Veel bezwaren tegen P.B.O.
zijn helemaal niet „zwaar"
KLANKBORD
Tsjombe „in oorlog"
met V.N.-troepen
Geschenk voor Nieuw-Guinea
bleek spoorloos verdwenen
DE NIEUW-
GUINEA-
RAAD
HOLLANDIA GONST VAN VELE
EN VREEMDE GERUCHTEN
WOENSDAG 5 APRIL 1981
PROVINOI ALB ZBBUW8B COURANT
8
ORGANISATIECOMMISSIE VAN DE S.E.R.:
Bedrijfslichaam inschakelen
ook bij loonvorming
(Van onze Haagse redactie)
De organisatiecommissie van de Sociaal Economische Raad is
van oordeel, dat zij de eigenlijke zwaarte niet kan voelen van
vrij veel bezwaren, die tegen de publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie worden aangevoerd. Dit komt, volgens haar, omdat vele
bezwaren niet worden geuit in concreet overleg over de instel
ling van bepaalde bedrijfslichamen, maar omdat zij worden ge
hanteerd reeds lang voordat men aan het ontwerpen of bespre
ken van voorstellen toe is. Dit wekt wel eens de indruk, aldus de
commissie, alsof het opperen van bezwaren meer betekenend
wordt geacht dan het zoeken naar wegen 0111 deze van geval tot
geval en in overleg over omlijnde voorstellen met de commissie
uit de weg te ruimen. Voorts meent de organisatiecommissie,
dat de fundamenten van de wet op de bedrijfsorganisatie ook
thans thans nog juist moeten worden geacht: in de taak en de
positie van de sociaal-economische groepen is in de laatste tien
jaren geen wezenlijke verandering gekomen.
fh
de commissie, is het accent verscho-
Hun plaats is steeds duidelijker ge
bleken en hun omvang steeds toege
nomen. De behoefte in het bedrijfs
leven zichzelf te besturen is eerder
sterker geworden dan verzwakt en
de noodzaak dat de staatkundige
overheid en met name de parlemen
taire werkzaamheid van een stuk
detailbemoeiing met sociaalecono-
mische regeling wordt ontlast, wordt
meer dan voorheen beklemtoond. De
weerstanden tegen de P.B.O. geven
de commissie geen aanleiding tot
het doen van bijzondere spectaculai
re voorstellen.
De commissie zegt dit in haar be
schouwingen naar aanleiding van
een door haar opgestelde nota
over de omstandigheden, die de
totstandkoming van bedrijfslicha
men bemoeilijken. De sinds enkele
jaren onmiskenbare vertraging in
de voortgang van de ontwikkeling
van de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie heeft naipelijk
aanleiding gegeven tot het instel
len van een onderzoek naar de
factoren, waaraan deze vertra
ging is te wijten.
Meer geleidelijk
Na een aanvankelijke snelle ontwik
keling is in de opbouw van de P.B.O.
aanzienlijke vertraging ontstaan, al
dus merkt de commissie op. In aan
merking genomen dat de vrijwillige
totstandkoming van bedrijfslicha
men tot op heden richtsnoer is, kan
de commissie niet goed zien, dat in
de naaste tóekömst weer een ver
sneld tempo in de, uitbreiding van de
P.B.O. zal intreden.
De organisatiecommissie meent dat
op het terrein van de loonvorming
mede een taak aan de bedrijfslicha
men zou kunnen worden gegeven
door, naast de mogelijkheid om bij
verordening Ionen en andere arbeids
voorwaarden vast te stellen, ook de
mogelijkheid te openen om een col
lectieve arbeidsovereenkomst voor
de bedrijfstak algemeen verbindend
te doen verklarenbij verordening
van het betrokken bedrijfslichaam.
Deze bevoegdheid zou moeten wor
den geplaatst naast de bestaande re
gelingsbevoegdheid voor de lonen,
opdat de bedrijfslichamen naar de
omstandigheden kunnen handelen en
in die bedrijfstakken waar het tot
stand brengen van loonverordeningen
reeds praktijk is, deze praktijk kan
worden voortgezet. De organisatie
commissie acht deze nieuwe moge
lijkheid van zodanige betekenis, dat
zij dit onderwerp in een aan de nota
toegevoegde bijlage hoeft uitgewerkt.
