PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT
NIEUW-GUINEA-RAAD GEOPEND MET
KONINKLIJKE WENSEN
kort zijn'
,Moge weg naar recht
tot zelfbeschikking
Aanslag ki Parijse
effectenbeurs
Nieuwe regeling van de wethouderswedden
Vandaag
INSCHAKELING VAN PAPOEA BIJ BESTUUR
VLIEGRAMP IN
CHILI EIST
26 DODEN
Prijzen
Nederlands
204e jaargang - no. 80
Dagblad uitgavt van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en P. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteuren
W Leertouwer en G. A. de Kolt.
ABONNEMENTSPRIJS 66 cent per
week, 7.00 p. kw.; fr. p. p. 7,25
per few Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 5 april 1961
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per
m.ra Minlm. p. advertentie
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties imax, 8 regels)
25 cent per regel met een minimum
van 1,25. „Brieven bureau
van dit blad" 25 cent meer.
Giro no 35930(1 P Z C. Middelburg.
Bureaus: Vllsslngen Walstr 68-60 tel. 2355 (b.g.g. red 3508/3546. adv. 3647/3643)Middelburg. Markt 61 tel 3841 (b.g.g. red. 2078/3169. adv. 2375); Goes Gr. Markt 2. tel. 6140 (b.g.g. red. 7853. adv. 5213), Oostburg. tel 2395; Terneuzen tel 2116. Ziertkzee
i 2425 adm i
I. 2094.
Nederlands Nieuw-Guinea is woensdagochtend 9 uur, bij ons
vannacht, plaatselijke tijd een nieuwe fase in zijn ontwikkeling
naar zelfbeschikking begonnen met de installatie van de Nieuw-
Guinea-raad, een volksvertegenwoordiging voor het gehele,
700.000 inwoners tellende gebied. De 28 leden van de raad, o.w.
een vrouw hebben bij hun installatie door gouverneur Platteel in
Hollandia in een koninklijke boodschap het advies meegekregen,
ziclizelf te zijn en te blijven, in een vorm die zij zelf kunnen kie
zen zoals hun eigen aard dat ingeeft. In de Stadsgehoorzaal van
Hollandia, de voorlopige behuizing van de raad, waar onder gro
te belangstelling van autoriteiten uit Nieuw-Guinea, Nederland
en het buitenland de installatie plaats had, klonk na de openings
toespraak van de gouverneur, dr. P. J. Platteel, de stem van ko
ningin Juliana door eeu geluidsband. „Leden van de Nïeuw-Guï-
nea-raad", zo zei de vorstin, „ik wens U veel geluk en voldoening
toe bij al uw arbeid voor uw land en volk. In Nederland is er
vreugde omdat gij heden uw werk begint. Het is dé eerste stap
op de weg, die leidt naar de uitoefening van het fecht tot zelf
beschikking door uw volk. Moge die weg kort blijken te zijn".
De gouverneur van Nederlands
Nieuw-Guinea, dr. P. J. Platteel
opende de zitting met. een rede,
waarin hij de raad alle mogelijke
medewerking van het bestuur toe
zegde opdat de democratische pro
cedure zou worden bevorderd.
De Nieuw-Guinea-raad is niet alleen
belangrijk voor de inwoners van
Nieuw-Guinea, maar ook tegenover
de belangstellenden in de gehele we
reld, aldus dr. Platteel, die zich ver
heugde over de „grote internationale
belangstelling" en de komst van le
den van de Nederlandse, Australi
sche en Nieuwzeelandse regeringen.
De gouverneur kondigde aan dat de
inschakeling van de Papoea in het
bestuur versneld zou plaats hebben.
Steunverlening
„Doordat het mogelijk wordt deze
op elk gewenst ogenblik de plaats
te doen innemen waarvoor zijn
opleiding en capaciteiten hem ge
schikt maken, komt het karakter
van de bijdrage van Nederland
als steunverlenend land hiermee
duidelijker naar voren", aldus de
gouverneur, die verklaarde hoop
vol te zijn gestemd door de goede
verstandhouding tussen Neder
landers en Papoea's, die bij de
verkiezingsstrijd was gebleken.
