Amerikaanse ,Skybolt'
in 1964 operationeel
Indonesische bevolking koestert
wrok tegen vreemdelingen
Het mysterie van de Magdalena
BOCHICA LEGDE DE BASIS
VOOR DE CHIBCHASTAAT
VRUDAG 14 APRIL, 1961 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VANOUDS IS DE MAGDALENA-rivier Columbia's hartader.
Van zuid naar'noord, over een afstand van 1600 kilometer, door
snijdt zij het grootste gedeelte van het land, dat ongeveer de
oppervlakte van Frankrijk, Duitsland en Engeland beslaat.
Vroeger waren het ranke indiaanse vaartuigjes, die zilver
stroomafwaarts vervoerden en zout of levensmiddelen op de
terugweg. In onze tijd spelen de karakteristieke raderboten en
platboomde schuiten een soortgelijke rol.
De stroomloop van de Magdalena
heeft eigenlijk dezelfde richting als
de oude Indiaanse beschaving, die
zich vroeger vooral van de hoogvlak
ten in Ecuador en Peru over de om
liggende gebieden verspreidde. De
verwantschap tussen de Indiaanse
talen in deze landen en die van Co
lumbia getuigt hier nog van in
woorden als „topu" (gouden speld)
of „chuquy" (cuychi-regenboog).
Evenals in de zuidelijker landen
bleef de oude Indiaanse beschaving
hoofdzakelijk beperkt tot de berg
streken.
Volgens de overlevering zakten
in legendarische tijden twee
vreemdelingen af naar de hoog
vlakte van Bogot&. De eerste, ge
naamd Garachacha, wijdde Sua-
mo in als de plaats waar de Iraca
(hogepriester) een beslissende
rol zou spelen in het godsdienstig
en staatkundig leven. Deze Iraca
werd gekozen door een raad van
vier opperhoofden. Maar even
plotseling als Garachacha was
gekomen, verdween hij weer, en
voor altijd. Intussen werd zijn
taak op staatkundig terrein
voortgezet door zijn metgezel
Bochica. Deze legde de basis voor
de Chibchastaat, die bestond uit
een federatie van landbouwge-
meenschappen onder hun stam
hoofden en met aan het hoofd
twee vorsten.
Zon en maan
Ook Bochica bleef niet, al weet de
Chibcha-mythologie over hem iets
meer te vertellen: nadat hij had ge
zorgd voor een goed georganiseerd
staatsapparaat, trok hij zich twee
duizend jaar in afzondering terug.
Daarna koos hij zijn woonplaats in
de zon („Sua"), die een nauwe ge
meenschap onderhield met Chie (de
maan). Daar de Chibcha-maatschap-
pij volkomen op de seizoenen was
afgestemd, is het geen wonder dat
haar godsdienst was geïnspireerd
door de krachten in de natuur. Het
grootse landschap droeg hier ook toe
bij. Maar bij hun godheden konden
zij het toch niet stellen zonder de
voorspraak van halfgoden, waaron
der zij de legendarische Bicliica en
Garachacha als de machtigsten re
kenden.
Inscripties
Een deel van de chibcliataal en my
thologie is tot de huidige dag door
overlevering bekend aan liun af
stammelingen. Ook liggen overal in
hun vroeger rijk nog grote stenen
verspreid, die allerlei inscripties dra
gen met betrekking tot hun lcalen-
Dit. beeld uit het Boven-Magdalena-
gebied, waarvan een duplicaat in
Bogota staat, heeft grote ogen en
enorme hoektanden.
der en hun levenswijze. Rondwande
lende in „El Panogtico'het archeo
logische museum van Bogotó, zagen
wij een- aantal van deze stenen, toen
onze aandacht viel op enkele grote
stenen afgodsbeelden. De directeur
van het museum, dr. Luis Duque Go
mez, vertelde ons dat dit kopieën
waren van de fameuze monoliten bij
San Augustin aan de Boven-Magda-
lena. Dit versterkte bij ons een van
tevoren vaag gekoesterd plau: een
bezoek te brengen aan dit weinig
bekende oord. En een week later wa
ren we al op weg.