Uitbreiding
Hoewel de organisatiecommissie er
van overtuigd is, dat de actuele so
ciaal-economische verhoudingen wei
nig verordenend optreden vragen,
meent zij, dat bedrijfslichamen zowel
op sociaal als op economisch terrein
nuttig kunnen optreden. De commis
sie acht de mogelijkheden die de wet
laat, voor de huidige omstandighe
den voldoen, doch zou deze, zoals ge
zegd, op het gebied van de loonvor
ming uitgebreid willen zien.
Ex-koning Zog (66)
ernstig ziek
Ex-koning Zog van Albanië is dins
dag naar het Foch-ziekenliuis in Su-
resnes, een voorstad van Parijs, ver
voerd. Volgens de doktoren zou de
toestand van de ex-monarch ernstig
zijn.
Ex-koning Zog. die thans 66 jaar oud
is, werd in 1939 van de troon gesto
ten. Hij zou thans aan een lever
kwaal en maagzweren lijden.
HOFFELIJKHEID. Dat aan hoffe
lijkheid van weggebruikers ook een
grens is, is op tweede paasdag be
wezen in Rome.
Motorberijder Plinio Ranucci zag op
de stoeprand een voetganger staan
die: de straat wilde oversteken. Ra-
nuci remde af en riep de 69-jarige
voetganger, Giuseppe Masl, toe dal
hij kon oversteken. Nee nee', riep
Masi terug, „gaat U maar eerst". De
uitwisseling van hoffelijkheden ging
door, tot het Masi te bont werd. Hij
trok een revolver, richtte hem op
Ranucci en zei: „ril door of ik schiet
je dood" Ranucci koos (paasleieren
voor zijn geld en vluchtte.
Masi werd op aanwijzing van om
standers door de politie aangehou
den en ondergebracht in een psy
chiatrische inrichting.
ven. Meer op de voorgrond is geko
men de betekenis van het bedrijfs
lichaam als permanent orgaan van
overleg en advies, dat een zekere
zeggenschap heeft voor het verkrij
gen van gegevens en inlichtingen van
ingeschreven ondernemingen.
Naar het oordeel van de organisatie
commissie zijn dergelijke publiek
rechtelijke bedrijfslichamen gewenst.
Verwarde situatie in
„Vlakte der Kruiken"
In een in Vientiane uitgegeven offi
cieel legercommuniqué is medege
deeld, dat in het gebied van Than
Thon, ten zuidwesten van de Vlakte
der Kruiken, de situatie verward is,
terwijl de regeringstroepen in de sec
tor Moeong Oassi vorderingen ma
ken.
Einde der recessie
in de V.S. nabij
De voornaamste economische advi
seur van president Kennedy, dr. W.
W. Heller, heeft dinsdag verklaard,
dat het eind van de recessie in de
Verenigde Staten zeer nabij is, mis
schien zelfs al een feit is. Dr. Heller,
die voorzitter is van de raad van
economische adviseurs, merkte op,
dat dc aanwijzingen, welke een eco
nomische ommekeer bevestigen, vaak
verscheidene maanden achterliggen
bij de werkelijke ommekeer in de eco
nomische ontwikkeling. Hij voegde
hieraan echter toe, dat president
Kennedy deze maand de economische
aanwijzingen aan een nader onder
zoek zal onderwerpen en dat nog
steeds nieuwe programma's, die een
recessie moeten tegengaan, mogelijk
zijn.
Indonesische infiltranten Het Wereldgebeuren
ZWEDEN KRIJGEN DE SCHULD
Algemene mobilisatie
moet kracht bijzetten
De regering van Kantanga acht
zich „in staat van vijandigheid"
met de Verenigde Naties. Pre
sident Tsjombe is aan het hoofd
van een grote menigte betogers
naar het vliegveld Lnano ge
weest, waar Katangaanse gen
darmerie (rijkswacht) de ge
wapende Zweedse blauwhelmen
in bescherming moest nemen
tegen de menigte. Tussen de
V.N. en Katanga is een regeling
getroffen voor het gebruik van
het vliegveld Liiano.
De spanning in Elisabethstad was
maandag plotseling gestegen toen
bekend werd dat Zweedse VJ^.-troe
pen de Katangaanse gendarmerie op
het vliegveld Luano ontwapend had
den. Tsjombe kondigde onmiddellijk
een algemene mobilisatie af en
noemde het optreden van de blauw
helmen „een oorlogsdaad".