„Nederlanders steunden Papoea-kaft-
didaten en omgekeerd", zei hij. „op
ras is niet gelet, slechts op vertrou
wen en kundigheid".
De Nederlandse minister van binnen
landse zaken, mr. E. H. Toxopeus,
wenste de raad geluk, „vooral gezien
de wil van de bevolking tot het dra
gen van een verantwoording die uit
gaat boven plaatselijk en streekbe-.
lang".
Hij noemde de instelling van de op
democratische wijze gekozen volks
vertegenwoordiging niet alleen voor
Nieuw-Guinea van de grootste bete
kenis. maar ook voor het koninkrijk
als geheel. Hij voorzag ook vreugde
in de Verenigde Naties, gezien het
feit dat de raad gevormd is conform
het doel van het handvest: „zelfbe
stuur cn zelfbeschikking".
Paasweekeinde eiste in
West-Duitsland 80 doden
Gedurende het lange vi-ije paas
weekeinde, van Goede Vrijdag tot en
met Tweede Paasdag, zijn in West-
Duitsland minstens 80 personen bij
verkeersongelukken gedood, aldus
de politie van Frankfort.
De politie vreest echter dat wan
neer alle rapporten binnen zijn. het
aantal nog groter zal zijn. Waar
schijnlijk niet groter dan' dat van
verleden jaar toen de politie een dag
na Pasen moest melden dat er 120
doden waren.
Op Tweede Paasdag toen de stroom
vakantiegangers huiswaarts keerde
vielen de meeste doden op de weg.
heeft te Hollandia in te-
ff genwoordiglicid van de Neder-
landse minister van binnen-
landse zaken, mr. E. H. Toxo-
peus en vijf Kamerleden do
officiële installatie plaats van
de uit 28 leden bestaande
§j Nieuw-Guinea Raad.
Ij is het 40 jaar geleden
if dat de beroemde Nederlandse
componist dr. Alphons J. M.
H Diepenbrock tc Amsterdam
M overleed.
mi
Eerste stap
„Deze eerste stap", zo vervolgde de
minister, „zal door andere moeten
worden gevolgd".
Mr. De Rijke, lid van de raad, wees
erop dat sinds 1949 het streven van
de Nederlandse regering uaar zelf
beschikking der Papoea's „steeds
duidelijker in daden tot uiting is ge
komen". Hij noemde liet de tragiek
van Nederland dat liet weinig waar
dering oogstte voor zijn onbaatzuch
tige politiek „door do luide Indonesi
sche aanspraken".
Persoonlijk geloofde hij dat dat deel
van de Papoea-bevolking, dat „weet
wat hier aan de gang is, de Neder
landse regering dankbaar zal zijn en
ook is, dat Nederland voor de lang
zamerhand bijna ondraaglijke druk
niet heeft willen wijken".
„Ten koste van een algemene breuk
met Indonesië en ondanks internatio
naal wantrouwen van haar oogmer
ken blijft do Nederlandse regering
standvastig", aldus mr. De Rijke, die
pleitte voor evenveel wijsheid in In
terne zaken en geduld met de „aan
vankelijke onervarenheid en ondes
kundigheid van de Nieuw-Guinea-
raad naar de maatstaven der oudere
volksvertegenwoordigingen".
Gelukwensen werden verder nog uit
gesproken door staatssecretaris mr.
Bot en mevrouw Stoffels-van Haaf-
ten, ondervoorzitter van de Tweede
Kanier.
De installatie van de raad ging ge
paard met uitgebreide feestelijkhe
den. Voor de plechtigheid in de
Stadsgehoorzaal begon, musiceerde
de militaire kapel voor het gebouw.
Voorts stonden het ceremonieel in
heien van de eerste paal voor het
raadsgebouw door mevr. Stoffels
van Haaften op het programma,
waarna er volksdansen waren, een
lampionoptocht van schoolkinderen,
een ontvangst door de voorzitter van
de Nieuw-Guinea-raad en een groot
vuurwerk.
