Meerderheid Tweede Kamer wenst
meer woningen voor militairen
Na „My Fair Lady"
musical „Oliver"
KLANKBORD
GEHEIMEN OVERBOORD
FEESTELIJKE OPENSTELLING MERWEDEBRUG
DONDERDAG 16 MAART 1961
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
Twee moties ingediend
Bedrag ineens gevraagd voor
soldij genietenden bij afzwaaien
(Van onze parlementsredatie)
Een grote meerderheid van de Tweede Kamer heeft er in de
vergadering van gisteren door middel van een motie bij de mi
nister van defensie op aangedrongen dat op korte termijn maat
regelen getroffen zullen worden, waardoor van het woning
bouwprogramma voor 1961 een naar evenredigheid redelijk deel
ter beschikking komt voor de huisvesting van militair personeel.
In een andere motie werd namens een drietal fracties aange
drongen op uitkering van een bedrag ineens aan al het af
zwaaiende soldljgenietende dienstplichtige personeel, met welk
bedrag de genoemde categorie de eerste onkosten voor aanschaf
van nieuwe burgerkleding zou kunnen opvangen.
genietende militair, zou moeten wor
den voldaan, zou dit een belasting
van de begroting met 7.5 miljoen
gulden betekenen, zo deelde staats
secretaris Calmeyer mee.
Vandaag zal worden gestemd over
het amendement-Schouwenaar en de
moties-Van Vliet zomede over de be
groting. De begroting van het staats
bedrijf „artillerie.inrichtingen" werd
aangenomen.
Geestelijke
verzorging
Deze twee moties en een vrij uitge
breid debat over door e.en aantal Ka
merleden als bestaand geachte ach
terstelling van de humanistische ver
zorging in het leger ten opzichte van
de protestantse en de rooms.katho-
lieke geestelijke verzorging, vorm
den de drie belangrijkste onderwer
pen bij de behandeling van het laat
ste deel van de defensiebegroting
voor 1961, het deel dat uitsluitend
handelde over personeelsaangelegen
heden.
Overplaatsingen
De geestelijke vader van de twee
moties was de heer Van Vliet (kvp),
die betoogde dat het overplaatsings-
beleid bij de krijgsmacht aan het
woningprobleem ten grondslag- ligt.
Hij drong aan slechts bij uiterste
militaire noodzaak tot overplaatsing
van personeel over te gaan.
Ook de heren Kieft (ar). Blom
(pvda), Kikkert (ch) en Van Dis
(sgp) waren van mening dat
maatregelen op het gebied van de
huisvesting om de grootste urgen
tie bij het departementale beleid
vragen. In de motie werd de mi
nister derhalve uitgenodigd over
deze materie in overleg te treden
met zijn ambtgenoot van volks
huisvesting en bouwnijverheid. De
heer Van Vliet drong er op aan
dat nog dit jaar 2000 woningen
voor de militairen ter beschikking-
zullen komen.
Bedrag ineens
Een bedrag van 200 voor iedere
soldij-genietende militair in handen
te stellen bij vertrek met klein ver
lof, was het punt waar het verder bij
de heren Van Vliet, Kieft, Bakker
cpn) en Kikkert o.m. in dit Kamer
debat om ging. Minister Visser ont
raadde de motie over deze materie
ten sterkste, nadat reeds eerder door
staatssecretaris Calmeyer was be
toogd dat op onbekrompen wijze uit
de vijf ton steun kon worden ver
leend en was meegedeeld dat op
dracht was gegeven dat discrimine
rende onderzoeken achterwege dien
den te blijven. Indien aan de 200 gul
den voor iedere afzwaaiende soldij-
Op een congres van geologen uit 25
landen in het gebouw van d; Unesco in
Parijs is besloten tot oprichting van oen
internationale unie ovor de geologie. De
Canadees Harrison is gekozen als ovor-
zitter.