Nu is reizen in Columbia met zijn
vele bergmassieven niet zo eenvou
dig, ook al omdat niet overal een
trein heengaat en dat sommige delen
ook per bus of auto niet zijn te be
reiken. San Augustin is vanuit Bo-
goté. niet direct naast de deur. De
Columbiaanse hoofdstad ligt niet aan
de Magdalena-rivier, maar aan een
zijtak, de Funza. Gelukkig komen er
veel buslijnen en ook een paar spoor
lijnen in Bogotd samen. De trein
aan de westelijke oever van de ri
vier vertrok uit Honda, een schilder
achtig stadje, dat de Spanjaarden in
de zestiende eeuw hebben gesticht
en dat nog vol huizen in koloniale
stijl en nauwe straatjes is.
Het land leek hier eerst droog,
maar onverwachts werd het over
al rondom groen: rijstvelden, die
zorgvuldig worden bevloeid. Die
velden danken hun bestaan aan
de grote binnenlandse vraag,
want veel Columbianen eten
tweemaal per dag rijst. Tussen
de velden liggen .overal cementen
vloeren, waar de oogst terstond
wordt gedroogd. In deze omge
ving is het veel warmer dan in
Bogota. Geen wonder, want het is
hier slechts 250 meter boven de
zee, terwijl de hoofdstad op ruim
2600 meter ligt. Overal groeit
ook katoen, die we in grote balen
zagen liggen op tussenstations,
klaar voor verwerking in de fa
brieken van Medelin. Columbia's
belangrijkste handel- en indus
triestad.
Beter dan bus
Naar Nederlandse maatstaven zijn
veel treinen in Columbia, nog ouder
wets en ze worden getrokken door
stoomlocomotieven. Op de drukke
lijnen worden deze echter geleidelijk
vervangen door moderner dieselma-
terieel. Toch is het. reizen per trein
hier geriefelijker dan dat per bus.
Meestal is er aanzienlijk minder
stof, de zitplaatsen zijn veel rnïmer
en er is minder gehos. Natuurlijk
ontbreken aan de meeste stations
ook niet de horden kruiers en pak
jesdragers, die. een strijd voeren om
de bagage door ramen van de cou-
Eé's naar buiten of binnen te mogen
rengeu. Met dergelijke mannen
moet van tevoren een prijs voor him
verdienste overeengekomen worden.
Als echte zuiderlingen beginnen zij
met een veelvoud van hun tarief te
vragen, maar zij laten zich daarna
netjes bepingelen tot een redelijk
minimum.
Waar vandaan
m SINDS EEUWEN wordt de ff
wetenschap geboeid door de
uitgebreide collectie beelden
aan de Boven-Magdalena, in
M de Zuidamerikaanse republiek
Columbia. Nog onlangs j|
trachtte de Nederlandse ama-
H teur-geoloog dr. Hans Feritz
H door opgravingen in Ecuador
meer licht te brengen in de
herkomst van de cultuur, die
deze beelden voortbracht. Een
onzer medewerkers, die een
bezoek heeft gebracht aan de
Boven-Magdalena, vertelt hier
H over de achtergrond van de
oude Indiaanse beschaving, n
waarin San Augustin een
H schakel vormt.
l¥llllllllllllllllll!llllilllllllllllllllllllllllll!llllllllll!llllllllllllllllllllllllllliif
Onze bestemming was Nieva, het
eindpunt van de spoorlijn en aan de
bovenloop van de Magdalena, die
hier over een afstand van een
halve dagreis geen groter verval
heeft dan 125 meter. Maar wat een
verschil met de brede soms geelach
tig gekleurde stroom van het kust
land. Hier een kwieke tamelijk
smalle en glasheldere rivier, die
vaak tussen steile oevers naar be
neden huppelt. Nieva is de hoofd
stad van het departement provin
cie Huila. Er wonen nu ongeveer
40.000 mensen, maar de stad is roy
aal opgezet, zodat zij in de toekomst
met het viervoudige van deze bevol
king harmonisch van opzet zal blij
ven. Hier stonden wij dan op de
drempel van het voor-historische
Columbia.
VOLGENDE KEER: (slot)
Afgoden met
grote hoektanden
Neef van minister De Pous
met bromfiets verongelukt
Gisternacht heeft de rijkspolitie te
Aalsmeer de identiteit kunnen vast
stellen van de bromfietser, die op de
Van Kleef kade door een bus werd
overreden en op slag werd gedood.