De Zweedse troepen blokkeerden gis
teren de ingangen van en toegangs
wegen tot het vliegveld, terwijl Ka
tangaanse gendarmen dichtbij de V.
bij ongeluk zwaar gewond
l)e twee laatste leden van de groep
Indonesische militairen, die in novem
ber 3960 in Nederlands Nieuw-Gui-
nea een infiltratiepoging onderna
men, zijn maandag gegrepen en wer
den dinsdag naar Tiollandia overge
bracht. Aanvankelijk, na het opvat
ten van de overige leden der groep,
was aangenomen, dat deze twee iu
een bandjirrende rivier waren ver
dronken.
Tijdens hun overbrenging van het
vliegveld Sentani nabij Iiollandia
naar dc stad, met een politie-auto,
heeft deze auto echter een ongeluk
gehad, waarbij zij driemaal over de
kop sloeg. Hierdoor zijn zowel de
twee infiltranten als de inzittende
politiemannen zwaar gewond. Zij zijn
allen overgebracht naar het centrale
ziekenhuis te Hollandia.
Esso bouwt fabriek voor
aromaten in de Bollek
Esso Nederland N.V. deelt mee, dat
zy zich gaat begeven op het terrein
van de vervaardiging van chemische
produkten. De maatschappij zal op
haar raffinaderyterreln in de Botlek
by Rotterdam een fabriek bouwen
voor de produktie van aromatische
basisprodfukten ten behoeve van de
chemische industrie.
N.-posten hun eigen stellingen groe
ven en er mitrailleurs in stelling
brachten.
Dinsdagmiddag werd in allerijl een
conferentie belegd tussen vertegen
woordigers van de regering-Tsjombe
en de V.N. In deze bijeenkomst werd
een status-quo regeling opgesteld en
aanvaard: het civiele deel van Luano
wordt door de Zweden bewaakt,
maar het militaire deel door de
strijdkrachten van Katanga.
Van de gekozen cn benoemde
leden van de Nieuw-Guinea-
raad, die vandaag zal worden
geïnstalleerd, ontvingen wij de
bijgaande foto's
Bovenste rij, v.l.n.r.: De heren
H. Jouwe. H. F. W. Gosewisch,
B. Mofu, V. P. C. Matucbongs.
H. Womsiwor, A. R. van Zee
land.
Tweede rij, v.l.n.r.: De heren J.
H. F. Soliewijn-Gelpke (voor
zitter). A. Kendau, A. S. Onini,
A. Arfan, N. Tangghama, E.
J. Bonaj.
Derde rij, v.ln.r.: Dc heren M.
B. Ramendey, T. Mezeth. dr. F.
Chr. Kamma. mr. J. O. de Rij
ke. M. W. Kaisiupo, P. Torey.
Onderste rij. v.l. "n.r.: Mevr. D
Tokoro-Hanasbev. de heren C.
Kiriwaip, S. Sanikakai, D. Wa-
lab en M. Suway.
Mr. Bot sprak voor radio
over Nieuw-Guinea-Raad
I11 liet Nederlandse programma van
Radio Nederland Wereldomroep
heeft de staatssecretaris van binnen
landse zaken voor Nieuw-Guinea-
aangelegenheden, mr. Th. II. Bot,
een causerie gehouden naar aanlei
ding van de installatie van de N.-
Guinea Raad. Daarin zei hij 0.111, het
volgende:
installatie in Hollandia op
woensdag 5 april van de op demo
cratische wijze tot stand gekomen
volksvertegenwoordiging van N.N.G.
markeert voor dit land en voor Ne
derland zowel een einde als een (be
gin. Het Nederlandse ambtelijke be
wind ginds zal dan ook op het
hoogste niveau plaats maken voor
een eigen democratisch bestel.
Een vertegenwoordigend college als
de Nieuw-óuinea Raad met zijn
meerderheid van gekozen leden
en zijn overgrote meerderheid van
landskinderen is het orgaan bij
uitstek om de voor een goede func
tionering van een democratisch be
stel onmisbare brede basis van po
litieke bewustheid te scheppen, en
de daarbij behorende discipline te
bevorderen
De Nederlandse regering, welke
zich grote offers getroost voor de
verwezenlijking van de taak, wel
ke het in N.N.G. overeenkomstig
de doelstellingen van de V.N. vol
brengt, meent, dat zij aldus niet
slechts aan de vooruitgang van
dit M.O.G. onschatbare diensten
bewijst, doch aldus tevens een
constructieve bijdrage levert aan
de regio van de z.w. pacific en
zodoende aan de gehele vrije we
reld.