Mr. W. G. J. Veenhoven t
Op 60-jarige leeftijd is te Amsterdam
overleden oir. \V. G. J. Veenhoven
secretaris van de vereniging „De Ne
derlandse Dagbladpers'.
Na het gymnasium te Haarlem te
hebben doorlopen, studeerde hij rech
ten aan de universiteit van Amster
dam, waar hij in 1923 de meestersti
tel verwierf. Spoedig daarop vestigde
hij zich in Haarlem als advocaat en
procureur. In september 1929 werd
de heer Veenhoven benoemd tot se
cretaris van de vereniging „De Ne
derlandse Dagbladpers". Gedurende
de tweede werldoorlog heeft hij deze
functie enige jaren moeten neerleg
gen, doch onmiddellijk daarna heeft
hij met grote voortvarendheid zijn
taak weer opgevat. Kort na de vie
ring van zijn 25-jarig jubileum wer
den zijn grote verdiensten erkend
door zijn benoeming tot officier in
de Orde van Oranje Nassau.
Als secretaris van de vereniging „De
Nederlandse Dagbladpers" heeft de
overledene een centrale rol gespeeld
in de wereld van pers en publiciteit.
Daarnaast vervulde hij diverse uit
eenlopende functies in het maat
schappelijk leven: onder meer was
hij geruime tijd kantonrechter
plaatsvervanger in Haarlem en was
hij commissaris van verschillende on
dernemingen.
Van „West Side Story" afgezien
Lars Schmidt
onderhandelde
in Nederland
(Van een onzer verslaggevers)
Een uur voor de Zweedse filmac
trice Ingrid Bergmann gisteren
per vliegtuig uit Rome op Schip
hol landde, arriveerde haar echt
genoot, de Zweedse filmprodu
cent en Europese producent van
de My Fair Lady Show. op de
Amsterdamse luchthaven.
Hij zou 24 uur in Nederland blijven
om samen met zijn vrouw niet al
leen de Nederlandse produktie
van My Fair Lady nog een keer
te zien, maar ook om besprekin
gen te voeren met de Nederlandse
producenten mr. P. Meerburg en
drs. H. J. Hofman over een vol
gende nrusical-produktie. Dit zal
hoogst waarschijnlijk „Oliver" in
Nederlandse versie worden, geba
seerd op Charles Dickens' beken
de Oliver Twist.
In Londen draait deze musical al ge
ruime tijd met enorm succes. Wel
hebben we een ogenblik gedacht
aan een Nederlandse versie van
de West Side Story, vertelde Lars
Schmidt ons, maar daar hebben
we van afgezien. Te moeilijk om
een goede bezetting te kr ijgen. In
Scandinavië probeer ik deze mu
sical nu. Daar kan ik putten uit
Deense. Noorse, Zweedse en Finse
krachten, maar hebben er deson
danks moeite mee. In Nederland
zal het nog moeilijker zijn.
Vandaag vertrekt Lars Schmidt
„misschien samen met mijn
vrouw" naar Berlijn waar zo
PICCOLO. Dc vroegere Cubaanse
consul-generaal in San Francisco,
die twee maanden geleden het Cuba
van Fidel Castro is ontvlucht, is
thans werkzaam als „piccolo" in ccn
casino in Lake Tahoe, Nevada (V.
S.).
De gewezen consul, de 43-jarige
Rodrigo Parajon, advocaat en sport
beoefenaar, verdiende in zijn vroe
gere functie 600 dollar per maand,
nu krijgt hij er tien plus fooien. Zijn
19-jarige broer Eduardo is portier in
dienst van. dezelfde baas.
Deze foto laat zien hoe dc filmster
Ini/rid Bergman en haar man dc 'pro
ducer Lars Schmidt, die al eerder in
Nederland nas aangekomen, op
Schiphol ieerden geïnterviewd door
een reporter van de televisie.
