Katangese compagnie
„op drift geraakt"
Nederland rekent bij aanval van
Indonesië op Australië en V.S.
KLANKBORD
ONTWIKKELINGSPLAN VOOR DE
UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM
DINSDAG 11 APRIL 1961
PROVINOIALB ZBEOWSB COURANT
8
Staatssecretaris Bot in Port Moresby
Amerika zou zevende vloot
laten optreden
Te Port Moresby, waar hij de installatie van de „wetgevende
raad" voor Australisch Nieuw-Guinea bijwoonde heeft staats
secretaris Bot gisteren verklaard dat Nederland in geval van
een Indonesische aanval op Nederlands Nieuw-Guinea bijstand
verwacht van Australië en de Verenigde Staten.
Hij herhaalde een eerder afgelegde verklaring, dat de Neder
landse strijdkrachten op Nieuw-Guinea toereikend zijn om het
hoofd te bieden aan infiltraties, maar onvoldoende zijn om de
strijd aan te binden met een invasieleger.
„Als we niet onder de brug door kunnen, dan gaan we er
over heen", zeiden de mannen van de baggerondernemingdie
deze week gaaf beginnen met: het schoonmaken van de kre
kenuitkomende op de oostelijke rijkswaterleiding le Ter neu
zen. Voor dit karwei werd een mobiele kraan uit Gent met
een hefvermogen van 50 ton gecharterd, die maandagmorgen
eerst drie drijvende bakken en daarna een compleet bagger
molentje in de takels nam en daarna over de stenen brug
in de oostelijke rijkswaterleiding zette. Een niet alledaags
karwei, dat verscheidene uren. in beslag nam en uiteraard
door een groot aantal belangstellenden werd gadegeslagen.
l Foto P.Z.CJ
Een dergelijke Indonesische aanval
aldus mr. Bot, zou een kwestie voor
de Verenigde Naties worden. Hij
achtte voor het ogenblik zulk een
aanval geen reëele mogelijkheid
maar indien er niettemin een wordt
ondernomen rekent Nederland op
Australië en de Verenigde Staten.
„Het is niet ons voornemen de Pa
poea's uit te leveren aan de Indone
siërs. Ons beleid is gericht op zelf
beschikking. Maar niemand kan ons
vragen daarvoor een oorlog te voe
ren in de Stille Oceaan", aldus de
staatssecretaris.
Zevende vloot
Een adviseur van president Ken
nedy zou tegenover een Neder
lands journalist hebben verklaard,
dat de Verenigde Staten hun ze
vende vloot zouden laten optre
den, teneinde Indonesië te ver
hinderen, Ned. Nieuw-Guinea te
overweldigen.
De betrokken journalist, Willem
Oltmans, correspondent bij de
Verenigde Naties voor Nederland
se tijdschriften, heeft dit zondag
gezegd in een voordracht die hij
hield in de universiteit van de
Amerikaanse staat Michigan.
Hij zeide, dat de adviseur van pre
sident Kennedy hem een week gele
den had verklaard, dat hij begrip
had voor de gevoelens van de Indo
nesiërs, docli dat „Soekarno er niet
goed aan zou doen, als hij met de
zevende vloot te doen zou krijgen".
|I!IIIIIIIIIIIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIP
H Bondskanselier Adenauer
„Nazi-gif niet
wijd verbreid
in Duitsland"
M Radio- en t.v.-rede aan
g vooravond proces Eichmann
H Bondskanselier Adenauer heeft
gisteravond voor radio en te-
levisie een verklaring afge-
legd in verband met net pro-
ij ces tegen Adolf Eichmann,
dat vandaag te Jeruzalem be-
j= gint. In deze verklaring zegt
hij dat er in Duitsland thans
H geen nationaal-soeialismc meer
II aanwezig is.