Het slachtoffer is de 35-jarige kwe
ker K. W. de Pous uit Aalsmeer. Hij
was een neef van de minister van eco
nomische zaken.
(Advertentie)
ULTRASONISCH RAKETWAPEN
Reikwijdte van 1600 km
MarS MET HEERLIJKE
ROOMCARAMEL
NlUS MET
VERS GEBRANDE HAZELNOTEN
Twee reuzensigaren, dik genoeg
i om een mens te bevatten, hangen
onder de draagvlakken van een
machtige machine. „Skybolt" wor
den ze genoemd, wat zoveel als „He-
melpijl" betekent. Deze „pijlen" kun
nen van een hoogte van 12.000 me
ter bijzonder nauwkeurig op een
1600 kilometer verder liggend doel
geschoten worden.... het zijn lucht-
grond raketten.
Dit nieuwe afstandwapen van de
Amerikaanse strategische lucht
macht wordt door vaste brandstof
elementen aangedreven. De traag-
heidsnavigatie verzekert een juist
geleide vlucht. Twee raketmotoren
verlenen de meer dan tien meter lan
ge raket een snelheid van vele keren
groter dan het geluid. De raket kan
naar behoefte met conventionele en
nuclaire oorlogskoppen worden uit
gerust.
„Wij beproeven de Skybolt momen
teel op z'n vliegeigensc-happen", ver
klaarde kolonel M. F. L.. „en met de
ervaringen die we er mee op doen
zijn we tevreden. Als de B-52 straal-
bommenwerper in grote aantallen
ter beschikking komt, kunnen we de
Skybolt in het verband van onze ma
noeuvres opnemen, om op de oefen
terreinen grote doelen te bestrijken.
De uitwerking van de raketten is
buitengewoon groot. Met een snel
heid van vele malen groter dan het
geluid stormen ze op hun doel af.
Een afweerwapen hiertegen bestaat
niet. Ze vliegen zo snel dat ook de
radar bijna geen vat meer op de pro
jectielen heeft.
Met elektrisch voortgedreven wagen
tjes wordt 't wapen onder de draag
vlakken van het moedervliegtuig ge
reden, daarna heft men het monster
door middel van hydraulische kra
nen op en wordt aan de vleugels ver
ankert. De vliegtuigcommandant
kan de Skybolt afvuren op elk ge-
NATIONALITEITSGEVOEL VERSTERKEN
Chinese inwoners zien
de toekomst donker in
Toen vorig jaar de „vriend en
helper van Indonesië", Nikita
Kroesjtsjevv zijn triomfale in
tocht in Djakarta maakte, klonk
plotseling uit de menigte een
vreemde kreet. „Hij ziet er uit
als een Europeaan", riep een
jonge Indonesiër, terwijl hij
wees op de „oubollige" Sowjet-
russische partijleider. De man,
die deze opmerking maakte,
was het slachtoffer geworden
van de drukke Indonesische
propaganda.
Zonder onderbreking volgen cam
pagnes tegen het kolonialisme en het
imperialisme elkaar op. Voor de een
voudige man is het begrip kolonialis
me onafscheidelijk verbonden met
een blanke huidskleur. De uitroep
van deze Indonesiër is een bijna
klassiek voorbeeld van de groteske
gevolgen, waartoe een voortdurende
beïnvloeding van het bewustzijn kan
leiden; ook als deze propaganda oor
spronkelijk was bedoeld om het na
tionaliteitsgevoel te versterken.
Het voorval tijdens het bezoek van
Kroesjtsjew was van onschuldige
aard. Andere gevolgen van deze
voortdurende propaganda tegen het
kolonialisme zijn veel ernstiger. Alle
Europeanen van welke nationali
teit ook ondervinden de groeiende
vijandigheid van de Indonesische be
volking tegenover vreemdelingen.
