Bretagne: land van poëzie aan
het eind van een werelddeel
Lag gebied Atlantis
in de Egeïsche Zee?
ADMINISTRATIEVE WANORDE
BIJ GEMEENTE DANTUMADEEL
WOENSDAG 22 MAART 1961
PROVIN ClALli /j tü U W 8 E COURANT
13
i Aiivertentte.j
GEHEEL EIGEN KARAKTER
Land van Tristan
en Isolde
In de dertiende eeuw schreef
een Franse dichteres: „Kreta;
ne is poëzie". De reiziger, die
vandaag de dag door het land
trekt, kan met eigen ogen zien,
dat die zinsnede nog steeds
waarheid bevat. Als men op de
hoge rotsvesting staat, met de
rusteloze branding beneden
zich, of het nu is bij Kaap Fré-
hal of bij Kaap Graz, men voelt
als het ware datgene, wat wij
Europa noemen. Er heerst een
bijna plechtige stilte: men
heeft het einde van een wereld
deel bereikt.
Deze randzone van dit werelddeel
heeft door de eeuwen heen haar
eigen karakter bewaard. Dit ka
rakter vertoont een grote overeen
komst met dat van Calabrië, Apu-
lië, de zuid- en westkust van
Spanje. Het kan in Bretagne nog
gebeuren, dat oudere mensen het
lioofd schudden, als men ze in het
Frans aanspreekt. Zij spreken al
leen het Bretons. De ..volksmond
namen" van de meeste plaatsen
ten westen van St.-Malo zijn ook
bijna niet uit te spreken. Zij zijn
van Keltische oorsprong Het is
het land van Tristan en Isolde.
Vakantieoord
Bretagne is voor de Fransen een ge.
liefd vakantieoord, vooral voor na
tuurvrienden en kinderrijke gezin
nen. De kust is dan ook een waar
bad- en zeilparadijs. Men zal er
de prentbriefkaartenschoonheid van
het zuiden tevergeefs zoeken. De rot.
sen rijzen er steil uit zee op en de
luchten veranderen er snel. Er heerst
een klimaat van tegenstellingen.
Niet alleen de zomer, maar ook de
herfst en het voorjaar lenen zich
uitstekend voor een vakantie in
Bretagne. De kust is er niet alleen
maar eenzaamheid; wie dat wil,
kan er ook terecht in' modebad
plaatsen: Dinard, Beuden of La j
Baule. Het strand wordt er
schoongehouden. er zijn zwemba
den, die niet afhankelijk zijn van
het tij en er zijn golflinks en ten
nisbanen.
Steenland
Verrassend is steeds de overeen
komst met de structuur van dc Scan
dinavische kust. Het binnenland van
Bretagne heeft sterke overeenkom
sten niet het achterland van Lii-
becker Bocht en ook tussen Nornian-
dië en het Belgische landschap kan
men vele punten van overeenkomst
vinden. Overal, ook in Bretagne heg
gen, die het land afsluiten en die men
in Noord-Duitsland knicks noemt.
Zij vormen een bescherming tegen
erosie en zandverstuivingen.
Soms ziet men in plaats'van een ve
getatie een stenen wal als afschei
ding. Het is een steenland, Bretagne.
De megalieten, de bijna manshoge
stenen in het land, geven de afschei
ding van de percelen aan. Bij Caraac
staan ze in een rij van meer dan
twee kilometer lengte, in een bijna
mythisch tijdperk opgericht.
Een ander karakteristiek beeld van
het land zijn de diepe insnijdingen
van de rivieren tussen St.-Malo en
Dinard. Bij vloed dringt het water
dan ook ver het land in. En nog diep
in het land is de invloed van het ge
tij merkbaar aan klimaat en plan-
te'ngroei.
Meeuwen vliegen over de bossen, die
langs het water staan Hel geheel
herinnert sterk aan dc Noorse fjor
den. Het water wordt hier en daar
overspannen door grote stalen boog
bruggen. Vaak echter is de reiziger
aangewezen op veren en moet hij
wachten om overgezet te worden./
De Bretoenen (het ietwat vreem
de Nederlandse meervoud van een
Breton) hebben verweerde gezich
ten met diep-liggende blauwe
ogen, net als alle Noordeuropese
kustbewoners. Zij leven in hoofd
zaak van wat de zee hun oplevert.
Schilders
In Bretagne is ook lieflijkheid en
zachtmoedigheid te zien. De voortui
nen van de boerderijen worden vaak
opgevrolijkt met kleurige bloemen.