De leden van de Nieuw-Guinea-raad
zijn reeds een dag of tien in Hollan
dia. Zij hebben niet alleen kennis
niet elkaar gemaakt, doch ook reeds
veelvuldig informele bijeenkomsten
gehouden waarbij o.m. de mogelijk
heid van fractievorming is bespro
ken. Sommige leden hebben reeds
verklaard dat zij onderwijsvraag
stukken ter sprake willen brengen,
in liet- bijzonder de middelbare oplei
ding voor Papoea's.
Streng verboden
moppen te tappen
H De Oostenrijkse P.T.T. heeft H
één van de vele diensten die
p de telefoonabonnees werden
verleend, moeten staken. Wie
dinsdag nummer 1717 draaide
om „de grap van de dag" te p
p horen, kreeg geen humor, p
doch een beschaafde meisjes-
p stem te horen: „met ingang m
van vandaag wordt geen grap
van de dag meer verteld", zei
p het meisje.
H Een officiële reden is voor het
stopzetten van deze dienst
s niet gegeven, doch één van de
vele humoristen die aan de
dienst meewerkten zei dins-
fj dag: „het wordf met de dag
p moeilijker grappen te beden-
ken, omdat elke ambtenaar,
élke instelling en elke groep
p van mensen tegenwoordig be-
ledigd meent te zijn, als men
H hem of haar hel onderwerp
van een grapje maakt".
lllllllllllllllllllllllllll!l!llll!lll!l!!l|l)l||!)!!l!lll!!!!!!!ll|!!!!i!ll!l||j|lllllll!U
Op paasmaandag hébben koning
Boudewijn en koningin Fabiola in
Oostende hun door de stad aangebo
den huwelijkscadeau, de vissersboot
„Fabiola", in ontvangst genomen.
Foto: In een motorvlet van de Belgi
sche marine, begeven de koning en
de koningin zich lachend naar de
„Fabiola", die men op dé achtergrond
in het Mongomery-dok ziet liggen.
TWAALF ZWAAR GEWONDEN
Plasticbom geplaatst door
Europese extremisten
In eeu toilet op de eerste etage
van het Parijse beursgebouw is
dinsdagmiddag een bom geëx
plodeerd. Twaalf mensen wer
den bij de explosie gewond.
Twee van ben verkeerden in le
vensgevaar. De aanslag is, naar
de politie aanneemt, het werk
van de mensen die de vorige
week in Evian burgemeester
Blanc met twee bommen ver
moordden.
Volgens de politie was in één van
de toiletten een plastic-springlading,
voorzien van een slaghoedje, op een
verborgen plaats aangebracht. De
bom als zodanig was door amateurs
vervaardigd. Er zijn meer van deze
bommen ontploft in de afgelopen da
gen. Maar het is de eerste maal dat
hier slachtoffers bij zijn gevallen.
Op het beursplein, waar een laag
glasscherven lag na de explosie,
verzamelde zich een grote men
senmenigte. Brandweer en politie
begonnen hun onderzoek, terwijl
de gewonden in ziekenauto's wer
den afgevoerd. Korte tijd later
kon worden meegedeeld dat de ex
plosie een kwestie van sabotage
door Europese extremisten was.
Keel afgesneden
In de nacht van donderdag óp vrij
dag maakten twee plastic springla
dingen, die kort na elkaar ontplof
ten, in Evian een eind aan het leven
van burgemeester Blanc. Zondagoch
tend ontplofte nabij het flatgebouw
waar Frangois Mitterand, voormalig
minister van binnenlandse zaken
woont, ook zo'n springlading en
te Saint Jean de Luz werd een hotel
waarvan de eigenaar geen enkele
Op een helling van het Andes-
gebergte op 160 km ten zuiden
van Santiago is dinsdag het
wrak gevonden van de Chileen
se dakota, die met 23 passagiers
en een bemanning van drie le
den op een vlucht van het eiland
Cliiloe naar Sontiago werd ver
mist.