„Vandaag is er geen nationaal-
socialisme, geen nationaal-so-
cialistisch gevoel in de massa
van het Duitse volk, in het
p geestelijk leven van het Duit-
p se volk", aldus Adenauer. p
=g „Wij zijn een grondwettelijke p
H staat geworden
p Adenauer verklaarde het no-
dig te achten thans het stand-
punt van zijn regering cn
p zichzelf, ten aanzien van het p
H' proces tegen Eichmann, dui-
delijk te maken. „Wij wensen
dat in dit proces de volledige
p waarheid aan het licht komt,, p
en recht wordt gesproken".
p „Na de ineenstorting van p
p Duitsland was iedereen, die
aan de wederopbouw ging ee
p werken, vervuld van schaam-
te en bezorgdheid.
De bezorgdheid over de ver-
breiding van het Nazi-gif is p
niet zo gegrond gebleken als
ee gevreesd was. p
p Adenauer herinnerde aan een p
uitspraak van premier Ben
p Goerion van Israël, die heeft p
gezegd dat de jonge generatie
van Duitsland niet verant- f=
woordelijk kan worden gesteld p
voor de misdaden van de oude
generatie. „Voor deze woor-
p den bij de opening van het
proces tegen Eichmann zijn
wij oprecht dankbaar", aldus f|
p de bondskanselier. p
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllii
HART VOOR DE ZAAK. Barry Par
ker, een handelaar in huisdieren in
De Engelse plaats Grimsby, heeft
van de gemeente twee lantaarnpalen
overgenomen om de honden in zijn
kennel het gevoel te geven dat ze
thuis zijn.
GEZINSUITBREIDING
Toen de 64-jarige weduwnaar John
Joe Walsh uit. Dublin trouwde met
de bakvis Anastasia Best, was de
hele buurt het erover eens dat die
echtverbintenis niet lang zou stand
houden. Zondag evenwel presenteer
de de vrouw van de nu 86-jarige
Walsh haar elfde kind aan de geluk
kige vader. En Walsh, een boer, heeft
nog plannen genoeg voor de toe
komst. De familie zal nog verder uit
gebreid worden", zei hij. Walsh had
al elf kinderen uit zijn eerste huwe
lijk.
De Australische regering heeft gis
teren de verzekering gegeven, dat
het gebied van Papoea, Australisch
Nieuw-Guinea, tot onafhankelijkheid
zal worden gebracht langs wegen
van „voortdurende politieke groei
en grondwettelijke aanpassing".
Deze verzekering werd gegeven door
de Australische bestuurder van dit
gebied, Sir Dallas Brooks, bij de
opening van de wetgevende raad van
Papoea.
„Als over de toekomst van een volk
beslist wordt-, dat nog niet zijn eigen
wensen tot uitdrukking kan brengen,
dan is het zowel op grond van men
selijkheid als op grond van het recht
van zelfbeschikking dubbel verwer
pelijk om geweld te gebruiken bij de
oplossing van dë toekomstproblemen.
Sir Dallas verzekerde voorts, dat in
nauwe samenwerking met Nederland
zal worden gewerkt aan de onafhan
kelijkheid van de diverse delen van
Nieuw-Guinea.
V.
WOENSDAG EERSTE PAAL
Voor 28 miljoen
in uitvoering
(Van onze speciale verslaggever)
Woensdagmorgen zal de burgemees
ter van Amsterdam, mr. G. van Hall
aan de Oudezijdsaehterburgwal in het
hart van de oude binnenstad de sym
bolische le paal slaan voor een nieuw
ebouw voor de A-faculteiten' van
_e hoofdstedelijke universiteit. Ruim
7500 studenten telt dit grootste cen
trum voor hoger onderwijs van Neder
land. Meer dan de helft is van buiten
Amsterdam. Voor 1963-'64 wordt ver
wacht dat er meer dan 10.000 studen
ten de colleges aan deze universiteit
zullen willen volgen.