Fred Roeske begraven
Onder buitengewoon grote belang
stelling, vooral uit de wereld van de
toonkunst, is gistermiddag op de
nieuwe Oosterbegraafplaats te Am
sterdam het stoffelijk overschot van
de vrijdag j.l. op 92-jarige leeftijd
overleden dirigent en componist Fred
■T. Roeske ter aarde besteld.
juist een nieuwe Duitse niaat-
sehapij werd opgericht voor de
My Fair Lady-produktie. De lei
der van het Komödietheater uit
Berlijn, de heer Wölffer, heeft in
deze Duitse produktie deelgeno
men.
Of Catlierina Valente de rol van
miss Doolittle zal gaan spelen,
zoals de geruchten willen, kon de
heer Schmidt nog niet bevestigen.
Morgen zullen wij erover praten,
aldus lachte hij geheimzinnig.
In Stockholm heeft de My Fair Lady-
produktie reeds 750.000 bezoekers
getrokken. „Fantastisch", zei
Lars Schmidt, wanneer je be
denkt dat heel Stockholm 800.000
inwoners telt.
Een beeld van het bezoekdat de Ne
derlandse eerste minister:, prof. dr. J.
E. de Quay, op het ogenblik brengt
aan Suriname.
Na zijn aankomst op het vliegveld
Zanderij, wandelt, premier De Quay
hier tussen de waarnemend gouver
neur, dr. C. Nagtegaal (linksen de
Surinaamse minister-president mr. S.
D. Emmanuels.
Een tweemotorïg Amerikaans le
gervliegtuig kreeg dinsdagavond ter
wijl het boven de stad Wilkes-Barre,
in de staat Pennsylvania vloog, sto
ring aan een der motoren. Om het
toestel veilig aan de grond te kun
nen zetten, wierp de bemanning de
lading van 2500 kg overboord.
Later bleek deze lading echter „ge
heim" te zijn, waarna de geheime
diensten van leger en luchtvaart,
alsmede de staatspolitie van Penn-
sylvanië een jacht organiseerden om
te trachten de geheimen terug te
vinden.
„Mijdrecht" loopt averij
op bij aanvaring
De 13.115 brt. nietende tanker „Mij
drecht" van Phs. van Ommeren N.V.
te Rotterdam Is dinsdag ter hoogte
van Kaap Finisterre in aanvaring
gekomen met 'n Noors schip, vermoe
delijk de „Norefjord" van de Den
Norske Amerikalinje A.S. in Oslo.
De „Mijdrecht" werd midscheeps ge
raakt, maar bleek in staat te zijn
op eigen kracht verder te varen. Het
schip, dat onderweg was van North-
fleet naar Port Said, heeft koers ge
zet naar Marseille, waar het gerepa
reerd zal worden. Nadere bijzonder
heden over de aanvaring zijn nog niet
bekend, wel staat vast dat er geen
gewonden aan boord zijn. Ook over de
identiteit van het Noorse schip en de
schade daaraan is nog niets met ze
kerheid bekend.
ZUID-AFRIKA TREEDT UIT
HET BRITS GEMENEBEST
Het Wereldgebeuren
Geen inmenging
Nadat gistermorgen premier Mac-
millan van Engeland alles in het.
werk had gesteld --- en naar het
aanvankelijk leek met succes - - om
Zuid-Al'rika binnen cle politieke,
culturele en economische gemeen
schap van hel Britse gemene
best te houden, heeft premier Ver-
woerd gisteravond in Londen meege
deeld dat de republiek Zuid-Afrika.
wanneer deze op de 31ste mei wordt
uitgeroepen, geen lid blijft van het
gemenebest. Daarmee waardeert de
regering van Zuid-Afrika de econo
mische voordelen van het gemenebest
lager dan zelfstandigheid bij de be
handeling van de rassenpolitiek.
