Y. Scholten aan het
hoofd van dg tafel met om zich
heen de leden van de commissie.
O Het Cubaanse schip Bahia Del Mariel
(3.805 ton) is bij Dungeness in botsing ge
komen met het Engelse schip Asperity
(667 ton). De. Asperity kreeg een lek
waardoor een grote hoeveelheid olie ont
snapte, doch geen "van beide schepen had
hulp nodig.
Baby in bedje gestikt
Naar eerst thans bekend is geworden
is gistermorgen de ruim drie
maanden oude baby Hendrika Vene-
ma te Groningen in haar bedje ge
stikt.
De moeder liad de baby om zes uur
's morgens gevoed en het kind daar
na boven in bed gelegd. Toen ze, na
enige tijd te hebben gewerkt, om
tien uur bovenkwam vond zij het
kindje, liggend op haar buik. Het
bleek toen te zijn gestikt. Het was
het vijfde kind uit het gezin Venema.
MOEILIJKE AANHOUDING
Woesteling verzette
zich tegen arrestatie
Donderdagnacht hebben zich In de
Koningstraat ïn Arnhem ernstige
ongeregeldheden voorgedaan.
Twee surveillerende politiemannen
hoorden, dat zich in een aan deze
straat gelegen cafetaria een zekere
J. H. bevond, die door de politie ter
zake van misdrijf werd gezocht. Toen
ze bedoelde inrichting wilden binnen
gaan, werden ze tegengehouden door
een man, die zich in deuropening
posteerde.
De politic-ambtenaren wisten zich
echter toch toegang te verschaffen.
Binnen troffen ze H. inderdaad aan.
Deze verzette zich tegen zijn arresta
tie. waarbij enkele andere aanwezi
gen zich eveneens met het geval be-
In Alkmaar is vrijdagochtend de eer
ste kaasmarkt van het nieuwe sei
zoen gehouden, welke zeer druk be
zocht was. Deze driehoeksfoio
kwam- tot stand doordat de fotograaf
profiteerde van het feit dat de toe
risten de kaasdragers en die laatsten
op hun beurt weer de toeristen foto-
1 graf eerden...
ONDERZOEK IN ZAAK
OBERLANDER GESLOTEN
Een rechtbank te Bonn heeft meege
deeld dat het onderzoek naar eventu
ele deelneming aan Nazi-misdaden
van de voormalige Westduitse minis
ter voor vluchtelingenzaken Oberlan-
der geen gegevens heeft opgeleverd
die desbetreffende bescbuliging steu
nen.
De rechtbank heeft dan ook beëindi
ging van het onderzoek gelast.
De Westduitse Vereniging van Ver
volgden onder het Nazi-regime had
in april van vorig jaar Oberlander
ervan beschuldigd in 1942 en 1943
aan dergelijke misdaden te hebben
deelgenomen.
moeiden. De agenten slaagden er
echter in met de arrestant de uitgang
te bereiken. De man, die het binnen
komen had willen beletten, gaf een
van de politiemannen, een hoofd
agent, bij de uitgang een klap tegen
de rechterslaap. De agent was ge
noodzaakt de arrestant los te laten,
die daarop vluchtte. De eerder ge
noemde persoon greep daarop de
hoofdagent beet en sloeg hem ver
scheidene malen.
De agent loste een waarschu
wingsschot, dat echter niet het
gewenste effect had. Daarop
schoot de hoofdagent de man in
zijn been, maar deze liet nog niet
los. Nogmaals moest de agent van
zijn pistool gebruik maken, waar
bij hij op de linkerarm van de
woesteling richtte.
Het bleek te zijn de 27-jarige stuca-
door H. J. J. uit Arnhem-Óost. Hij
liep schotwonden aan het linkerdij
been en in het linker-gedeelte van de
borstkas op en is ter verpleging in
het gemeenteziekenhuis opgenomen.
Zijn toestand is niet levensgevaarlijk.
Er werd proces-verbaal tegen hem
opgemaakt.
Na het gevecht verspreidde de inmid
dels aangekomen polïtie-assistentïe
de samengestroomde menigte.
Enige tyd na het gebeurde vervoegde
zich op het politiebureau een bij de
politie, bekende figuur, die naar aan
leiding van het gebeurde een verkla
ring wilde afleggen. Aangezien deze
mail eveneens voor een strafbaar feit
werd gezocht, is hij aangehouden.