Als in geen andere universiteitsstad
van Nederland liggen de vaak oude
en tekortschietende gebouwen van dit
hoger onderwijs instituut in de hoofd
stad Verspreid over de stad. Maar be
halve dat is er pen ontstellend ruimte
gebrek. Zo groot is in feite de achter
stand, dat berekend is voor de eerst
komende zes jaar een investering van
tenminste 170 miljoen gulden nodig
zal zijn en voor de komende 20 jaar
Nieuw onderzoek
in de affaire
Oudewater
In opdracht van de officier van
justitie te Botterdam nir. I. H.
van de Roemer, is de rijkspoli
tie te Oudewater een nieuw on
derzoek begonnen in de Oude-
waterse bloesjesaffaire. Zondag
heeft postcommandant Van den
Heuvel mevrouw Van der Bree,
de echtgenote van de carrosse
riebouwer in Oudewater probe
ren te benaderen om haar le
zing te horen over de beweerde
aanzetting tot een aanrandings-
scène, waarvan de technisch
hoofdambtenaar eerste klas bij
het departement van defensie,
de heer F. H. van der Putten
volgens zijn eigen mededelingen
het slachtoffer had moeten wor
den in 1958.
Mevrouw Van der Bree was echter
voor familiebezoek naar Duitsland,
maar zal direct na haar terugkeer
de rijkspolitie alle gewenste inlich
tingen geven, deelde de carrosserie
bouwer ons mede.
Gistermorgen heeft de rijkspolitie te
Oudewater eveneens de heer Van der
Putten medewerking voor dit onder
zoek gevraagd. Speciaal heeft men
hem verzocht de bandopname te mo
gen beluisteren, die de heer Van der
Putten gemaakt heeft van een tele
foongesprek met mevrouw Van der
Bree in januari van het vorig jaar,
in welk gesprek mevrouw Van der
Bree, volgens de heer Van der Put
ten, bevestigd zou hebben dat een
burger-functionaris van het departe
ment van defensie haar had voorge
steld hem in een compromitterende
situatie te brengen.
In Noord-Rhodesië is een derde natio
nalistische Afrikaanse partij opgericht,
de „United National Republic Party"
onder leiding van Dixon Konkolo, Deze
partij zal ijveren voor eon onafhankelijke
republiek Noord-Rhodesia binnen het ge
menebest.
tenminste 250 miljoen gulden voor
vernieuwing en restauratie van de
huisvesting en de daarmee parallel-
lopende modernisering van de onder
zoekcentra.
Dit geschiedt volgens het zoge
naamde drickernenplan, dat wil
zeggen dat de bestaande situering
van Amsterdams universiteit ge
handhaafd zal blijven en Amster
dam dus niet één groot academisch
nieuwbouwcomplex zal krijgen,
hoewel dit volgens prof. df. J. Kok,
de rector magnificus van de Am
sterdamse universiteit misschien'
wel goedkoper en doelmatiger ge
weest zou zijn dan de huidige op
lossing waartoe de gemeenteraad
in 1955 in principe besloot.
Volgens dit driekernenplan blijft het
Oudemanhuispoortcomplex aanzien
lijk uitgebreid) hoofdgebouw en cen
trum voor de A-faculteit van de uni
versiteit. De B-faculteiten worden ge
heel geconcentreerd op en om liet
Roetersciland, waar al sinds lang een
aantal laboratoria gevestigd is. En
voor de medische faculteit tenslotte
zal op het terrein van het Wilhelmina-
gasthuis een academisch ziekenhuis
worden geconcentreerd met theore
tische laboratoria en pre-klinische in-,
stituten op een deel van de te amove-
ren foeilelijke Kinkerbuurt.
De uitvoering van al deze plannen
is al geruime tijd aan de gang. Voor
meer dan een miljoen aan werken
kwam al gereed en voor ruim 28 mil
joen is thans onderhanden.
Union hielp in 1960 weer
vele jonge meisjes
Verschenen is het jaarverslag over
1960 van de Nederlandse vereniging
ter behartiging van de belangen der
jonge meisjes. Gewoonlijk wordt de
ze vereniging „Union" genoemd. De
leiding van het Union-werk gaat uil
van de protestants-christelijke levens
beschouwing.
Het clubhuis in Den Haag werd door
10.365 meisjes bezocht.