Want daar ging het al sinds enkele
dagen in Londen om: een groep Afro-
Aziatische landen van het gemene
best onder leiding van Nehroe wilde
alleen besluiten het lidmaatschap van
Zuid-Afrika te prolongeren, wanneer
in de akte van toelating scherpe af
keuring werd uitgesproken over de
rassenscheiding. De diplomaat Mac-
millan slaagde ei-in de nederlaag
j van Verwoerd tot een minimum te-
I rug te brengen door de formulering
van de afkeuring te verzachten maar
ook de gewijzigde vorm bleek voor
I Verwoerd, "natuurlijk na rugge-
I spraak met zijn regering, onaan-
vaardbaar.
Vandaar dat zijn besluit, na een aan-
vankelijk toegeven, was: Zuid-
j Afrika trekt de aanvrage voor het
lidmaatschap van het Britse gemene-
J best ïn.
De apartheid, zoals in vrijwel alle
talen de rassenpolitiek van Ver-
i woerd wordt genoemd, is één
der moeilijkste problemen van Zuid-
Afrika en het is nogmaals duidelijk
geworden, dat bij de oplossing van
deze voor de buitenstaander ingewik-
kelde materie, premier Verwoerd
geen inmenging duldt. Zeker niet van
regeringen, met wie hij in één
landenbond. in casu het gemene
best. is verenigd. De gehele rassen
kwestie is al jarenlang in de
sfeer van de sentimenten getrok
ken en in een zwart-wit sche
ma dat nog sterker is dan de kleuren
van de Zuidafrikaanse ..rassen". Het
was daarom voor dc andere kabi
netsleiders niet gemakkelijk, zo niet
onmogelijk een voor Verwoerd aan
nemelijker oordeel te vellen, want
ook zij hadden een standpunt dat zij
niet wilden prijsgeven. Zo is het dan
te Londen niet gelukt deze affaire
binnenskamers te houden als een
„huiselijke" twist binnen liet geme
nebest.
Slot van pag. 1)
king van Zuid-Afrika wordt onder
drukt", vervolgde Verwoerd. „Ik ben
niet voornemens op dit ogenblik mijn
sterke weerlegging van deze bewe
ringen te herhalen".
REACTIES
In Johannesburg heeft het nieuws
verbazing, ontsteltenis en wrok te
weeggebracht. Talrijke Zuidafrika-
CUBAANSE DIPLOMATEN IN
NEDERLAND NEMEN ONTSLAG
De ambassadeur van Cuba in Nederland, benevens alle andere leden
van de Cubaanse diplomatieke missie en consulaire diensten in
Nederland hebben ontslag genomen. De ambassadeur, Ingnacio Fi-
terre, de ambassaderaad, dr. Miguel a Campo, de consul attaché,
mevrouw Piedad Anduiza, en de consuls Alberto Rodriguez Leon en
Marcelo R. Fraga, hebben de regering in Havanna gisteravond tele
grafisch mededeling gedaan van hun onherroepelijke ontslagaanbie
ding. In het telegram zeggen zij te zullen streven en strijden voor
een nieuw Cuba, met gerechtigheid voor allen, vrijheid voor allen
en waardigheid voor allen.
De heer Fiterre. die 14 maanden ambassadeur in Nederland is ge
weest voor de regering Fidel Castro, deelde het A.N.P. mee, dat hij
zijn houding heeft moeten wijzigen als gevolg van de radicale wijze,
waarop de regering Castro de revolutie in Cuba verder heeft ont
wikkeld.
De heer Fiterre, die van origine leraar wiskunde is, heeft nog geen
bepaalde plannen voor de toekomst. Als gevolg van het besluit van
aftreden zijn de Cubaanse ambassade en de consulaire afdelingen
in Den Haag en Rotterdam gesloten.
nen waren reeds ontstemd dat hun
land op de conferentie van premiers
van de gemenebest-landen „een zon
debok" was geworden. Men acht de
openlijke aanvallen op Zuid-Afrika
juist daarom verwerpelijk omdat be
paalde andere gemenebest-landen
niet volledig voldoen aan de criteria
voor een democratische staat.
In hot hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties verwacht men dat
Zuid-Afrika thans onder grote druk
zal komen te staan. De afgevaardig
den van de landen van het gemene
best. die zich tot nu toe verplicht
voelden matiging te betrachten, zul
len in de toekomst wellicht een meer
uitgesproken standpunt innemen.