De boerderijen zelf zijn echter grijs
en somber. Een constante wind
schijnt een klimaat uit veel zuidelij.
ker streken over te brengen.
Bretagne heeft reeds vele schilders
aangetrokken: de scholen van Con-
carneau en Pont Aven werden be
roemd. De schilders van die scholen
schilderden de blauwe netten van de
vissers en de roestkleurige zeilen of
het licht, dat op de. botendekken valt,
in Douarnenez, do haven van de sar
dienvissers.
Staalkleurig als bommen glanzen de
visselijven in het morgenlicht. In
zaknetten worden mosselen gevan.
gen en in korven worden er de zee-
spinnen verzameld. In -Lorient heeft
de visvangst aanleiding gegeven tot
de vestiging van industrie. In grote
overdekte ruimten sorteren vrouwen
er de vis. Zij doen dat op dezelfde
onverstoorbare wijze als de vrouwen
in IJmuiden of Scheveningen.
Beelden
Nog ouder dau de schilderkunst is
Bretagne de beeldhouwkunst. Die
varieert van slanke kruisen tot le
vensgrote voorstellingen uit de lij
densgeschiedenis, die soms zijn sa
mengesteld uit wel 200 afzonderlijke
beelden. Zij staan voor kerken of zo
maar in de vrije natuur.
In de honderden jaren zijn de heili-
ïn verweerd en met mos bedekt.
!en staat ervan versteld, dat met
dergelijke primitieve hulpmiddelen
als in die tijd een zo grote perfectie
van uitdrukking kon worden bereikt.
Ook de kerken, zoals de kathedra
len van Quimper, St.-Brieuc en Tre-
guier zijn met slanke versieringen
en fijne torens van een sierlijkheid.
Zoon van Clark Gable
Mevrouw Kay Gable, de weduwe van
de acteur Clark Gable, heeft maan
dag het levèn geschonken aan een
zoon van acht pond. Het kind kwam
ter wereld in een ziekenhuis in Hol
lywood, waar op 16 november zijn
vader aan een hartaanval was over
leden. Mevrouw Gable heeft al een
zoon van elf jaar en 'n dochter van
negen jaar uit een vorig huwelijk.
Op de grens van Bretagne ligt de
Gabriëlstoreneen uitloper van het
fortencomplex Mont Saint Michél.
die mén in dit land nauwelijks zou
verwachten.
Het christendom deed pas laat zijn
intrede in Bretagne, maar de
vroomheid van de Bretoenen is tot
op heden spreekwoordelijk geble
ven.
In de vijfde eeuw kwam het ehris.
tendom in dit land met het uit het
zuiden binnentrekkeh van volken,
wier monniken het land kersten
den en de Druïden-cultuur sam
smolten met het christendom tot
een hogere eenheid.
Slaap
De lange slaap in vaderlijke rust van
Bretagne is in de tweede wereldoor
log wreed verstoord. Toen is een vol
komen nieuwe tijd ingetreden. De
mannen hadden meer van de wereld
gezien en ook het toerisme liet de
streek niet onaangetast. Reeds gaan
de grote toeristenorganisaties zich
voor het land interesseren. Voor de
automobilist echter die op snelheid
is ingesteld, is het land een bezoe
king. In Normandië zijn nog wel
grote autowegen. Daar zijn de kerk
torens van de dorpen verbonden door
een lijnrechte weg, maar ten westen
van St.-Malo, de oude piratenstad
een van de mooiste havenplaatsen
van Frankrijk volgt de weg de
bochtige kust en ook de wegen door
het binnenland zijn zelden snelwe
gen. Daarvoor is hel land ook te
mooi. Tussen bossen, heide en kud
den dromen middeleeuwse kaste
len, zoals men die tegenwoordig al
leen nog maar in films ziet, meestal
omsloten door diepe grachten of oer
oude parken.
Chateaubriand noemde de Bretoe
nen tegelijk trots en open, hun
fantasie levendig en melancholiek
en hun karakter eigenwijs. Het
gevoel van achterstelling, dat veel
al in kustprovincies opgang doet,
is verdwenen. De Bretoenen zijn
zelfbewust; en maken op grote
schaal gebruik van de aantrek
kingskracht van hun land op de
andere Fransen. Men kan de gast
vrijheid, de kwaliteit van do keu
ken en de vriendelijkheid van de
herbergen roemen.,Want Bretagne
is geen land van luxe hotels. Het
is een land van stilte zonder tijd,
zelfs aan de altijd veranderende
kust. De dagen zijn er lang, de
avonden plechtig. Als de wereld
tussen de Rijn en de Oeral al in
de nacht is verdwenen, schijnt de
zon nog in Bretagne.