Met zorg werden weer speciale bij
eenkomsten georganiseerd voor de
feestdagen. Veel bezoek kreeg ook het
eethuis voor jongeren. Hiermee wer
den in Den Haag vooral alleenstaan
den die voor zichzelf zorgen, gehol
pen. Ook hier zijn vele clubhuisacti
viteiten. Het maatschappelijk advies-
en inlichtingenbureau verrichtte we
derom uitstekende diensten, onder
meer bij kamerbemiddeling. De bui
tenlandse arbeidsbemiddeling vroeg
opnieuw veel tijd en aandacht. In
lichtingen over werkgevers en pen
sions in Den Haag en omstreken wer
den 9511 maal verstrekt.
De balanspositie was per 31 decem
ber van het voorbije jaar belangrijk
gunstiger dan per ultimo 1959.
MINISTER VISSER NAAR
V.S. OM HULP
De minister van defensie ir. S. II.
Visser is voornemens vrijdag 14
april voor twee weken naar de Vere
nigde Staten te vertrekken.
Het hoofddoel van zijn reis is, te
onderzoeken of zekerheid is te ver
krijgen omtrent de aard en de om
vang van Amerikaanse militaire hulp
aan Nederland in de volgende jaren.
Schip tot zinken gebracht
Blanken dreven
met wrak de
stroom af
President Tsjombe heelt giste
ren op een persconferentie in
Elisabethstad verklaard dat bij
de verovering van Kabalo, vrij
dag, een compagnie van zijn
leger „op drift is geraakt". „Wij
weten niet of zij dood of levend
zijn", zo voegde liij hieraan
toe.
Tsjombe doelde kennelijk op een
door blanken geleide compagnie wier*
schip door mortiervuur op de Loea-
loeba tot zinken werd gebracht. Een
ernstig gewonde Zuidafrikaan die in
het ziekenhuis van Elisabethstad
wordt verpleegd vertelde verslagge
vers dat 180 man Katangese troepen
geleid door 25 Zuidafrikaanse en
Belgische officieren, de Loealoeba
waren opgevaren om de rebellen bij
Kabalo te verrassen. Zij kwamen on
der mortiervuur van wie, Baloe-
ba's of V.N.-troepen, is niet bekend
en een projectiel trof het schip
zodanig, dat het vrijwel onmiddellijk
zonk. Twaalf blanken konden zich
aan het wrak vastklemmen en dre
ven twaalf uur de stroom af, tot
Kongolo. Omtrent het lot van de an
dere opvarenden is niets bekend.
Naar verluidt hebben troepen van
Kalondji een vliegtuig met twaalf
Indiase V.N.-inilitairen dat op 't
vliegveld van Bakwanga was ge
land gedwongen kort na aan
komst te vertrekken.
Jason Sendwe, de leider van de slaat
..Loealaba" in Noord-Katanga, heeft
Hammarskjöld telegrafisch verzocht
onmiddellijk Indiase troepen naar
Noord-Katanga te zenden. Zij zou
den in Manono moeten worden gele
gerd en dc Baloeba-bevolking van
deze stad beschermen tegen „het
rapalje van Tsjombe."
Resolutie tegen
Zuidafrikaanse
politiek
De speciale politieke commissie van
de Verenigde Naties heeft gisteren
een resolutie aangenomen waarin
sancties tegen Zuid-Afrika worden
bepleit om de regering Verwoerd to
dwingen haar apartheidspolitiek te
verlaten. De resolutie verkreeg ech
ter niet de tweederde meerderheid
die voor aanvaarding in de alge
mene vergadering is vereist.
Met 93 tegen 1 stem (Portugal) en
zonder onthoudingen werd een reso
lutie van vijf Aziatische landen aan
genomen waarin alle ledenstaten
wordt verzocht individueel afzonder
lijk of collectief optreden tegen Z.
Afrika'te overwegen. De uitslag van
de stemming over de belangrijkste
paragraaf was 80 tegen 3 bij elf
onthoudingen. De tegenstemmers wa
ren België, de Dominicaanse Repu
bliek en Portugal. Nederland, Dene
marken, Finland, Frankrijk. Enge
land, Australië, Griekenland, IJs
land, Noorwegen, Zweden en Togo
onthielden zich van stemming.