De afgevaardigde van Nigeria bij de
V.N., Jaja Wachuku, begroette het
nieuws met „hoera".
Een woordvoerder van Sir de Villiers
Graaff, de leider van de Verenigde
Partij, verklaarde dat „het volk moet
worden geraadpleegd voordat het on
herroepelijke besluit wordt genomen".
Afrikaanse en Indiase politici in
Zuid-Afrika zijn „opgetogen". De
Australische premier, Menzies. ver
klaarde „geschokt" te zijn. „Het is
een trieste dag voor hen die waarde
hechten aan het gemenebest als al
liantie van onafhankelijke staten die
hun eigen zaken naar eigen inzicht
behartigen, maar samenwerken voor
een gemeenschappelijk doel. Ik maak
mij ernstig ongerust".
In Canadese delegatiekringen merkte
men op dat Zuid-Afrika zelf heeft
gekozen.
Premier Nehroe zei dat de weige
ring van de Zuidafrikaanse rege
ring van haar apartheidspolitiek
terug te komen onverenigbaar
met de recente ontwikkelingen in
Afrika" is.
KONINGIN VERRICHTTE OPENING
Nieuwe verbinding
van noord met zuid
Onder onbeschrijfe
lijke jubel van dui
zenden en duizenden
Ziiidhollanders en
Brabanders en onder
een onverwachts door
de mist brekende
stralende zon, heeft,
koningin Juliana gis
termiddag om vijf
minuten over half
vijf, die grote nieuwe
brug over de Merwe-
de bij Gorkum in ge
bruik gesteld.
In een bonte stoet, voor
afgegaan door een mu
ziekkorps en Brabantse
vendeliers, betrad de ko
ningin, vergezeld van de
minister van verkeer en
waterstaat en mevrouw
Korthals, de commissa
rissen der koningin in
Zuid-Holland en Noord-
Brabant, mr. Klaassesz
en mr. Kortmann, haar
secretaresse en adjudant
alsmede honderden an
dere autoriteiten de brug
van de Brabantse kant,
Werlcendamse kant. Dui
zenden schoolkinderen
en volwassenen juichten
zicli van enthousiasme
dc kelen schor. Aan het
einde van de tweede
overspanning vormden
corpsen van de studen
tenweerbaarheden een
erewacht, die door de
koningin werd geïnspec
teerd. Nadien drukte zij
op een knop, waarna de
klapbrug aan de Zuid
hollandse kant langzaam
sloot en de brug voor 't
wegverkeer openging.
Terwijl de klap
brug zakte weerklonk
een oorverdovend geluid
van stoomfluiten van
schepen, sleepboten en
andere vaartuigen. Toen
de brug eenmaal geslo
ten was, weerklonk
plechtig het Wilhelmus.
Fotoboek
De koningin werd bij de
ze gelegenheid een foto
boek van de stad, ge
bonden in rood leer en
een zilveren herinne-
rings-legpenning van de
streekstichting Alblas-
serwaard en vijf Hee-
renlanden aangeboden
door de burgemeester
van Noordeloos, Hoor
naar en Hoogblokland,
dc heer M. W. Schakel.
In de „Nieuwe Doelen"
gaf, voordat de brug ge
opend werd, de direc
teur-generaal van de
rijkswaterstaat ir. A. G.
Maris, een technische
uiteenzetting over de
nieuwe brug. „Deze", zo
zeide hij, „is van een
nieuwe constructie van
het bureau bruggen van
de dienst. Het gewicht
aan staal van 3300 ton
is. vergeleken met de
traditionele constructies
gehalveerd. Het gewicht
aan wegdek hed raagt
slechts een kwart van
een wegdek „oude stijl"
van 4.000 ton".
Dit is bereikt door een
gelast stalen brugdek,
als één ligger te bou
wen. die met staalkabels
opgehangen is aan twee
lichte bogen.
