MATTHlUS-PASSION" - strikt zakelijk
MATTHAU5-PA55IDN
I - -
AJ?1:j±,
Bijna 500 man in louw
IN DE St.-BAAF
I
ZONDAG 13MAART TE AARDENBURE
voordat de stoelen zijn bezet
IN Aardenburg staat de
daag pal voor de deur.
Morgenmiddag (Passie
zondag) om nalf twee
zullen meer dan 250 so
listen, koorleden en mu
sici hun plaats hebben in
genomen op en rond het
amfitheatersgewijs op
gebouwd podium in de
machtige St.-Baafskerk.
Wanneer dirigent Piet
van Egmond daar dan
stilte heeft verzocht voor
de inzet van Bach's in
drukwekkende Matthaus
Passion, is voor de orga
nisatoren van deze acht
ste achtereenvolgende
uitvoering 'n eind geko
men aan een periode van
voorbereiding, die hon
derden „man-uren" heeft
gevergd.
MAANDEN tevoren wor
den de eerste contacten
voor de passie-uitvoering
in deze West Zeeuws-
Vlaamse stad al gelegd.
Dan komt de systema
tisch opgezette en lang
zamerhand soepel lopen
de organisatie op gang.
Tussen het moment dat
de eerste brief bij de se
cretaris de deur uitgaat,
en het tijdstip, waarop de
laatste financiële trans
acties zijn afgewerkt ligt
een periode, die aan de
leden van het „Bach-co-
mité" in Aardenburg, de
uitvoerenden en alle an
dere medewerkenden ho
ge eisen stelt. Het „voor
spel" in strikt zakelijke
zin van dit voor Aarden-
burg ieder jaar terugke-
heeft Ingenomen, zal zich
er weinig om bekomme
ren. In zakelijk overzicht
mogen ze niet ontbreken.
Want ook deze financiële
kant heeft voor de orga
nisatoren in de afgelopen
acht jaren heel wat pro
blemen opgeworpen. Pen
ningmeester J. P. Slager
van het „Bach-comité"
kan er van meepraten.
De uitvoering vordert elk
jaar een bedrag van
MET EEN REKENING,
DIE „KRAP SLUIT"
rende evenement wordt
op deze pagina beschre
ven. We hebben Aarden
burg als voorbeeld geko
zen, maar een kijkje ach
ter de schermen bij de
Hulster passie-organisa
toren zou een zelfde beeld
opleveren.
CIJFERS van de Aar-
kerlc op de middag van
Passiezondag zijn plaats
meer dan zevenduizend
fulden. De organisatoren
unnen aan de debetzij
de om te beginnen een
tiende deel daarvan
700,aan provin
ciaal subsidie zetten. Nog
eens 700 subsidie is af
komstig van de gemeen
te Aardenburg. Dat is
overigens ook de voor
waarde, die de provinci
ale overheid voor haar
bijdrage stelt.
GEMIDDELD trekt de
uitvoering 1000 a 1100
bezoekers. Aan donateurs
tweehonderd in getal
is men ongeveer 400
zitplaatsen kwijt. Die
zelfde donateurs zorgen
voor een bedrag aan in
komsten, dat ongeveer
2000 beloopt. De leden
van het Amsterdams
Oratoriumkoor dragen
de uitvoering in Aarden
burg zo'n goed hart toe.
dat zij voor de medewer
king daaraan per man 'n
tientje betalen. Met de
inkomsten aan entree
gelden daarbij geteld
komt men tot een totaal,
waarvan kan worden ge
zegd, dat het met de uit
gaven „krap sluit".
TOCH is dat wel eens
anders geweest. In de
beginjaren van dit tra
ditionele jaarlijkse eve
nement was er nogal
eens een tekort. Maar 't
„Bach-comité" kan mo
menteel spreken van een
bescheiden bezit. Podium,
houten vloer in de ach-
terkerk en stilzwijgende
vaste medewerking van
allerlei instanties zijn
daarvan voorbeelden.