„Vereniging van
Gescheiden Vrouwen"
opgericht
In Utrecht is do „Vereniging van Ge
scheiden Vrouwen" opgericht. Tij
dens de vergadering gaven 60 dames
zich als lid op.
Het doel van de vereniging is de be
langen van de gescheiden vrouw
langs wettelijke weg te behartigen.
Men zal de leden onder meer voor
lichten over vraagstukken op juri
disch terrein en voor morele steun
zorgen. Mevrouw E. S. Groeneveld
uit Ter Apel is tot presidente geko
zen.
Kalondji „koning
van de mijnstaat"
ff Albert Kalondji. de leider van
M de „mijnstaat" Zuid-Kassai,
p heeft zich tot „koning" van de
H Baloeba's laten uitroepen. Hij
heeft de vierhonderdjaar oude
titel van „Moelolcwe" (almach-
tige) hersteld en zijn zoon tot
ee kroonprins benoemd.
De Baloeba's hebben sinds vier-
honderd jaar toen hun grond-
gebied door de Loeloea's werd
H veroverd, geen „almachtige" ee
ee gekend.
Behalve over de Baloeba's
heerst Kalondji over zes andere
ee stammen, in totaal 800.000 in- s
woners. Zijn rijk is ca. 100.000
vierkante kilometer groot. Ca.
H 300.000 inwoners zijn afkomstig
uit Noord-Kasai. Zij sloegen op
ee de vlucht toen troepen van de s
ee regering Loemoemba de staat §j
trachtten te heroveren nadat
H Kalondji de onafhankelijkheid
had geproclameerd.
s De „kroning" heeft de afgelo-
ee pen week in Kalondji's gehoor-
tedorp plaats gehad.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllM
Het Wereldgebeuren
I
Mara-Elim
Tot vanmorgen negen uur zit in
zijn cel te Jeruzalem Adolf
I Eichmann te wachten. Dan zal
een begin worden gemaakt met één
van dc vreemdste processen uil dc
geschiedenis van de rechtsbedeling:
1 het proces tegen lid 899895 van de
Nazional Sozialistische Deutsche Ar-
beiter Partei, de partij van Adolf
Hitler. Eén man uil die grote groep
deels overtuigde, deels fanatieke,
maar ook voor een deel op voordeel
beluste Duitsers, zal zich moeten
verdedigen tegen de beschuldiging
ongeveer zes miljoen mensen, zes
miljoen joden, in Europa te hebben
vermoord. Zelden heeft iemand te
rechtgestaan, aan wie slechts bij be
nadering kon worden ten laste ge
legd hoeveel medemensen hij op ge
welddadige wijze het leven beëin
digde. Eichmann kan, indien hij zich
zal verdedigen, wijzen op het feit,
I dat hij slechts een schakel was, wel-
iswaar een belangrijke, maar toch
een onderdeel van de nazi-ketting
die Hitler van 1933 tot 1945 om Eu
ropa trachtte te snoeren. Maar nie
mand zal dit aanvaarden.
Er zijn meer vreemde facetten
aan deze zaak. Niet alleen dat
de beschuldigde tegen alle inter
nationale afspraken in werd ge
roofd uit Argentinië, maar ook dat
hij terechtstaat temidden van een
volk dat ten tijde van de misdaad
niet bestond. Ja, hij pleegde de mis
drijven toentertijd buiten het gebied
j van het tegenwoordige Israël. Er is
in de jonge joodse staat geen door-
straf. Het parlement voerde dit kort
geleden tijdelijk in. Over de afloop
van het rechtsgeding tegen Adolf
Eichmann bestaat dus op de voor
hand al geen twijfel. Volgens schat
tingen heeft een vierde deel van de
bewoners van de joodse staat in Eu
ropa door de nazi's familieleden ver
loren. Men moet zich dus afvragen
of de Israëlische rechtsbedeling wel
de geëiste volkomen onpartijdigheid
kan geven. En toch zal niemand
Eichmann in vrijheid willen zien.