Parijse „studiecommissie"
voor openbare toiletten
De Parijse gemeenteraad heeft §f
s een speciale studiecommissie
benoemd, die een methode n
§i moet zoeken om de openbare zz
1= toiletten, die een karakteris-
tiek aspect vormen van het m
ze Parijse straatbeeld, tot onder-
H grondse instituten te maken, zz
j= De Fransman, die was ge- zz
ff dwongen gehoor te geven aan
f| de dwingende noden van de
s natuur, kon van achter de be- zz
zz schermende metalen krul met |z
M nonchalante sereniteit de voor-
zz bijgangers gadeslaan.
zz „De Parijzenaar versierde dit M
reddende instituut met de zz
zz naam „Vespasienes", naar de
e! ..krullerige" keizer. z|
Illllllllll'llllllllllllllllllllll
üllllllllllllllllllllllllllllllll
Bayer wil fabriek in
Antwerpen bouwen
De chemische fabrieken Bayer zijn
voornemens in het havengebied van
Antwerpen een fabriek te bouwen.
Met de Belgische havenbeambten
wordt onderhandeld over verwerving
van een geschikt terrein van 150 ha.
Men wil in Antwerpen de vijfde fa
briek van het concern bouwen. Ant
werpen is gekozen wegens haar gun
stige positie in het wereldschecp-
vaartverkeer.
Voorts -wilde het concern in het ge
bied van Rijn- en Scheldemonding
een nieuw steunpunt hebben in ver
band met het ontstaan van een Euro
pese markt.
Documenten van Bar
Kochba in grot gevonden
In een grot bij de Dode Zee heeft
e£n Israëlische amateur-archeoloog
ten minste zeventig, ongeveer 1.800
jaar oude papyrusrollen gevonden.
De „ontdekking werd gedaan niet
ver van de plaats waar vorig jaar
de „archieven" van Bar Kochba zijn
gevonden. Bar Kochba leidde in de
tweede eeuw de joodse opstand tegen
de Romeinen.
Onder auspiciën van de Israëlische
regering is een grote archeologische
expeditie naar het bergland bij de
Dode Zee georganiseerd. De leider
van deze expeditie, waaraan archeo
logen, amateur-archeologen en afde
lingen van 1. t leger deelnamen, is
prof. Yig Ael Yadin. In een andere
grot zijn skeletten en een oude munt
gevonden.
ff Op,. 4 juni begint het negende Stocky
holmse muziekfestival dat tot 14 juni
duurt en tijdens hetwelk het filharmo
nisch orkest van Leningrad twee gast-
concerten zal geven.
Dordtse h.t.s. gedenkt
vijftigjarig bestaan
lands oudste middelbare (thans hoge
re) technische scholen het feit her
denken, dat in 1911 haar eerste lessen
werden gegeven. Alle 7000 oud-leer
lingen, zullen met hun dames worden
uitgenodigd aan de feestelijkheden
deel te nemen.
Een jubileumcomité onder voorzitter
schap van jhr. mr. A. Stoop bereidt
de herdenking voor, met medewerking
van de bond van leerlingen. Er wordt
een gedenkboek samengesteld, dat de
geschiedenis van de school zal verha
len. In 1911 begon de school met 24
leerlingen en 3 afdelingen (werktuig
bouwkunde, suikerindustrie en
scheepsbouwkunde). Thans telt zij
715 leerlingen en 7 afdelingen.
0 In de Cubaanse provincie Oriënte zijn
12 leraren en scholieren van middelbare
scholen verwijderd, omdat zij zich schul
dig zouden hebben gemaakt aan „con
trarevolutionaire activiteit".
Na 32-jarige verloving
eindelijk getrouwd
Spoorman Phil Edwards en
zijn meisje Gertrude Horn zijn
H zaterdag in Gosport, Engeland, jjz
getrouwd. Eindelijk mag men n
wel zeggen, want zij waren al
32 jaar verloofd.
Dc 61-jarige Edwards zei dat
zij hun huwelijk zo lang had-
s den uitgesteld, omdat zijn
thans overleden moeder van
mening was dat één vrouw in
M huis meer dan genoeg was. En
p aangezien Edwards gpen an-
dere woning kon krijgen, deed
hij zoals zij wenste en was
ff zijn verloofde vol begrip ge- p
weest.