Tussen hel gekleurde affi
ches, waarop aanlokkelijke
vakantietrips naar alle delen
van Europa smaakvol wor
den aangekondigd hangt in
de oude Belgische stad Brug
ge ook een groen aanplakbil
jet van de Matthaus Pas
sion" in Aardenburg. Wie.
aan de Noordzandstraat de
deur opent van het bijkan
toor van de Vlaamse Toeris
ten Bond, ontdekt het daar
onmiddellijk. En achter een
bijna onder folders bedolven
vitrine kan de heer A. C. van
Laere zijn clientele uitge
breid voorlichten over het
jaarlijkse gebeuren in de
Zeeuws-Vlaamse St.-Baafc.
Afgelopen woensdagmiddag heeft
de „acquisiteur" van het Bach-
comité, dhr. E. O. de Cuelenae-
re met ons een sterrit gemaakt
langs de Belgische verkoopadres
sen. „Mijn voorraad was uitge
put", zo begroette de heer Van
Laere zijn Aardenburgse kaarten-
leverancier joviaal. De heer De
Cuelenaere aarzelde geen moment.
Een stapel folders, een nieuwe
voorraad entreebewijzen en de
map met administratieve beschei
den lagen prompt op dc toonbank.
Want daar is de „Matthaus Pas
sion-propagandist" vlot mee. Re
clame maken voor het Aarden
burgse evenement Is een hobby
geworden van deze hotelhouder.
Ieder jaar rijdt hij er vijftien
honderd kilometer voor in zijn
auto. Belangeloos. Als enthou
siast ijveraar voor deze plaatse
lijke hoogtijdag.
De acquisiteur van de
Matthaus Passion
de heer E. O. de Cuelenaere
(réchts) in het Brugse
bijkantoor van de V.T.B.
Qm meèr dan duizend liefhebbers
op Passiezondag van „de Mat-
haus" te laten genieten komen
leder jaar een kleine vijfhonderd
mensen in actie. Een deel daar
van zorgt er pro deo voor, dat de
zaak in kannen en kruiken komt.
In Aardenburg zelf besteden
ongeveer 150 Inwoners vele
vrije uurtjes aan de goede
zaak. Comitéleden zetten hun
beste beentje voor, 't gemeen-
tepersoneel helpt een handje.
Want er is veel te doen
Er moeten rond 1300 stoelen in
de kerk worden geplaatst.
Op vier verschillende punten
condom Aardenburg worden re
clameborden opgesteld.
Dan zijn er nog meer dan
twintig kaartverkoopadressen in
Zeeland en België. Maar daarbij
blijft het niet. Aanstaande zondag
worden nog verschillende personen
ingezet. Speciaal voor het ver
voer van uitvoerenden en belang
stellenden.
De Provinciale Stoombootdiensten
leggen een extra dienst Vlissin-
genBreskens in: 7 man perso
neel. Zes chauffeurs van de
Stoomtram Breskens-Maldeghem
zullèn extra ritten maken. Uit het
oostelijk deel van Zeeuwsch-
Vlaanderen en uit de Bevelanden
rijden speciale bussen, in Amster
dam worden 's morgens vroeg
bussen ingezet voor transport naar
het station en de Nederlandse
Spoorwegen bemannen een trein
stel, dat de medewerkenden van
Amsterdam naar Vlisslngen
brengt.
De ongeveer vier uur durende
Matthaus Passie slokt dus aan
voorbereiding en organisatie een
veelvoud aan vrije tijd en man
uren op, die alleen maar bij be
nadering is te schatten
Zware dreunende moker
slagen en korte venijni-
ge hamertikken echoden de
laatste weken avond aan
avond weg door de hoge ruimte van de
Aardenburgse Sint-Baafskerk. Viër,
vijf mannen, vrijwilligers en werkende
leden van het „Bach-comité", sleepten
er uren lang balken, planken en grote
voorraden spijkers aan. Langzaam maar
zeker groeide uit deze fikse hoeveelheid,
materialen onder hun handen een half
cirkelvormig podium. Tussen de hoge
gotische ramen en geflankeerd door
kansel en orgel timmerden hier behen
dige vaklieden een tweehonderd zit
plaatsen. Voor de achtste keer.