Minister Korthals heelt
tijdens de samenkomst
bij de opening van de
Gorkumse brug een toe
spraak gehouden, waar
in hij wees op de enor
me betekenis van dit
werk voor de Noord-
zuid- en Oostwestverbin-
dingen, en ook voor de
ontwikkeling van het
aanliggende gebied.
Hulde
Bijzondere liulde bracht
hij aan de ontwerper
van de brug, ir. Van dei-
Eb, van het bureau
bruggenbouw van de
rijkswaterstaat. Om
streeks half zeven heeft
koningin Juliana de stad
Gorkum verlaten. Zij
werd door een grote me
nigte hartelijk toege
juicht. De koningin
droeg bij haar vertrek
een tailleur van zacht-
paarse stof, waarbij een
bijpassende hoed in ve
lours changeant. Bij de
opening van de brug
droeg Hare Majesteit
daarover een bontcape.
Een prachtig boeket ro-
se-rode orchideeën werd
liaar bij de aankomst ïn
Gorkum overhandigd
door Adrie en Wilma Al
taard; kinderen van de
hoofdingenieur voor
bijzondere diensten van
dc rijkswaterstaat direc
tie bruggen. De Gor
kumse banketbakker M.
J. de Munek bood haar
een model van de brug
aan, vervaardigd uit
chocolade en marsepein.
Op de brug werd na
mens een ere-wacht van
gedecoreerde rijswer-
kers een zogenaamde
„bandhaak", waarmee
de rijswerkers het riet
snijden, aangeboden door
«Ie beer L. C. Schadcle-
lee uit Werkendam.
Tegelijk met het intrekken van de
aanvrage tot toelating hier
mee voorkwam Verwoerd een ne
derlaag. wanneer men alsnog de toe
lating had afgestemd heeft de
Zuidafrikaanse regering besloten dat
in de radio-nieuwsberichten niet meer
over apartheid mag worden gespro
ken. Men dient voortaan te spreker-
en te schrijven over „volksontwikke
ling". Hieruit zou kunnen blijken,
dat men zonder de rassentegenstel
ling te overbruggen toch een tweede
fase van de rassenpolitiek heeft doen
ingaan. Wat het uiteindelijke resul
taat van deze nieuwe politiek zal zijn.
valt niet te zeggen en dus ook niet
of de buitenwereld wat meer begrip
zal opbrengen voor de rassenpolitiek
van Zuid-Afrika. Het merkwaardige
is overigens dat Verwoerd altijd en
hartstochtelijk betoogt dat zijn
rassenpolitiek veel beter is dan zij
in het buitenland wordt afgeschil
derd. Ook moesten mensen die het
niet met Verwoerd eens zijn. en het
ook nooit met hem eens zullen wor
den, toch vaak moeten toegeven, dat
hij oprecht gelooft in zijn eigen stel
sel.
Te Londen heerste uiteraard grote
verslagenheid over het besluit van
Zuid-Afrika om uit het gemenebest
te treden. Het is een van de ernstig
ste gebeurtenissen, waarvoor het
Britse Imperium zich sedert het ein
de van de jongste wereldoorlog ge
steld ziet. zo ernstig, dat de gevol
gen zich nog niet laten overzien.
PREMIER VERWOERD
...zelfontwikkeling....
Zuivelprodukten
worden niet
goedkoper
De revaluatie van de guldeu zal niet
leiden tot een verlaging van de bin
nenlandse prijzen van zuivelproduk
ten.
Dit is de consequentie van liet gis
termiddag door het produktscnap
voor zuivel genomen besluit, niet
over te gaan tot wijziging van de in-
leveringsprijzen voor zuivelproduk
ten onder invloed van de nieuwe mo-
nétaire situatie. Het bestuur hoert
gistermiddag in Utrecht een extra
besloten vergadering gehouden om
zich te beraden over <le gevolgen
van de herwaardering van de gul
den op de zuivelafzet.