Wel zijn er velen er zijn ook aan de
vooravond van de opening van het
proces zelfs in Israël al dergelijke
stemmen opgegaan, die zeggen dat
de geheime agenten er beter aan had
den gedaan mee te delen dat zij er
gens in Argentinië Adolf Eichmann's
leven met een kogel hadden beëin
digd. Maar dat is met opzet niet ge
beurd.
Adenauer heeft maandag verklaard
dat het nationaal-socialisme in
Duitsland is uitgestorven. Daar
om hoopte hij dat hot Jeruzalems
proces niet al te veel sentimenten zou
losmaken. De joodse verenigingen,
zelfs die in Washington, «menen dat
het proces aan de ene kant een
scherpe veroordeling van hef Derde
Rijk zal inhouden. anderzijds het
antisemitisme kan doen opleven.
De communisten hopen op „onthul
lingen" over personen die als joden
haters zullen worden ontmaskerd en
nu In het westen belangrijke functies-
hebben. Duitse bladen "hebben de
vinger geheven naar het oostelijk
deel van hun land, waar „Eichrhan'n-
helpers" nog vast in het zadel zou
den zitten. 'Opvallend is ook dat «le
perscommentaren ce figuur van
Eichmann niet zo belangrijk meer
vinden. Wel zegt men dat in Jeru
zalem definitief wordt afgerekend
met het Duitse verleden.
Dg joodse historie vertelt van een
veertigjarige zwerftocht dooi
de woestijn. Daarbij werden lion-
fer en dorst geleden op een plaats
ie „Mara" (bitterheid) werd ge
noemd. Vandaar trokken de joden
op naar een oase met waterbronnen
en palmbomen, Elim. Tussen deze
twee plaatsen wordt gesproken van
een Verbond met beloften tussen
Jahwe en Zijn volk. Graag vestigen
de Israëli's van vandaag de aandacht
op deze geschiedenis. Vanuit het
nazi-Mara zijn zij in een eigen land,
in Elim aangekomen.
Eichmann heeft het gewaagd zijn
hand uit te steken naaf dit volk, dat.
nog altijd gelooft in het speciale
Verbond met Jahwe. Nu staat Jii.i
vandaag terecht voor rechters uii
hetzelfde bondsvolk dat hij tot het
laatste kind probeerde te verdelgen.
Dat is wellicht de grootste bijzon
derheid van dit rechtsgeding.
Wij willen de koning niet ver
oordelen, wij willen hem doden"
zei Capet tijdens de Franse
revolutie, toen men een „proces"
wilde tegen de Franse soeverein. De
joodse geheime dienst.heeft als lei
draad van de berechting van Eich
mann de Franse uitspraak omge
draaid. Vandaar dat aan Duitsland
en de vele meelopers van vandaag
af een genadeloze spiegel zal worden
voorgehouden.
RUSSEN ZOUDEN GEREED ZIJN
VOOR BEMANDE RUIMTEREIS
Het Amerikaanse radiostation „Columbia Broadcasting System"
(C.B.S.) heeft gisteren gemeld over aanwijzingen te beschikken dat
de Russen hetzij op het punt staan een hunner een ruimtevaart te
doen maken, hetzij hierin reeds geslaagd zijn.
C.B.S. meldt dat zijn Moskouse correspondent Kalb in een korte*
golfuitzending heeft medegedeeld dat gisteren in Moskou werd ver
wacht dat een Rus een ruimtevaart zou maken, doch dat zich
bii het nemen van deze proef klaarblijkelijk vertraging heeft voor
gedaan. Russische journalisten hebben hun buitenlandse vakge
noten gewaarschuwd, dat er iets belangrijks op komst was, en dat
zij goed moesten uitkijken.
De Russische radio en televisie-nieuwsdiensten hebben opdracht
gekregen 24 uur per dag waakzaam te zijn.
VVWWWVWWWWvWVWvVW^VWVWWWWW^WV
ADOLF EICHMANN
nummer
0 Het boek dat de Franse minister van
justitie Michelet over zijn verblijf in hei
concentratiekamp Dachan heeft geschre
ven. Rue de la Lïberté. zal in West-Duit
land worden verfilmd.