Daarop zullen morgen evenzoveel koorleden
het Amsterdams Oratoriumkoor en het kna
penkoor van de „Vredesscholen" uit de hoofd
stad vier uur lang een plaats vinden. Voor
de achtste keer
De uitvoering van de Matthaus Passion in deze
West Zeeuws-Vlaamse stad is er telkens het
hoogtepunt van het voorjaar. Een evenement,
dat de organisatoren in het begin heel wat
hoofdbrekens heeft gekost. En dat nog wel
doet.
Maar toch lopen de voorbereidingen de laatste
jaren wat soepeler. De mannen van het „Bach-
comité" hebben er slag van gekregen: zij we
ten nu uit ervaring hoe men bepaalde bronnen
op het kritieke moment moet aanboren, langs
- - s.
Het „Bach-comité"
heeft er slag van.
Oplossing: een heen-en-weer-rels op de dag van
de uitvoering. Maar ook die suggestie leek
aanvankelijk gemakkelijker gelanceerd dan
uitgevoerd. Het betekende, dat de koor- en
orkestleden een dag moesten maken van maar
liefst zeventien uren. En ook daartegen waren
uiteraard bezwai'en. Hier botsten de belangen
van de zakelijke organisatoren en de artistieke
leiding.
welke banen en soms ook kleine paadjes er ge
werkt moet worden om alles op Passiezondag
piekfijn in orde te hebben.
Na acht jaar lopen de voorbereidingen dus op
rolletjes. Dat betekent aan de andere kant weer
niet, dat het van een leien dakje gaat. Wel
heeft men een flinke dosis organisatie-erva
ring opgedaan en in praktijk gebracht. De in
kwartiering van koorleden en musici bijvoor
beeld is eèn punt, waarvoor men in de loop
van zeven periodes van voorbereiding „leer
geld" heeft betaald.
GEHARREWAR
Vraag er gemeentesecretaris J. M. Paridaen
naar en hij kan U series anekdotes ver
tellen. Aan de vooravond van de uitvoe
ring, na afloop van de generale repetitie, stapte
hij meestal in de bus met medewerkenden, be
stemd voor logeeradressen buiten Aardenburg.
Het werd dan een nachtelijke toch over Oost
burg, Zuidzande en Sluis, waarop het aantal
passagiers bij iedere stopplaats verminderde.
„Ik heb het eens meegemaakt, dat een van
de vrouwelijke musici het buiten bar donker
en eng vond, toen op een gegeven moment haar
naam in de bus werd afgeroepen. Het kostte
me heel wat overredingskracht, haar te bewe
gen om toch echt maar uit te stappen
De volgende dag was niemand opgetogener
over de Zeeuws-Vlaamse gastvrijheid dan juist
die dame
Smakelijk <Jist de heer Paridaen zijn inkwartie-
ringsverhalen op. Maar af en toe ligt er ook een
geïrriteerde klank in zijn stem.
Hij denkt dan terug aan al het geharrewar met
gasten en gastheren, aan ruilingen op het laat
ste moment, aan onverwachte bijkomstigheden,
aan klanten-met-voorkeur. Kortom, aan een
passen en meten met nachtlogies, waarin ieder
zich zoveel mogelijk schikte, maar dat in grove
lijnen toch 'een te grot© opgaaf bleek.
SLAPENDE STAD
Toch heeft men dit idee doorgezet. En zo
vertrekt zondagmorgen om vijf minuten
voor zeven een extra trein uit Amsterdam,
's Nachts om vijf uur wordt deze extra trein op
het station in Utrecht samengesteld. Dan wor
den ook de instrumenten van het Utrechts Ste
delijk Orkest ingeladen en vertrekt men naar
het beginpunt: Amsterdam Centraal.
Het tijdstip van vertrek valt dan in een nog
slapende hoofdstad. Trams hebben de remises
zondagsmorgens op dit uur nog niet verlaten.
Daarom was een regeling nodig met het ge
meentelijk vervoerbedrijf van Amsterdam. De
A'damse organisatrice van de „Aardenburg
se Matthë.us", de echtgenote van dirigent Piet
van Egmond, heeft daarvoor gezorgd. Het G.