Vuurtje stoken
De vorig jaar gepensioneerde ha
venmeester van Lissabon is,
zo boos geworden, toen hij deze-
week in zijn ochtendblad las dal de
Amerikanen vóór toezicht van de
Verenigde Naties over Portugees
Angola waren, dat hij ogenblikkelijk
een brief op poten schreef aan de
gezant van Amerika in Lissabon.
De oud-havenmeester meldde zijne
excellentie dat hij zich voortaan zou
schamen bij bijzondere gelegenheden
getooid te zijn met de Amerikaanse
onderscheiding die hem na de oorlog
wegens zijn hulp aan de geallieerden
was verleend. En opdat de gezant
zou weten dat het de haven-autori
teit menens was, stopte dé boze Lis-
sabonner de orde bij de brief in de
enveloppe. Daarna heeft hij de mis
sive gepost en is gaan kijken bij bet
gebouw van de Amerikaanse verte
genwoordiging. waar groepen stu
denten voortdurend joelden en
schreeuwden. Ten slotte gingen de
jongelui zo ver, dat de ruiten van de
woning van de gezant bet moesten
ontgelden. Achter de ijlings neerge
laten overgordijnen bracht het ge-
zantsehapspcrsoneel de inventaris in
veiligheid. De demonstratie eindigde
met de komst van de politie die
traangasbommen gebruikte. Daarna
keerde de rust in dc straat weer.
In de ambtswoning van premier
Salazar is het ook allesbehalve
stil geweest. De Portugese semi-
dietator heeft een ingewortelde min
achting voor de publiciteitsmedia en
op de berichten, zowel van dc dag
bladen als van de radio, staat een
strenge censuur. Toch heeft de pre
sident zich voor eenmaal over die
antipathie heengezet. toen hij voor
de radio een toespraak hield tot het
Portugese volk. Het was meer een
enkele opmerking, want de „rede"
duurde iets meer dan twee minuten.
De sterke man van Portugal kondig
de een serie regeringsmutatïes aan.
waarvan wel de voornaamste was
dat hij zelf het departement, van de
fensie zou leiden. Hij riep zijn land
genoten op de integriteit van Angola
te verdedigen. Maar terwijl Salazars
woorden via-een geluidsband door
radio-Portugal werden uitgezonden,
deden duizenden Afrikanen („terro
risten". zo schrijft de Portugese
pers) een aanval op het dorp Oecoea,
ongeveer 350 kilometer bij Loeanda
vandaan. Begin van deze week was
het rondom deze plaats al tot een
treffen tussen blanken en zwarten
gekomen, waarbij honderden om het
leven zouden zijn gekomen. Sinds
gisteren worden zelfs vliegtuigen in
de strijd geworpen. In dc baai van
Loeanda zijn oorlogsschepen gesta
tioneerd. Talrijke arrestaties wegens
on-Portugese activiteiten werden
verricht. Tientallen personen, onder
wie vier priesters, zijn wegens vij
andelijke activiteiten achter tralies
gezet.
Thans zestien miljoen
rijksdaalders in omloop
In nominale waarde uitgedrukt, aldus
het ministerie van financiën, verloopt
de uitgifte Van de nieuwe zilveren
rijksdaalders in een overeenkomstig
tempo als waarin de zilveren guldens
nu vijf jaar geleden in omloop kwa
men.
In-twaalf weken tijds is er nu voor
een bedrag van ruim 40 miljoen aan
nieuwe zilveren rijksdaalders in han
den van het publiek gekomen. In de
zelfde periode is bijna ƒ30 miljoen
aan muntbiljetten van 2.50 naar de
Nederlandsche Bank teruggevloeid.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Men ontkomt niet aan de Indruk
dat dc positie van Portugal in
Angola bijzonder zwaar ïs ge
worden. De muiterkapitein Galvao
heeft de knuppel in het Angolese
hoenderhok gegooid door tijdens zijp.
Santa Maria.tocht voortdurend te
dreigen Angola te „bevrijden". De
wijze van regeren van Salazar werd
druk gekritiseerd en over het alge-
I meen kwam zijn optreden er niet te
best af. In dezelfde tijd van Gal-
vao's scheepsreis was er weer een
dieptepunt in het genabuurde Kongo:
Maar noch de voortdurende burger
oorlog in dit voormaligo Belgische
gebied, noch de sombere vooruitzich
ten op economisch gebied, hebben de
Kongolezen-als-volk doen besluiten
de hulp van de blanken in te roepen.