Alle inzittenden zijn, naar verluidt,
om het leven gekomen. In het laatst
ontvangen radiobericht van het toe
stel had de gezagvoerder gemeld,
dat zich op de vleugels en de pro
pellers ijs afzette.
föanth
9*
politieke belangstelling zei te heb
ben door een andere bomaanslag
vernield.
Voorts zijn het afgelopen weekeinde
vijf moslims om het leven gekomen
bij twee aanvallen op politieposten
in de streek van Versailles. In de na
bijheid zijn twee gevechten voorge
komen van moslims onderling. Langs
een weg heeft de politie het lijk van
een Algerijn gevonden de handen
vastgebonden en de keel afgesneden.
IN ZEEUWSE RADEN AAN DE ORDE:
Ambt veel minder
„ambtelijk"
WELKE VERGOEDING MAG
een wethouder hebben? Sinds
enkele weken is dit in de Zeeuw
se gemeenteraden een actuele
kwestie, waar sommigen zich
een beetje het hoofd over bre
ken en die voor anderen geen
enkel vraagpunt oplevert. De
laatsten gaan volkomen ak
koord met de door Gedeputeer
de Staten voorgestelde uieuwe
bezoldigingsregeling, die voor
de wethouders in de Zeeuwse
gemeenten over het algemeen
een flinke verhoging betekent.
Ja, er zijn zelfs gemeenteraden
in Middenschouwen bijvoor
beeld die de voorgestelde
verhoging nog onvoldoende ach
ten. Anderen daarentegen vin
den de huidige vergoeding vol
doende. Wie heeft gelijk?
Het is een vrij gecompliceerde
kwestie, die soms 'van geval tot
geval (en van gemeente tot ge
meente) heel anders ligt en waar
bij velerlei factoren een rol spe
len. De gemeentesecretaris van
Koudekerke, mr. L. A. van Splun-
der, heeft er zo zijn eigen opvat
tingen over, evenals de oud-wet
houder van Middelburg, de heer
J. W. Kögeler, die wij o.a. beiden
naar hun mening over deze ma
terie vroegen. Op één punt stem
den hun opvattingen in ieder ge
val overeen: de door G.S. voor
gestelde nieuwe regeling ver
dient instemming. Al was het al
leen al omdat de wethoudersfunc-
tic de laatste jaren aanzienlijk is
uitgebreid. Het is bepaald geen
erebaantje meer, maar zeker voor
wat betreft de grotere gemeen
ten een veel tijd en inspanning
vergende functie. Mr. Van Splun-
der gaf overigens een voor alle
gemeenten geldend, sterk spre
kend voorbeeld: „Vergelijk maar
eens een raadsagenda uit laten
we zeggen 1930 met een hui
dige..."
Do bezoldigïngsiegeling voor wet
houders bestaat in de huidige vorm
sinds de invoering van de gemeente
wet in 1851; lange tijd was het niet
veel meer dan een minimale vergoe
ding, zoals die destijds ook nog vooi
burgemeesters gold. In de nieuw
voorgestelde regeling, trekken Ged.
Staten in hun voorstel in dit opzicht
ook een vergelijking: „Met name
wordt in dit verband gelet op de ont
wikkeling- van de burgemeesterssa
larissen".
Dit laatste nu ziet men niet alge
meen als een juist argument, zo is
ons gebleken. „Het wethouders
schap blijft een bijbaan en het is
niet juist om deze functie al te zeer
te verambtelijken", zo stelde bijvoor
beeld mr. Van Splunder. „Kiezers en
raad moeten hun wethouders als het
ware onder controle kunnen houden;
het scheppen van een rechtspositie
zou, evenals voor leden van Gedepu
teerde Staten, onjuist zijn".