De 76-jarige bruid zei: „Wat p
p een heerlijke dag ik raak p
helemaal opgewonden bij de
p gedachte dat ik nu huisvrouw
ben".
llllllllllllllllllllllllllllllllillil
llllllllllllll
Dr. Y. Feenstra hoogleraar
te Elisabethville
De generale zendingsdeputaten van
de Gereformeerde Kerken hébben dr.
Y. Feenstra, predikant van de Gere
formeerde Kerk van Rottcrdam-
Charlois benoemd lot hoogleraar aan
de theologische faculteit in Elisa
bethville in Kongo. Dr. Feenstra
heeft deze benoeming aanvaard.
Het is de bedoeling, dat dr. Feenstra
ter beschikking wordt gesteld van
de Evangelisch-Presbyteriaanse
Kerk van Roeanda, die participeert
in de theologische faculteit in Elisa
bethville. Dr. Feenstra zal het vak
dogmatiek doceren.
Dr. Feenstra. die, wat zijn kerkelij
ke positie betreft, voorlopig aan de
kerk van Rotterdam.Charlois zal
verbonden blijven, hoopt in het na
jaar naar Roeanda te vertrekken,
waar hij eerst kennis zal hebben te
nemen van het leven en de proble
men van de kerk in Roeanda.
ONTSLAG GEMEENTESECRETARIS
Ambtenaar in hoger
beroep na veroordeling
(Van onze correspondént)
In verband met het feit, dat er wan
orde heerst in de financiële admini
stratie van de dienst voor sociale za
ken en van de gemeentelijke werk
plaats voor minder-valïden in de
Friese gemeente Danturaadeel z.ou
de kans bestaan, dat het gemeente-
genheid gebracht, mede doordat het
ministerie van sociale zaken en
volksgezondheid teruggave van de
ten onrechte uitgegeven gelden zou
eisen, in totaal een bedrag van rond
715.000,—.
De deskundigen van de Vereniging
van Nederlandse genieenten zijn mo
menteel bezig met een diepgaand on
derzoek, dat evenwel nog niet is af
gesloten en zowel de minister van
binnenlandse zaken als de secretaris-
bestuur van Dantuniadeel iiaar huis generaal van sociale zaken wordt
zal worden gestuurd en dat voor regelmatig door de gedeputeerden
deze gemeente een regeringscommis- j van Friesland, die bij het onderzoek
sie zal worden benoemd. Het rijk
zou een bedrag van ruim zeven ton
van de gemeente terugeisen. Er zou
den namelijk bedragen zijn uitgege
ven, waarvoor geen dekking bestaat.
Zoals bekend, is onlangs een amb
tenaar van sociale zaken van Dantu
niadeel tot een vrijheidsstraf van 9
maanden veroordeeld, omdat hij een
bedrag van rond f 465.000 zou hebben
uitgegeven als voorschot aan voor
steun in aanmerking komende inwo
ners van Dantuniadeel.. De ambte
naar is van dat vonnis in hoger be
roep gegaan en deze zaak zal bin
nenkort dienen voor het Leeuwar
der gerechtshof. Zijn manipulaties
en de wanorde hij de administratie
heben de gemeente in grote verle-
PROFESSOR VRAAGT - MÉT PLATO:
Archeologen beginnen
onderzoek
grondig i
De archeologen, die in Grieken
land hun operatieterrein heb
ben, leggen de laatste tijd
bijzondere belangstelling aan
de dag voor de kustgebieden
rondom de Egeïsche Zee.
Dit is het gevolg van het
nieuwe programma, dat de
Griekse dienst voor oudheid
kunde heeft ontworpen. Men
wil een grondig onderzoek.
Dat heeft zijn redenen.
Want in die omgeving ligt, in de
eerste plaats, de Baai van Sala-
mis. De geschiedenisboeken leren,
dat daar in 480 vóór Christus
een beroemde zeeslag geleverd is
tussen Atheners en Perzen. Aan
de westkust van Griekenland lig
gen objecten, zoals de havenstad
Phylos en de kuststreek bij Pyr-
gos met Pnethcia, een stad-
onder-de-zeespiegel
Er is echter meer: De „operatic
Egeïsche Zee" werd vooral gesti
muleerd, toen kortgeleden bleek,
dat de theorie van professor Ga-
lauopoulus hoogleraar in de
seismologie aan de universiteit
van Athene als zou het eeuwen
geleden overstroomde gebied At
lantis in die zee hebben gelegen,
houdbaar was.