Men onderschatte de aanhang van
Loemoemba niet- De terroristen die
Angola brandschatten, dragen op de
l' armbanden de naam van de ver-
moorde Afrikaanse volksleider. De
Angolees is tot de ontdekking geko-
men, dat hij een restantje koloniaal
i bezit uitmaakt. En ook hier zal de
loop van de geschiedenis niet zijn
tegen te houden. Dat probeerden wel
de duizenden studenten in Lissabon,
die voor de ambtswoning" van de
Amerikaanse gezant het spreekkoor
„Angola is van ons" aanhieven. Pre
cies dezelfde kreet gebruiken ook de
terroristen in het hoorden van An
gola. Overigens zijn dit geen benden
zonder leiding, want in Kongo zetelt
de U.P.A.. de regering van het vrije
Angola. Een regering naar het voor.
beeld van. Abbas. Men zegt dat het
de Portugezen is gelukt een tweetal
„ministers" gevangen te nemen. Zij
zullen onder het oorlogsrecht vallen,
heeft de gouverneur verklaard. Dat
houdt niet veel goeds in. Dat zou olie
betekenen op het Angolese vuur, dat
vanuit de rode landen nog extra
wordt aangeblazen. Het is een „bran
dende kwestie" voor Salazar.
ANGOLA
Vergaderingen voor „bijpraten"
hebben een eigen sfeer
Een week na paasmaandag krijgen de spoorwegen een groot deel van de
predikanten der Ned. Hervormde Kerk te vervoeren. In die week zijn er
de predïkantenvergaderingen. Vroeger kwamen de rechtzïnnïgen bijeen te
Utrecht en de vrijzinnigen te Amsterdam. In de oorlog, gedeeltelijk ge
dwongen door de situatie, zijn deze vergaderingen gehouden, mede onder
verantwoordelijkheid van de synode er N.H. Kerk, waarom dan ook de
praeses de opening verrichtte en de gestorvenen herdacht. Na de oorlog ver
gaderen vrijzinnigen en rechtzinnigen gedurende 't eerste deel van de drie
dagen gezamenlijk, zodat men dan in Utrecht toch wel het kleinste deel
van alle hervormde predikanten kan aantreffen. Deze vergaderingen heb
ben een bepaalde sfeer. De wïnterdrukte is achter de rug. Men heeft er
behoefte aan er eens even uit te zijn. Gewoonlijk worden er op die verga
deringen zaken behandeld die toch wel brandende kwesties zijn in de kerk.
Maar die inleidingen en besprekingen zijn het toch eigenlijk niet die het
meest trekken. Uit alle delen van ons land en zelfs uit het buitenland, tot
uit de verste hoeken, komt men hier heen. Hier kan men terugvinden
vrienden van vroeger en collega's van later uit de pastorie, die nu wonen
in een andere provincie.
Hier kan men weer bijpraten, niet zo
zeer op theologisch terrein, maar de
persoonlijke problemen en de ge
zondheid enz. van bet gezin en weet
ik wat al meer. Zo iets is ook wel
eens nodig en het kan een verade
ming zijn. Op die predikantenverga
deringen is men eigenlijk nooit grim
mig, ook niet in een fel debat. Meest
al zijn de dienaren des Woords hier
erg goedlachs. Die predikantenver
gaderingen hebben een eigen sfeer,
die men reeds proeft in de trein naar
Utrecht.
Dit alles wil niet zeggen dat de za
ken die aan de orde worden gesteld,
van geen belang zijn en dat men hier
niet zou bespreken datgene wat in de
kerk als een brandend vraagstuk aan
de ordë is. Men is hier altijd bezig
met de Kerk, ook dan, wanneer een
onderwerp aan de orde komt, dat
schijnbaar niet direct kerkelijk is,
zoals dat enige jaren geleden het
geval was, toen een van de bekende
hoogleraren in de sterrekunde die
ons land rijk is, sprak over zijn ei
gen vak. Nu wij het dan deze week
hebben beleefd, dat een mens een
tocht door de ruimte rondom onze
aarde heeft gemaakt, kunnen we be
seffen dat die ruimtevaart ook theo
logische vragen in de Kerk oproept.
Maar, in ieder geval, dit jaar is
men bezig geweest direct met de
Kerk zelf, met de tucht, met de
H. Schrift als boek van de Kerk,
met de presbyteriale structuur
van de Kerk. Het is een van de
kenmerken der reformatie dat de
bijbel zelf het richtinggevend
woord moet spreken. Van hieruit
zullen alle vragen moeten worden
bezien. De moeilijkheid is dat de
tijden veranderen en dat men te
genwoordig zo maar niet uitkomt
met datgene wat men eeuwenlang
(Zie slot pag. 4 kol1