KOMEN ER PARLEMENTAIRE FRACTIES
Loon van de angst
Vrijdag zouden in Eivian de be
sprekingen beginnen tussen de
vertegenwoordiger van presi
dent De Gaule en een afvaardiging
van enkele Algerijnse groeperingen,
van wie die van de F.L.N.. dc vrij
heidsbeweging van Fcrhat Abbas.
wel de belangrijkste is. Op dezelfde
dag dat de socialistische burgemees
ter van Evian, Camille Blanc, onder
de moordenaarshand van de uiterst
rechtse Franse nationalisten viel.
kondigde Abbas onverwacht aan dal
hij ervoor bedankte met de Fransen
te praten in tegenwoordigheid van
een andere groep Algerijnen, die
vrijwel hetzelfde voorstaan, maar
toch bittere politieke tegenstanders
van Abbas zijn. Het bericht kwam
volkomen onverwacht en bracht tij
dens de beide paasdagen in Parijs
éen intensieve politieke activiteit.
Men probeerde nog iets te lijmen.
Zelfs de Amerikaanse ambassadeur
in Tunis vroeg twee ministers van
de „regering" van Abbas naar zijn
kanselarij te komen, maar ook hij
kon het besluit niet meer verande
ren. De laatste hoop was nog dat
dinsdagmorgen de regeling van
Zwitserland bericht zou ontvangen
dat de delegatie uit Tunis in de loop
van de dag zou aankomen op Zwit
sers grondgebied, maar het tegen
deel was het geval. Men deelde in
Bern officieel mee, dat er geen dele
gatie zou komen. Niet werd gezegd
dat er geen Algerijnen zouden ko
men. hetgeen dus de deur nog op
een kiertje doet staan.
Wat kan Abbas hebben bewogen
deze stap te doen. die hem
veel sympathie laat verspelen?
Ook in landen die zijn streven naar
onafhankelijkheid van harte steu
nen? Immers, men was het er zo
langzamerhand wel over eens dat
Charles de Gaulle op deze conferen
tie verder wilde gaan dan velen in
Frankrijk dachten. Deze ronde-tafel
conferentie zou het begin van een
Frans „gemenebest" kunnen bete-
kenen, met Algerije als volwaardige
partner. Men is nu in een impasse
gekomen, die wellicht inhoudt dat
de ongeregeldheden in de Algerijnse
steden en dc meedogenloze strijd
aan de grenzen van Algerije herle
ven. De Franse ultra's hebben ook
hun zin: de Franse troepen blijven
in Algerije en hun ministers worden
ervoor bewaard in Evian een voetval
te doen voor opstandelingen. Maar
algemeen, zo schrijven de Franse
bladen, wordt het afgelasten van de
besprekingen betreurd.
Enkele Franse perscommentaren
van dinsdag hebben de oorzaak van
Abbas' halsstarrigheid gevonden. De
leider van» de. rebellenregering is
bang. Bang 0111 zijn doel te bereiken.
De perscommentaren wijzen erop
hoe vanuit Tunis en Cairo eerst
fel is geageerd tegen de figuur
van de onverzettelijke De Gaulle.
Toen deze zijn politiek matigde,
spraken Abbas c.s. over de ondemo
cratische wijze van handelen in Al
gerije. Frankrijk schreef een volks
referendum uit. Daarna zei men dat:
Frankrijk de regering van Abbas
niet erkende. Ook dat werd verhol
pen. Zij werd zelfs als volwaardige
partner van Frankrijk aan een ron
de tafel genodigd. Stap voor stap
en stuk voor stuk zijn de bezwaren
van Abbas weggevaagd. De figuur
van Ben Bella, de gevangene van De
Gaulle, werd in het geding gebracht
en in Parijs gaf men te verstaan dal
deze wel op „de dag van Evian" zou
vrijkomen. Niets stond dus het over
leg in de weg. Maar, zo schrijft de
Figaro van gisteren, Abbas heeft nu
te kampen met zijn eigen bangheid.
Hij is bang om de verantwoordelijk
heid voor Algerije op zich te nemen.
Nu worden er daden van de „volks
leider" gevraagd. Waar dus de Fran
sen de Algerijnen geen strobreed in
de weg legden, werd als oorzaak een
interne Algerijnse kwestie aange
grepen 0111 de conferentie af te zeg
gen. Vandaar ook dat de Fransen
ten einde raad, zoals de Aurore
schreef, dan alleen maar met Abbas
aan de groene tafel moeten gaan
zitten. Maar men twijfelt eraan of
dat mogelijk is. Daarvoor zijn de
Algerijnen onderling teveel verdeeld.