Uitgangspunt
Voor de vaststelling van de wethou-
derswedde zou volgens onze (des
kundige) zegslieden als uitgangs
punt moeten dienen een vergoeding
voor gemaakte onkosten en voor ge
derfde inkomsten. In geen geval
mag de betrokkene er financieel op
achteruit gaan, zodat er in de gro
tere steden zo nodig bijgepast zou
moeten worden om de betrokkene
een redelijk bestaan te verzekeren.
Hoewel er naar de mening van de
heer Van Splunder in steden van
twintig- tot veertigduizend inwoners
voor een wethouder nog geen sprake
is van een volledige dagtaak (de bur
gemeester blijft ade centrale figuur),
vergen sommige portefeuilles toch
bijzonder veel tijd. Het zelfbestuur
nam toe, met name op het gebied
van woonruimte- en woningwet, uit
breidingsplannen en sociale zaken.
De heer Kögeler formuleerde het
nog weer anders: „Een gemeente
doet tegenwoordig belangrijk
meer zaken dan vroeger het geval
was. Ik denk hierbij aan indus
trialisatie; de onderhandèlingen
die er nodig zijn om een industrie
(Zie slot pag. 2 koL 5)
vakjargon, waarin „city" en „town"
tamelijk duidelijke begrippen verte
genwoordigen. Van zulk een vaktaal
wordt even later nog een voorbeeld
gegeven, ditmaal onder invloed van
de psychologie: „De koopdaad wordt
er behalve zakelijk ook menselijk ge
conditioneerd". Heel fraai! Het
wordt tegenwoordig mode om termen
uit de sociale wetenschappen in het
gewone spraakgebruik in te voeren,
ook al begrijpt niemand er iets van.
Vooral economen en sociologen be
drijven deze zonde veelvuldig.
Bij het overlezen van de adverten
tietekst zijn de schrijvers blijkbaar
toch geschrokken van hun nonsens.
En daarom wordt aan liet slot haas
tig een Nederlands dichter van stal
gehaald: Werumeus Buning. In het
shopping centre zal namelijk de
„zwarte prins merel op de groene
stam" zingen als in de befaamde bal
lade van deze poëet, zo wordt geju
beld. Het ls al te doorzichtig de vlag
van het Nederlandse woord moet
tenslotte de Amerikaanse lading toch
nog dekken. Waar de poëzie al niet
goed voor is! De taalknoeiers van
deze advertentie hadden beter Hui
zinga's wijze raad nog eens kunnen
■nalezen.
De herwaardering van de gulden
bracht mee. dat goederen, die
uit het buitenland met uit
zondering van Duitsland worden
geïmporteerd, iets goedkoper moe
ten worden in ons land. Dat ver
schijnsel doet zich op dit ogenblik al
voor. Er zijn verscheidene prijsver
lagingen van importgoederen aan
gekondigd. Toch heeft minister De
Pous het nuttig geoordeeld kort ge
leden in de Tweede Kamer een waar
schuwend woord te spreken. Hij zou
over die prijsverlagingen contact
zoeken met het bedrijfsleven en hij
was er dus niet van overtuigd, dat
in alle sectoren van het bedrijfsleven
de prijsverlaging vrijwillig doorge
geven zou worden naar de consu
ment.
In het jongste nummer van „De Ne
derlandse Industrie" (orgaan van
het Verbond van Nederlandse
Werkgevers) wordt nu betoogd, dat
de minister voorshands geen speciale
aandrang behoeft uit te oefenen.
Het zal met die
prijsverlaging wel
vanzelf in orde
komen, zij het dan
ook geleidelijk,
meent de redactie
van het blad en zij betoogt dan, dat
de minister de zaak enige tijd zal
moeten aanzien en vooral niet te
snel een houding van ongeduld moet
aannemen.
Tegen dit alleszins redelijke betoog
zal wel nfemand bezwaar hebben.
De minister heeft overigens in het
verleden meer dan eens getoond, dat
hij een geduldig man is en hij zal
dat nu ook wel zijn.