Vorige schrijvers situeerden het ver
loren gebied op de bodem van de
Atlantische oceaan of beneden de
Sahara.
Professor Galanopoulus baseert
zijn redenering echter op de
detailleerde beschrijving van
lantis, die Plato gaf in zijn „Cri-
to". Hij trok zijn conclusies ver
der uit de peilingen, die de Britse
Admiraliteit een halve eeuw ge
leden deed in de buurt van het
Egeïsche eiland Santorin. Volgens
de hoogleraar was Atlantis een
staat, die werd gevormd door
tien eilanden waaronder ook
Kreta. Zo dacht Plato er ook
over.
De hoofdstad van Atlantis lag op
een grote heuvel, die door middel
van grachten en een kanaal met
de zee in verbinding stond. Zo
verklaarde Plato in zijn beschrij
ving. Hij baseerde die op inlich
tingen van Egyptische priesters,
zeven eeuwen voor Christus.
Een deel van de heuvel is nog te
zien boven de zeespiegel, in de
vorm van een eilandje tussen
Santorin en Theresie. Dat pleit
dus vóór Plato's theorie.
Brons
De Griekse professor verklaart, dat
de peilingen tussen die twee eilan
den deze stelling staven, omdat
de maten kloppen met de afstan
den, die Plato noemde. Deze wijs
geer meende, dat de inwoners
van Atlantis het gebruik van
brons kenden.
Dit zou de staat in het Bronzen Tijd.
pel'lc plaatsen: 2X00-1200 vóór
Christus.
Het is bekend, dat een enorme ca
tastrofe in dit Egeïsche gebied ge
beurde, omstreeks 1500 voor
Christus. „Dat is de aarbeving,
die Atlantis verwoestte en in zee
deed verdwijnen", zo zegt profes
sor Galanopoulus.
De aanstaande onderzoekingen kun
nen het misschien bewijzen.
uiteraard ten nauwste zijn betrok
ken. op de hoogte gehóuden. Er
staat, zo vernamen wij, nog niet
vast, voor welk bedrag de gemeente
debet staat.
Intussen heeft de raad in de
nacht van vrijdag op zaterdag
met zijn volledige instemming
eervol ontslag verleend aan de
gemeentesecretaris van Dantu
niadeel, de lieer D. J. Autsema.
Het ontslag houdt verband met
de verantwoordelijkheid van de
gemeentesecretaris ten aanzien
van wat er bij de dienst van so
ciale zaken en de beschuttende
werkplaats is gebeurd.
Geen maatregelen prijzen
consumptie-aardappelen
Verscheidene factoren, zoals dc goe
de oogst, de betrekkelijk geringe ex
portmogelijkheden. de geringere
vraag in het binnenland door de min
der goede houdbaarheid en het zach
te voorjaarsweer zijn de voornaam
ste oorzaken geweest van het feit,
dat de prijzen van consumptieaard
appelen, met name voor wat de ex
portrassen betreft, sterk zijn ge
daald. Dit zegt de minister van land
bouw en visserij in antwoord op vra
gen van de Tweede-Kamerleden De
Ruiter (c.h.u.) en Mellema (c.h.u.).
Voor een paniekstemming blijkt
geen aanleiding. Consumptieaardap
pelen behoren tot dc produkten,
waarvoor geen overheidsgaranties
van kracht zijn. Voor deze produk
ten is de prijsvorming geheel vrij.
Aangezien de huidige marktsituatie
is toe te schrijven aan factoren, die
tot de normale oogst- en afzetrisi-
co van de teler behoren, zijn van
overheidszijde voor dit produkt geen
maatregelen te verwachten.
Naar de mening van de Minister ligt
hier een taak voor het bedrijfsleven
zelf. De minister heeft met voldoe
ning kennis genomen van maatrege
len. die door het produktschap voor
aardappelen ter ondersteuning van
dc markt zijn getroffen. Het is hem
verder bekend dat ook hot Landbouw
schap zich beraadt op de vraag op
welke wijze, indien nodig, verdere
steun aan de aardappelmarkt kan
worden verleend.
zenuwkalmerend.
nief verdovend,
maar genezend!
Hét plantaardig
middel waaraan men
niet verslaafd raakt.
VINOBASIS N.V. - AMSTERDAM