Er is nog een bevolkingsgroep in In
donesië, die last heeft van deze vij
andigheid. Dat zijn de ongeveer 2^5
millioen Chinezen, die in .Indonesië
wonen. Voorheen hadden zij bijna de
gehele kleinhandel in handen, vooral
op het platteland van Java. De win
keliers en de geldschieters in de dor
pen waren bijna altijd Chinezen. Dit
alles heeft er weinig toe bijgedragen
om de Chinezen in Indonesië geliefd
te maken. Het is daarom niet ver
wonderlijk, dat zij na het vertrek
van de Hollanders het slachtoffer
werden van het Indonesische natio
naliteitsgevoel.
In 1959 besloot de Indonesische rege
ring om de Chinezen te verbieden
handel te drijven in het land. De on
geveer 30.000 door deze maatregel
getroffen winkeliers werden voor de
keus gesteld: of hun bedrijf opgeven,
maar in het dorp blijven wonen: of
zich aansluiten bij dè nieuwe Indo
nesische genootschappen, die de Chi
nese kleinhandel moesten vervangen;
of hun woonplaats verlaten en zich
in de overbevolkte steden een nieuw
bestaan zoeken.
Begin vorig jaar echter keurde de
regering van communistisch
China een, reeds in 1955 vastge.
steld, besluit goed, over het dub
bele staatsburgerschap van de in
het buitenland verblijvende Chi
nezen. Dit hield in, dat alle Chi
nezen of voor China of voor In
donesië moesten kiezen. Zij, die
voor Indonesië kozen, werden
door het handelsverbod niet ge
troffen. Van de 2,5 millioen Chi
nezen hebben er nu volgens de
wenst ogenblik, zodra de elektroni
sche systemen het doel gevonden en
mathematisch gelocaliseerd hebben,
en deze gegevens doorgegeven zijn
aan het rekensysteem van de raket.
De elektronische uitrusting van de
Skybolt weegt alleen al meer dan
een ton. Ze maakt een automatische
doelzoeking mogelijk en een nauw
keurige navigatie ook op de groot
ste hoogten. De Amerikaanse lucht
macht had in eerste instantie slechts
een oefengroep samengesteld. Als
aansluiting op de lopende proeven
wordt een groot aantal Slcybolt-een-
heden opgeleid, die een belangrijk
gedeelte van de strategische lucht
macht zullen gaan vormen".
„Gelooft TJ niet dat een zware ra
ket een storende Invloed zal uitoefe
nen op de vliegeigensehappen", i*
onze vraag. „Dankzij acro-dynami-
selie vormgeving en de scherpgepun
te kop beïnvloeden ze de vlucht-
stabiliteit in geen enkel opzicht. Na
het afschieten van de „Hemelpijlen"
moeten wij natuurlijk bïjtrimmen.
maar dat gaat zelfs in de slaap".
Vanaf 1.964 zullen de eerste Skybolt-
eenheden operationeel worden.' Een
gedeelte daarvan zal ook overzee
worden gestationeerd om de slag
kracht van de Amerikaanse voor
posten op Europees gebied te ver
groten.
officiële berichten uit Djakarta
anderhalf miljoen voor Indonesië
gekozen; 80.000 hebben voor Clii-
f^kozen (van hen zijn er
50.000 naar hun vaderland terug
gekeerd).
Toch ziet de Chinese bevolking van
Indonesië de toekomst donker in. En
niet ten onrechte, want vooral op
Java is het leedvermaak van de in
heemse bevolking over de misère van
hun Chinese medeburgers groot, „De
Chinezen hebben vroeger met de Ne
derlanders samengespannen, daar
voor moeten zij nu boeten", zo is de
simpele verklaring van het Indone
sische volk.
Vanaf 1 juni van dit jaar zal het de
drie, op Java verschijnende, Chinese
kranten verboden zijn in Chinese let
tertekens te drukken. Do vrees van
de vertwijfelde Chinezen leidt soms
tot vreemde gevolgen. Zo bericht een
Duitse ondernemer op Java, dat en
kele van zijn Chinese werknemers
met veel ijver Duits leren, zodat zij
later, als zij geen bestaan meer kun
nen vinden in Indonesië en ook niet
meer terug kunnen keren naar rood-
China, in Duitsland een nieuw be
staan kunnen opbouwen.
De Russische ruimtevaarder Gararin.
gefotografeerd met zijn echtgenote
Velentina en zijn dchtertje Lena.
Adrirtentie)