V.B. kreeg een lijst met namen en met twee
bussen worden de koorleden nu thuis afgehaald
en naar het station gebracht. De plaats, waar
zij 's avonds tegen half twaalf de hoofdstad
weer zullen binnenrijden. Taxi's zullen de or-
Voor knapenkoor zijn
de bedjes gespreid
id)
BAKKER A. F. Gernaert in Aarden
burg heeft om deze tijd van het jaar
naast paaseieren en -hazen een spe
cialiteit in zijn étalage aan de West
straat liggen, waarmee hij de uit
voering van de Matthens Passie in
het commerciële vlak trekt. Dat is
geen profanie, maar een nuchtere
zaak, waarover de andere midden
standers in de stad net zo denken.
„Het is bij alle huismoeders, die gas
ten voor de Mattheus Passie krijgen
hetzelfde: zij halen eens uit en halen
iets extra's in huis". Daarbij heeft
bakker Gernaert zijn klanten nu al
enkele jaren een handje geholpen. Hij
heeft een typische lekkernij in de han
del gebracht: ovale, met chocolade be
streken broodjes, die de naam .Jak
kerbilletjes" dragen.
Dat kwam zo. Op een goede dag kreeg
de heer Gernaert het idee de teke
ning van het gemeenteblad ,,'t Kwak-
kertje" een levensgroot getekende
kikker als reclamestunt te ge
bruiken. Hij plaatste het ding in een
lichtbak en kwam toen tot de ontdek
king, dat er eigenlijk ook iets bijzon
ders bij hoorde. Het werden „kikker
billetjes". Op do dagen rond de „Mat
thaus Passion" gaan ze bij tientallen
zakjes zijn bakkerij „De Gonden
Eykel" nit. Het is overigens dan in
veel winkels van Aardenburg extra
druk. Dat betekent vroeg opstaan!
Drukke zaken
kestleden naar het Utrechtse station transpor
teren, waar de extra-trein om half acht ver
trekt. Via Rotterdam het passagiersaantal
zal dan inmiddels tot 170 zijn uitgegroeid
gaat het naar Vlissingen. Daar ligt een extra
veerboot klaar, aan de Breskense kant staan
weer bussen en om elf uur 's morgens zitten
alle uitvoerenden in het koor van de kerk. Ge
reed voor een korte repetitie.
GOED BESTEED
Zo hebben de leden van het „Bach-comité"
het inkwartieringsprobleem gereduceerd
tot een regeling, die ieder op zondagmid
dag van een maaltijd moet voorzien. Alleen het
knapenkoor komt nog op zaterdag. Voor deze
jongens wordt aan de Matthaus-uitvoering al
tijd een excursie vastgeknoopt. En in de ge
bouwen van het jeugdcentrum „Maris Stella"
zijn hun bedjes al gespreid. Dat is traditie.
Daarin verandert niets.
Ook de verwarming van de kerk levert nu geen
enkele moeilijkheid meer op. „Daar hebben we
heel wat mee afgetobd". Als de heer Paridaen
over dit onderwerp op zijn praatstoel zit, ko
men hem ware schrikbeelden voor de geest.
Herinneringen aan formidabele industrie
kachels, die dagen tevoren al werden opge
stookt. Totdat er vlak voor de uitvoering een
blauwe, bijna te snijden walm in het gebouw
zweefde. In het transept van de kerk, dat de
hervormde gemeente iedere zondag benut, is
alles elektrisch verwarmd. In het ongebruikte
immense schip van de St.-Baafs lag de zaak
minder eenvoudig. De leien vloer bezorgde hon
derden bezoekers koude voeten. Er moest dus
een houten vloer komen. Dat gebeurde. Eerst
in de vorm van uit zalen gesloopte dansvloeren,
later door middel van een enorm plankier, dat
de zitplaatsen in de hele kerk op gelijke hoogte
bracht.
Dat was een eerste stap in de goede
richting. Een definitieve zet volgde vo
rig jaar, toen men gas-straalverwar-
mers huurde en daarmee alle kou en
vocht uit de kerk weerde.
De organisatoren hebben in de loop van
acht jaren leergeld betaald. En dat was
goed besteed.