Maar het feit blijft bestaan, dat
er in Nederland bedrijfssecto
ren zijn, waar men maar moei
zaam met prijsfluctuaties meegaat,
wanneer die fluctuaties in beneden
waartse richting gaan.
Producenten, die hun goederen op
een vrije of nagenoeg vrije markt
moeten brengen waar de wet van
vraag en aanbod heerst, willen nog
wel eens met enige droefenis kijken
naar deze „hardnekkige" bedrijfs
sectoren, die door onderlinge prijs
bindingen en afspraken de wet van
vraag en aanbod gedeeltelijk kun
nen uitschakelen.
Het is juist in deze sectoren, dat
men er zo gemakkelijk toe kan ko
men de prijsverlaging van de „re
valuatie" niet of niet geheel door te
geven naar de consument.
Ook al zou „De Nederlandse Indus
trie" in zoverre gelijk krijgen, dat
handel en industrie vrij algemeen de
prijsverlaging doorgeven aan de
consument,,,, clan nog zullen er be
drijven zijn die een „aanmoediging"
van de minister nodig hebben.
Dat is in het verleden gebleken en
dat zal nog wel geruime tijd zo
blijven.
Het heeft geen enkele zin deze
kwestie door een al te rooskleurige
bril te bezien.
Bij herhaling staan er in Neder
land taalzuiveraars op, die ons
volk verontrust voorhouden, dat
het met het gebruik van het Neder
lands een verkeerde kant opgaat. En
inderdaad is er wel eens reden om
over het misbruik van onze taal het
hoofd te schudden, al vergeten de pu
risten Soms dat een taal voortdurend
in ontwikkeling is en invloeden van
buitenaf vaak op een eigen wijze
verwerkt. Een opvallend voorbeeld
daarvan in ons eigen gewest is het
na de oorlóg in zwang gekomen
woord „dragline'.', dat in het Zeeuws
is omgevormd tot „dreglinie". En er
is eigenlijk niemand, die zich daai--
aan stoort. Dreglinie klinkt minstens
zo sympathiek als de Engelse uit
spraak. Bij het streven naar taalzui
vering is het dus wel redelijk enigs
zins maat te houden. Professor Hui-
zinga heeft zelfs eens betoogd, dat
overmatig purisme een „zonde tegen
de cultuur" is. En hij voegde er aan
toe: ,Houd het Nederlands zo, dat het
goed Nederlands en tevens zo inter
nationaal mogelijk is".
Aan deze woorden van Huizinga
werden wij vorige week herin
nerd bij het lezen van een grote
advertentie, opgenomen in enkele
kranten, die in het centrum van ons
land verschijnen. In deze annonce
werden mededelingen gedaan over de
bouw van een groot winkelcentrum
in het noorden van Den Haag, terwijl
daarbij een prijsvraag werd uitge
schreven voor het uitdenken van een
goede naam. Het nieuwe centrum nu
wordt in deze advertentie voortdu
rend aangeduid als een „shopping
centre", hetgeen toch wel vreemd
aandoet, ook al realiseert men zich
dat een shopping centre iets anders
is dan een winkelcentrum volgens
Nederlandse begrippen. Maar de ini
tiatiefnemers zijn blijkbaar uiterst
tevreden met dit Amerikanisme,
want hun prijsvraag wordt niet ge
richt op een nieuwe soortnaam, maar
uitsluitend op een eigennaam. En zij
geven ter verduidelijking een af
schuwelijk voorbeeld van een oplos
sing: „Als naam stel ik voor Shop
ping Centre Winkellust". Wanneer
men zoiets leest, dan heeft men toch
wel moeite een lichte huivering te
onderdrukken
Maar er is nog meer fraais. In de
advertentie vindt men ook zinnen als
„Dit shopping centre zal een city
zijn buiten de town". Eerlijkheids
halve dient vermeld te worden, dat
de Engelse woorden tussen aanha
lingstekens zijn geplaatst. Deson
danks weinig verheffend, niet alleen
door het mengsel van Nederlands en
Engels, maar ook door het gebruik
maken van een stedebouwkundig