Nu de leuzen van Abbas werkelijk
heid kunnen worden, aarzelt de gio-
te man. Het loon van deze angst zal
een herlevende maquis-strijd zijn.
(Van onze speciale verslaggever)
Weinige uren voor de installatie
van de eerste vertegenwoordiging
van het volk van Nederlands
Nieuw-Guinea, is het vriendelijke
stadje Hollandia, dat met steeds
ruimer gaande greep de prachtige
Humboldtbaai omvat, een krater
van geruchten. De meeste daar
van worden geboren in en rond
de al bijna een week 011de vrijwel
onafgebroken reeds palavers van
in en uit elkaar vallende groepen
van leden van de Nieuw-Guinea-
Raad.
Sommige werden onmiddellijk
achterhaald. Het rondlopend vuur
tje, dat de Australische minister
Hasluck toch voor Indonesische
bedreiging zou zijn bezweken,
stierf een luidruchtige dood, toen
Hasluck dinsdagmiddag met gou
verneur Platteel en de Nederland
se bewindslieden Toxopeus en Bot
door een dichte enthousiaste me
nigte Papoea's vrijwel in de vuur
massa werden gedrukt, waarop
sinds het eerst voor vijftig jaar in
Hollandia door een kleine groep
Papoea's weer een vuurdans over
gloeiende stenen werd uitgevoerd.
Andere geruchten zoals het ver
haal, dat het geschenk dat me
vrouw Stoffelsvan Haaften na
mens het Nederlandse parlement
aan de Nieuw-Guinea-Raad moet
aanbieden, sinds mevrouw Stof
fels het in een wit lederen cas
sette verpakte geschenk zondag»
op Biak aan minister Toxopeus en
de gouverneur liet zien, spoorloos
zou zijn verdwenen, bleken he
laas waar.
Kenmerkender nog voor het stem
pel dat Nederland in de laatste
veertien jaar op deze jonge
vriendschap heeft gedrukt, is een
ter het feit, dat waar al deze pa
lavers zich eigenlijk op toespitsen,
in feite de vraag van de doorbraak
is, de vraag of groepen leden van
de Nieuw-Guinea-Raad zich in de
komende week of weken zullen
gaan organiseren als protestantse
en katholieke fracties, of dat zij
zich in de loop van de tijd zullen
gaan scheiden naar gelang van
hun inzicht, in de vraagstukken,
waarvoor de raad zal wórden ge
steld.
Het was al tekenend genoeg in
dit land waar zending en missie,
die lang voor het bestuur zich
ernstig met dit gebied ging be
moeien. een rol van niet te onder
schatten betekenis hebben ver
vuld, dat bij de verkiezingen noch
een protestantse noch een katho
lieke geestelijke werd gekozen.
Fracties
Dat dominee Kamma en de uit
Franeker stammende pater Van
de Berg in de raad zitten, danken
ze slechts aan het feit, dat zij tot
de twaalf leden behoren die de
gouverneur naast de zestien ge
kozen leden heeft benoemd.
De 64-jarige Indische Nederlan
der Gosewich bijvoorbeeld, die zijn
tuinbouwbedrijfje in Manokwari
lijdelijk aan behulpzame marine
handen heeft moeten toevertrou
wen voor de zes of acht weken die
de eerste raadszitting zal duren,
schatte de aanhang van de in zijn
geboortefase verkerende Natio
naal Democratische fractie op on
geveer zeven man.
De ervaren, maar wat zelfverze
kerde Nicolaas Jouwe rekent op
een fractie van vijftien leden.
FERHAT ARBAS
....bang voor de
verantwoordelijkheid...
Man overleed in cel
Maandagnacht is in een cel op liet
politiebureau overleden de 51-jarige
vrijgezel F. Rcuvekamp uit Almelo.
De man was maandag in staat van
dronkenschap aangetroffen in dc
Haaksbergerstraat te Enschede. I)e
politie kon nauwelijks zijn naam ge
waar worden, want de man stamelde
slechts enkele onverstaanbare klan
ken.
Hij werd meegenomen naar het bu
reau om daar ter ontnuchtering te
worden opgesloten. Gistermorgen,
toen men aan zijn cel kopte, bleek
de man te zijn overleden. Na lang
speuren ts de politie erachter geko
men dat het hier R. uit Almelo be
trof.
